පරීක්‍ෂණ අඩුයි. රෝගීන් අඩුයි. මරණ අඩුයි.
ඒත් ඇත්ත ඒකද?

■ අමන්දිකා කුරේ

කොරෝනා වෛරස ව්‍යාප්තිය මේ වන විට යම් පාලනයකට යටත් වී ඇති බව සඳහන් කරමින් පසුගිය දිනවලදී දීර්ඝ කාලයක් පුරා පැවති සංචරණ සීමා ඉවත් කරන ලදි. ඊට සමගාමීව පළාත් සංචරණ සීමාද ඉවත් කෙරුණු අතර සංචරණ සීමා පැවති සමයේ වුවද ඒවා එතරම් තදින් ක්‍රියාත්මක වූයේ නැත. මේ වන විට පාසල් විවෘත කර ඇති අතර සියලු ආයතන ද ආරම්භ කර තිබේ. පොදු ප්‍රවාහන සේවය ද සාමාන්‍ය පරිදි ආරම්භ කිරීමට ආණ්ඩුව කටයුතු කර ඇත.

ආණ්ඩුව සංචරණ සීමා ලිහිල් කිරීමේදී යම් යම් සෞඛ්‍ය කොන්දේසි පනවා තිබුණද ඒවා ක්‍රියාත්මක වන බවක් පෙනෙන්නට නැත. සංචරණ සීමා ඉවත් කර පොදු ප්‍රවාහන සේවයන් ආරම්භ කිරීමේදීම ආණ්ඩුව විසින් ම එම නීති කඩවන අයුරින් දුම්රියේ වාර ප්‍රවේශපත් සහිත මගීන් පමණක් ගෙන යාමට තීරණයක් ගෙන බස්රථවල අධික තදබදයක් නිර්මාණය කරන ලදි. ඒ අනුව බස්රථවල සෞඛ්‍ය නිර්දේශ කිසිවක් ක්‍රියාත්මක නොවූ අතර ඒවා පරීක්ෂා කිරීමක්වත් සිදු කෙරුණේ නැති බව අපි පසුගිය සතියේ ලිපියකින් සඳහන් කළෙමු.

පළාත් සංචරණ සීමා ඉවත් කිරීමත් සමග ජනතාවද විවිධ ප්‍රදේශවල විනෝද චාරිකා යාමට පටන් ගත් අතර ඇඹිලිපිටියේ චන්ද්‍රිකා වැව ආසන්නයේ විශාල පිරිසක් දිය නාමින් විනෝද වන ආකාරය පසුගිය දිනවලදී මාධ්‍ය හරහා ප්‍රචාරය විය.

තත්වය මෙසේ තිබිය දී ශ්‍රී ලංකා වෛද්‍යවරුන්ගේ සංගමයේ සභාපති වෛද්‍ය පද්මා ගුණරත්න නැවතත් කොරෝනා රෝගය වැඩිවෙමින් පවතින බවට මාධ්‍යයට ප්‍රකාශ කළා ය.

සංචරණ සීමා ඉවත් කිරීමත් සමගම ඔක්තෝබර් අවසන් සතිය වන විට රෝගීන් ඉහළ යාමක් සිදු වී ඇති බව ඇය එහිදී පෙන්වා දී තිබේ. ඒ අනුව ඒ සතියේ දී රෝගීන් 12.2%කින් හා මරණ 9.1%කින් වැඩි වී ඇති බව ඇය පෙන්වා දෙයි. ඊට අමතරව පොදු ප්‍රවාහන සේවයේ දී වැනි සංවෘත අවකාශ තුළ රෝගය පැතිරීමේ අවදානම වැඩි බවත් තවමත් පොදු ප්‍රවාහන සේවයේ ආසන ප්‍රමාණයට මගීන් ගෙන යාමට නොහැකි වීම ගැටලුවක් බවත් වෛද්‍යවරිය තවදුරටත් පෙන්වා දී තිබේ. එනිසා කොවිඩ් රෝගය නැවත පැතිරීම හා මරණ ප්‍රමාණය වැඩි වීමක් සිදු වීමට ඉඩ ඇති බව ඇගේ අදහසයි.

