මෙවැනි සීමිත ඉඩකඩක් ඇති කොලමක ඇතැම් දේවල් පැහැදිලි කළ හැකි වඩාත් සුගම ක්‍රමයක් වන්නේ, අතුරු කතා සහ කෙටි කතා මාර්ගයෙන් අදාළ කාරණය විස්තර කිරීමයි. මේ කතාව එවැන්නකි. දරුවන් හත් දෙනෙකුගෙන් යුත් එක්තරා පවුලක් විය. මේ පවුලට විශාල දේපළක් තිබුණි. ඒ සියල්ල තිබුණේ මවගේ නමටයි. මව මියයන්නට පෙර එම දේපළ, පියාගේ ප්‍රාණ භුක්තියට යටත්ව, දරුවන් හත් දෙනාගේ නමට අම්මා ලීවාය. පියා සූදුකාරයෙකි. බේබද්දෙකි. බිරිඳගේ මරණයෙන් පසු, දේපළවලින් එන සියලු ආදායම ඔහු සූදුවටත්, බීමටත් නාස්ති කෙළේය. කිහිප අවස්ථාවකදීම මේ දේපළ පියා විසින් රහසේ උකස් තියා සින්න වීමට යද්දී එය බේරා ගැනීම සඳහා ඉදිරිපත් වීමටත් දරුවන්ට සිද්ධ විය.
දරුවන් මුහුණදුන් ප්‍රශ්නය මෙයයි: එය විශාල වටිනාකමක් ඇති දේපළක් නිසාත්, පියාගේ මරණයෙන් පසු යම් දවසක එය තමන්ගේ වන නිසාත්, පියාගේ හැසිරීම ඉවසා සිටින අතරේම ඔහුගේ මරණය තෙක් කෙසේ හෝ දේපළ ආරක්ෂා කරගැනීමත්, අකමැත්තෙන් වූවත් දරුවන්ට කිරීමට සිද්ධ විය. දරුවන්ට තිබුණු එකම සහනය වුණේ, එය “අපේ’‘ යන හැඟීම පමණි.
ලංකාවේ ජනසතුව මෙවැනි දෙයකි. ‘ජනසතු නම්, ඒ ඇති’ යන ආකල්පයක් අපේ හිත්වල මුල්බැසගෙන තිබේ. උදාහරණයක් වශයෙන්, අහසේ සිට දිනපතා රුපියල් කෝටි ගණනින් මුහුදට අතහරින ‘ශ්‍රී ලංකන්’ නමැති අපේ ධජය රැගත් ගුවන් සමාගම මොන මට්ටමකින් හෝ පෞද්ගලීකරණය කිරීමට ගියොත් අප කලබල වන්නේ ගැරඬියාට භූමිතෙල් වැදුණා සේ ය. රාජ්‍ය ව්‍යාපාර පිළිබඳ පාර්ලිමේන්තු කාරක සභා වාර්තාව හෙවත් කෝප් වාර්තාව අනුව, 2009 සිට 2019 දක්වා වූ අවුරුදු දහය තුළ මේ රාජ්‍ය සමාගම ලැබූ පාඩුව රුපියල් බිලියන 240 කි. එනම්, දවසකට රුපියල් හය කෝටි හැට හය ලක්ෂ හැට හය දහස් හයසිය හැට හයකි. (66,666,666).
දැන් ටිකක් හිතා බලන්න: මෙහිදී “අපේ” වන්නේ කුමක්ද? ශුද්ධ පාඩුව ය. කෑමබීම, යානවාහන, ගේfදාර, විනෝදය ආදිය “අපේ” කර ගැනීමට අප කැමති වුවත්, හිස ඇම්මක්, පපුවේ අමාරුවක්, පිළිකාවක් වැනි දුකක් “අපේ” කරගැනීමට අප කැමතිද? එසේ නම්, ජාතිකත්වය පිළිබඳ කාරණාවේදී පමණක්, ඕනෑම පාඩුවක්, ඕනෑම හානියක් “අපේ” කරගැනීමට අපි මෙතරම් ආශා කරන්නේ ඇයි?
