■ ඇන්තනී වෙරංග පුෂ්පික
එළිමහන් සංගීත කලාවට මේ දවස්වල නම් ඒ තරම් හොඳ කාලයක් නොවුණාට ලාංකීය සංගීත ක්ෂේත්‍රය තුළ එළිමහන් සංගීත කලාවට ලැබෙන්නෙ සුවිශේෂ තැනක්. ඒ නිසාම තමයි එළිමහන් සංගීත කලාව ගැන අලුත් ප්‍රවේශයකින් සංවාදයක් ගොඩනගන්න හිතුවේ. පනහ දශකයේ විතර පටන් ගත්ත එළිමහන් සංගීත කලාව එක් එක් කාලවලදී වෙනස්කම්වලට ලක් වෙමින් ඇවිත් තිබෙනවා. විශේෂයෙන්ම 2000න් පසුව ගත වුණ අවුරුදු 21ක කාලය තුළ නව සංගීත කණ්ඩායම් බිහිවීම, තාක්ෂණය, විවිධ නාද රටා, වේදිකාව, ඇතුළු විවිධ කාරණා ගැන ලංකාවෙ ඉන්න ප්‍රධානම සංගීත කණ්ඩායම්වල නායකයන් සහ ප්‍රසංග වේදිකාවේ ප්‍රවීණයන් කිහිප දෙනෙක් සමඟ සංවාදයක් ගොඩනගන්න හැකි වුණා.
ෆ්ලෑෂ්බෑක් සංගීත කණ්ඩායමේ නායක රොෂාන් ප්‍රනාන්දු
ෆ්ලෑෂ්බෑක් සංගීත කණ්ඩායම විදිහට අපිට අවශ්‍ය වුණේ ප්‍රසංග වේදිකාවේ මේ යන රටාව වෙනස් කරන්න. අපේ ආගමනයත් එක්ක අපි වේදිකාවෙ සෑහෙන්න වෙනස්කම් කළා. අපි කොට කලිසම් අඳිනවා, බල්ටි ගහනවා, උඩ පනිනවා, නටනවා, විවිධ වෙනස්කම් කළා. ගැස්සෙන පැද්දෙන ලස්සන ලෝකේ, හේ යාලුවේ අපි ආවා වගේ සිංදුත් එක්ක අපි ප්‍රසංග වේදිකාවට එනවා. ඒ එනකොට අපෙන් දැකපු වෙනසත් එක්ක අපිට වෙනම ප්‍රේක්ෂකයො ප්‍රමාණයක් හැදුණා. එනකොට අපිටම කියලා ලොකු සිංදු ප්‍රමාණයක් තිබුණේ නැ. හැබැයි අපි හිමින් හිමින් සිංදු ටිකකුත් හදා ගත්තා. අපිට ඕන කරලා තිබුණේ එළිමහන් සංගීත කලාවෙ වෙනසක් කරන්න, ඒ වෙනස අපි කළ
ඉස්සර සංගීත ප්‍රසංගයක් කිව්වාම 70 දශකයේ විතර පවුල් පිටින් ඇවිත් සංගීත ප්‍රසංග බලන්න එන සංස්කෘතියක් ගොඩනැගිලා තිබුණා. ඊට පස්සෙ මේ තත්වය ටිකෙන් ටික වෙනස් වෙලා ගිහිල්ලා, ප්‍රසංග වේදිකාව කියන්නෙ ඝෝෂාකාරී, පවුලක් විදිහට යන්න සුදුසු තැනක් විදියට නෙමෙයි හැදුණේ. අපිට වුවමනා කරලා තිබුණා ඒ තත්වයත් වෙනස් කරන්න. අපි ඒක ක්‍රමයෙන් වෙනස් කරන්න වැඩකළා. ඒ කළ දේවලුත් එක්ක අපේ ප්‍රසංගවලට පවුල් පිටින් එන්න ගත්තා. ඒ වගේම අපේ හැම ෂෝ එකකම අපි සමාජයට සංගීතය ඇතුළේ මොකක් හරි විදියකින් පණිවිඩයක් දුන්නා. දැන් මේ ක්ෂේත්‍රයට එන්න හදන ගොඩක් දෙනෙක් බලන්නේ ලේසි ක්‍රමය මොකක්ද කියලා. ඒගොල්ලො ගොඩක් වෙලාවට බලන්නේ ජනප්‍රියම සංගීත කණ්ඩායම මොකද්ද කරන්නෙ ඒ දේ කරළනම් හරි කියලා. හැබැයි අපි අඳින ඇඳුමෙ ඉඳලා, වේදිකාව කොහොමද පාවිච්චි කරන්නෙ, ගායනා කරන සිංදුව මොකද්ද කියන එක දක්වාම අපි අලුත් දේවල් කරන්න උත්සාහ කළා. ලෝකයේ සාර්ථක වෙලා තියෙන සංගීත කණ්ඩායම් දිහා අපි බලන්න ඕනෑ ඒගොල්ලො සාර්ථක වෙලා තියෙන්නේ මොන පදනමක් එක්ක ද කියලා. ඒ විදිහට ෆ්ලෑෂ්බෑක් කියන සංගීත කණ්ඩායම මිනිස්සු අතරට යන්නත් බලපාපු ප්‍රධානම හේතුව අපේ විනය.