ඉතිහාසමය රචනා ලිවීම මෑත කාලයේ අගනා පරිවර්තනයකට ලක්ව තිබේ. ලේඛන කෞශල්‍යය සහිත පිරිසක් ඉතිහාසකරණය වෙත පැමිණ ප්‍රබන්ධ කථා තරම් රසවත්ව ඉතිහාස පොත පත ලියන්නට පටන් ගෙන තිබේ. ඒ පොත්වලට විශාල පාඨක ආකර්ෂණයක්ද ඇති වී තිබෙනු පෙනේ.
ඉතා පෘථග්ජන මනුෂ්‍යයන් සමග කරන දේශපාලනයෙන් උපරිම පරමාදර්ශී ප්‍රතිඵල බලාපොරොත්තු විය හැකිද, යථාර්ථවාදී සාපේක්ෂ ජයග්‍රහණ මිස පරම ජයග්‍රහණ දේශපාලනය නමැති දුෂ්කර ක්‍රීඩාවෙන් අත්පත් කරගත හැකිද යනාදි ප්‍රශ්න
ඒ පොත කියවීමෙන් මා තුළ ඇති විය.
■ ලියනගේ අමරකීර්ති
සිංහල භාෂාවෙන් සිදු වන සමාජ මාධ්‍යමය සාකච්ඡාවලද සෑම වසරකම බුකර්, නොබෙල් ආදි සාහිත්‍ය සම්මාන උණුසුම පැතිර යයි. ඒ සම්මාන පිළිබඳ පුවත් බටහිර මාධ්‍යවල පළ වෙන දවසටම පාහේ සිංහල බසින් ඒවා ගැන කතා කරන අයද සිටිති. මාද ඇතැම් විට ඒ තොරතුරු දැනගන්නේ ඒ පුවත් සපයන්නන්ගේ ෆෙස්බුක් පිටුවලිනි.
මේ ලිපිය ලියන්නේ වසර හතරකට පෙර ඉන්දියාවේ ආරම්භ වූ ඉතා වැදගත් ග්‍රන්ථ සම්මාන උළෙලක් ගැනය. ඒ උළෙලේදී සම්මාන පිරි නැමෙන්නේ ප්‍රබන්ධ කථාවලට නොවේ. ඉන්දියාව සම්බන්ධයෙන් ලියවුණු නිර්-ප්‍රබන්ධමය ග්‍රන්ථ වෙනුවෙනි. බොහෝ විට ඒ පොත ඉතිහාසය හා සම්බන්ධය. “ඉතිහාස පොත්” යැයි නොකියා නිර්ප්‍රබන්ධමය ග්‍රන්ථ යැයි හැඳින්වීමද ඉතා අර්ථවත්ය. ඉතිහාසමය රචනා ලිවීම මෑත කාලයේ අගනා පරිවර්තනයකට ලක්ව තිබේ. ලේඛන කෞශල්‍යය සහිත පිරිසක් ඉතිහාසකරණය වෙත පැමිණ ප්‍රබන්ධ කථා තරම් රසවත්ව ඉතිහාස පොත පත ලියන්නට පටන් ගෙන තිබේ. ඒ පොත්වලට විශාල පාඨක ආකර්ෂණයක්ද ඇති වී තිබෙනු පෙනේ.
එලෙස ඉතිහාසය ලියන මගේ ප්‍රියතම ලේඛකයා රාමචන්ද්‍ර ගුහාය. ඔහුගේ කෘතිවලින් මා උගත් දේ විවිධ තැන්වල ලියා තිබේ. රාමචන්ද්‍ර ගුහා සහ ශශී තරූර් දෙදෙනාගේ පොත් ඇසුරින් මා ලියූ රචනා සිතිවිලි සිතිජය කෘතියෙහිද අඩංගු වේ. ඇලෙක්ස් වොන් ටුන්සෙල්මාන්, විලියම් ඩැල්රිම්පල් වැනි බි්‍රතාන්‍ය පසුබිමක් සහිත අයද නූතන ඉන්දියාව ගැන රසවත් සේ ලියති. නයන්ජෝත් ලහිරි, පංකජ් මිස්රා යනාදි ඉන්දියානු ජාතික නිර්-ප්‍රබන්ධ රචකයෝද අද ලෝක ප්‍රකට වී සිටිති. පෙරේරා-හුසේන් ප්‍රකාශනයක් ලෙස නයන්ජෝත් ලහිරිගේ අශෝක නම් අගනා ග්‍රන්ථය ලංකාවේද පළ වුණද එවැනි පොත් සඳහා ලංකාවේ ඇති වෙළඳපොළ ප්‍රමාණවත් යැයි මම නොසිතමි. මා දන්නා කියන සරසවි මධ්‍යම පන්තිකයන් නම් එවැනි පොත් මිලට ගන්නා බවක් පෙනෙන්නේ නැත.