මෙතෙක් වේලා මා කීමට තැත් කළ අතුරු කතාව මෙයයි: එනම්, ජනතාව තුළ පැලපදියම් වී ඇති, උත්තුංග යැයි මතුපිටින් පෙනෙන මුත් කිසි හරයක්, මදයක් නැති බොල් මතිමතාන්තර, අපේ වැනි නොදියුණු ලෝකයේ දේශපාලනඥයා සිය බලය සඳහා ඉතා සූක්ෂ්ම ආකාරයෙන් පාවිච්චියට ගන්නා බවයි. යහපාලන රජය විසින් විකුණා දමා ඇතැයි කී ජාතික සම්පත් තමන් බලයට පත් වූ පසු ආපසු රජයට පවරා ගන්නා බවට රාජපක්ෂලා දුන් පොරොන්දුව එවැන්නකි. ඒ පොරොන්දුව අපේ ජනතාව තුළ එදා ඇති කෙළේ මහත් ප්‍රහර්ෂයකි.
යථාර්ථය මුණගැසීම
දැන් ඔවුන් බලයට පත්ව ඇති තත්වය තුළ, මඟහැර යා නොහැකි කටුක සත්‍යයට ඔවුන් මුහුණදී තිබේ. එය, තමන් වැපිරූ සකල භෝගයේ අස්වැන්න නෙළාගන්නා කාලයයි. අයවැය ඉදිරිපත් කිරීමට කලින්ම, තමන්ගේ අයවැයෙන් ගන්නට දෙයක් මිස දෙන්නට දෙයක් නැතැයි මුදල් ඇමතිවරයා කීවේ එබැවිනි. රාජ්‍ය සේවය මහා බරක් බව ඔහු කීවේත් එබැවිනි. කෙරවලපිටියෙන් කෑල්ලක් හොරෙන් ඇමරිකාවට ලියා දුන්නේත් එබැවිනි. ශ්‍රී ලංකන් ගුවන් සේවය විකුණා දැමීමේ කතාබහ කසුකුසු වශයෙන් එහෙන්මෙහෙන් දැන් ඇසෙන්නේත් එබැවිනි.
රාජ්‍ය ව්‍යවසාය යනු, රජය විසින් කරනු ලබන ව්‍යාපාරික වැඩ කටයුතු ය. ශ්‍රී ලංකන් ගුවන් සේවය රාජ්‍ය ව්‍යවසායකි. මෙවැනි රාජ්‍ය ව්‍යවසායන් 400කට අධික සංඛ්‍යාවක් අපට තිබේ. ඉන්දියාවට ඇත්තේ 200කට ආසන්න සංඛ්‍යාවකි. ඉන්දියාවේ රාජ්‍යය අපේ රාජ්‍යයට වඩා මොන තරම් විශාලදැයි අමුතුවෙන් කිව යුතු නැත. ඒ අතින් ගත් කල අපේ රාජ්‍යය සමාන වන්නේ, අප මුලින් කී නාස්තිකාර පියාට ය. ජනසතුව හිස මුදුනින් අදහන අපේ ජනතාව සමාන වන්නේ, ඔහුගේ අසරණ දරුවන්ට ය. ඉන්දියාව ඊයේ පෙරේයිදා තමන්ගේ “එයා ඉන්ඩියා” ගුවන් සමාගම, ප්‍රකෝටිපති ව්‍යාපාරිකයෙකු වන ටාටාකාරයාට විකුණා දැම්මේය. “ඔය හොඳටම ඇති” කියා අවසානයේදී ඉන්දියාවේ පාලකයන්ට සිතෙන්නට ඇත.
