■ අමන්දිකා කුරේ
දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ වසා දමා තිබූ පාසල් නැවත පියවරෙන් පියවර ආරම්භ කරන්න කටයුතු කරලා තිබෙනවා. ඒ අනුව ප්‍රාථමික හා උසස් පෙළ අංශවල දරුවන්ට පාසල් ආරම්භ කරලා තිබෙනවා. වසංගතය නිසා දරුවන් ලොකු කාලයක් නිවෙස්වල ගත කළා. පළමු හා දෙවන ශ්‍රේණිවලට ඇතුළත් වුණු දරුවන්ට පාසල් යාමට සිදුවුණේ ම නැති තරම්. ඒ නිසාම පාසල් යාම ඔවුන්ට අලුත්ම අත්දැකීමක් වෙලා. එක දිගට පාසල් ගිය දරුවනුත් නිවසේ දීර්ඝ කාලයක් සිටීම දෙමවුපියන්ටත් එය වෙනස් අත්දැකීමක් වුණා. මේ ඇතිවුණු අලුත්ම සමාජ තත්වයත් එක්ක දරුවන්ගේ හැසිරීම සම්බන්ධයෙන් දෙමවුපියන්ගේ හා ගුරුවරුන්ගේ අදහස් මේ.
එරන්දිකා දිමුතුකුමාරි..
මට දරුවෝ දෙන්නෙක් ඉන්නවා. ලොකු දුව දැන් අට වසරේ. පොඩි එක්කෙනා මේ අවුරුද්දෙ තමයි පළමු ශ්‍රේණියට ඇතුල් වුණේ. නමුත් එයාට ඉස්කෝලෙ යන්න බැරි වුණා වහලා තිබුණු නිසා. දවස් දෙකක් වගේ තමයි එයාට ඉස්කෝලෙ යන්න පුළුවන් වුණේ. එයා ඇත්තටම ඉස්කෝලෙ යන්න ගොඩක් ආසාවෙන් හිටියා. ලොකු දුව නම් ගෙදරට වෙලා ඉන්න කැමතියි වගේ පෙනුණේ. නමුත් දෙන්නාම ඔන්ලයින් කෙරුණු ඉස්කෝලෙ වැඩ ඔක්කොම කළා. පොඩි දුවට අකුරු ලියන්න කියලා දුන්නේ ලොකු දුව. එයා දැන් අකුරු ලියන්න පුරුදු වෙලා තියෙනවා. ලොකු දුව නම් ටිකක් කම්මැලි වුණා ගෙදර දිගටම හිටපු නිසා. මම වැඩට ගියාම එයාලා ආච්චි එක්ක කාලෙ ගත කළේ. ඔන්ලයින් ඉගෙනීමට අවශ්‍ය නිසා ජංගම දූරකථනයක් අරන් දීලා තිබුණා. ඒක ආච්චි ඉන්න වෙලාවට විතරක් පාවිච්චි කරන්න කියලායි මම දුන්නේ. එයාලා ඒ විදිහට තමයි ඒක පාවිච්චි කළේ.
පොඩි දුව ඔන්ලයින් ඉස්කෝලෙ උගන්වන කොට ගොඩක් වෙලාවට නිදි. තවම පොඩි ළමයෙක් නිසා එයාට ටික වෙලාවක් යද්දි නිකන් ම නින්ද යනවා. ඒත් ඒ දෙන්නාම යූටියුබ් එකේ විවිධ වැඩසටහන් බලන්න නම් ටිකක් යොමු වෙලා කියලා හිතෙනවා. දැන් එයාලා මටත් වඩා වැඩියෙන් ෆෝන් එකේ වැඩකරන විදිහ දන්නවා වගේ. දරුවො දෙන්නා ඉස්සර නම් හරියට රණ්ඩු වෙනවා. නමුත් ඉස්කෝලෙ නැවතිලා දෙන්නාම ගෙදර ඉන්නකොට ඒ දෙන්නා හරිම සමගියෙන් හිටියා. මටත් හිතාගන්න බැරිවුණා එයාලා ඒ විදිහට ඉන්න එක. ලොකු දුව නංගිව නාවන්න, කවන්න, බලාගන්න ගත්තා. මට හිතෙන්නේ එයාලා ගෙදර ඉඳපු නිසා ගෙදර සාමාන්‍ය වැඩවලට එයාලාත් පුරුදු වෙලා කියලා. දැන් ඉස්කෝලෙ පටන් ගත්තේ පොඩි දුවට විතරයි. ලොකු දුව තමයි එයාව ඉස්කෝලෙ යවන්න ලෑස්ති කරන්නේ. ඉස්සර නංගිගේ ඇඟේ පවුඩර් ටිකක් ගාන්නවත් බෑ කියන ළමයා දැන් නංගිව හරිම ආදරෙන් බලාගන්නවා. කොරෝනා නිසා දරුවන්ගේ අධ්‍යාපනය අහිමි වුණා තමයි. නමුත් ළමයි ඒ කාලය ඇතුළත මගහැරිලා තිබුණු දේවල් ඉගෙන ගත්තා කියලා මට හිතෙනවා.