මේ අලුත් ආකාරයේ ඉතිහාස ග්‍රන්ථවල සමාජ, සංස්කෘතික, ආර්ථික ඉතිහාසය පිළිබඳ රසවත් සේම අර්ථවත් විස්තර අඩංගු වේ. මා වැනි සාහිත්‍ය කලා අධ්‍යයනය කරන අයටද එවැනි පොත්පත්වල ප්‍රයෝජනයක් තිබේ. ලංකාවේ නවකථාකරණයෙහි යෙදී සිටින අයටද මේවා කියවීමෙන් ඉමහත් ප්‍රයෝජන ලැබිය හැකිය. එමගින් තම නවකතා පළල් සමාජ කලාලයක් මත පිහිටු වන්නට ඉඩ ලැබේ. සුනේත්‍රා රාජකරුණානායකගේ ඇතැම් නවකතා කියවන විට ඇය දකුණු ආසියානු සංස්කෘතික ලෝකය පිළිබඳ පෘථුල විඥානමය සිතියමක් සිතින් දරන්නියක බව පෙනේ. ඊට හේතුව ඇය මා කියන වැනි පොතපතද කියවන්නියක වීමය. මා එය දන්නේ අප දෙදෙනා එකම පත්තර කන්තෝරුවේ වැඩ කරන කාලයේ සිට ඇගේ කියවීමේ පිපාසය ගැන අවබෝධයක් ලද නිසාය.
නිර්ප්‍රබන්ධ ග්‍රන්ථ සම්මාන
නව ඉන්දියානු පදනම හෙවත් භැඅ ෂබාස් ත්‍‍දමබා්එසදබ වසර හතරකට පෙර භෂත්‍ සම්මාන ප්‍රදානය ආරම්භ කළේය. එය හැඳින්වෙන්නේ කමලාදේවි චට්ටෝප්පාධ්‍යාය සම්මානය ලෙසිනි. කමලාදේවී යනු ඉන්දියානු නිදහස් අරගලයටත්, ඉන්දියානු ස්ත්‍රී විමුක්ති ව්‍යාපාරයටත් දායක වූ බුද්ධිමය අරගලකාරියක බව අපි දනිමු. ඇය නමින් වන මේ සම්මානය පිරිනැමෙන්නේ ඉන්දියාව වටහා ගැනීම පිණිස නව අන්තර්දෘෂ්ටි සපයන නිර්මාණාත්මක නිර්-ප්‍රබන්ධමය ග්‍රන්ථ වෙතය. මේ වසරේ ඒ සම්මානය පිණිස කෙටි ලැයිස්තු ගත වී ඇත්තේ මේ පොත්ය:
- The Death Script: Dreams and Delusions in Naxal Country by Ashutosh Bhardwaj
- India’s First Dictatorship: The Emergency, 1975-77 by Christophe Jaffrelot and Pratinav Anil
- Naoroji: Pioneer of Indian Nationalism by Dinyar Patel
- Gandhi in the Gallery: The Art of Disobedience by Sumathi Ramaswamy
- The Coolie’s Great War: Indian Labour in a Global Conflict 1914-1921 by Radhika Singha
- Jugalbandi: The BJP Before Modi by Vinay Sitapati.
මේ පොත් අතරින් ජයග්‍රාහකයා තෝරන්නේ මේ දෙසැම්බර් පළවෙනිදාය.
ජයග්‍රාහයකයාට හේතු පාඨයක්ද ඉන්දියානු රුපියල් ලක්ෂ 15ක්ද ලැබේ. ඒ වූකලි ලංකා රුපියල්වලින් ලක්ෂ 41ක් පමණය. එය ඉන්දියානු නිර්ණායකවලින් ගත්තද විශාල මුදලකි.
ඉන්දියාව පිළිබඳ මෙවැනි අධ්‍යයන කරන ඕනෑම ජාතිකයෙකුට මේ සම්මානය විවෘතය. එනම් ලාංකේය ඉතිහාසඥයෙකු හෝ ශාස්ත්‍රවන්තයෙකු එවැනි පොතක් ලියා ඇත්නම් ඔහුට හෝ ඇයටද මේ සම්මානයට හිමිකම් කීමේ අවස්ථාව නැත.
