ගෝඨාභය රාජපක්ෂගෙන් බොහෝ දෙනා බලාපොරොත්තු වුණේ, ලී ක්වාන් යූ හෝ මහතීර් මොහොමඩ් කෙනෙකි. එනම්, හිත හොඳ චණ්ඩියෙකි. ඔහු තමාව ජනතාව අතරේ ප්‍රක්ෂේපණය කොට තිබුණේද එසේ ය. එවැනි අපේක්ෂාවකට පිටුබලය දුන් අතීත සුදු වෑන් සංස්කෘතියකුත් පැත්තකින් තිබුණි.
ජනාධිපතිවරයා විසින් මුරුත්තෙට්ටුවේ ආනන්ද හිමියන් කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයේ කුලපති ධුරයට පත්කොට තිබේ. විශ්වවිද්‍යාල ධුරාවලියේ බලවතා වන්නේ උපකුලපතිවරයා මිස කුලපතිවරයා නොවේ. උපකුලපති තනතුරට කෙනෙකු තෝරාගනු ලබන්නේ විශ්වවිද්‍යාල ක්‍රමය තුළම පවතින යාන්ත්‍රණයක් ඔස්සේ ය. එහෙත් කුලපති තනතුර එසේ නොවේ. රාජ්‍යයේ ප්‍රධානියා විසින් කරනු ලබන ඒ පත්වීම, විශ්වවිද්‍යාලය නමැති ආයතනයේ ගෞරවයට සහ සම්භාවනාවට පාත්‍ර වීමට තරම් වටනේය යන සාධකයත් සැලකිල්ලට ගෙන සිදු කිරීම සාමාන්‍ය සම්ප්‍රදායයි. එය, හුදෙක් සම්මානිත තනතුරක් මිස විධායක තනතුරක් නොවේ. මුරුත්තෙට්ටුවේ ආනන්ද හිමියන් ඒ තනතුරට පත්කිරීම,
ගලගොඩඅත්තේ ඥානසාර හෝ පිටකොටුවේ භික්ෂුව පත්කරනවාට වඩා හොඳ ය. සිදුවිය නොහැකි දෙයක් තවදුරටත් ඉතිරිව නැතැයි යන අවබෝධය අනුව බැලුවොත්, දැන් අප සැලකිල්ලට ගත යුත්තේ, පත්කළ පුද්ගලයාට වඩා, ඒ පුද්ගලයා පත්කිරීම සඳහා දෙන ලද හේතුවාචකයයි. රාජ්‍ය චින්තනයේ ස්වභාවය සැඟව ඇත්තේ එතැන බැවිනි. ජනාධිපතිවරයා එය විස්තර කරමින් කීවේ, මුරුත්තෙට්ටුවේ ආනන්ද හිමියන් ගිය වාරයේ තමන්ටත්, ඊට කලින් තමන්ගේ වැඩිමහල් සහෝදරයාටත් උපකාර කළ නිසා මේ ප්‍රත්‍යුපකාරය කළ බවයි.
පවතින ක්‍රමය වෙනස් කිරීම හෙවත් “සිස්ටම් චේන්ජ්” ගැන, මේ ජනාධිපතිවරයා තරම් වෙන කිසි ජනාධිපතිවරයෙකු කතා කොට නැතැයි සිතමි. යම් කාලයක් ඇමරිකාවේ ජීවත්ව සිටි නිසා, “සිස්ටම් චේන්ජ්” යනුවෙන් ඔහු අදහස් කරන්නේ හොඳ දෙයක් විය යුතු යැයි බොහෝ දෙනා සිතූහ.