ලංකාව අද මුහුණදී සිටින අර්බුදය සමන්විත වන්නේ, නොදැරිය හැකි තරමට පුම්බා ඇති රාජ්‍ය අංශය, පාඩු පිට පාඩු ලබන රාජ්‍ය ව්‍යවසාය, රාජ්‍ය ණය කන්දරාව, විශාල අයවැය පරතරය, විදේශ විනිමය අහේනිය, ගෙවුම්ශේෂ අර්බුදය වැනි ව්‍යුහාත්මක ප්‍රශ්න රාශියකිනි. උල්කාපාතයක් සේ රුපියලේ අගය පහළ වැටීම, බංග්ලාදේශයෙන් පවා ණය ගන්නට සිද්ධ වීම, ප්‍රකෝටි ගණනින් සතිපතා මුදල් අච්චු ගැසීමට සිද්ධ වීම, සපුගස්කන්ද තෙල් පිරිපහදුව වසා දැමීමට සිද්ධ වීම, අත්‍යවශ්‍ය භාණ්ඩ ගැනීමට පවා පෝලිම් ගැසීමට සිද්ධ වීම සහ අහස උසට බඩු මිල ඉහළ යාම ආදි සියල්ල ඒ ව්‍යුහාත්මක අර්බුදයේ බාහිර ප්‍රකාශනයන් ය. ගිය සතියේ පළවූ එක් වාර්තාවක්, මේ ආණ්ඩුව බලයට පත්වූ දා සිට මේ වන විට අත්‍යාවශ්‍ය භාණ්ඩ කිහිපයක මිල ගණන් වැඩිවීම්වල ප්‍රතිශතයන් මෙසේ දක්වා තිබේ: නාඩු හාල් සියයට 50, සම්බා සියයට 65, වියලි මිරිස් සියයට 36, පරිප්පු සියයට 127, සීනි සියයට 50, කිරිපිටි සියයට 22, ගෑස් සියයට 79, ටින් මාළු සියයට 65…
විවේචනය විතරක් නොව උත්තරයක්ද අවශ්‍යයි
ඉතිං, ජනතාව අලුත් ගැලවුම්කරුවන් සොයති. ඒ ගැලවුම්කරුවන් කිසිවෙකු, ඉහත කී අපේ ආර්ථීකයේ ව්‍යුහාත්මක ප්‍රශ්න විසඳා ගන්නා වැඩපිළිවෙළක් ගැන මේ දක්වා කතා කොට නැත. උදාහරණයක් වශයෙන්, ඉහතින් කී ‘ශ්‍රී ලංකන් එයා’ වැනි රාජ්‍ය ව්‍යවසායන් සම්බන්ධයෙන් ගන්නා පියවර කුමක්ද? ඒවා රාජ්‍ය අංශය යටතේම ලාභ ලබන ව්‍යාපාර බවට පත්කරන්නේද, එසේ නැතහොත් පෞද්ගලික අංශයට පවරන්නේද යන්න ඔවුන් කිව යුතුය. රාජ්‍ය අංශය යටතේම ලාභ ලබන ව්‍යාපෘති බවට පත්කරන්නේ නම්, එය කරන්නේ කෙසේද යනාදි ප්‍රශ්නවලට උත්තර නොදී, පාලකයන් විවේචනය කරමින් සිටීම පමණක් නොසෑහේ.
මේ බව හොඳින් දන්නා රාජපක්ෂලා උගුරට හොරා බෙහෙත් බීමට බලති. ඒත් මදි නම්, කටේ දිවේ නොගෑවී බොරු කියන්නට බලති. පසුගිය දා ඉදිරිපත් කළ අයවැය යෝජනාවලින් ගත යුත්තකට තිබුණේ, මන්ත්‍රීවරුන්ගේ විශ්‍රාම වැටුප් ලැබීමට සුදුසුකම් ලබන කාල සීමාව අවුරුදු පහේ සිට දහය දක්වා ඉහළ දැමීම පමණි. එය පවා අයවැයකින් කළ යුත්තක් නොවේ. ඉතිරි යෝජනා බොහොමයක් අතාර්කික ය. දියාරු ය. අයවැයකට වඩා, ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනයකට ඒවා යෝග්‍ය විය හැකි බව සමහරු මේ වන විටමත් පෙන්වා දී තිබේ.