සෞඛ්‍ය ප්‍රවර්ධන කාර්යාංශය ඉදිරිපත් කර ඇති දත්තවලට අනුව පීසීආර් පරීක්ෂණ පසුගිය සති දෙකක පමණ කාලය පුරාවටම සිදු කෙරී තිබෙන්නේ 4000-6000 අතර ය. සාමාන්‍යයෙන් දිනකට රෝගීන් 550ක් පමණ එයින් හඳුනාගෙන ඇත. එය ප්‍රතිශතයක් ලෙස සැලකූ විට විශාල සංඛ්‍යාවකි. සංචරණ සීමා ඉවත් කළ දිනවලට ආසන්න දිනයක් වන ඔක්තෝබර් 21 වැනි දින සිදු කර ඇත්තේ පීසීආර් පරීක්ෂණ 4153කි. එයින් 555ක්ම රෝගීන් වශයෙන් හඳුනාගෙන තිබේ. එය ආසන්න වශයෙන් පරීක්ෂණ සිදුකෙරුණු ප්‍රමාණයෙන් 1/8ක් රෝගීන් වාර්තා වී තිබේ. ප්‍රතිශතයක් ලෙස සැලකූ විට පරීක්ෂණ ප්‍රමාණයෙන් 13.36%ක් රෝගීන් වාර්තා වී තිබේ. එවැනි තත්වයක් යටතේත් ඒ දිනවල දී සංචරණ සීමා ඉවත් කෙරුණු අතර පොදු ප්‍රවාහන සේවාවලද තදබදයක් ඇතිවන අයුරින් ආණ්ඩුව තීරණ ගන්නා ලදි.

පාසල් නිල වශයෙන් එදින ආරම්භ කිරීමට තිබූවද ගුරුවරුන් ඔක්තෝබර් 25 වන දින සිට පාසල් වෙත පැමිණි අතර ඒ දිනයේ පටන් පාසල්වල ප්‍රාථමික අංශවල දරුවන්ට පාසල් කටයුතු ආරම්භ කෙරුණු අතර ප්‍රාථමික අංශයේ දරුවන්ට කිසිදු එන්නත් මාත්‍රාවක් හෝ මෙතෙක් ලබා දී නොමැත. ඔක්තෝබර් 25 වන දින පීසීආර් පරීක්ෂණ 5920කින් 561ක් රෝගීන් වශයෙන් තහවුරු වී ඇත. නැවත මීට ආසන්න දින කිහිපය සලකා බැලීමේ දී ද පරීක්ෂණ ප්‍රමාණය අඩු වී ඇති බවත් ඊට සාපේක්ෂව රෝගීන් හඳුනාගෙන ඇති ප්‍රමාණය ද වැඩි වී ඇති බව නිරීක්ෂණය කළ හැකි විය.

ඔක්තෝබර් 31 වැනි දින පරීක්ෂණ 5957කින් රෝගීන් 542ක් හඳුනා ගෙන ඇති අතර නොවැම්බර් මාසය ආරම්භයේ පටන් රෝගීන් ක්‍රමයෙන් වැඩි වීමක් නිරීක්ෂණය කළ හැකි ය. නොවැම්බර් 01 දින පරීක්ෂණ 6109කින් රෝගීන් 566ක් වාර්තා වී ඇති අතර නොවැම්බර් 02 දින සිදු කර ඇත්තේ පරීක්ෂණ 4618කි. එයින් රෝගීන් 573ක් හඳුනාගෙන ඇති අතර එය පරීක්ෂණවලින් 12.40%ක ප්‍රතිශතයකි. නොවැම්බර් 03 වන දින රෝගීන් 581ක් දක්වා ඉහළ ගොස් තිබේ. මෙපමණ ප්‍රතිශතයකින් රෝගීන් වාර්තා වී තිබිය දීත් පරීක්ෂණ ප්‍රමාණය වැඩි නොකරන්නේ මන්දැයි ගැටලුවක් පවතියි. පසුගිය දිනවල දිනකට වාර්තා වන මරන ප්‍රමාණය 10-15ත් අතර තිබූ අතර නොවැම්බර් 03 වන දින එය 21ක් දක්වා ඉහළ ගියේ ය.

පරීක්ෂණ ප්‍රමාණයට සාපේක්ෂව රෝගීන් ඉහළ ප්‍රමාණයක් වාර්තා වීමෙන් සමාජය තුළ තවමත් මේ රෝගය වේගයෙන් පැතිරී යන බව කිව හැකිය. මේ වන විට ඉඳුරුව ප්‍රදේශයේ පාසලක් ඇතුළුව පාසල් දෙකක් වසා දැමීමට අධ්‍යාපන බලධාරීන් කටයුතු කර තිබෙන්නේ එම පාසල්වල සිසුන්ට කොවිඩ් රෝගය වැළඳීම හේතුවෙන් ය. ඊට අමතරව මේ වන විට ජාතික රෝහල ඇතුළු රෝහල්වල කාර්යමණ්ඩලවලට ද රෝගය ආසාදනය වී ඇති අතර ජාතික රෝහලේ විකිරණ විද්‍යා අංශය ඒ හේතුවෙන් දැඩි අපහසුවකට පත් වී සිටියි. එම අංශයේ වැඩකටයුතු කරගෙන යාම සඳහා 124 දෙනෙකු අවශ්‍ය වුවද දැනට ඒ සඳහා සිටින්නේ 68 දෙනෙකු පමණි. ඔවුන් 68 දෙනාගෙන් ද විකිරණ විද්‍යා තාක්ෂණවේදීන් 85 ඇතුළු 14කට වෛරසය වැළඳී තිබේ.