ක්‍රමය යනු
‘ක්‍රමය’ වෙනස් කිරීම පිළිබඳ කතාබහ ඇති වී දීර්ඝ කාලයකි. ‘ක්‍රමය’ යනුවෙන් ඉස්සර අදහස් කෙරුණේ, ධනපති ක්‍රමය සහ සමාජවාදී ක්‍රමයයි. ඉතිං, ධනපති ක්‍රමය වෙනුවට සමාජවාදී ක්‍රමයක් ඇති කිරීමට නම්, ධනපති ක්‍රමයේ මෙවලම්වල වහලුන් නොවී, ඒ ක්‍රමයට පිටස්තර මෙවලම් පාවිච්චියට ගත යුතු බවට එදා අදහසක් තිබුණි. උදාහරණයක් වශයෙන්, ධනපති ක්‍රමය වෙනස් කළ හැක්කේ ඡන්දය නමැති මෙවලම හරහා නොව, විප්ලවය නමැති මෙවලම හරහා ය ආදි වශයෙනි.
මේ මතය අද බැහැර කෙරේ. එහෙත් එවැනි මතයක් ඇති වුණේ ඇයිද යන්න සොයා බැලීමේදී අපට හමුවන්නේ මෙවැනි අදහසකි. මැතිවරණයක් හරහා බලයට පත්වන පාලක පංතිය හෝ කණ්ඩායම, තමන්ව බලයට පත් කළ ජනතාවගේ සහ සමාජ කොටස්වල ඕනෑඑපාකම්වලට යට වීමට නියමිත ය. එහෙත් (නිර්ධන) පංතියක් විසින් බලහත්කාරයෙන් (විප්ලවයෙන්) බලය අල්ලාගත් විට, ඒ පංතියේ බලය මූලික කරගත්, සපුරා වෙනස් සමාජ සහ ආර්ථික ‘ක්‍රමයක්’ නිර්මාණය කළ හැකි වන්නේය. කෙසේ වෙතත්, ලෝකයේ තැන් තැන්වල දැනට විසිරී සිටින සීමිත මාක්ස්වාදීන් පිරිසක් මිස පොදුවේ ලෝකය පුරා සිටින නූතන මාක්ස්වාදී බහුතරය අද මේ මතය පිළිගන්නේ නැත. ලංකාවේ ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ වුව අද විප්ලවයක් ගැන කතා නොකරන්නේ එබැවිනි.
එසේ නම් අප තේරුම්ගත යුතුව ඇති දෙය මෙයයි: ‘ක්‍රමයේ වෙනසක්’ යනුවෙන් ලංකාවේ හුදී ජනයා අද අදහස් කරන්නේ, “ක්‍රමය තුළ” වෙනසක් බව ය. එනම්, මේ ධනපති ක්‍රමය තුළම සිදු කෙරෙන, සමාජ හිතකාමී සහ දෑහිතකාමී වෙනසක් ය. ලෙනින් සහ මාඕ සේතුං වෙනුවට, සිංගප්පූරුවේ ලී ක්වාන් යූ සහ මැලේසියාවේ මහතීර් මොහොමඩ් ගැන බොහෝ දෙනාගේ සිහියට එන්නේ එබැවිනි. එසේ වෙතත් ඒ නම් හතර තුළම, බලහත්කාරය සහ අධිකාරීභාවයත්, හිංසනයත් අඩංගුව තිබේ. ඉතිං, ඊට වෙනස්, සමාජ හිතකාමී සහ දෑහිතකාමී වෙනසක්, ඊට වෙනස් මාදිලියකින්, ධනපති ක්‍රමය තුළින්ම සිදු කළ හැකි බවත් ලෝකයේ තවත් තැන්වල මේ වන විට පෙන්වා දී තිබේ. එය, දළ වශයෙන්, සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දේශපාලනයක් සහිත ලිබරල් ධනවාදී ක්‍රමය යැයි හැඳින්විය හැකිය. එනම්, නැවතත් දළ වශයෙන් ගත්තොත්, ධනවාදී සහ සමාජවාදී අංගෝපාංගයන්ගේ සම්මිශ්‍රණයක් යැයි හැඳින්විය හැකිය. බටහිර යුරෝපයේ බොහෝ රටවලින් ඊට නිදසුන් සැපයෙයි. විශේෂයෙන්, නෝර්වේ, ස්වීඩනය, පින්ලන්තය, ඩෙන්මාර්කය සහ ස්විට්සර්ලන්තය වැනි යුරෝපා රටවල් එහිදී සිහියට නැඟේ. ඉතිරි දියුණු ධනපති රටවල්ද, අඩුවැඩි වශයෙන්, එවැනි මාවතක ගමන් කරමින් සිටින බවක් පෙනේ.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂගෙන් බොහෝ දෙනා බලාපොරොත්තු වුණේ, ලී ක්වාන් යූ හෝ මහතීර් මොහොමඩ් කෙනෙකි. එනම්, හිත හොඳ චණ්ඩියෙකි. ඔහු තමාව ජනතාව අතරේ ප්‍රක්ෂේපණය කොට තිබුණේද එසේ ය. එවැනි අපේක්ෂාවකට පිටුබලය දුන් අතීත සුදු වෑන් සංස්කෘතියකුත් පැත්තකින් තිබුණි. ඒ නිසා, අවශ්‍ය නම් තවත් ටිකක් ඉදිරියට ගොස්, හිට්ලර් කෙනෙකු වී හෝ රට ගොඩගන්නේ නම් මැනවැයි, අස්ගිරි පාර්ශ්වයේ අනුනායක හිමිනමක් වරක් ඔහුට අර්ථයෙන් ධර්මයෙන් අනුශාසනා කළෝය.
