මත්පැන් භාවිතය උත්කර්ෂයට නංවන එක කමක් නෑ, ඒත් කාන්තාවන් විදියට අපේ මේ විඳීමත් ඒක ඇතුළෙ ලකුණු වෙන්න ඕනෑ කියලයි මම හිතන්නේ.
■ අමන්දිකා කුරේ
මත්පැන් භාවිත කිරීම සම්බන්ධයෙන් විවිධ පුද්ගලයෝ විවිධ මත දරති. ඇතැමුන් එයට එකඟ අතර ඇතැම්හු එය වැරදි ක්රියාවක් ලෙස නිර්වචනය කරති. ආගමික භක්තීන් මත ද ඇතැම් ආගම් මත්පැන් පානය වරදක් ලෙස අර්ථ දක්වා ඇත. ශ්රී ලංකාව තුළ බහුලව මත්පැන් පානය කරන්නෝ පිරිමිය. ඒ නිසාම මත්පැන් භාවිතය සම්බන්ධයෙන් කාන්තාවන්ගේ අදහස් දැනගැනීමට මෙවර අපි උත්සාහ කළෙමු.
තමාගේ අත්දැකීම් ඇසුරින් මත්පැන් භාවිත කිරීම සම්බන්ධයෙන් තමා දරන මතය පිළිබඳව අප සමග අත්දැකීම් බෙදාගත් කාන්තාවන්ගේ ඉල්ලීම පරිදි ඔවුන්ගේ අනන්යතාවන් සඳහන් නොකළෙමු.
පවුල් සංස්ථාව තුළ සිය සැමියා මත්පැන් පානයට යොමු වී සිටීම සම්බන්ධයෙන් හතලිස් පස් හැවිරිදි කාන්තාවක් සිය අත්දැකීම් මෙලෙස එක් කළා ය.
”මම විවාහ වෙනකොටත් මගේ සැමියා යම් ප්රමාණයකට මත්පැන් පානය කළා. නමුත් ටික කාලයක් ගත වෙද්දි ඔහු දිනපතාම මත්පැන් භාවිතා කරන්න පුරුදු වෙලා හිටියා. ඒකත් එක්කම ඔහු බීමත්ව පැමිණෙන දවස්වල ගෙදර අඬදබර ඇති වුණා. ඔහුට හැමදේම නුරුස්සනා ස්වභාවයක් කාලයත් එක්ක ඇති වුණා.
ඇත්තම කිව්වොත් මට මත්පැන් භාවිතය සම්බන්ධයෙන් තියෙන්නේ ඒක ඉතාම නරක දෙයක් හැටියටයි. මත්පැන් ශරීරයට හොඳත් නෑ. ඒ වගේම මිනිස්සුන්ගේ මානසිකත්වය වෙනස් කරනවා මත්පැන්වලින්. ඇත්තටම මම ආදරය කරපු කෙනා නෙවෙයි මත්පැන්වලට ඇබ්බැහි වුණාට පස්සෙ හිටියෙ. මිනිස්සු සතුටට, දුකට, කේන්තියට ඔක්කොටම බොන්න පුරුදු වෙලා. මම කියන්නේ යම් සීමාවකටවත් මත්පැන් පානය කිරීම හොඳ නෑ කියලා. මම විවාහ වෙනකොට මගේ සැමියා යම් සීමාවකට තමයි මත්පැන් පාවිච්චි කළේ. නමුත් පුරුදු වුණාම ඒක නැතිව බැරි වෙනවා. මත්පැන් තහනම් කරනවා නම් මම කැමතියි. මගේ පුතාත් මත්පැන්වලට ඇබ්බැහි වෙයි කියලා බයයි. ඒ නිසා මත්පැන් තහනම් කරනවා නම් මම කැමතියි”
‘මම සාම්ප්රදායික විදියට මත්පැන් පාවිච්චියට විරුද්ධ කෙනෙක් නෙවෙයි. ඒත් මගේ ස්වාමි පුරුෂයා බොන නිසා ඒ ගැන මට දැනෙන දේවල් කිහිපයකුත් තියෙනවා.’ ඒ කොළඹ වසන හිතමිතුරු සමාගමට ළැදි සාහිත්යකරුවකුගේ බිරිඳකි.