බුද්ධික වික්‍රමාරච්චි..
කොරෝනා තිබුණු කාලේ නම් ගුරුවරයෙක් හැටියට ළමයි එක්ක තිබුණු සම්බන්ධතාව ගොඩක් අඩු වෙලා තිබුණේ. ඒකට එක හේතුවක් වුණා ගුරු වැඩවර්ජනය නිසා කෙරෙමින් තිබුණ ඔන්ලයින් අධ්‍යාපනයත් නැවතුණු එක. ඉඳලා හිටලා ළමයෙක් අපට මොනවා හරි දෙයක් අහගන්න කතා කළොත් මිසක් දරුවො සහ අපි අතර සම්බන්ධතාව ගොඩක් දුරට අඩු වෙලා තිබුණේ. මට හිතෙන විදිහට ළමයින්ටත් නැවත අධ්‍යාපනය ආරම්භ කරන්න ඕනෑ කියලා ලොකු අපේක්ෂාවක් තිබුණේ නෑ. ඒකට එක හේතුවක් වුණේ විභාගවලට නිශ්චිත දින වකවානු නොතිබුණු එක. එහෙම නිශ්චිත දිනවකවානු තිබුණා නම් ළමයි කොහොම හරි තමන්ගේ අධ්‍යාපන කටයුතු කරගන්න උත්සාහයක් හරි දරනවා. එහෙනම් වැඩවර්ජනයක් තිබුණත් අපි වුණත් දරුවන්ට උගන්වනවා.
මට තියෙන පෞද්ගලික අත්දැකීම තමයි මේ පාසල් වහලා තිබුණු කාලය ඇතුළත ගොඩක් දරුවො විවිධ රැකියාවල නිරත වෙලා තිබුණා. සමහරු වාහනවලින් ගිහින් පොල් විකුණලා තිබුණා. සමහර ළමයි කරවල විකුණලා තිබුණා. මම උගන්වන ඉස්කෝලෙ තියෙන්නේ අලුත්ගම ප්‍රදේශයේ. ඒ නිසා සමහර ළමයි මාළු වෙළඳාමට යොමුවෙලා තිබුණා. පාසල් පටන් ගත්තාට පස්සෙ ළමයි කීපදෙනෙක් කිව්වා පානදුර පැත්තේ ප්ලාස්ටික් බඩු හදන තැනක වැඩ කළා කියලා. දැන් තියෙන ආර්ථික ප්‍රශ්නත් එක්ක වැඩිහිටි ළමයි ගොඩාක්ම අධ්‍යාපනයෙන් ඈත් වෙලා හිටියේ.