ඒ වගේම අපේ නිර්මාණ, ප්‍රාසංගික ඉදිරිපත් කිරීම, තාක්ෂණය මේ විදිහට හැමදාම අපි අඳින ඇඳුමෙ ඉඳන්ම හැම එකක්ම අපි අලුත් කරලා තියෙනවා. මේ දේවල් එක්ක වෙනස් වුණොත් තමයි පැවැත්ම තියෙන්නෙ. ඒක තමයි මේ කියන කාලය ඇතුළෙ අද වෙනකන් අපි ගමන් කළ විදිය.
මේරියන්ස් සංගීත කණ්ඩායමේ නායක නලීන් පෙරේරා
මම සංගීත කණ්ඩායමක නායකයෙක් හැටියට පියවරෙන් පියවරට වෙනස්කම් හොයාගෙන ගිය කෙනෙක්. මේ රටේ තියෙන සංගීත කණ්ඩායම් දිහා හැරී බැලීමක් කරනකොට මම විශ්වාස කරනවා එළිමහන් සංගීත කලාව මීට වඩා හොඳ තැනකට ගෙන ඒමට හැකියාවක් තිබුණා කියලා. නමුත් සංගීත කණ්ඩායම්වල නායකයො සහ කළමනාකාරීත්වය උඩ තමයි විවිධ වෙනස්කම්වලට පාර කැපෙන්නෙ. 2000න් පස්සෙ සංගීත කණ්ඩායම් ගොඩක් බිහිවෙලා තියෙනවා, සංගීත කණ්ඩායම් අනුව ප්‍රසංගවල නාද රටාවන්, ආලෝකකරණයන්, වේදිකා පසුතල වගේ දේවල් පුදුමාකාර විදියට අලුත් වෙලා කියලා පෙනෙන්න තියෙනවා. ඒ වගේම සංගීත කණ්ඩායම්වලට පිටිපස්සෙ ලොකු ආයෝජකයන් ඉඳලා තියෙනවා. මේ වගේ දේවල් වෙනස් වෙනවාට වඩා කලාකරුවා සහ රසිකයා අතර තිබෙන සම්බන්ධය මීට වඩා උසස් තත්වයක තිබිය යුතුයි කියන එක මම දැඩි ලෙස විශ්වාස කරනවා. එළිමහන් සංගීත කලාවෙ ඒ පැත්ත ගොඩක් පල්ලෙහා මට්ටමක තමයි තිබෙන්නේ. අපි දකිනවා කාලයෙන් කාලයට විවිධ සංගීත ශෛලීන් එනවා, විවිධ රිද්මයන් පැමිණෙනවා, මේ තත්වය හොඳයි. මම දැන් මේ ක්ෂේත්‍රයේ අවුරුදු 33ක් ඉන්නවා. නමුත තවමත් එළිමහන් සංගීත ප්‍රසංගයක් හරියට කළමනාකරණය කරගන්න බැරිවෙලා තියෙනවා. ඒකට ප්‍රධාන හේතුව තමයි සීමා රහිත කාල සීමාවක් ප්‍රසංග පැවැත්වීම. මම 1994 ඉඳන්ම සීමා සහිත කාලයකට ප්‍රසංගයක් පැවැත්වීමට ගොඩක් උත්සාහ කළා. ඒ දේ බැරි වුණ නිසා තමයි මම කණ්ඩායමක් විදියට එළිමහන් සංගීත කලාවෙන් සමු අරගෙන සීමා සහිත කාලයකට ප්‍රසංගයක් හදාගෙන සංගීත කණ්ඩායමක් විදියට වැඩ කළේ. පැය දෙකහමාරක් වගේ කාලයකට ප්‍රසංගයක් සැලසුම් කරලා කාලය සීමා කළා කියලා අපි නැති වුණේ නැහැ. රසිකයාට හොඳ රසවින්දනයක් දෙන්න පුළුවන් වෙන්නෙ එළිවෙනකන් සංගීත ප්‍රසංග කිරීමෙන් නෙවෙයි. ටිකයි හොඳයි ප්‍රතිපත්තියේ ඉඳගෙන වැඩ කළොත් ඔයිට වඩා රසිකයන් අපිත් එක්ක ඉන්න තත්වයක් හදාගන්න පුළුවන්. අපි තවමත් පරක්කු නෑ. සියලුම සංගීත කණ්ඩායම්වල නායකයන්, කළමනාකරුවො ඔක්කොම එකතුවෙලා එක තැනකට එන්න පුළුවන්නම් මේ තත්වය හදාගන්න පුළුවන්.
