පාස්කු ප්‍රහාරය හින්දා විශාල මිනිස්සු ප්‍රමාණයක් ලංකාවෙ මැරුණා. හැබැයි ඊට වඩා ලොකු හානියක් වුණා මුස්ලිම් සමාජයට. ඈන් ෆ්‍රෑන්ක්ලා වගේම අපිත් හුදෙකලා වුණා. මම හිතන්නේ ඈන් ෆ්‍රෑන්ක්ලා විඳපු අත්දැකීම ම පහුගිය කාලයේ දෙමළ මිනිස්සු සහ මුස්ලිම් මිනිස්සු අත්වින්දා වෙන විදිහකට.
■ ඇන්තනී වෙරංග පුෂ්පික
සුජීව පතිනිසේකර අධ්‍යක්ෂණය කළ අන්ටච්ඩ් : ඹභඔධඹක්‍්‍යෑෘ * වේදිකා නාට්‍යය ඊජිප්තුවේ 6 වන වරට සංවිධානය කළ ශාම් එල් ෂෙයික් ජාත්‍යන්තර නාට්‍ය උළෙලේ ඒක පාත්‍ර (මොනෝ ඩ්‍රාමා) තරග අංශයෙන් හොඳම නාට්‍යය ලෙස සම්මානයට පාත්‍ර වෙලා තියෙනවා. එහි රංග වින්‍යාසය සහ පසුතල නිර්මාණය කරන්නේ ඔබ විසින්, මුලින්ම අපි ඒ ගැන කතා කරමු.
මොනෝ ඩ්‍රාමා කියන්නේ මේ වෙනකොට ලෝකයේ ජනප්‍රිය නාට්‍ය ධාරාවක්. ඒකෙන් අදහස් වෙන්නේ එක නළුවෙක් එක්ක නාට්‍ය කරන එක ලේසියි කියන එක නෙමෙයි. ඉතාමත් අමාරු වැඩක්, එක නළුවෙක් එක්ක නාට්‍ය හදන එක. මේ නාට්‍යය 2020 තමයි හැදුවේ. මේකෙ ජාත්‍යන්තර මංගල දර්ශනය තිබුණේ ඩුබායි සහ කල්කටාවල.
කොරෝනා වසංගතය හින්දා අපිට මේ නාට්‍යය පෙන්නන්න තිබුණ සංචාර කිහිපයක්ම මඟහැරුණා.
ශාම් එල් ෂෙයික් ජාත්‍යන්තර නාට්‍ය උලෙළේ නාට්‍ය අංශ 4ක් තියෙනවා. මොනෝ ඩ්‍රාමා අංශය, සාම්ප්‍රදායික නාට්‍ය, විශේෂිත වූ නාට්‍ය සහ වීදි නාට්‍ය කියන අංශ. අපි නියෝජනය කළේ මොනෝ ඩ්‍රාමා අංශය. මේ උළෙල සඳහා නාට්‍ය 302ක් තරග කරලා තියෙනවා, ඒ තරගකළ නාට්‍ය 302න් 24ක් තමයි අවසාන වටයට තෝරාගෙන තියෙන්නේ, ඒ 24 ඇතුළෙ තමයි අපේ නාට්‍යයත් තිබුණේ. මොනෝ ඩ්‍රාමා අංශයෙන් නාට්‍ය 7ක් තෝරගෙන තිබුණා. මේ නාට්‍ය උළෙලේ පිරිනමන එකම සම්මානය වන උළෙලේ හොඳම නාට්‍යයට හිමි සම්මානය අපි ඉදිරිපත් කළ අන්ටච්ඩ් නාට්‍යයට ලැබුණා. මම දන්න විදිහට ලංකාවේ නාට්‍යයක් ජාත්‍යන්තර වශයෙන් තරගකාරී නාට්‍ය උළෙලකට තේරී පත්වෙලා හොඳම නාට්‍යය ලෙස ජාත්‍යන්තර සම්මානයක් හිමි වෙච්ච පළමු අවස්ථාව තමයි මේක. මේකෙ මම ප්‍රධාන භූමිකා තුනක් නියෝජනය කරනවා. මේක අපේ ‘ඉන්ටර් ඇක්ට් ආර්ට්’ ආයතනයේ නාට්‍යයක්. මේකේ රංග වින්‍යාස ශිල්පියා විදිහටත් පසුතල නිර්මාණ ශිල්පියා විදිහටත් කටයුතු කරන ගමන්ම මෙම නාට්‍ය කණ්ඩායම භාරව කටයුතු කරන්නේත් මම.
