■ මුහම්මද් තාරික්
දෑස් නොපෙනීම ජීවිතය හැර යෑමට හෝ ජීවිතය ගැන කලකිරීමට කිසිසේත්ම හේතුවක් නොවේ. කළු‍වර ලෝකයක ජීවත් වන එවැනි මිනිසුන් ජීවිතයේ එළිය දකින්නේ හදවතිනි. දෑස අන්ධ වුවද ඔවුන් විවිධ අංශවලින් දක්ෂතා දක්වන පිරිසකි. විපුල සරත් ප්‍රනාන්දු දෘශ්‍යාබාධිතයෙකු වුවද අපූරු මිනිසෙකි. ඔහුගේ භාර්යාව යූ.ඩී. කමලා රණසිංහද දිරිය කාන්තාවකි. ඇගේද එක් ඇසක් සම්පූර්ණයෙන්ම නොපෙනෙන අතර අනෙක් ඇසද පෙනෙන්නේ ඉතා දුර්වල මට්ටමෙන්ය. මෙම යුවළට ඇත්තේ කාටවත් අත නොපා ජීවත් වන්නට වෙර දරන අසීමිත උත්සාහය පමණි.
සරත්ට අපූරුවට වේවැල් විවීමේ හැකියාව ඇත. වේවැල් පුටු අතරේ ඔහුගේ ඇඟිලිවලින් මැවෙන රටා දකින්නට ඔහුට වරම් නැති නමුත් ඒ වේවැල් රටා දකින්නට අපට හැකියාව හිමිවිය. සරත්-කමලා යුවළ තම ජීවිතය ගැටගහගන්නේ වේවැල් පුටු විවීමෙන් උපයා ගන්නා මුදල්වලිනි.
මෙලොව එළිය දුටු දිනයේ ඔහුගේ එක් ඇසක් අන්ධ බවට වෛද්‍යවරු සරත්ගේ මවට කියා සිටියහ. එහෙත් සරත් දෙමව්පියන්ට මැණිකක් විය. සිය පුතණුවන්ගේ දෑස සුවපත් කිරීමට ඔවුහු උත්සාහ කළහ. ඒ වෑයම නිශ්ඵල විය.
“මගේ උපන් ගම මොරටුව. මං මුලින්ම ඉගෙන ගත්තේ පුවක්අරඹේ මෙතෝදිස්ත විද්‍යාලයේ. මට වයස 12 වෙනකම් එක ඇහැක් පෙනුණා. 1975 මගේ අනිත් ඇහෙත් පෙනීම නැතිවුණා. මගේ ඇහේ පෙනීම නැවත ලබා ගන්න තාත්තා අක්ෂි රෝහලටත් ගෙනගියා. ඒත් බැරි වුණා. මං කතෝලික කෙනෙක්. අපේ ඉඳිබැද්ද දේවස්ථානයේ පියතුමාගේ මාර්ගයෙන් මං රත්මලාන අන්ධ විද්‍යාලයට ඇතුළත් වුණා. බ්‍රේල් ක්‍රමයට ඉගෙන ගෙන සාමාන්‍ය පෙළ විභාගය සමත්වුණා. ඉන්පස්සේ උසස් පෙළ හදාරන්න ගියේ මොරටුව වේල්ස් කුමර විද්‍යාලයට. එහිදී ගුරුවරු මට ගොඩක් උදව් කළා. මං බ්‍රේල් ක්‍රමයට උසස් පෙළ විභාගයටත් පෙනී ඉඳලා ඒකෙනුත් සමත් වුණා.”
සරත් තම පාසල් අධ්‍යාපනයෙන් පසුව සමාජයට අවතීර්ණ වූයේය. ඔහුට සමාජයට බරක් වූ පුද්ගලයෙකු ලෙස ජීවත් වීමට නොහැකිය. එහෙයින් ඔහු මොරටුව ප්‍රදේශයේ ශිෂ්‍යත්ව හා ඉන් ඉහළ ශ්‍රේණියේ පාසල් දරු දැරියන්ට උපකාරක පංති පවත්වන්නට තීරණය කළේය. ශිෂ්‍යත්ව පංති සඳහා සරත් ප්‍රදේශයේ දක්ෂ ගුරුවරයෙක් විය.
සහකාරිය ඔහුට හමුවූ ආකාරයද අපූරු කතාවකි. සරත් ඔහුගේ සහ ඇයගේ ජීවිතය වෙනස් කළ සිදුවීම ගැන විස්තර කළේ මෙසේය.
“2002 අවුරුද්දේ දවසක් මගේ යාළු‍වෙක් කෑම එක ඔතාගෙන ආපු පත්තර පිටුවක මංගල දැන්වීමක් තිබිලා. එක ඇහැකින් බාගයක් විතරයි පේන්නේ. සුරා සූදුවෙන් තොර කෙනෙක් නම් දෑස් දෙකම පේන්නේ නැති කෙනෙක් වුණත් අක්කාට විවාහ කරලා දෙන්න කැමතියි කියලයි තිබුණේ. ඉතින් ඒක කියවලා මං වගේම කෙනෙක් ඉන්නවා. මේක ගැළපෙන යෝජනාවක් වේවි, ලියලා යවමු කිව්වා යාළු‍වා. ඒත් මං මුලදී කැමති වුණේ නැහැ. මංගල දැන්වීම දාලා තිබුණේ කෙල්ලගේ නංගි. එයා හිටියේ රට.