ඊට අමතරව දික්වැල්ල සතිපොළ ආශ්‍රිතව දික්වැල්ල සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලධාරී කොට්ඨාසයෙන් අහඹු ලෙස කළ රැපිඩ් ඇන්ටිජන් පරීක්ෂණ 114කින් 34 දෙනෙකුම කොරෝනා වෛරසය ආසාදනය වූවන් බව හඳුනාගෙන තිබේ. මෙම රෝගීන් හඳුනාගෙන තිබෙන්නේ නොවැම්බර් දෙවන දිනය. අහඹු පරීක්ෂණ හෝ සිදු කර තිබෙන්නේ ඉතාම අඩුවෙන් වන අතර පීසීආර් පරීක්ෂණවලටත් වඩා ඉතා අඩු ප්‍රමාණයක් රැපිඩ් ඇන්ටිජන් පරීක්ෂණ දිනකට සිදු කර තිබේ.

මෙම දත්තවල නිරවද්‍යතාව සම්බන්ධයෙන් හා මේ වන විට වසංගතයේ පැතිරීම සම්බන්ධයෙන් අප වෛද්‍ය රසායනාගාර විද්‍යාඥ වෘත්තීයවේදීන්ගේ විද්වත් සංගමයේ සභාපති රවී කුමුදේශ් මහතාගෙන් විමසීමක් කළෙමු. ‘මට කියන්න පුළුවන් මේ සෞඛ්‍ය ප්‍රවර්ධන කාර්යාංශයෙන් ඉදිරිපත් කරලා තියෙන්නේ සත්‍ය දත්ත කියන එක. නමුත් මේවා නිවැරදි දත්ත නෙවෙයි. කොහොමත් කොවිඩ් පහුගිය කාලේ සදාකාලිකව අඩු වුණේ නෑ. අඩුවක් වුණා නම් වුණේ දීර්ඝ කාලයක් රට වසාගෙන සිටි නිසායි. දැන් රෝගීන් අඩුයි කියලා පෙනෙන්නේ පරීක්ෂණ ප්‍රමාණය අඩු කරලා නිසා. මේ රෝගය හැදෙන ගොඩක් දෙනෙක්ට රෝග ලක්ෂණ පෙන්වන්නේ නෑ. රෝගය හැදුණු කෙනෙක්ට වුණත් ආපහු රෝගය වැළඳෙන්න පුළුවන්. මේ වගේ වෙලාවක අපි හරියට තෝරාගෙන නියැදි පරීක්ෂණ සිදු කරන්න ඕනෑ. අහඹු පීසීආර් කරන්නේ නැතිව කොහොමද අද රෝගීන් මෙච්චරයි කියන්නේ. අපි ළඟට බෙහෙත් ගන්න එන රෝගීන්ව විතරක් පරීක්ෂා කරලා හරියන්නෑ. සමාජයේ මේ රෝගය පැතිරීම තියෙනවාද බලන්න හරියට අහඹු පීසීආර් කරන්න ඕනෑ. එහෙම නොකර පරීක්ෂණ අඩු කරන එකෙන් වෙන්නේ ආපහු රෝගය පැතිරෙන්න ගන්න එක. නැවත වතාවක් රට ලොක්ඩවුන් කරන්න වුණොත් එකෙ වගකීම සෞඛ්‍ය ඇමතිවරයා ඇතුළු ආණ්ඩුව භාර ගත යුතුයි. සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශයට ජංගම පරීක්ෂණ සිදු කළ හැකි ජංගම රථ 5ක් හම්බවෙලා තියෙනවා ආධාරයක් විදිහට. ඒකවත් හරියට පාවිච්චි කරන්නේ නෑ තාම. මෙහෙම ගියොත් තව රැල්ලක් ඇතිවෙන එක වළක්වන්න බෑ. හරි විදිහට පරීක්ෂණ සිදු නොකරන නිසා සෞඛ්‍ය ප්‍රවර්ධන කාර්යාංශය ඉදිරිපත් කරන දත්තවල නිවැරදිභාවය පිළිබඳ ලොකු ප්‍රශ්නයක් තියෙනවා.”