69 ලක්ෂයේ අපේක්ෂාව
එක පැත්තකින්, මේ අපේක්ෂාවන් සහ රටේ සැබවින් පවතින යථාර්ථය ගැනවත්, තවත් පැත්තකින් ඒ අපේක්ෂාවන් සහ ඒවා ඉෂ්ට සිද්ධ කිරීමට බාරදෙන පුද්ගලයාගේ බුද්ධිමය මට්ටමත් අතර තිබෙන නොපෑහීම ගැනවත් වන බැවහැර ඥානයක්, අපේ සහ රටේ අවාසනාවට, 69 ලක්ෂයට තිබුණේ නැත. ඒ නිසා, මැටියෙන් හැදූ බළලෙකු මීයන් අල්ලනු ඇතැයි ඔවුහු අපේක්ෂා තැබූහ.
2020 දී ඩොලර් බිලියන 4 ක්ද, 2021 දී තවත් ඩොලර් බිලියන 4 ක්ද වශයෙන් විදෙස් ණය පියවා දැමීමට තමන්ට සිදුවිණැයි ජනාධිපතිවරයා ගිය සතියේ නෝක්කාඩුවට කීවේය. ඒ කතාවේ අනිත් පැත්ත, ආචාර්ය හර්ෂ ද සිල්වා ඊට පසුව දා ඔහුට මතක් කර දුන්නේය. එනම්, ඒ කියන ණය මුදල් දෙකම, පිළිවෙළින් 2010 දී සහ 2011 දී ඔහුගේ වැඩිමහල් සහෝදර මහින්ද රාජපක්ෂ විසින් ගන්නා ලද ණය මුදල් බවයි. යථාර්ථය එයයි. එහෙත් 2019 නොවැම්බර් මාසයේ ඡන්ද පොළට යන විට, අර කී 69 ලක්ෂය එහෙම කතාවක් දැනගෙන සිටියේ නැත.
යහපාලන ආණ්ඩුව විකිණූ සම්පත් නැවත රජයට පවරා ගන්නා බව, බලයට පත්වීමට කලින් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ කීවේය. අප දැනුවත්ව එසේ පවරා ගත් කිසි සම්පතක් තවම නැත. ඒ වෙනුවට, නොරොච්චෝලේ යම් ව්‍යාපෘතියක් ඇමරිකානු සමාගමකට මහ රෑ අත්සන් කොට පවරා දී ඇතැයි දැනගන්නට තිබේ. යථාර්ථය එයයි. අර 69 ලක්ෂය 2019 නොවැම්බර් මාසයේ ඡන්ද පොළට යන විට එය අවබෝධ කරගෙන සිටියේ නැත.