ඔබ 1996 දී නිර්මාණය කරන ”පශ්චාත්තාපය” වේදිකා නාට්‍යයත් මොනෝ ඩ්‍රාමා කියන කැටගරියට නේද අයිති වෙන්නෙ? පසුව රාජ්‍ය නාට්‍ය උළෙලේ දාල තිබුණ නීති නිසා වෙනස් කරන්න සිද්ධ වුණා..
මම 1996 නොදැනුවත්වම හදලා තියෙන්නෙ මොනෝ ඩ්‍රාමා එකක්. එතකොටත් මම දන්නේ නැහැ මොනෝ ඩ්‍රාමා කියලා එකක් ලෝකේ තියෙනවාද කියලාවත්. එක නළුවෙක් යොදාගෙන ඒ නාට්‍යය මුලින්ම හැදුවේ. නමුත් ලංකාවේ රාජ්‍ය නාට්‍ය උළෙලේ නීතියක් තියෙනවා එක නළුවෙක් ඉන්න නාට්‍ය රාජ්‍ය නාට්‍ය උළෙලට ගන්නෙ නැහැ කියලා. ඒ හින්දා අකමැත්තෙන් හරි තව නළුවෙක්ව දාගන්න වුණා ඒ වැඩේට. නැවත හැරිලා බැලු‍වොත් පශ්චාත්තාප වගේ නාට්‍යයක් හීනෙකින්වත් කරන්න තියා හිතන්නවත් බෑ. ඒ නාට්‍යය මම අද කරන්න හැදුවත් ඒකට මිලියන දහයක්වත් ඕනෑ. අපි ඒක මාස 8ක් වත් පුරුදු වුණා. ඒ නාට්‍යය ඇතුළේ සජීවී සංගීතය වාදනය කළා 60 දෙනෙක් විතර. සමස්ත කණ්ඩායමම 80කට වඩා හිටියා. ඉතින් මම හිතනවා ඒ කාලේ තරුණයෙක් හැටියට ඒ කළ අත්හදා බැලීම මගේ නාට්‍ය ජීවිතයේ විශේෂ කඩඉමක් කියලා.
සාම්ප්‍රදායික තලයෙන් මිදිලා අන්තර්ජාතික මට්ටමේ වේදිකාවට එන්නේ කොහොමද?
2008 දී මට ශිෂ්‍යත්වයක් ලැබෙනවා ජර්මනියට ගිහින් රංග කලාව හදාරන්න සහ එහි රංග කලාව බලන්න. ඊට පස්සෙ අවුරුද්දකට තුන් හතර වතාවක් ජාත්‍යන්තර නාට්‍ය උළෙල සහ වැඩමුළුල පුහුණුවීම්වලට යන්න හම්බවුණා. එහිදී මම අඳුනාගත්ත ජාත්‍යන්තර නාට්‍යකරුවො හරහා මට ලොකු ජාලයක් හදාගන්න පුළුවන් වුණා. මේ වෙනකොට මම ජාත්‍යන්තර නාට්‍ය ආයතන ගණනාවක සාමාජිකයෙක්. ඒ වගේම ජාත්‍යන්තර නාට්‍ය උළෙල පහක හයක විතර සංවිධාන කමිටුවල සහ තේරීම් කමිටුවල ඉන්නවා.