‘පොත්පත් කියවන මට, සැමියාගේ හිතමිතුරන් ගෙදර ආවාම මත්පැන්වලට අවශ්ය බයිට් ආදිය කිසිම අකමැත්තකින් තොරව ලෑස්ති කරලා දෙන මට මත්පැන් ගැන තියෙන්නේ නරක අදහසක් නෙවෙයි. මත්පැන් එක්ක තියෙන මේ මිත්ර සමාගම්වල තියෙන සුන්දරත්වයත් මම දැකලා තියෙනවා. විඳලා තියෙනවා. මත්පැනේ ගුණය නොබොන අනුවණ දනෝ නොදනිත් කියලා කියනවනේ. වෙන්න පුළුවන්. නමුත් මං කියන්නේ ගැහැනියක් හැටියට මට හිතෙන දේ. ඔබ හිතන්න, හැමදාම සෑහෙන්න බීලා, ඕනෑවට වඩා කියවමින්, සිහියත් පොඩ්ඩක් අවුල් කරගෙන ඉන්න මිනිහෙක් එක්ක එක ඇඳක රාත්රියක් නිදාගන්න එක මොන වගේ අත්දැකීමක්ද කියලා. අවම වශයෙන් ඔහුගෙ කටින් එන මත්පැන් ගඳ රාත්රියක් මුළුල්ලේ විඳිනවා කියන එක මොන වගේ අත්දැකීමක්ද කියලා හිතන්න. එවැනි කෙනෙක් තුරුලු කරගෙන නිදාගන්න එක, ශාරීරිකව හැසිරෙන එක, සමහර විට ඔහුගේ ආත්මාර්ථකාමී වුවමනාවන්ගෙන් පමණක් සියල්ල අවසන් වෙන එක විඳීම කාන්තාවකට මොන වගේ අත්දැකීමක්ද කියලා. මං හිතන්නේ එතැනදි මට මාව අහිමි වෙනවා කියලා. මං පොත්පත් කියවන හින්දා, යාළුවො ගොඩක් ඇසුරු කරන හින්දා මගේ ලෝකය අනෙක් සාමාන්ය ගැහැනුන්ට වඩා දිග පළලයි. මට ඉන්නේ ගැහැනු දරුවො දෙන්නෙක්. ඉතින් හැමදාම හවසට ඒගොල්ලෝ තාත්තාත් එක්ක තියෙන සම්බන්ධය ටිකක් දුරස් වෙනවා මට පෙනෙනවා. සැමියා ඒක වළක්වාගන්න ටිකක් අතිශයෝක්තියෙන් හැසිරෙනවා. වැඩි ආදරයක්, සෙනෙහසක් පෙන්නනවා. ඒත්, ඒකෙනුත් පවුල ඇතුළෙ ඇතිවෙන්නේ එක විදියක ව්යාජ ඉවසීමක්, හැසිරීමක් කියලායි මට හිතෙන්නෙ නම්. මත්පැන් භාවිතය උත්කර්ෂයට නංවන එක කමක් නෑ, ඒත් කාන්තාවන් විදියට අපේ මේ විඳීමත් ඒක ඇතුළෙ ලකුණු වෙන්න ඕනෑ කියලයි මම හිතන්නේ. මොකද මත්පැන් පුරුෂ අයිතියක් හැටියට හැඳින්වෙන කොට, ඒකෙ අනිත් පැත්තෙ ගැහැනුත් ඒ වගේම දරුවොත් ඉන්න බව ගොඩක් අයට අමතක වෙන වැදගත් කාරණයක්. ඒ වගේම ඒ හැසිරීම් විවාහ ජීවිතයේ ගැහැනියගේ උරුමයක් හැටියට සැලකෙනවාට මම විරුද්ධයි’ ඇය කියන්නීය.
‘මං මත්පැන්වලට කිසිසේත් විරුද්ධ නෑ. ඒත් මගේ ස්වාමිපුරුෂයා නොබොනවා නං ඇත්තටම මම වඩා කැමතියි.’ ඇය තවදුරටත් කියයි.
මේ තවත් මැද පන්තික කොළඹ බිරිඳකගේ අදහසයි.
