■ ප්‍රසාද් නිරෝෂ බණ්ඩාර
ලෝක ප්‍රකට ස්ටැටිස්ටා (statista) වෙබ් අඩවිය පෙන්වා දෙන පරිදි, ලෝකයේ වැඩිපුරම ගවමස් නිෂ්පාදනය කරන රටවල් අතර ඉන්දියාව 2021 වන විට ඉන්නේ හතරවෙනි තැන. ඒ අය නිෂ්පාදනය කරන ගව මස් ප්‍රමාණය මෙටි්‍රක් ටොන් මිලියන 4ක් ඉක්මවා යනවා (42,501,000 Metric Tons). මේ හින්දු ඉන්දියාව ඒ විදිහට නිෂ්පාදනය කරන ගවමස් මෙටි්‍රක් ටොන් මිලියන 4න් මෙටි්‍රක් ටොන් මිලියන 1.4ක් පමණ ඔවුන් වෙනත් රටවලට අපනයනය කරවා. ඒ අනුව ඒ මගින් ඉන්දියාවේ ආර්ථිකයට සැලකිය යුතු ආදායමක් ලබාගන්නවා. ඉන්දියාවේ ගවපාලනය හා එහි අතුරු ඵල මගින් ජීවත්වන මිනිසුන් සංඛ්‍යාව ලක්ෂ ගණනක්. ඉන් බහුතරය හින්දූන් ම තමයි.
2015 වන විට මහා රාෂ්ට්‍ර ප්‍රාන්ත ආණ්ඩුව, ගව ඝාතනය තහනම් කිරීමට වෑයමක් ගන්නවා. දේශපාලනික ජනප්‍රියත්වය උදෙසා ප්‍රාන්ත රජය විසින් ගනු ලැබූ මේ වෑයම සම්බන්ධයෙන් ඉන්දියාවේ දීර්ඝ සංවාදයක් පැවතුණා. එහිදී ඇතැම් විචාරකයන් හා ජනමාධ්‍යෙව්දීන් ප්‍රාන්ත බලධාරීන් නිරුත්තර කරමින් ප්‍රශ්න කළ මූලික කාරණයක් වූයේ ස්ත්‍රී දූෂණ, ලිංගික අඩත්තේට්ටම්, දුප්පත්කම ආදි ගිනිගනු ලබන ප්‍රශ්න රාශියක් දිනෙන් දින වර්ධනය වන ප්‍රාන්තයේ දේශපාලන ජනප්‍රියත්වය ලබාගැනීමට අදාළ කාරණා අමතක කර ගව කර්මාන්තයම යොදාගන්නේ මන්ද යන්නයි. ජනතාවගේ ආගමික හැඟීම් අවිචාරශීලීව අවදි කරමින් ප්‍රසාදය ලබන්නට යන බලධාරීන්ගෙන් ඔවුන් තවදුරටත් ඇහුවේ ගවමස් තහනම් කරන්නට යන ඔබ මත්ස්‍ය කර්මාන්තය තහනම් නොකරන්නේ මන්ද යන්නයි. මක් නිසාද යත් මත්ස්‍යයා වනාහි දෙවියන්ගේ සමීප සත්ත්වයෙක් නොව දෙවියන්මයි. ඒ මත්ස්‍යයා යනු විෂ්ණු දෙවියන්ගේ දශ අවතාරයන්ගෙන් එකක් වන නිසායි.
එසේනම් මුස්ලිම් විශ්වාසයන්ට අනුව දැඩිව පිළිකෙව් කෙරෙන ඌරු මස්ද මුස්ලිම් මිනිසුන්ද වාසය කරන රටක තිබීම සාවද්‍ය වන බව ඒ අය පෙන්වා දෙනවා. ඒ අය, තව දුරටත් නූතන උදාහරණයක් ගනිමින් කීවේ, බහුතරයක් ඉන්දියානුවෝ අවිහිංසාවාදියකු වූ මහත්මා ගාන්ධිව පිළිගන්නා අතර ගාන්ධිතුමා මාංශ අනුභව නොකළ අතර එළු කිරි පානය ප්‍රිය කළ නිසා අවශ්‍ය නම් එළුවාද එවන් පූජනීය සත්ත්වයකු ලෙස සලකමින් එළුමස් ද තහනම් කළ හැකි බවයි.
මෙසේ, වෙනස් ආගමික හා සංස්කෘතික කණ්ඩායම්වල විවිධ පිළිගැනීම් අනුව තව තව සතුන් ගවයාගේ තැනට ආදේශ කළ හැකි බව පෙන්වා දුන් එකී විචාරකයන් තවදුරටත් පැහැදිලි කළේ, ගවමස් තහනම සම්බන්ධයෙන් ප්‍රාන්ත රජය ගැනීමට බලාපොරොත්තු වන ජනප්‍රිය තීන්දුව කෙසේවත් ආගමික ප්‍රශ්නයක් නොව දහස් සංඛ්‍යාත ගොවියන් හා පාරිභෝගිකයින්ගේ ප්‍රශ්නයක් බවයි.