ඔබ තමයි කොළඹ ජාත්‍යන්තර නාට්‍ය උලෙළ ආරම්භ කරන්නේ. ඒක මොන විදිහටද ලංකාවෙ වේදිකා නාට්‍යයට සහ නාට්‍යකරුවන්ට දැනුණේ ?
අවුරුදු 10කට පස්සේ හැරිලා බලනකොට ඉතාම දුක් විඳලා, අතිශය පෞද්ගලික දේවල් පවා විකුණලා හදපු නාට්‍ය උළෙලෙන් ලංකාවෙ විශාල තරුණයො පිරිසක් ඵල භුක්ති විඳලා තියෙනවා. ඒ ගතවෙච්ච අවුරුදු 10 ඇතුළත රටවල් 60ක විතර නාට්‍යකරුවෝ මේ රටට ආවා, සබඳතා හදාගත්තා, තරුණ නාට්‍යකරුවන්ට ජාත්‍යන්තර නාට්‍ය උළෙලවලට යන්න මඟ හදලා දුන්නා, ජාත්‍යන්තර පුහුණුවීම්වලට යන්න මඟ හදලා දුන්නා. ඒ වගේම ලංකාවේ ප්‍රේක්ෂකයාට ජාත්‍යන්තර වේදිකා නාට්‍යයක් බලන්න අවස්ථාවක් ලැබිලා තියෙනවා. නැවත හැරිලා බැලු‍වාම ශ්‍රී ලාංකිකයෙකු හැටියට මම මගේ යුතුකම ඉෂ්ට කළා.
ඔබගේ ‘ඈන් ෆ්‍රෑන්ක්’ නාට්‍යයේ තියෙන්නේ ලංකාවට සමීප අත්දැකීමක් නෙමෙයි. ඒ වගේ නාට්‍යයක් නිර්මාණය වෙන්න බලපෑ විශේෂ හේතුවක් තියෙනවාද?
ඈන් ෆ්‍රෑන්ක්ගේ 75 වෙනි උපන්දිනය සමරන්න තමයි ජර්මන් සංස්කෘතික මධ්‍යස්ථානය මට ආරාධනා කළේ ඒක කරන්න කියලා. ඒක සිංහල සහ ඉංග්‍රීසි කියන භාෂා දෙකෙන්ම මම කළා. දෙවෙනි ලෝක යුද්ධ කාලේ හිට්ලර් කළ දේම වෙන මට්ටම්වලින් මේ සමාජය අත්විඳිනවා. පාස්කු ප්‍රහාරය හින්දා විශාල මිනිස්සු ප්‍රමාණයක් ලංකාවෙ මැරුණා. හැබැයි ඊට වඩා ලොකු හානියක් වුණා මුස්ලිම් සමාජයට. ඈන් ෆ්‍රෑන්ක්ලා වගේම අපිත් හුදෙකලා වුණා. මම හිතන්නේ ඈන් ෆ්‍රෑන්ක්ලා විඳපු අත්දැකීම ම පහුගිය කාලයේ දෙමළ මිනිස්සු සහ මුස්ලිම් මිනිස්සු අත්වින්දා වෙන විදිහකට. ගෝලීය චක්‍රයක් විදියට එකම දේ නැවත නැවත සිද්ධ වෙනවා කියලා තමයි මට හිතෙන්නේ. මේ වින්ද පීඩාවන් තමයි මට ඈන් ෆ්‍රෑන්ක් වගේ නාට්‍යය කරන්න බලපෑවේ.
භාෂාව මොන විදිහටද නාට්‍ය කලාවට බලපාන්නෙ?