‘මගේ වයස දැන් පනහක් ඉක්මවලා නිසා ටිකක් සන්සුන්ව හැම දෙයක් දිහාම බලන්න පුළුවන්. තරුණ කාලෙ මමත් මත්පැන් පාවිච්චි කළා. ඒක පිරිමි ළමයි එක්ක හරි හරියට හිටීමක්, ‘සෝෂල්’ වීමක් හැටියට තමයි ඒ කාලේ හිතුවේ. අද ඉඳලා ආපස්සට හැරිලා බලනකොට, එදා නොබිව්වා නම් හොඳයි කියලා හිතන්නෙත් නැහැ.
අපි සම වයසෙ ගැහැනු යාළුවො දහදොළොස් කෙනකුගෙ කණ්ඩායමක් තියෙනවා. වරින්වර හම්බවුණාම, අපේ ජීවිත ගැන අත්දැකීම් සහ අදහස් අපි අවංකවම හුවමාරු කරගන්නවා. මගේ යාළුවන්ගෙන් බොහොම දෙනෙක්, ස්වාමිපුරුෂයා මත්පැන් පානය කිරීම ගැන ප්රසිද්ධියේ කිසිම අදහසක් දරන්නේ නැහැ. ඒක ඔවුන්ට අයිති කලාපයක් නෙවෙයි කියලා ඔවුන් හිතනවා වගේ. ඒත් ටිකක් කතාබහ දුරදිග යනකොට, මට තේරෙනවා, ඔවුන් ඒ ගැන දරන්නේ හොඳම ආකල්පයක් නොවෙන බව. ඒක ඔවුන්ගේ ඇතුළාන්තයෙන් එන කල්පනාව. හැබැයි, ඔවුන් මත්පැන්වලට විරුද්ධත් නැහැ. මං විශේෂයෙන් කියන්න කැමතියි, කවුරුත් වැඩිය කතා නොකරන නමුත් අපි කණ්ඩායම කතාකරන දෙයක්. මත්පැන් පාවිච්චි කරන සැමියන්ගේ ලිංගික හැසිරීම් ගැන. අපි ගැහැනු හැටියට අපේ අවශ්යතාවල් ගැන අලුතෙන් කියන්න ඕනෑ නෑනේ. අපිටත් සම සමව හැඟීම් දැනීම් තියෙනවානේ. නමුත් අපේ බොහෝ දෙනාගේ අත්දැකීම තමයි, බීලා ආවාම අපේ සැමියන් එතැනදී අසාර්ථක වෙනවා කියන එක. ඒත්, ඔවුන්ගේ ආධිපත්යය නිසාත්, මත්පැන්වලින් ඇතිවෙන අමුතු උත්කර්ෂය නිසාත් අපේ පැත්ත, තමන්ගේ ලිංගික සහායිකාව ගැන සැලකිල්ලට ගන්නේම නැහැ. අකමැති මත්පැන් ගඳක් එක්ක, එවැනි අත්දැකීමක් විඳීම පවා ගැහැනියකට පහසු දෙයක් නෙවෙයි. ඒක විඳීමක් නෙවෙයි, ඉඩ දීලා සිටීමක් හැටියට තමයි යාළුවො බොහෝ දෙනෙක් කියන්නේ. මේක ඉඳලා හිටලා දවසක් වුණාට කමක් නැහැයි කියමුකො. ඒත් අපි අතරෙ ඉන්නවා අඩුවැඩි වශයෙන් හැමදාම ඒ අත්දැකීම විඳින බිරින්දෑවරුන්. මාත් ඒ වාගේ කෙනෙක්. ඒක කොයිතරම් අවාසනාවන්ත දෙයක්ද? ප්රශ්නේ, මේ අදහස් ගැහැනු ගැහැනු අතරෙම ඉඳලා හිටලා කතාවුණත්, උඩ එන්නේ නැතිව යටපත්වෙලා යන එකයි. ඉතින් බොන එක පිරිමි අයිතියක් හැටියට විතරක් හැමදාම පවතිනවා.’
මේ කතා කරන්නී හතළිස් හත් වියැති පිරිමි හා ගැහැනු දරුවන් දෙදෙනකුගේ මවකි.