එහෙත් අවශ්‍ය කෙනෙකුට දැනගැනීම සඳහා ඒ සියලු තොරතුරු අවශ්‍ය තැන්වල තිබුණි. ඒවා ගැන සොයා බැලීමත්, විචාර බුද්ධියකින් ඒවා කිරා බැලීමත් පමණි කළ යුතුව තිබුණේ. එහෙත්, යම් මහන්සියක් දරා විචාර බුද්ධිය මෙහෙයවීමේ කැක්කුමක් අර 69 ලක්ෂයට තිබුණේ නැත.
ඒ වෙනුවට ප්‍රහර්ෂයෙන් යුතුව බදා වැළඳගැනීමට වෙනත් යමක් තිබුණි. එය හැඳින්නුවේ ‘සිස්ටම් චේන්ජ්’ හෙවත් ක්‍රමය වෙනස් කිරීම නමිනි. නිදහසෙන් පසු 70 වසරක් රට පාලනය කළ සියලු දෙනා එකම සිස්ටම් එකකට අයත් බවත්, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ඒ සිස්ටම් එකෙන් පිටස්තරයෙකු බවත්, ‘වියත් මඟ’ නමැති පිරිසක් පුනපුනා කීහ. සිස්ටම් එකෙන් පිටස්තරව සිතිය හැකි මිනිස්සු නැතිවා නොවේ. එහෙත්, එකී මිනිසුන්ට පවා ක්‍රියා කිරීමට සිදුවන්නේ, සිස්ටම් එකෙන් දෙන ලද කොන්දේසි යටතේ බව, මේ ‘වියත් මඟ’ රටට කීවේ නැත. යථාර්ථය එයයි.
ණයක් ගත්තොත් පොළියකුත් තිබේ
ඒ සඳහා ඇති ලොකුම උදාහරණය අපි සලකා බලමු. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ බලයට පත්වන්නේ, ‘පොහොට්ටුව’ නමැති දේශපාලනික කඳවුරේ ආශීර්වාදයෙන් සහ ආධාරයෙනි. ඒ කඳවුරේ නිර්මාතෘවරයාගේ සිට නායකත්වයේ බොහොමයක් දෙනා දූෂණය, වංචාව, සොරකම සහ නොයෙක් අපරාධ සම්බන්ධයෙන් නම් දරාපු පිරිසකි. එසේ හෙයින් පොහොට්ටුවේ පාර්ලිමේන්තු නියෝජනත්වය තුළත්, ඒ දූෂණය, වංචාව සහ සොරකම ආදි අගතීන් නියෝජනය වීම වැළැක්විය නොහේ. ඊළඟට,
ජනාධිපතිවරණයෙන් ජයගැනීම සඳහා අසීමිත ධනස්කන්ධයක් අවශ්‍ය කෙරේ. එය සැපයෙන්නේ, ව්‍යාපාරිකයන්ගෙන් සහ ජාවාරම්කාරයන්ගෙනි. දැන් මේ කියන සිස්ටම් එක තුළ රජයන ප්‍රධාන කොන්දේසි දෙකක් අපට හඳුනාගත හැක. එකක්, දේශපාලනික සොරුන් සහ දූෂිතයන් ය. අනෙක, ව්‍යාපාරිකයන් සහ ජාවාරම්කරුවන් ය.
ජනාධිපතිවරණයක් ජයගැනීම යනු, පෙරලා මේ සියලු දෙනාට පොළියත් සමග ණය ගෙවිය යුතු එක්තරා කරුමයකි.