සිදුකරන පරීක්ෂණ ප්‍රමාණයේ ගැටලුවක් පවතිනවා මෙන් ම පසුගිය දිනක ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර විශ්වවිද්‍යාලයේ පර්යේෂකයන් කණ්ඩායමක් විසින් අනාවරණය කරනු ලැබුවේ සයිනොෆාම් එන්නත ලබාගත් අයගේ එහි දෙවන මාත්‍රාවද ලබාගෙන සති 12ක් ගත වූ විට එන්නතෙන් බලාපොරොත්තු වන තරම් ප්‍රතිදේහ නිෂ්පාදනය නොවන බවත් එය ක්‍රම ක්‍රමයෙන් අඩු වන බවත් ය. එය සියලුම වයස් කාණ්ඩවලට අදාළ වූ අතර විශේෂයෙන් ම අවුරුදු 60ට වැඩි අයට නැවත කොරෝනා ආසාදනය වීමේ අවදානමක් පවතින බැවින් රෝගීන් සංඛ්‍යාව හා මරණ සංඛ්‍යාව ඉහළ යා හැකි බව එහිදී පෙන්වා දී තිබුණි. මේ වන විට සෞඛ්‍ය අමාත්‍යංශය එන්නත්කරණ වැඩසටහනේ ප්‍රගතිය සම්බන්ධයෙන් නිකුත් කර ඇති දත්තවලට අනුව ශ්‍රී ලංකාවේ දැනට වැඩියෙන්ම එන්නත් කර තිබෙන්නේ සයිනොෆාම් එන්නතයි. එහි පළමු මාත්‍රාව පමණක් ලබා ගත් අය නොවැම්බර් 03 වන දිනට 11908237ක් වන අතර ආසන්න වශයෙන් මිලියන 12ක් පළමු මාත්‍රාව ලබ ගෙන තිබේ. දෙවන මාත්‍රාව ලබා ගෙන තිබෙන ප්‍රමාණය 10729945ක් වන අතර අතර ආසන්න වශයෙන් මිලියන 11ක් පමණ වේ. ඒ අනුව මේ එන්නත ලබාගෙන තිබෙන මෙම ප්‍රමාණයටම ඉහත කී අවදානම ද පවතියි. එනිසා නැවත වතාවක් ඔවුන්ට රෝගය වැළඳීමේ අවදානම හා 60ට වැඩි අයගේ මරණ සංඛ්‍යාව වැඩි වීමට ඉඩ තිබේ.

එපමණක් නොව ශ්‍රී ලංකා වෛද්‍ය සංගමය විසින් තවත් කොවිඩ් රැල්ලක් ඇති විය හැකි බවට අනතුරු හඟවා ඔක්තෝබර් 26 වන දින ජනාධිපතිවරයාට ලිපියක් යොමු කළ අතර සංචරණ සීමා පවත්වාගෙන යාමේ අවශ්‍යතාව හා තුන්වන මාත්‍රාවක් ලබා දීමේ අවශ්‍යතාව බි්‍රතාන්‍ය හා සිංගප්පූරුව මේ වන විට මුහුණ දී තිබෙන තත්වය සැලකිල්ලට ගනිමින් පෙන්වා දී තිබේ.

එවැනි තත්වයක් පැවතියද මේ වන විට රෝගීන් වාර්තා වීම වැඩි වී තිබෙන අතර සෞඛ්‍ය අමාත්‍යංශය විසින් සිදු කරන පීසීආර් පරීක්ෂණ ඉහළ නොදැමීමට කටයුතු කර ඇත. සංචරණ සීමා ඉවත් කිරීමත් සමග විනෝද චාරිකා යන පුද්ගලයන් හරහා නැවත රෝගය පැතිරීමේ දැඩි අවදානමක් පවතින අතර පාසල් දරුවන්ට රෝගය වැළඳීමේ ප්‍රවණතාවක් ඇති වී තිබේ. සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශය මේ තත්වය සැලකිල්ලට නොගනිමින් තවදුරටත් කටයුතු කරන්නේ නම් සිදුවන්නේ එක් ගමක් හෝ නගරයක් වසා දමා, එසේත් නැතිනම් නිවෙස් කිහිපයක් නිරෝධායනය කර වැළැක්වීමට හැකි රෝගය වැළැක්වීමට මුළු රටම යළි වතාවක් අගුළු දැමීමට සිදු වීමයි.■