ඉහත කී පොත් අතරින් මා පිටු කිහිපයක්වත් කියවා ඇත්තේ දෙවැන්න පමණය. එය කියවීමට හේතුව ඉන්දියානු නවකතා කිහිපයකදීම ඉන්දිරා ගාන්ධි පැන වූ සංජේ ගාන්ධි ක්‍රියාත්මක කළ හදිසි අවස්ථාව ගැන අපූරු සඳහන් ඒමය. රුෂ්ඩිගේ මිඩ්නයිට්ස් චිල්ඩ්රන් සහ රෝහින්ටන් මිස්ට්රිගේ අ ෆයින් බැලන්ස් හොඳ නිදර්ශන දෙකකි. මිස්ට්රිගේ පොතෙහි ඒ යුගයේ පැවැති බලෙන් වන්ධ්‍යාකරණයට ලක් කිරීමේ සිද්ධි අනුවේදනීය ලෙස විස්තර වේ. මේ පොතෙහි කතුවරු දෙදෙනාද ඉතා සිත්ගන්නා සේ ලියති. මෑත කාලීන ඉතිහාසමය පොතපත කියවන කල පෙනෙන දෙයක් නම් ඒ කතුවරුන්ගේ ගද්‍ය රචනා කෞශල්‍යයයි. එය ප්‍රබන්ධ කථාව වෙතින් නිර්-ප්‍රබන්ධ ග්‍රන්ථ වෙත ලැබුණ එළියක්ද විය හැකිය. 56 දී අපේ රටේ කළාක් මෙන් ඉංග්‍රීසි අධ්‍යාපනය අත් නොහළ ඉන්දියාවේ මධ්‍යම පන්තිය ඉංග්‍රීසිය මැනවින්
ලිවිය හැකි ලේඛක ලේඛිකාවන් නොකඩවා බිහි කරති.
මහාචාර්ය කේ එම් ද සිල්වාත්, ඊට පසු පරම්පරාවේ මහාචාර්ය නීරා වික්‍රමසිංහත් සිත්ගන්නා සේ ගද්‍ය රචනා කරන ඉතිහාඥයෝ වෙති. ඉතිහාසය ගැන ලියන මානව විද්‍යාඥයෙකු වන මහාචාර්ය ගණනාථ ඔබේසේකර කොහොමත් ලස්සනට ලියයි. ඉංග්‍රීසි පිළිබඳ විශේෂ උපාධියක් හදාරා පසු කලෙක මානවවිද්‍යාව වෙත ගිය සාහිත්‍ය රසිකයෙකු වන ඔහු ආකර්ෂණීය ගද්‍ය ශෛලියක් ඇත්තෙකුවීම පුදුමයක්ද නොවේ. ළගන්නා ගද්‍යයෙන්ද, ආකර්ෂණීය ආඛ්‍යාන ගොඩ නැංවීමෙන්ද යුතුව ලිවිය හැකි ඉතිහාසඥයින් පිරිසක් දැන් අපට අවශ්‍යව තිබේ යැයි මා මේ රචනයෙහි සඳහන් කරන පොත් කියවන කල සිතේ.
ඉහත කී පොත් හය අවසන් වටය සඳහා කෙටි ලැයිස්තු ගත කළ සමීක්ෂක මණ්ඩලය නිවේදනයක් නිකුත් කළේය. එහි මෙසේ කියවේ:
‘අවසන් වටයට තෝරා ඉහත පොත් හයම ප්‍රබල පර්යේෂණයද ඒත්තු යන රචනා ශෛලියද එකට මිශ්‍ර කරමින් ඉන්දියාව වෙත අද්විතීය පර්යාලෝක සපයයි.’
සමීක්ෂක මණ්ඩලය ඒ පොත් යන ගැනම සංක්ෂිප්ත හැඳින්වීමක්ද තම නිවේදනයෙහි ඇතුළත් කළේය. ඒ සියලු පොත් සම්බන්ධයෙන් ඒ සමීක්ෂකවරුන් මතු කරන දක්වන කරුණු අතර ලේඛනයෙහිද ආඛ්‍යානගත කිරීමෙහිද කුසලතාව සඳහන් වේ. මේ වූකලි ඉතිහාසකරණයෙහි යෙදෙන අපේ ලේඛකයන් වෙතින් කලාතුරකින් දක්නට ලැබෙන ගුණයකි.