මොළ හතේ ව්‍යාජය
අලුත් මුදල් ඇමතිවරයාගේ මොළ හතක් ගැන කතා වී වැඩි කාලයක් නැත. මුලින්ම, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ කෙනෙකු ගැන විශ්වාසය තැබූ මිනිස්සු ඊළඟට එල්ලුණේ බැසිල් රාජපක්ෂගේ මොළ හතේ ය. මේ දෙන්නාගේම අතීත ක්‍රියාකාරීත්වයන් තුළින් එවැනි නිගමනයකට පැමිණීමට තරම් හේතු නොතිබුණත්, ගඟේ ගහගෙන යන විට පරඬැලේ එල්ලෙන්නේත් හේතුවක් ඇති නිසාම නොවන බව අපි දනිමු. එහෙත් හැම අපේක්ෂාවකටම යම් සීමාවක් තිබිය යුතුය. බැසිල් රාජපක්ෂ “කෝවිඩ්” යන වචනය “කෝවින්” යැයි උච්චාරණය කරනු දුටු දවසේම, අකුරු කියවීමේ පුරුද්දක් ඔහුට නොමැති බවත්, ඔහු (සිංහලෙන් හෝ ඉංග්‍රීසියෙන්) ප්‍රවෘත්තිවලට සවන් දෙන්නෙකු හෝ නොවන බවත්, එකපැහැර කාටත් වැටහිය යුතුව තිබුණි. එහෙත් පසුගිය සතියේ, ලිඛිත අකුරු දෙස බලාගෙන වෙනත් මොනවාදෝ ඔහු උච්චාරණය කරනු දකින තෙක්, රටේ බහුතරයකට ඔහු පිළිබඳ ඒ අවබෝධය තිබිණිදැයි සැකසහිත ය.
ජනතාවක් වශයෙන් අප එසේ ය. නොමිලේ උගත හැකිව තිබෙන පාඩම් අප ඉගෙනගන්නේ විශාල වියදමක් දරමින් සහ දීර්ඝ කාලයක් ඒ සඳහා වැය කරමිනි. රජයේ වියදම් අඩු කිරීම සඳහා වන අයවැය යෝජනාවක් වශයෙන්, මැති ඇමතිවරුන්ට සපයන ඉන්ධන ප්‍රමාණයෙන් මාසයකට ලීටර් පහක් අඩු කිරීමට තීරණය කිරීම මගින් පෙන්නුම් කරන්නේ කුමක්ද? එක්කෝ, ලංකාව මුහුණදෙන ආර්ථික අර්බුදයේ සැබෑ ස්වභාවය මේ මුදල් ඇමතිවරයා අහලකින්වත් තේරුම්ගෙන නැති බව ය. නැතිනම්, සෙල්ලම් ගෙවල් දාන කාලයේවත් නොතිබුණු බොළඳ කමකින් මේ මුදල් ඇමතිවරයා තවමත් විඳවන බව ය.
මෙවැනි දේශපාලනඥයන්ට බොරුව රජ ඔසුවකි. තමන් කියන බොරු ඉතා පහසුවෙන් අනාවරණය විය හැකි බව හොඳින්ම දැන දැනත් ඔවුහූ බොරු කියති. මෙවර අයවැය තුළ එවැනි බොරු රාශියක් විය. මේ වසරේ රජයේ පුනරාවර්තන වියදම්වලින් සියයට 20 ක්ම වැය වී ඇත්තේ සමාජ සුභසාධනය වෙනුවෙන් යැයි ඔහු කීවේය. (පුනරාවර්තන වියදම් යනු, රජයේ දෛනික වියහියදම් ය). පාලකයන් ජනතාවගේ සුභසාධනය වෙනුවෙන් එතරම් ප්‍රමාණයක් වැය කරන්නේ නම් එය අගේ කටයුතු ය. එහෙත් ඇත්ත වශයෙන්ම, සමාජ සුභසාධනය සඳහා මේ ආණ්ඩුව වැය කොට ඇති ප්‍රමාණය කුමක්ද? මේ වසරේ මුල් මාස හතරෙන් පසු ඊට අදාළ සංඛ්‍යා ලේඛන ප්‍රකාශයට පත්කොට නැත. එහෙත්, මුල් මාස හතරේ ප්‍රකාශයට පත් සංඛ්‍යාලේඛනවලින් යම් ඉඟියක් ඒ ගැන අපට ලබාගැනීමට පිළිවන. ඒ කාලය තුළ රජයේ මුළු පුනරාවර්තන වියදම රුපියල් මිලියන 890,085 කි. එයින් සමාජ සුභසාධනය සඳහා වැය කොට ඇත්තේ රුපියල් මිලියන 35,840 කි. එනම් සියයට 4 ක් පමණි. එසේ තිබියදී ඔහු බොරු කීවේ ඇයි? තමන් දුගී ජනතාව වෙනුවෙන් සහ සමාජ සාධාරණය වෙනුවෙන් කැප වී සිටින බව පෙන්වීමටයි.