යාළු‍වාගේ බලකිරීමටත් එක්ක දැම්මේ. මංගල යෝජනාවට පිළිතුරු ලිපි හතළිස් ගාණක් ගිහින් තිබුණා. ඒත් එයා අවසානයේ එක ලිපියක් තෝරාගෙන තිබුණා. ඒ මං යවපු ලිපිය. එහෙම තමයි කමලා මට හම්බුණේ. අපි 2002 දෙසැම්බර් 27 වැනිදා විවාහ වුණා.”
කමලාගේ ගම කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කයේ වාරියපොලය. සරත් සහ කමලා යුවළට ජීවත් වීමට නිවසක් කමලාගේ නැගණියගේද උපකාරය මත ගොඩනඟන ලදි. නව යුවළ විවාහයෙන් පසු සිය ස්ථීර පදිංචිය ලෙස ජීවිතය ගතකළේ වාරියපොලය. එම ප්‍රදේශයේ දරු දැරියන්ට සරත් උපකාරක පංති පැවැත්වීය. එහෙත් ගොවිතැන ජීවනෝපාය කරගත් පවුල් බහුල වශයෙන් ජීවත් වූ හෙයින් පවත්නා ආර්ථික අපහසුකම් නිසා දරු දැරියෝ පාසල් අධ්‍යාපනයෙන් සෑහීමකට පත් වූහ. සරත්ගේ ඉගැන්වීමේ ඉඩ ඇහිරිණ.
සරත් හඳුන්කූරු නිෂ්පාදනය කර තැනින් තැනට ගොස් විකිණීමේ වෙළඳාම ආරම්භ කළේය. මේ සියලු කටයුතු සඳහා සරත්ගේ අත්වාරුව වූයේ කමලාය. මෙසේ වාරියපොල ප්‍රදේශයේ මාස 8 ක් පමණ ගත කළ සරත් හා කමලා නැවත මොරටුවට පැමිණ කුලියට නිවසක් ගෙන පදිංචි වූහ. මේ වන විට තම ජීවිකාව පවත්වා ගැනීමට පුටු විවීමේ රක්ෂාව පිළිබඳ අදහසක් සරත්ට පහළ විය. මොරටුව යනු ලී බඩුවලට ප්‍රකට ප්‍රදේශයකි. සරත්ගේ මවටත් සහෝදරියටත් පුටු විවීමේ හැකියාව තිබුණි. පස් හැවිරිදි වියේ සිටම සහෝදරිය හා මව පුටු වියනු තමාට පෙනීම ඇති එකම ඇසෙන් බලා සිටියා සරත්ට මතකය.
“අක්කා ගෙදරදී පුටු වියද්දී ඒ පුටුව පස්සට වෙලා මං බලන් ඉන්නවා. අම්මා තේ හදලා ගේන්නෙ හකුරු කෑල්ලක් එක්ක. අක්ක හකුරුවලට ආසයි. ඉතිං මං කියනවා අක්කාට පුටු වියන හැටි උගන්වනවා නම් හකුරු කෑල්ල දෙනවා කියලා. අක්කා ඉතිං හකුරු කන්න තියෙන ආසාවට මට පුටු වියන්න උගන්වනවා. එහෙම තමයි මං පුටු වියන්න ඉගෙන ගත්තේ.”
පුටු විවීම තම ජීවනෝපාය කර ගත් සරත් තම සහකාරිය සමඟ සමාජයට බරක් නොවී ආදරයෙන්, විශ්වාසයෙන් හා සමගියෙන් යුතුව ජීවත් වෙයි. පුටු විවීම උදෙසා ඒ වෙනුවෙන් වූ හැකියාවක්ද ඉවසීමක්ද සරත් සතු වේ. පුටු සුද්ද කර දෙනු ලබන්නේ කමලා විසිනි. කමලාටද පුටු විවීමේ හැකියාව ඇත. ඇය පුටු විවීමට ඉගෙනගත්තේ සරත්ගෙනි. සරත් මුලින්ම පුටුවේ සිදුරු ඇඟිලිවලින් ගණන් කර වේවැල්වලින් අවශ්‍ය රටාවට පුටුව වියයි.