මක් නිසාද යත් ගව මස් නිෂ්පාදනය හුදු මස් නිෂ්පාදනය හා සම්බන්ධව පමණක් රැඳී තියෙන්නක් නොවන නිසාත් එය කිරි නිෂ්පාදනය හා ඒ ආශ්‍රිතව කරන අතුරු නිෂ්පාදනයන් සමගද, තවත් ජනප්‍රිය හා විශාල මිනිසුන් සංඛ්‍යාවක් ජීවිතය ගැටගහගන්නා හම් ආශ්‍රිත නිෂ්පාදනයන්ටද ඍජුව බලපාන්නක් බව විචාරකයන් පෙන්වා දෙනවා.
අපි දන්නා ඉතිහාසය අනුව ලංකාවේ, ගවයා පූජනීය සත්ත්වයෙක් වන්නේ ලෝකයේ හතරවෙනි ගව මස් නිෂ්පාදකයා වන ඉන්දියානුවන්ගේ සංස්කෘතික දේශපාලනික බලපෑම නිසා. විශේෂයෙන් පොළොන්නරු යුගය වන විට ඇති වූ කාලිංග-මාඝ ආක්‍රමණය ඇතුළු ආක්‍රමණ හරහා සිදුවූ හින්දු බලපෑම මෙහිලා කැපී පේනවා. ලංකාවේ පාරම්පරික බෞද්ධ සඳකඩ පහණෙහි සත්ත්ව පේළියහි වූ ගවයා එයින් ඉවත් වන්නේ ද ඒ අනුව කියන එක හැමෝම දන්න දෙයක්. එනම් පූජනීය හින්දු සත්ත්වයකු වූ ගවයා පෑගීම නුසුදුසුය යන හින්දු පිළිගැනීමේ බලපෑම අනුව. ලංකාවේ බෞද්ධ සංස්කෘතිය කියන්නේ විශේෂයෙන් හින්දු සංස්කෘතිය සමග සමවායව යමින් එකිනෙකට සංස්පර්ශ වෙමින් ගොඩනැගුණක්. ඒක නරක ලක්ෂණයක් නෙමෙයි බෞද්ධාගමේ විවෘතභාවය පෙන්නන එය ඉතා වැදගත් ලක්ෂණයක්.
කෙසේ වෙතත් මූලික බෞද්ධ සංකල්ප අනුව ගවයා අන් සතුන්ට වඩා විශේෂ ප්‍රාණියෙකු ලෙස බුදුන් වහන්සේ සැලකූ වගක් හා අන් සතුන් ගවයාට වඩා තමන්ගේ ප්‍රාණය ගැන අඩු කැමැත්තක් ඇති සතෙක් ලෙස සලකා ඇති බවක් පේන්නේ නෑ. විශේෂයෙන් ධම්මපදයේ දණ්ඩ වග්ගයේ,
සබ්බේ තසන්ති දණ්ඩස්ස
සබ්බේ භායන්ති මච්චුනෝ
අත්තානං උපමං කත්වා -න හනෙය්‍ය න ඝාතයෙ
ලෙස දේශනා කළේ මිනිසාද ඇතුළු සියලු සත්ත්වයන් ගැන. ඒ අනුව කොයි සතෙක් වුණත් ඝාතනය වීම හොඳයැයි කියන්නට බෑ. මක් නිසාද යත් උන්ටද ජීවත් වීමේ අයිතිය ඇති බැවින්. එක සතෙක් මරණයට පත් කිරීම තවකෙක් මරණයට පත්කිරීමය වඩා වෙනස්යැයි සිතීම සාවද්‍ය වෙන්නේ ඒ නිසා.
ලංකාව වාර්ෂිකව කිරිපිටි ආනයනය සඳහා දළ වශයෙන් රුපියල් කෝටි 40,000ක් ඉක්මවූ මුදලක් වැය කරන බව රජයේ නිල වෙබ් අඩවියක් වන news.lk සඳහන් කරනවා. දේශීය වශයෙන් කිරි නිෂ්පාදනයේදී මී ගවයන් හා එළ ගවයන් භාවිත කරනවා. මේ වන විට ශ්‍රී ලංකාවේ මීගව ගොවිපළ පමණක් 28,000ක් පමණ තියෙනවා කියලයි වෙබ් අඩවිය කියන්නේ. එළගව හා මීගවයන්ගෙන් 70%ක් පමණ වියලි කලාපයේත් 30%ක් තෙත් කලාපයේත් ව්‍යාප්තව පවතිනවා. රටේ වාර්ෂික කිරි නිෂ්පාදනයෙන් 25%ක් පමණ නිෂ්පාදනය කරනු ලබන්නේ මේ ගොවිපළ දායකත්වයෙන්. ඒ අනුව, ගව මස් තහනම කරන්නට කලින් එම තහනම මේ සම්බන්ධයෙන් බල පාන්නේ කෙසේදැයි සොයා බැලිය යුතු වෙනවා.