සීදූව සකුරා සංගීත කණ්ඩායමේ නායක අජිත් විතානගේ
2000ට කලින් එළිමහන් සංගීත ක්ෂේත්‍රය තුළ තිබුණේ සංගීත කණ්ඩායම් කිහිපයක් විතරයි. ඒ සංගීත කණ්ඩායම් රසිකයන්ට හොඳ රසවින්දනයක් ලබා දුන්නා. නමුත් මෑත කාලය වෙනකොට හතු පිපෙන්නා වගේ සංගීත කණ්ඩායම් හැදෙන්න ගත්තා. ඒ එක්කම කණ්ඩායම් අතර ලොකු තරගයක් ඇති වුණා. මේකෙ බලපෑම එළිමහන් සංගීත කලාවටම දැනුණා. සංගීතය මඟින් රසිකයන්ට හොඳ රසවින්දනයක් ලබා දෙනවා වෙනුවට එළිමහන් සංගීත ප්‍රසංගවලට අද වෙනකොට සීමා සහිත පිරිසක් තමයි පැමිණෙන්නේ. දනහිසෙන් පල්ලෙහාට තමයි සංගීතය දුන්නේ. ඒ කියන්නේ නටන්න බලාගෙනම එන පිරිසක් තමයි ඉලක්ක කර ගත්තේ. අනිත් කාරණය තමයි සංගීත ප්‍රසංගයක් බලන්න එන මිනිහෙක්ට ගීතයක් රසවිඳින්න අවස්ථාවක් නැති වෙලා තියෙනවා. මේකට හේතුව පටන් ගත්ත වෙලේ ඉඳන් අවසන් වෙනකන්ම සිංදුවල කෑලි විතරයි තියෙන්නෙ. ඒකත් එක්ක නන්ස්ටොප් රැල්ලක් එන්න ගත්තා. අලුත් සංගීත කණ්ඩායම් බිහිවෙලා ඇති වුණ තරගකාරී තත්වයත් එක්ක අකමැත්තෙන් වුණත් නන්ස්ටොප් රැල්ලත් එක්කම අපිටත් යන්න සිද්ධ වුණා. අනිකුත් සංගීත කණ්ඩායම්වලටත් ඒ දේම තමයි වුණේ. අන්තිම කාලෙ වෙනකොට සංගීත ප්‍රසංගවලට නම් පවා දාන්න ගත්තා නන්ස්ටොප් නයිට් කියලා. මම නම් දකින්නේ නැහැ එළිමහන් සංගීත කලාවට මේ තත්වය හොඳ දෙයක් කියලා. ඒ දවස්වල එළිමහන් සංගීත ප්‍රසංග ඇතුළෙ තිබුණ තවත් ලස්සන දෙයක් තමයි පොකුරු සිංදු ගායනා කරන එක, නමුත් මෑත වකවානුව වෙද්දි පොකුරු ගීතවලට වෙච්ච දෙයක් නැතිවුණා. මේකටත් ගොඩක්ම හේතු වුණේ තනි තනි පුද්ගලයෝ වෙනම ගමන් යන්න ගත්ත එක. කණ්ඩායමක් විදිහට හිතලා වැඩ කළා නම් මීට වඩා අද වෙනකොට එළිමහන් සංගීත කලාව ලස්සන වෙන්න තිබුණා.