භාෂාවක් මුල් කරගත්තාම අපිට ලෝකයට ආමන්ත්‍රණය කරන්න බැරිව යනවා. සිංහල භාෂාවෙන් හැදුවොත් අවම වශයෙන් නාට්‍යය යාපනේවත් පෙන්නාගන්න බැරිව යනවා. ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් හැදුවොත් සමහර වෙලාවට යුරෝපයේ පෙන්නන්න බෑ. සමහර වෙලාවට මැදපෙරදිග පෙන්නන්න බෑ. චීනයේ ජපානයේ වගේ රටවල පෙන්නාගන්න බැරිව යනවා. නාට්‍යකරුවෙක් හැටියට භාෂාව කියන්නේ එක්තරා විදිහක ගැටලු‍වක්. මේ නිසා මගේ නාට්‍යවල මෑත කාලීන ප්‍රවණතාව තමයි අවම දෙබස් සහිතව නාට්‍යමය භාෂාවකින් ඒ දේ කරන එක. මම පෞද්ගලිකව හිතනවා කනට නාට්‍ය හදන එකේ අවුලක් තියෙනවා කියලා. ඒ වගේම නාට්‍යකරුවො හැටියට ලෝකයට යනවා නම් භාෂාව අවම කිරීම තමයි හොඳම සහ ජයග්‍රාහීම කාරණය කියලා.
2000 දී වේදිකාගත කරන ‘මේ දොර හරින්න’ නාට්‍යය සම්බන්ධයෙන් සමාජයේ ලොකු කතාබහක් ඇතිවුණා, සභ්‍යත්වයට, සංස්කෘතියට ගැළපෙන්නෙ නෑ කියලා.
ඒ නාට්‍යය මගේ නාට්‍ය ජීවිතයේ හැරවුම් ලක්ෂ්‍යයක් වෙච්ච නාට්‍යයක්. ඒ නාට්‍යය නිසා මම අතිවිශාල චෝදනාවලට ලක්වුණා. මරණ තර්ජන පවා ආවා. විශාල සමාජ පීඩනයකට මුහුණ දෙන්න සිද්ධ වුණා. හැබැයි අපි ඒ හැම එකකටම උත්තර දුන්නේ රාජ්‍ය නාට්‍ය උළෙලේ සහ යෞවන සම්මාන උළෙලේ ‘මේ දොර අරින්න’ නාට්‍යය සඳහා ප්‍රධානම සම්මාන කිහිපය දිනාගෙන. නමුත් ඒ නාට්‍ය අඛණ්ඩව පෙන්නාගන්න බැරි වුණා, ලංකාව ඇතුළෙ තියෙන දූපත් මානසිකත්වය හින්දා.
අපි දන්නවා ඔබ ජාතික සංහිඳියාව වෙනුවෙන් පෙනී හිටි කෙනෙක්. ඒ වගේම කැමතියි දැනගන්න වේදිකා නාට්‍යය ඒ කාර්යය සඳහා කොහොමද යොදාගත්තේ කියන එක ගැන..
මම 2000 විතර ඉඳන් 2011 වෙනතුරු වගේ හම්බන්තොට, නුවරඑළිය, පුත්තලම, කුරුණෑගල, මඩකලපුව, අම්පාර, යාපනය, පොළොන්නරුව ඇතුළු සෑම ප්‍රදේශයකම හිටපු සිංහල, දෙමළ, මුස්ලිම් තරුණ තරුණියෝ එකතු කරලා, ඔවුන්ව එකම වේදිකාවක් උඩට ගෙන්නලා ජාතික සංහිඳියාව කියන්නෙ මොකද්ද කියලා පෙන්නලා දුන්නා. මම එතැනදි උත්සාහ කළේ නාට්‍යකරුවෙක්ටත් වඩා ලංකාවේ පුරවැසියෙක් විදිහට එකිනෙකා අතර තියෙන අනවබෝධය ඈත් කරන්නේ කොහොමද කියලා බලන්න. ඒ නාට්‍යවල ගුණාත්මකභාවය ගැන එතරම්ම සතුටු වෙන්න බැරි වුණත් ඒ හරහා ලොකු සමාජ කාර්යයක් සිද්ධ වුණා කියලා මම විශ්වාස කරනවා. වේදිකාව හරහා ඒ ඇතිවෙච්ච බැඳීම් අද වෙන කොටත් බොහොම ශක්තිමත්ව තිබෙනවා.