පසුගියදා රජය විසින් ගනු ලැබූ තවත් ජනප්‍රිය තීන්දුවක් මේ කිරි නිෂ්පාදනය සඳහා බලපෑ ආකාරය අපි දැක්කා. ඒ තමයි රසායනික පොහොර වෙනුවට කාබනික පොහොර සෑදීමේ ව්‍යාපෘතිය. ඒ අනුව මේ ව්‍යාපෘතිය බාර ගත් ඇතැම් කල දුටු කල වල ඉහාගන්නා ව්‍යාපාරිකයන් කළේ ගවයන්ට ආහාරය සඳහා ඇති තණකොළ තොග වශයෙන් කපා පොහොර සෑදීමට යොදාගැනීම. ඒ අනුව කිරි නිෂ්පාදකයන් අනාථ වූ අයුරු ඔවුන් මාධ්‍ය හමුවේ කීවා.
ඒ අනුව හින්දු ඉන්දියාවේ ගව ඝාතනයට විරුද්ධව ජනප්‍රිය තීන්දු ගත් ප්‍රාන්ත රජයෙන් ඒ රටේ පුරවැසියන්, විචාරකයන් හා මාධ්‍යවේදීන් අහපු සියලුම කාරණා අපටත් අමතක කරන්න බෑ.
ගොවියන්ගේ, ගවමස් වෙළෙන්දන්ගේ, කිරි ආශ්‍රිත නිෂ්පාදන කරන්නන්ගේ, සම් ආශ්‍රිත නිෂ්පාදන කරන්නන්ගේ සියලු ප්‍රශ්න එතැනදී සලකා බලන්න ඕනෑ. එසේම මේ ආශ්‍රිතව රටේ ඉතිරිවන මුදල මෙන්ම, යට ඇඳුමේ සිට බොහෝ අත්‍යවශ්‍ය භාණ්ඩ කප්පාදු කළ තත්ත්වයක් තුළ, යෝජනා කරන හැටියට ගවමස් අපට පිටරටකින් (බොහෝ විට ළඟම ඇති හින්දු ඉන්දියාවෙන්) ආනයනය කරන්නට යන මුදල් ගැනත් හිතන්න වෙනවා.
මේ තීන්දුව හරහා දේශීය කිරි නිෂ්පාදනයට හානි වනවා නම් කිරි පිටි සඳහා මේ වන විට වෙළඳපොළේ ඇති අධික මිල තවදුරටත් නිතරගයෙන් ඉහළ යෑමත්, කිරිපිටි පැකට්ටුව සුඛෝපභෝගී භාණ්ඩයක් වීමත් වළක්වන්නත් බෑ. ඒක පාරිභෝගිකයින් හැටියට විශාල ගැටලුවක්.
ගවමස් පරිභෝජනය සඳහා හුරුව ඇති පාරිභෝගිකයන් ද තවත් අතකින් ගැටලුවට ලක්වෙනවා. බොහෝ විට තරු පන්නයේ හෝටල්වලට අවශ්‍ය මස් පිටරටින් ආනයනය විය හැකි වුවත් සාමාන්‍ය පාරිභෝගිකයාගේ අත නුදුරට පැමිණීමේ ඉඩ අඩු වෙන්න පුළුවන්. ඒ අනුව ඔහුට ලබා ගත හැකි වෙනත් ආදේශක මොනවාද? ඌරුමස්ද වෙනත් මස් වර්ගයක්ද? ඒවායේ ගව මස්වලන් ලැබෙන සෞඛ්‍යමය ප්‍රතිලාභ තියෙනවාද? සෞඛ්‍යමය ගැටලු වැඩිද?
එසේම අපේ සාම්ප්‍රදායික බෙර-දවුල්, ඇඳුම් ආයිත්තම් ඇතුළු ගව හම් භාවිත කරමින් සකසන උපකරණ හා බැඳුණු බෞද්ධ සංස්කෘතික කාරණා සඳහා මේවා බලපාන්නේ කොහොමද? එකී කර්මාන්තවලින් ජීවත්වන්නන් සඳහා ඇති විකල්ප මොනවාද?
ජනප්‍රිය දේශපාලනික තීන්දු ගන්න කලින් මේ සියල්ල සියුම්වත් විද්‍යාත්මකවත් සලකා බැලිය යුතු කාරණා වෙනවා.■