එය කරුමයක් වන්නේ, රටේ අනාගතය පිළිබඳ යහපත් හෘදය සාක්ෂියක් සහ යහපත් චේතනාවක් සහිත පුද්ගලයෙකු ජනාධිපතිවරණයෙන් ජයගත්තොත් ය. 2019 නොවැම්බර් මාසයේ ජයගත්තේ එවැන්නෙක් නොවේ. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ තුළ අනාගතය ගොඩනැඟීම පිළිබඳ අවශ්‍යතාවක් හෝ ඒ සඳහා අවශ්‍ය කරන දැනුමක් හෝ තිබුණු බවට සාක්ෂි නැත. වැඩිම වුණොත් ඔහු තුළ තිබෙන්ට ඇත්තේ, ඔහුගේ අමාත්‍යාංශ ලේකම් කාලයේ කොළඹ නගරය ශෝභාමත් කිරීමට සමානව, ලංකාව වැනි අර්බුදකාරී සමාජයක් සහ ආර්ථිකයක් සාර්ථක කරගැනීමටත් හැකි වේය යන බොළඳ ආකල්පයක් විය හැකිය. එය පවා පිළිගැනීම පහසු නැත. මන්ද යත්, බලයට පත්වූ දා සිට රට ගොඩගැනීමේ හෝ ආර්ථිකය නංවාලීමේ එක පියවරක් හෝ මේ දක්වා ගැනීමට අපොහොසත්ව තිබීම සහ, ඒ වෙනුවට, තිබුණු ආර්ථිකයත් බංකොලොත් වන තැනට කටයුතු කෙරී ඇති බව දැන් කාටත් පෙනී යන බැවිනි.
බලයට පත්වූ දා පටන් ඔහු ආ ගමන් මඟ දෙස හැරී බැලීමෙන් අපට එය අවබෝධ කරගත හැක. ඔහු මුලින්ම කෙළේ, ජනාධිපති බලතල වැඩි කරගැනීම සඳහා 20 වැනි සංශෝධනය සම්මත කරගැනීමයි. ඒ බලතල අනුව, ගලගොඩඅත්තේ ඥානසාර වැනි භික්ෂුවක් නීති ප්‍රතිසංස්කරණ සඳහා පත්කරතියි හුදී ජනයා සිතුවේ නැත. ඊළඟට, ආණ්ඩුවට අයවෙමින් තිබූ ප්‍රධාන බදු රාශියක් ඔහු අහෝසි කෙළේය. ඒ අනුව, රජයට එතෙක් ලැබෙමින් තිබුණු රුපියල් බිලියන 1000 ට අධික බදු ආදායම ගිය වසරේ රුපියල් බිලියන 450 දක්වා අඩු විය. එය, තමාට උදව් කළ ඉහතින් කී ව්‍යාපාරිකයන්ට සහ ජාවාරම්කරුවන්ට දෙන ලද පාරිතෝෂිකයක් මිස වෙන කවරක්ද? ව්‍යාපාරිකයන්ට බදු සහන සලසන විට රටේ ආර්ථිකය පණගැන්විය හැකි බවත්, පාරිභෝගිකයාට ඉන් කොටසක්වත් කාන්දු වෙතැයි විශ්වාස කළ හැකි බවත් ඇත්ත. එහෙත් පසුගිය දෙවසරක කාලය තුළ රටේ පාරිභෝගිකයා දැරූ වියදම සතයකින්වත් අඩු වී ඇති එක භාණ්ඩයක්වත් කෙනෙකුට පෙන්විය හැකිද? ව්‍යාපාරිකයන්ට සහ ජාවාරම්කරුවන්ට සැපයූ ඒ දැවැන්ත බදු පාරිතෝෂිකය, අවසානයේ පාරිභෝගිකයන්ටත් සහනයක් නැති, ආණ්ඩුවටත් වසරක් පාසා රුපියල බිලියන 550 ක් අහිමි කරගත් අභ්‍යාසයකින් අවසන්ව ඇත.
ඊළඟට ඔහු කෙළේ කුමක්ද? රාජපක්ෂ පවුලේ සහ රාජපක්ෂ කඳවුරේ නඩුහබ අහවර කරගැනීමයි. හිරේ යන්නට නියමිත නඩු, නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුව සහ අල්ලස් හෝ දූෂණ කොමිසම හරහා ඉල්ලා අස්කර ගැනීමට ඔහු වැඩ සැලැස්සුවේය. එල්ලුම්ගස් ගිය නඩු, ජනාධිපති සමාව දී එකලාසයක් කරගත්තේය.