පසුගිය වසර තුනෙහි මේ සම්මානය දිනූ පොත් මෙසේය:
- Milan Vaishnav for When Crime Pays : Money and Muscle in Indian Politics (HarperCollins Publishers) in 2018¦
- Ornit Shani for How India Became Democratic (Penguin Random House) in 2019
Amit Ahuja for Mobilizing the Marginalized :Ethnic Parties Without Ethnic Movements (Oxford University Press) - Jairam Ramesh for his biography of VK Krishna Menon, A Chequered Brilliance (Penguin Random House) in 2020.
2019 වසරේ සම්මානය පොත් දෙකක් අතරේ බෙදී ගියේය. මේ අතරිනුත් මා කියවා ඇත්තේ එකක් පමණි: ඒ තරුණ මහාචාර්යවරියක වන ඕනිත් ශානිගේ ඉන්දියාව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී වූයේ කෙසේද? යන පොතයි. මා ඒ ගැන උනන්දු වූයේ අප දැනට යෙදී සිටින දේශපාලන-සංස්කෘතික අරගලයද එය ඉතා ප්‍රයෝජනවත් වන බව මා සිතූ නිසාය. එහි කියවූ වහාම මගේ අපේක්ෂාව නිවැරදි බව පෙනිණි. ලංකාව වෙනස් කරන්නට තැත් කරන තරුණ දේශපාලනඥයන් එවැනි පොත් තම පුස්තකාලවලට එක් කර ගත යුතුය. කියවා හදාළ යුතුය.
ඉන්දියාව සමස්ත ජාතියක් ලෙස සියලු දෙනා ඇතුළත් කරගන්නාසුලු රටක් ලෙස පරිකල්පනය කරන්නට ඉන්දියානු ප්‍රාඥයන් ගත් තැතත්, එහිලා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආයතන ගොඩනැගූ ආකාරයත් එහි විස්තර වේ. සර්වජන ඡන්ද බලය යන අදහස ඉන්දියාව තුළ ආයතනගත කිරීමට දේශපාලනඥයන් සහ පරිපාලන නිලධාරින් ගත් ප්‍රයත්නයේදී මුහුණ දුන් අභියෝග විස්තර කෙරෙන එම පොතෙහි දෙවෙන පරිච්ඡේදය වූකලි ඉන්දියාව ඔස්සේ ලංකාව විස්තර කිරීමක් වැනිය. ලෝකයේ විසාලතම ප්‍රජාතන්තවාදී ආණ්ඩු කරන පද්ධතිය ලෙස ඉන්දියාව ගෙවූ මිල, හෙළු රුධිරය, ගත කළ කාලය ආදිය ගැන ශෝකයත් ඒ සියල්ලම තිබියදීත් අත්කරගත් ජයග්‍රහණත් ගැන පාඩම අපටද පාඩමක් වේ. ඉතා පෘථග්ජන මනුෂ්‍යයන් සමග කරන දේශපාලනයෙන් උපරිම පරමාදර්ශී ප්‍රතිඵල බලාපොරොත්තු විය හැකිද, යථාර්ථවාදී සාපේක්ෂ ජයග්‍රහණ මිස පරම ජයග්‍රහණ දේශපාලනය නමැති දුෂ්කර ක්‍රීඩාවෙන් අත්පත් කරගත හැකිද යනාදි ප්‍රශ්න ඒ පොත කියවීමෙන් මා තුළ ඇති විය.
මා මේ කියන වැනි සම්මාන උළෙලවලින් ප්‍රයෝජනයක් ලැබෙන්නේ එවිටය. අපේ රටේ මෙවැනි විෂය ආශ්‍රිත නිර්-ප්‍රබන්ධමය පොතපත පළ වීමට අපේ විශ්වවිද්‍යාලවල පර්යේෂණ සංස්කෘතිය තව බොහෝ සෙයින් දියුණු විය යුතුය. විශ්වවිද්‍යාල ආචාර්ය ජීවිතය යනු කුමක්ද යන්න ගැන ගැඹුරු සාකච්ඡාවක්ද ඒ සමගම සිදුවීම උචිතය. ■
මේ ලිපිය amarakeerthi.blogspot.com වෙතින් උපුටාගන්නා ලද්දකි.