සන්ෆ්ලවර් සංගීත කණ්ඩායමේ නෙල්සන් වාස්
එළිමහන් සංගීත කලාව නිසා රසවින්දනයක් ලැබුවෙ සාමාන්‍ය මිනිස්සු. සල්ලිකාර පැලැන්තියේ උදවියට විනෝද වෙන්න නයිට් ක්ලබ් වගේ දේවල් තිබුණා. නමුත් සාමාන්‍ය ජනතාවට එහෙම එකක් නෑ. එළිමහන් සංගීත කලාව කියන්නෙ මේ රටේ පීඩිත පංතියේ මිනිස්සුන්ගෙ තැනක්. වැඩ කරලා මහන්සි වෙලා, විවිධාකාරයේ ප්‍රශ්නවලින් මිරිකිලා ඉන්න මිනිස්සු ඇඟට පතට දැනෙන්න විනෝදයක්, සතුටක් ලැබුවෙ සංගීත ප්‍රසංගවලට ඇවිල්ලා. 2000ට කලින් අපි ජනප්‍රිය සංගීත කණ්ඩායමක් වෙලා ඉඳිද්දි අපේ ප්‍රසංග බලන්න සෑහෙන්න මිනිස්සු ආවා. හැබැයි කවදාවත් රණ්ඩු තිබුණේ නෑ. මෑත යුගය වෙද්දි ඒ තත්වය වෙනස් වුණා මිනිස්සු ගොඩක් සංගීත ප්‍රසංග ඇතුළෙ රණ්ඩු කරන්න පටන් ගත්තා. තමන්ගෙ තරහ පිරිමහගන්නම සමහර කණ්ඩායම් සංගීත ප්‍රසංගවලට ආවා. ඒ වගේම 2000ට කලින් වගේ මිනිස්සු පවුල් පිටින් ඇවිත් සංගීත ප්‍රසංගය ඇතුළෙ ගොඩක් සතුටක් ලැබුවා. හැබැයි පහුවෙද්දි ඒ තත්වය දකින්න තිබුණේ නෑ. ඒ වගේම 2000ට කලින් යුගයේ සංගීත කණ්ඩායම් කිහිපයයි හිටියේ. ඒක නිසා දවස ගානෙ සංගීත ප්‍රසංග තියෙනවා. අපි එක දිගට සංගීත ප්‍රසංග 200කට වැඩිය කරලා තියෙනවා. නමුත් පසු කාලීනව අලුත් සංගීත කණ්ඩායම් බිහි වුණා. අපිත් උදවු කළා සමහර අලුත් සංගීත කණ්ඩායම්වලට. අලුත් සංගීත කණ්ඩායම් බිහිවීමත් එක්ක වැඩ බෙදිලා ගියා. ඒ වගේම පසුකාලීනව සංගීත ප්‍රසංග ඇතුළෙ මත්පැන්, මත්ද්‍රව්‍ය ගෙන ඒමේ ප්‍රවණතාව එන්න එන්නම වැඩි වුණා. මේකත් එක්ක සංගීත ප්‍රසංග මත්ද්‍රව්‍ය ජාවාරම්කාරයන්ට ව්‍යාපාරයක් බවට පත් වුණා. මේ නිසා සංගීත ප්‍රසංග ඇතුළෙ ගොඩක් ප්‍රශ්න ඇති වුණා. සමහර අවස්ථාවල සංවිධායකයෝ සංගීත කණ්ඩායම්වලට මුදල් ගෙවීමේ දී නොගෙවෙන අවස්ථාත් තිබුණා. මේ වගේ ගොඩක් ඇති වුණේ 2000න් පස්සෙ කාලයේ දී. ඒ වගේම තවත් දෙයක් තමයි රූපවහිනී නාලිකා සංගීත ප්‍රසංගවලට අනුග්‍රහය දෙන්න පටන් ගත්තාම තවත් දේවල් වෙනස් වුණා. මේ ප්‍රසංග නාලිකාවල විකාශය වෙන හින්දා දැවැන්ත මට්ටමේ වේදිකා නිර්මාණය කරලා මුළු ප්‍රසංගයම වගේ පටිගත කරලා පස්සෙ ඒකත් වෙනම ව්‍යාපාරයක් බවට පත් වුණා. මේ නිසා සංගීත කණ්ඩායම්වල ගීත ප්‍රේක්ෂකයන් අතර නැවුම්බවින් අඩු වුණා. අද පොළොන්නරුවෙ ප්‍රසංගය තිබුණා නම් තව දවස් කිහිපයකින් ඒ ප්‍රසංගය ලංකාවෙ හැමතැනම වගේ සීඩී කඩවල තිබුණා. මේ නිසා ඒ කාලෙ තිබුණ ප්‍රසංගවලට වඩා අද වෙනකොට ප්‍රසංගය සහ ඒකෙ ඇතුළෙ තියෙන නැවුම් බව එක පාරටම පරණ වෙනවා. මෙන්න මේ වගේ වෙනස්කම් ටිකක් තමයි මේ කාලය ඇතුළත ගොඩක්ම දකින්න පුළුවන් වුණේ.