බලයට පත්වීමේ සැබෑ ආධ්‍යාශය
මේ සියල්ලෙන් පෙනී යන්නේ කුමක්ද? ඔහු බලයට පත්කිරීම පසුපස අධ්‍යාශයන් දෙකක් රාජපක්ෂ කඳවුරට තිබුණු බවයි. එකක්, රාජ්‍ය බලය රාජපක්ෂ පවුලෙන් පිටට යා නොදී ආරක්ෂා කරගැනීමයි. දෙවැන්න, ඒ බලය යොදවා, එම කඳවුරේ පුරෝගාමීන්ට හැම සේවයක්ම සැලසීමයි. එම සේවය, විටෙක (නඩු ඉවත් කරගෙන) නීතිය පැත්තෙන්ද, විටෙක (බදු සහන දෙමින් සහ ජාවාරම් ඉවසමින්) ආර්ථිකය පැත්තෙන්ද, තවත් විටෙක (හිරේ විලංගුවේ දමා) සතුරන්ගෙන් පළිගනිමින්ද කිරීමට සිදු වෙයි.
දැන් ආපස්සට හිතන්න: ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයෙන් එල්ලුම්ගහට නියමිත අපරාධකරුවෙකු විශේෂ හේතු දැක්වීමකින් තොරව ජනාධිපති සමාව යටතේ නිදහස් කරද්දී බාල්දුවට ලක්වන්නේ කුමක්ද? අධිකරණයයි. දූෂිතයන්ගේ සහ හොරුන්ගේ නඩුහබ පෝලිමේ ඉල්ලා අස්කර ගන්නා විට බාල්දුවට ලක්වන්නේ කුමක්ද? නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුවයි. මිනීමැරීමේ අපරාධයට එල්ලුම්ගසට නියම වී සිටින පුද්ගලයෙකුට පාර්ලිමේන්තුවට පැමිණීමට අවසර දෙන විට බාල්දුවට ලක්වන්නේ කුමක්ද? ජනතාවගේ ව්‍යවස්ථාදායක බලය අභ්‍යාස කරන ආයතනයයි. ගලගොඩඅත්තේ ඥානසාරට නීති ප්‍රතිසංස්කරණ බාරදීමෙන් බාල්දුවට ලක්කරන්නේ කුමක්ද? නීතියේ ආධිපත්‍යයයි.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ “සිස්ටම් චේන්ජ්” යනු, පවතින ආයතනවල ගර්වය සහ ඒවා කෙරෙහි ඇති මහජන ගෞරවය විනාශ කොට, තනි පුද්ගලයෙකු විසින් සියල්ල තීන්දු කරන රාජ්‍ය පාලනයකට අවශ්‍ය කරන මනෝමය තත්වය සමාජය තුළ නිර්මාණය කිරීමයි. මිනිසා විසින් මෙතෙක් ගොඩනඟා ගන්නා ලද බුද්ධිමය නිර්මිතයන්ද එහිදී බේරෙන්නේ නැත. මහා කෝවිඩ් උපද්‍රවය අස්සේ පාර්ලිමේන්තුවට පැණි පෙවූ හැටි ඔබට මතකද? එතැනදී පෑගුණේ කුමක්ද? විද්‍යාව ය.
දැන්, කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයට මුරුත්තෙට්ටුවේ ආනන්ද හිමියන් පත්කෙළේ, ‘අපිට උදව් කළ නිසා’ පමණක්ම නොවන බව ඔබට වැටහේද? පසුගිය දිනවල ගුරුවරුන් රස්තියාදු කොට නින්දාවට පත්කළාට වඩා සූක්ෂ්ම සහ සුගම ආකාරයෙන්, රටේ බුද්ධිමය ආයතනික ස්ථරයේ හිස වන් විශ්වවිද්‍යාල පද්ධතිය හෑල්ලුවට ලක්කිරීමත් එක් අධ්‍යාශයක් වශයෙන් පවතී.
මගේ තර්කය මෙයයි: එම හිමියන්ගේ පත්කිරීම ගැන අප කලබල විය යුත්තේ, කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයට අනාගතයේ සිදු විය හැකි හානියක් ගැන නොව, එම පත්කිරීම පසුපස වැඩ කළ රාජකීය චින්තනය විසින් රටටත්, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයටත් අනාගතයේ කළ හැකි අබග්ගය ගැන ය.■