‘මගේ දරුවො දෙන්නා තරුණ වයසෙ. තාත්තා හැමදාම හවසට බීලා ගෙදර එන එක ගැන ඒගොල්ලන්ගෙ පැහැදීමක් නැහැ. නමුත් ස්වාමි පුරුෂයා හවසට සාමාන්ය තත්වයටත් වඩා හොඳට, කරුණාවන්තව, ආදරෙන් ළමයින්ට සලකන බව පෙනෙනවා. දවස ගත කරන්නෙත් විහිළුවෙන් සතුටෙන්. ඒවා හොඳයි තමයි. ඒත් බොන්නේ නැතුව ඒ විදියට හැසිරෙන්න පුළුවන් නම් ළමයි තවත් කැමති බවයි මට පෙනෙන්නේ. මොකද, රෑට පෙන්වන ආදරණීය හැසිරීමේ වෙනසක් පහුවදා උදේට පෙනෙන හින්දා.
ස්වාමිපුරුෂයාත් හැමදාම උදේට කිසියම් වරදකාරී හැඟීමකින් හැසිරෙනවා මට පෙනෙනවා. ඉස්සෙල්ලා දවසෙ රෑ හැසිරීම අවුල් කියලා එයාට හිතෙනවා ඇති. මේ දෙවිදියක හැසිරීම මටත් අවුල්. මං ජීවත් වෙන්න ඕනෑ ඔහුගේ කොයි හැසිරීම එක්කද? මේක දැන් ජීවිතේටම බද්ධවෙලා තියෙන හින්දා අමුතු දෙයක් නම් නෙවෙයි. ඒත් මොකක් හරි ජීවිතෙන් මගඇරිලා තියෙනවා කියලා මට හිතෙනවා. මම දන්නේ නෑ පුතාත් බොයිද නැද්ද කියලා. ඒත් බොනවා නම් එයා ටිකක් සැලකිල්ල දක්වන්න ඕන කාරණා තියෙනවා කියලා අම්මා කෙනෙක් හැටියට, බිරිඳක් හැටියට මට හිතෙනවා.’
තවත් තිස් පස් හැවිරිදි කාන්තාවක් ඇගේ අත්දැකීම් ගැන මෙලෙස පැවසුවා ය.
”මත්පැන් අධික ලෙස භාවිතා කරනවා නම් මම කැමති නෑ. නමුත් යම් සීමාවකට යටත්ව මත්පැන් පාවිච්චි කළාට කමක් නෑ කියලා මම හිතනවා. මගේ පියාත් මත්පැන් පානය කළා යම් සීමාවකට. ඉඳ හිට පඩි ලැබුණු දවස්වලට තමයි ඔහු එහෙම කළේ. ඔහු මත්පැන් පානය කරලා ආවාට අපි තරහ වෙයි කියලා හිතලා අපට රසකැවිලි අරන් එනවා ඒ දවස්වලට. අම්මාටත් අම්මා කැමති දෙයක් ගේනවා. මගේ තාත්තට සින්දු කියන්න පුළුවන්. ඔහු ඒ දවස්වලට අපේ ගෙදර තිබුණු ඩොල්කිය අරගෙන සින්දු කියනවා. මම විවාහ වුණ කෙනාත් යම් ප්රමාණයකට මත්පැන් පාවිච්චි කරනවා. ඔහුත් යම් වගකීමක් ඇතිව ඇබ්බැහි නොවී ඒවා පාවිච්චි කරන්නේ. මම විවාහ වෙනකොටම ඔහුට කිව්වා මත්පැන්වලට ඇබ්බැහි වෙලා ඉන්න අයට කැමති නෑ කියලා. ඔහු ලබා දුන් පොරොන්දු ඒ විදිහටම රැකගෙන ඉන්නවා. දරුවන් සිටින පියෙක් හැටියට ඔහු වගකීමෙන් හැසිරෙන නිසා ඔහු දැනට මත්පැන් පානය කරන රටාවට මගේ ලොකු විරුද්ධත්වයක් නෑ. නමුත් ඔහු එය සම්පූර්ණයෙන්ම නවත්වනවා නම් මම ගොඩක් කැමතියි.”
වර්තමානය වන විට බොහෝ විට කාන්තාවනුත් මත්පැන් භාවිතා කරති. එවැනි කාන්තාවකගෙන් ද අප මත්පැන් භාවිතය සම්බන්ධයෙන් ඇගේ අදහස විමසුවෙමු.