සනිධප සංගීත කණ්ඩායම් නායක ෂාන් ඩයස්
මම එළිමහන් සංගීත කලාවට එන්නේ 1997 විතර. 2000 විතර වෙද්දි තමයි සනිධප සංගීත කණ්ඩායමට සම්බන්ධ වුණේ. 2000 වකවානුව කියන්නේ 80, 70, දශකයේ තිබුණා වගේ කිසිම වෙනසක් නැතිව තිබුණ කාලයක්. නමුත් 2000 සනිධප කණ්ඩායම පටන් ගත්තාට පස්සෙ සංගීත් අයියාගෙ තිබුණ අදහස් එක්ක වෙනම පැත්තකට තමයි යොමු වුණේ. ප්‍රසංග වේදිකාවෙ ගීත ගායනය සහ වාදනයට අමතරව රංගන හැඩයකුත් එළිමහන් සංගීත කලාවට එකතු කරන්න පුළුවන් වුණා. 2001 වෙනකොට අපි එළිමහන් සංගීතයට කළ වෙනස ගැන හැමෝම කතාවෙන්න ගත්තා. ඒ වගේම අපිව අධ්‍යයනය කරලා වෙනත් සංගීත කණ්ඩායම් අපිව අනුගමනය කරන්න ගත්තා. ලංකාවෙ රසිකයන්ටත් ඒක අලුත්ම අද්දැකීමක් වුණා. ඒ වගේම එළිමහන් සංගීත කලාවට 2004දී වගේ තාක්ෂණය පැත්තෙනුත් අලුත් දේවල් එන්න ගත්තා. විශේෂයෙන්ම වාද්‍ය භාණ්ඩ තාක්ෂණයත් එක්ක දියුණු වෙනකොට මම අත්දැකීමෙන්ම දන්න දේ තමයි අපේ ඔක්ටපෑඩ් වාදනය කළ අජිත් ගමගේ ඔහුගේ අත්දෙක පාවිච්චි කරලා අවුරුදු පහක් හයක් කරගෙන ආව දේවල් තාක්ෂණය පැමිණීමත් එක්ක තමන්ගෙ තියෙන දක්ෂතාව පෙන්නන්නෙ නැතිව තාක්ෂණයට මුල් තැන දීලා ඉදිරිපත් කරන්න ගත්තා. මම දකින්නේ ඒක හොඳ දෙයක් විදියට නෙමෙයි. සැබෑ දක්ෂයො යට ගිහිල්ලා දක්ෂතාවට වඩා තාක්ෂණය තුළින් ඉස්මතු වෙන්න ගත්ත කාල වකවානුවක් විදියට 2004 ඉඳන් ගෙවිච්ච කාලය පෙන්නලා දෙන්න පුළුවන්. ඒ වගේම ගොඩක් සංගීත කණ්ඩායම්වල ගායකයො සංගීත කණ්ඩායම හරහා ජනප්‍රිය වෙන්න පටන් ගත්තාම ඔවුන් සංගීත කණ්ඩායම්වලින් ඉවත් වෙලා තනිවම ගීත ගායනා කරන්න ගත්තා. හැබැයි අපේ සනිධප සංගීත කණ්ඩායමේ සංගීත් අයියා කොච්චර ජනප්‍රිය වුණත් එයා සනිධපත් එක්කම හිටියා. එයා ඒ තත්වය හොඳින් තේරුම් අරගෙන හිටියේ. ඒ වගේම සංගීත් අයියා සනිධප එකෙන් අයින් වෙලා එයා එකෝස්ටික් සංගීත කණ්ඩායමක් හදලා සංගීතයෙන් වෙනස්ම රසයක් ලංකාවෙ රසිකයන්ට ලබා දුන්නා. ඊට පස්සෙ ගොඩක් සංගීත කණ්ඩායම් එකෝස්ටික් සංගීත රටාවට යොමු වෙන ප්‍රවණතාවකුත් දැක්කා. ලංකාවෙ රසිකයනුත් එකෝස්ටික් සංගීත රිද්මය ආදරයෙන් වැළඳගත්තා.■