“මම පුටු විවීම පටන් ගත්තේ 2003 අවුරුද්දෙ ඉදලා. මුල් දවස්වල අපි දෙන්නා, පුටු වියනවා පුටු වියනවා, කියලා පාරවල් වල කෑගහමින් තමා වැඩ හොයාගත්තේ. 2003 ඉඳන් 2012 වෙනකම් අපි ඒ විදිහට වැඩ කළා. ඒ කාලේ ගොඩක් දුෂ්කරතා විඳින්න සිදුවුණා. සමහර දවස්වලට පුටු හම්බවෙනවා. තවත් සමහර දවස්වලට උදේ ඉඳන් හවස් වෙනකම් ඇවිද්දත් පුටු නොලැබුණු දවස් තිබුණා. අපේ ජීවිතේ දුෂ්කරයි තමයි. ඒත් අනුන්ට අතපාලා ජීවත්වෙනවාට වඩා තමන්ගේ ශ්‍රමය ශක්තිය යොදවලා ජීවත් වෙන එක තමයි ඉතා අර්ථවත්. පස්සේ මට ෆර්සාන් කියන හිතවතාව හමුවුණා. එයා මගේ නමින් මුහුණු පොතේ ගිණුමක් හඳුන්වලා දුන්නා, මගේ දූරකථන අංකය සඳහන් කරලා. ඒකෙන් පස්සේ වැඩක් තියෙනවා නම් මිනිස්සු මට කතා කරනවා. ඇවිදලා වැඩ හොයන දුෂ්කරතාව ඒ නිසා අඩු වුණා. ඒක මට පහසුවක් වුණා. දූරකතනයෙන් කතා කරලා කිව්වම අපි දෙන්නා රට පුරා ගිහින් පුටු වියනවා. ගිය අවුරුද්දෙත් මේ අවුරුද්දෙත් ගියෙ නැහැ කොවිඩ් නිසා. අන්තිම වතාවට පොලොන්නරුව ගියා පස්සේ නුවරඑළියත් ගියා. කමලා තමයි මාව එක්ක යන්නේ. කමලාත් පුටු වියන වැඩේට මට උදව් වෙනවා. මට ඇස් නැහැ කියලා මම වැලපෙන මනුස්සයෙක් නෙවෙයි. මම දෙනෙතින් නෙවෙයි ලෝකය බලන්නෙ මනසින්. අපිට ස්පර්ශය ඒ කියන්නේ ඇඟිලි තුඩ ඉතා වටිනවා. ඇඟිලි තුඩින් අතගාලා පුටුව වියන්නත් මානසික ඒකාග්‍රතාවක් තියෙන්න ඕනෑ. අනික අවබෝධය තියෙනවා නම් ඕනෑකම තියෙනවා නම් අවශ්‍යතාව තියෙනවා නම් කරන්න බැරි දෙයක් නැහැ.”
කමලා සරත්ගේ අත්වාරුව වෙමින් ලංකාවේ විවිධ ප්‍රදේශවල නිවාසවලට ගොස් පුටු විවීම සිදු කරන්නීය. සරත්ට ඕනෑම ප්‍රදේශයකට බයකින් තොරව යාමට හැකිය. ඒ කමලාගේ විශ්වාසවන්ත මඟ පෙන්වීම සහ අත්වාරුව නිසාය.
‘අපි කසාද බැඳලා ගොඩක් සතුටින් ජීවත් වෙනවා. එයාගේ ඇස් දෙකත් ඉපදෙනකොටම පෙනීම නැති වෙලායි තිබුණේ. එයා කුරුණෑගල සඳගල අන්ධ විද්‍යාලයේ ඉගෙනගන්න කාලයේ ඇස් දෙක ඔපරේෂන් කරලා තියෙනවා. ඒත් එක ඇහැක් හදා ගන්න බැරි වුණත් අනිත් ඇහෙන් පෙනීම සීයට පනහකට වගේ ලැබිලා තියෙනවා. අපි දෙන්නාම එකපාර කේන්ති ගන්න එක දවසක්වත් නැහැ. එක්කෙනෙකුට කේන්ති ගියොත් අනිත් කෙනා හිනාවෙනවා. එහෙමයි අපි ජීවත් වෙන්නෙ. ගෙදර උයන පිහන වැඩ රෙදි හෝදන වැඩ කරන්නෙත් මෙයා තමයි. පුටු වියලා ලැබෙන මුදල් ගැනලා බාර ගන්නෙත් මෙයා තමයි. මට දුර කෙනෙක් වැඩ බාර දෙනවා නම් එයා කතා කරද්දිම මම රෙකෝඩ් කර ගන්නවා ගෙදරට යන පාර එහෙම. දූරකථන අංකයත් එයාටම කියන්න කියලා රෙකෝඩ් කර ගන්නවා.’
සරත් කිසිම දිනක ජීවිතය විඳවා නොමැති අතර ඔහු ජීවිතය විඳින සුන්දර මිනිසෙකි. පසුගිය කොවිඩ් සංචරණ සීමා දිනවලදී සරත් හා කමලා නිවෙසට වී කල් ගෙවුවද කාටවත් අතපාන්නට නොගියහ. මේ දිරිය යුවළගේ රැකියාවට අත්වැලක් සැපයිය හැකි නම් එය ඔවුන්ගේ ජීවිතයට විශාල ශක්තියක් වනු ඇත.
“දෘශ්‍යාබාධිත අපි සමාජයට සේවය කරන්න කැමති. තරගකාරී සමාජය එක්ක හැප්පෙන්න කැමතියි. අපිට අනුකම්පාව එපා. අපිට ඕනෙ සහයෝගය විතරයි. සතුට තියෙන්නේ රුපියල් සත මත නෙවෙයි”■