”යම් සීමාවක් යටතේ මමත් භාවිත කරනවා. අපේ කුඩා කළ පටන් පවුල් සංස්කෘතිය ඇතුළෙ විශේෂ උත්සවවලදි ගැහැනු අයත් වයින්, බියර් වගේ දේවල් පාවිච්චි කළා. ඒ නිසා මට ඒ ගැන ලොකු විශේෂයක් නෑ. මත්පැන් පානය කරනවා නම් තමන් විසින් තමන්ට සීමාවක් දාගන්න ඕනෑ. මගේ සැමියාත් ඔහුගේම සීමාවකට අනුව තමයි මේ දේවල් පාවිච්චි කරන්නේ. ශරීරයට අහිතකර නොවන විදිහට ඇබ්බැහි නොවන විදිහට පාවිච්චි කරන එකයි වැදගත්. ගොඩක් මිනිස්සුන්ට මේ සීමාව කියන දේ තේරෙන්නෙ නෑ. ලංකාවෙ ගොඩක් මිනිස්සු බොනවා කිව්වාම හිතන්නේ සිහිය නැතිවෙලා වැටෙන තරමටම බොන්න ඕනෙ කියලා. එක්කෝ බීලා තමන්ගෙ දරුවන්ට බිරිඳට තමාව චණ්ඩියෙක් හැටියට ප්රදර්ශනය කරන්න ඕනෙ කියලා. මේ නිසා තමයි ලංකාවේ සමාජය ඇතුළෙ වුණත් බොන එකට ඒ තරම් හොඳ පිළිගැනීමක් නැත්තේ. නමුත් මධ්යම පන්තියේ සිට ඉහළ පන්තිවල මත්පැන් භාවිතය හරිම සාමාන්ය දෙයක්. තමන්ගෙ වෘත්තීය කටයුතුත් එක්කකරගෙන යන නිසා එයාලා ගොඩක් වෙලාවට වගකීමක් සහිතව මේ දේවල් පාවිච්චි කරන්නේ. තමන් තමන් ගැන වගකීමක් අරගෙන භාවිත කිරීම වැදගත්. මම නම් හිතන්නේ මත්පැන් භාවිතය නරක දෙයක් නෙවෙයි, එහි සීමාව තුළ පාවිච්චි කරන තාක්”
මත්පාන් බාවිතය මිනිස් ශිෂ්ටාචාරය තරම්ම පැරණි දෙයකි. මත්පැන් විනාශකාරී දෙයක් ලෙස සලකා, මිනිස් භාවිතයෙන් ඉවත් කරන්නට අමද්යප හා සුචරිතවාදීන් කෙතරම් බණ කීවද, මත්පැන් මිනිස් දිවියේම ඓන්ද්රිය පුරුද්දක් බව අමුතුවෙන් කිවයුතු නැත. අදද සමාජ කණ්ඩායම් අතර මත්පැන් භාවිතය සාමාන්ය දෙයකි. සාමාන්යයෙන් බටහිර රටවල ජීවත් වන ජනතාව ආහාර වේල් සමග ද වයින් වර්ග භාවිත කරන අතර නිවසේ පරිභෝජනය සඳහා ද ඔවුහු යම් ප්රමාණයකට මත්පැන් වර්ග භාවිත කරති. ඒවා අලුතෙන් කිවයුතු දේ නොවේ.
අද මත්පැන් භාවිතය ගැන ආචාරධර්මීය සීමා පැනවී තිබේ. ‘රෙස්පොන්සිබල් ඩි්රන්කින්’ හෙවත් වගකීම්සහගත බීම වැනි සංකල්ප එවැනි භාවිතයකි. සාමාන්ය පිරිමියකුට දවසකට අවුලක් නැතිව ගත හැකි මත්පැන් ප්රමාණය මෙන්ම, කාන්තාවකට පානය කළ හැකි දෛනික සීමාවන්ද ඒ වගකීම්සහගත මත්පැන් භාවිතය තුළ සැකසී තිබේ. ‘රෙස්පොන්සිබල් ඩි්රන්කින්’ ගැන නොදන්නේ වුවත්, තමාට අපහසුවක් නොවන පරිද්දෙන්, තමාගේ ශරීරයට හානිකර නොවන අයුරින් හා අනෙකුත් පුද්ගලයන්ට ද කරදරයක් සිදු නොවන අන්දමින් මත්පැන් භාවිත කිරීමට බොහෝ දෙනා පුරුදු වී සිටිති.■