මේ වෙනකොට පාසල් පටන් අරන් තියෙන්නේ. නමුත් තාමත් ගොඩක් ළමයින් ඉගෙනීමට ලොකු උනන්දුවක් දක්වන්නේ නෑ. තාම සුපුරුදු රිද්මයට ඇවිල්ලා නෑ. දැන් උසස් පෙළ විභාගයට දිනත් දීලා තියෙන්නේ නමුත් තවම උසස් පෙළ ළමයින්ගෙ ලොකු පැමිණීමක් දකින්න නෑ. කොරෝනා එක්ක පාසල් අධ්‍යාපනයෙන් ඈත් වෙන්න සිදු වුණත් ළමයින්ගේ විනය සම්බන්ධයෙන් ලොකු වෙනසක් වෙලා කියලා නම් මම දකින්නේ නෑ. ඔවුන්ව පාසල් ශිෂ්‍යයා කියන එකෙන් බැහැර වෙන්න තරම් කල් ගියේ නෑ. ඒ නිසා ළමයින්ගේ හැසිරීමේ ලොකු වෙනසක් නම් මම දකින්නේ නෑ. සාමාන්‍ය පෙළ හා උසස් පෙළ දරුවන්ගෙන් සැලකිය යුතු ප්‍රවණතාවක් අධ්‍යාපනය සම්බන්ධයෙන් පෙන්වන්නේ නෑ. තාමත් ඉස්කෝලෙ ඇතුළෙ අධ්‍යාපනය විධිමත් නැති එකත් ඒකට හේතුවක් වෙන්න පුළුවන්. එහෙම නොවෙන්න හේතුවක් තමයි ළමයි වැඩියෙන් ඉන්න පාසල්වල පන්තියේ දරුවන්ගෙන් කොටස බැගින් තමයි පාසලට ගෙන්වන්නේ. ඒ නිසා පාසල් පරිපාලනයත් විවිධ ප්‍රශ්නවලට මුහුණ දෙන්න වෙලා තියෙනවා. දැන් උසස් පෙළ ගොඩක් ළමයි රැකියාවක් හොයාගන්න බලාපොරොත්තුවෙන් ඉන්නේ. වයස සම්පූර්ණ ගොඩක් ළමයි රට යන්න පාස්පෝට් පවා හදන්න ගිහින් තිබුණා.
චන්ද්‍රානි සිල්වා..
මගේ දරුවො දෙන්නාම කොරෝනා කාලෙ ගෙදර හිටියේ. ලොකු දුව පළමු වරට උසස් පෙළට පෙනී ඉඳලා දෙවනි වරටත් පෙනී සිටින්න සූදානම් වෙමින් තමයි හිටියේ. පුතා නම් සාමාන්‍ය පෙළ ලියලා ගෙදරට වෙලා හිටියේ ප්‍රතිඵල එනකම්. ඒ දෙන්නාගෙම හැසිරීම ටිකක් වෙනස් වුණා පාසල් වහලා තිබුණු කාලේ. මම ඒකට ලොකුම හේතුවක් විදිහට දකින්නෙ එයාලා ජංගම දූරකථනය වැඩියෙන් පාවිච්චි කරන්න යොමු වුණ එක. උදාහරණයක් කිව්වොත් දුවට පන්ති සේරම තිබුණේ ඔන්ලයින්. ඒ නිසා එයා දවසම ෆෝන් එකේ. එයා ඒකටම යොමුවෙලා හිටපු නිසා එයාගෙ පෙනීම දුර්වල වුණා.
පුතා නිකම් ඉඳපු කාලයෙ යාළුවො එක්ක වැලි ගොඩ දාන්න, පොඩි පොඩි වැඩ කරන්න ගත්තා. ඊට පස්සෙ එයාට රෙදි සාප්පුවක රැකියාවක් ලැබිලා ඒක කළා. එයාත් ජංගම දූරකථනයක් ගත්තා සහ එයාත් ඒක පාවිච්චි කරන එක වැඩි වුණා. විශේෂයෙන්ම කිව්වොත් පුතා මේ කාලේ ටිකක් මුරණ්ඩු වුණා වගේ එකක් දැනුණා. එයා හම්බකරන සල්ලි ගෙදරට දුන්නා. නමුත් එයා ඇතුළෙ දෙයක් ගොඩනැගිලා තිබුණා වගේ දැනුණා, එයාත් ගෙදර නඩත්තු කරනවා කියලා. ඒ නිසා වෙන්න ඇති අක්කාට වඩා මල්ලි ටිකක් මුරණ්ඩු වුණා. සාමාන්‍ය පෙළ ප්‍රතිඵල ආවාට පස්සේ එයා කරපු රැකියාවෙන් අයින් වුණා. දැන් එයා වාණිජ විෂයන් හදාරන්න පන්ති යනවා. ඔවුන්ට දැන් පාසල් පටන් ගන්නත් ළගයි. දැන් ආපහු පාරක් පාසල් දරුවෙක්ගේ තත්වයට එයා ඇවිල්ලා කියලා මට හිතෙනවා. අමතර දේවල්වලට යොමු කරපු කාලය නවත්තලා දැන් නැවත ඉගෙන ගැනීමට යොමු වෙලා තියෙනවා.