ඔබ වේදිකා නාට්‍ය පිළිබඳව පර්යේෂණාත්මකව හැදෑරීමක් කළ අයෙක්. ඒ හරහා පෙන්නා දුන්න අලුත් පාරවල් ගැන කතා කළොත්..
මට පුළුවන් වුණා 2001 දී ‘ෆෝරම් තියටර්’ කියන සංකල්පය මහාචාර්ය අශෝක සොයිසාත් එක්ක එකතුවෙලා හඳුන්වලා දෙන්න. මේ සංකල්පය ලෝකයට හඳුන්වලා දුන්නේ ඔගස්ටො බෝවාල් කියන නාට්‍යවේදියා. මේක ගොඩක් වෙලාවට භාවිත වෙන්නේ සමාජ විපරිවර්තනයන් උදෙසා. අපේ රස වින්දනය සඳහා නාට්‍ය කරනවා වගේම සමාජ විපරිවර්තනයන් සඳහාත් නාට්‍ය නිර්මාණය කරන්න පුළුවන්. ෆෝරම් තියටර් සංකල්පයට මම භාවිත කරන වචනය තමයි ‘සහභාගිත්ව රංගනය’ කියන එක. ඊට පස්සේ මට පුළුවන් වුණා ‘බ්ලැක් බොක්ස්’ කියන සංකල්පය 2008 දී හඳුන්වලා දෙන්න. බ්ලැක් බොක්ස් සංකල්පය කියන්නේ සම්මත රංග ශාලාවක් තුළ ප්‍රේක්ෂකයා සහ රංගය අතර පවතින ප්‍රායෝගික සහ තාර්කික හිඩැස නැති කරලා ප්‍රේක්ෂකයා සහ නළුවා එක ළඟට ගන්න එක. මේ සංකල්පය ලෝකයේ තියෙන පිළිගත්ත පස්වෙනි රංගශාලා ආකෘතියක්. ඒ වගේම ටැබූ තියටර්, ඔබ්ජෙක්ටිව් තියටර් වගේ ලෝකයේ භාවිත කරන සංකල්ප හඳුන්වලා දෙන්න පුළුවන් වුණා. ඒවායේ ඵල නව පරම්පරාව මේ වෙනකොට භුක්ති විඳිමින් ඉන්නවා.
ඒ වගේම කැමතියි දැන ගන්න ඉදිරියේදී මේ රටේ ප්‍රේක්ෂකයන්ට දැක බලාගන්න පුළුවන් වෙන්නේ මොනවගේ නිර්මාණයන්ද කියලා.
මම අලු‍තෙන් මොනෝ ඩ්‍රාමා එකක් පටන් අරගෙන තියෙනවා. ඒක අපි ලබන අවුරුද්දෙ මුල හරියෙම පෙන්නන්න බලාපොරොත්තු වෙනවා. ඊට අමතරව මම පළමු වතාවට චිත්‍රපටියක් අධ්‍යක්ෂණය කළා. ඒ චිත්‍රපටියේ නම ‘මම නෙමෙයි.’ ඒකත් පොඩි අත්හදා බැලීමක්. ඒ චිත්‍රපටියෙ ඉන්නේ චරිත දෙකයි. දිල්හානි ඒකනායක සහ සංජීව උපේන්ද්‍ර තමයි රංගනයෙන් දායක වෙන්නේ. මේ චිත්‍රපටිය අපි රූගත කරලා තියෙනවා ලංකාව වටේම කිලෝ මීටර් 1500ක් විතර. මම හිතනවා බොහෝ දුරට එළඹෙන දෙසැම්බර් හෝ ජනවාරි එහි මංගල දර්ශනය ලංකාවේ සහ ඕස්ටේ්‍රලියාවේ පෙන්නාගන්න පුළුවන් වෙයි කියලා.■