ඊළඟට, රජයේ බදු ආදායමෙන් සියයට 80 ක් ලැබෙන්නේ, බදු ගෙවන පිරිසෙන් සියයට 20 කගෙන් යැයි ඔහු කීවේය. තත්වය එසේ නම් අප ආඩම්බර විය යුතුය. මන්ද යත්, ඉහළම ධන කුවේරයන්ගේ බදුවලින් රජයේ බදු ආදායමෙන් සියයට 80 ක් සමන්විත වීම, සමාජ සාධාරණත්වය පිළිබඳ යහපත් ලක්ෂණයක් වන බැවිනි. එහෙත් ඇත්ත තත්වය වන්නේ, රජයේ බදු ආදායමෙන් සියයට 78 ක් ලැබෙන්නේ වක්‍ර බදුවලින් (රතුළුණු ගෙඩිය සහ සීනි කිලෝව ආදියෙන්) බවයි. එනම්, පොදුවේ මුළු මහත් ජනතාවගෙන්ම බවයි.
ජීවන ගුණය සම්බන්ධයෙන් ගත් විට, ලෝකයේ දියුණු රටවල් ගානටම වගේ ලංකාව සිටින බවටත් ඔහු කයිවාරු ගැසුවේය. “මානව සංවර්ධන සූචිය” නමින් හැඳින්වෙන ලෝක මාපකයක් තිබේ. ඊට අනුව, ජීවන ගුණය ඉහළම රටවල සිට පහළම රටවල් දක්වා වර්ගීකරණය කෙරේ. ඒ දර්ශකය තුළ ලෝකයේ රටවල් 189 ක් අතරින් ලංකාව සිටින්නේ 73 වැනි ස්ථානයේ ය. ලෝකයේ දියුණුම රටවල් අහලකින්වත් ලංකාව නැති බව එයින් පෙනේ.
මෙවැනි බොරු සහ කයිවාරු ගැන අප මවිත විය යුතු නැත. ඕනෑම සෘණාත්මක දෙයක් ධනාත්මක දෙයක් වශයෙන් හුවාදැක්වීමට ඔවුන්ට ඇත්තේ මනා නිපුණත්වයකි. මෑතකදී මා දුටු එක් ප්‍රවෘත්ති වාර්තාවකින් කියැවුණේ, එක් සිරගෙයක අලුත් සිරමැදිරි වගයක් විවෘත කරන සිද්ධියකි. අදාළ ඇමතිවරයා රිබන් පටියක් කපා උත්සවශ්‍රීයෙන් එය විවෘත කරන ඡායාරූපයක්ද ප්‍රවෘත්ති වාර්තාවත් සමග පළ විය. එවිට මට මෙසේ සිතුණි. මෙවැනි සිද්ධියක් උත්සවශ්‍රීයක් ගත්තේ කෙසේද? අලුතෙන් සිර මැදිරි ගොඩනැඟීමට සිදුවීම පාලකයෙකුට ආඩම්බරයට කාරණයක්ද, නැත්නම් ලැජ්ජාවට කාරණයක් වන තරමට හොරෙන් කළ යුතුව තිබූ දෙයක් නොවන්නේද? දේශපාලනඥයන් ආඩම්බර විය යුත්තේ, නැත්නම් කයිවාරු ගැසිය යුත්තේ, තමන්ගේ රාජ්‍ය කාලය තුළ, රටේ තිබෙන සිරමැදිරි සංඛ්‍යාව අඩු කර දැමීමට හැකි වුවහොත් නොවේද?■