නිරූපා ප්‍රියදර්ශනී..
මම පාසල් ගුරුවරියක් වගේම මටත් පොඩි පුතෙක් ඉන්නවා. එයා දැන් තුන වසරේ ඉගෙන ගන්නේ. මම උගන්වන්නෙත් ප්‍රාථමික පන්තිවලට. මම හිතන්නේ මගේ පුතා වගේම අනිත් දරුවනුත් එක විදිහටම යම් මාසික පීඩනයකට මුහුණ දුන්නා. ඒ විතරක් නෙවෙයි එයාලා යම් දුරකට අධ්‍යාපන ක්‍රියාවලියෙන් ඈත් වුණා වගේ එකකුත් වුණා. මගේ පුතා ගෙදර ඉඳපු කාලෙ නම් මම එයාට පාඩම් කියලා දුන්නා දවසේ වෙලාවක් වෙන් කරගෙන. ඒත් පාසලේ ඉගෙන ගන්නවා වගේ උනන්දුවකින් එයා ඒ දේවල් කළේ නෑ. දරුවන්ගේ මනෝ විද්‍යාත්මකවත් මම හිතන්නේ එයාලා එයාලාගේ පන්තිවල ළමයි එක්ක කරන ක්‍රියාකාරකම්වලින් තමයි මුල් කාලේ හැමදේම ඉගෙන ගන්නේ. ඒ නිසා දරුවාට ගෙදර ඉඳන් මම උගන්වපු එකෙන් ඒ තරම් දෙයක් වුණේ නෑ. ඒ වගේම මම ඔන්ලයින් ඉගැන්වුවා දරුවන්ට. දෙක වසරේ දරුවන්ට ඉගැන්වුවෙ. දරුවන්ට අපි කියන දේවල් තේරෙන්නේ නෑ. සමහර දරුවන්ට ඔන්ලයින් එන්න පහසුකම් තිබුණේ නෑ. ඒ නිසා පොඩි දරුවන්ගේ අධ්‍යාපනය ගොඩක් අඩාල වුණා මම දකින විදිහට නම්.
නමුත් දරුවො ඉස්කෝලෙ ආවාට පස්සේ නම් එයාලගෙ ලොකු ප්‍රබෝධයක් තියෙනවා කියලා මම නිරීක්ෂණය කළා. එයාලා හරිම ආසාවෙන් ඉස්කෝලෙ එනවා. නමුත් එයාලා එකට සෙල්ලම් කරන්න යන එක නම් නවත්වාගන්න ටිකක් අමාරුයි. දරුවො දැන් ඉස්කෝලෙ ඇවිත් කතා කරන දේවල්වල වෙනසක් තියෙනවා. ටෙලිනාට්‍ය ගැන කතා කරනවා වැඩියි. ඒ වගේම ජංගම දූරකතනවල පාවිච්චි වෙන වචන, ජංගම දූරකථන යොදාගෙන කරන ක්‍රීඩා ගැන කතා කරනවා වැඩියි. ගොඩක් දරුවො කතා වෙනවා යූටියුබ් එකේ විවිධ වීඩියෝ පළකරන අයගේ නම් ගැන. ඊට පස්සේ ඒ ඒ වීඩියෝවල දාපු විශේෂ වාක්‍ය වගේ දේවල් දරුවො සාමාන්‍ය කතා බහේදි යොදාගන්නවා කියලා පෙනෙනවා. මම පුතාට නම් ජංගම දූරකථනය තනිව පාවිච්චි කරන්න දුන්නේ නෑ. ඒ වගේම මම සැලකිලිමත් වුණා එයා බලන දේවල් ගැනත්. නමුත් එදා එදාට වැඩට යන දෙමවුපියන්ට මේ දේවල් හොයලා බලලා කරන්න අමාරුකමක් තියෙනවා. ඒ වගේම සමහර දෙමවුපියන්ට මේ දේවල් ගැන ලොකු තේරුමක් නෑ. දරුවො හැම තිස්සේම අලුත් දේවල් ඉගෙනගන්නනෙ හදන්නේ. ඒ නිසා එයාලා ජංගම දූරකථන ගැන එයාලාට අහුවෙන එක එක පැතිවලින් ඉගෙන ගෙන තියෙනවා. ඒක තමයි අපි දැන් පාසල්වල දකින්නේ.■
