මාධ්‍ය සමග පෑලියගොඩ හා කැලණිය ප්‍රදේශයේ පෞද්ගලික සමාගම් දෙකක පොහොර ගබඩා නිරීක්ෂණයට ගිය මහින්දානන්ද ඇමතිවරයා හා ශෂීන්ද්‍ර රජපක්ෂ ඇමතිවරයා පොහොර සංචිත වහාම නිදහස් කරන්නැයි කියා එම සමාගම්වල පුද්ගලයන්ට කීවේ ජුලි 14 වන දාය. ඇමතිවරුන් විවිධ මාධ්‍ය සංදර්ශන පවත්වන විට, පොහොර නැති ගොවියෝ රට පුරා උද්ඝෝෂණ කරති.
රසායනික පොහොර ආනයනය නතර කිරීමත් සමග වී ගොවියාත්, අල ගොවියාත්, ලූනු එළවළු ගොවියාත් ඇතුළු සියලු ගොවියෝ සිටින්නෝ බරපතළ ගැටලුවකය. කුඩා පරිමාණ තේ වගාකරුවෝ ද පොහොර නැතිකමින් පීඩාවට පත් වී සිටිති. කුඩා පරිමාණ තේ කර්මාන්තයෙන් ජීවිකාව කරගත් වතු හිමියන්, කම්කරුවන් පමණක් නොව කර්මාන්ත ශාලා හිමියනුත් මේ වන විට සිටින්නේ බරපතළ ගැටලුවකය.
තේ වගාව සඳහා යොදන ටී 65, ටී 200, ටී 750 වැනි පොහොර නිකුත් කළේ සහනාධාර ක්‍රමයක් යටතේය. රුපියල් 4500 ක් පමණ වන කිලෝ 50 පොහොර මිටියක් තේ ගොවියන්ට ලබා දුන්නේ රුපියල් 1500 කටය. ඒ මිටියකින් රුපියල් 3000 ක පමණ පාඩුවක් රජය දරා ගනිමිනි. දැන් ලබා දෙන්නේ වෙනදා ලබා දුන් පොහොර ප්‍රමාණයෙන් අඩකි. ඒ පොහොර ප්‍රමාණය තම තේ වගාවන්ට යෙදීම සඳහා ප්‍රමාණවත් නැතැයි ගොවියෝ මැසිවිලි නගති.
ආණ්ඩුව කියන්නේ තේ වගාව සඳහාත් රසායනික පොහොර වෙනුවට කාබනික පොහොර යෙදීම කළ යුතු බවය. ආණ්ඩුව එසේ කීවත් එක වර රසායනික පොහොර නවත්වා කාබනික පොහොර යෙදීම ප්‍රායෝගික නොවන බව ගොවියෝ එක හෙළා පවසති. රසායනික පොහොර නැතිකම තේ දලුවල ප්‍රමාණය හා ගුණාත්මකභාවය නැති වීමට බලපා තිබේ.
දෙනියාය ප්‍රදේශයේ අක්කර 2 ක පමණ කුඩා තේ වත්තක හිඹිකාරිනියක වන පත්මා ජයනෙත්ති මහත්මිය ජීවිකාව කර ගත්තේ මේ තේ අක්කර දෙකෙන් ලැබෙන ආදායමෙනි. අද ඇගේ ආදායමට කුමක් වී ඇත්දැයි අපි ඇගෙන් විමසා සිටියෙමු.
“ඉස්සර අපි දලු කිලෝ 100ක් කැඩුවා. දැන් දලු කිලෝ 50ක්වත් කඩන්න බෑ. එක පාරට කොම්පෝස්ට් දාන්න කියලා තියෙන්නේ. රසායනික පොහොර ක්‍රම ක්‍රමයෙන් අඩු කරමින් කාබනික පොහොර ටිකෙන් ටික වැඩි කළා නම් කමක් නෑ. එක පාරටම රසායනික පොහොර නවත්තපුවාම අස්වැන්න අඩු වුණා. අපි අසරණයි. අපි ළඟ වැඩ කරන අය අසරණයි.
පොහොර නැති වුණාම තේ දල්ල හයිය වෙනවා. එකපාර කැඩෙන්නේ නෑ. දල්ල හයිය නිසා අපි පුදුම අමාරුවෙන් දැන් දලු කඩන්නේ. ළපටි දල්ලක් කඩනකොට අතට කිසිම ගාණක් නෑ. කඩන්න පුළුවන්. පොහොර නැති නිසා දල්ල කහ වෙලා හයිය වෙනවා.”
නියමිත ප්‍රමිතියෙන් යුතු තේ දල්ලේ පැහැය කොළ පැහැය විය යුතුය. ලොකු කොළ දෙකයි කුඩා දල්ලකුත් එහි තිබිය යුතුය. ප්‍රමිතියෙන් යුතු තේ දල්ලේ වයස සතියකි. සතියේ තේ දල්ල පහසුවෙන් කඩා වෙන් කර ගත හැකිය. පොහොර නැතිකමින් සිදු වී තිබෙන්නේ දල්ලේ පැහැය අඩු වී නැට්ට ශක්තිමත් වීමය. ඒ දලු ප්‍රමාණය අඩු වීමට අමතරවය. තේ දලු කිලෝවක ගුණාත්මක ප්‍රමිතියෙන් යුතු දලු 50% ක් වත් නැති නම් ගුණාත්මක තේ නිෂ්පාදනයක් සිදු කළ නොහැකිය.
කුඩා තේවතු හිමියන් අද මුහුණ දී සිටින ප්‍රශ්නය ගැන පහතරට වතු කම්කරුවන්ගේ සංගමයේ සභාපති රුවන් ගාල්ලගේ කියන්නේ මෙවැනි කතාවකි.
“සාමාන්‍යයෙන් කුඩා තේ වතු තියෙන්නේ පහත රට. රත්නපුර, ගාල්ල, කෑගල්ල, මාතර. උඩරටට වෙන්න කුඩා තේවතු නෑ. ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කයේ තමයි පරණම කුඩා තේ වතු හිමියෝ ඉන්නේ. කාබනික විදිහට වගා කරන අය 1% ක් විතර ඉන්නේ.
කුඩා තේ වත්තක දලු කඩන කෙනෙක්ට දවසකට අත්තම රුපියල් 850 ක් විතර ගෙවනවා. එක්කෙනෙක් දවසකට දලු කිලෝ 30 ක් විතර කඩනවා. පොහොර නැති නිසා දැන් කැඩෙන්නේ ඒකෙන් භාගයයි. ඒත් කඩන මනුස්සයාට අත්තම දෙන්න ඕනෑ. දලු කිලෝවක් රුපියල් 100ට අඩුයි. දලු කිලෝ 15ක් නම් කැඩුවේ රුපියල් 1500යි. දලු කඩන කෙනාට 850 ගියාම, රුපියල් 650 යි වත්තේ අයිතිකාරයාට ඉතිරි වෙන්නේ. තව ඒකෙන් දලු කඩන කෙනාට කන්න බොන්න තේ දෙන්න ඕනෑ. බුලත්විට දෙන්න ඕනෑ. පොහොර දාන්න ඕනෑ. කාණු දාන්න ඕනෑ.
ඒ නිසා මේ වෙනකොට කුඩා තේ වතු හිමියා තේ කම්කරුවා, රටේ වැවිලි ආර්ථිකය ඉවර වෙලා තියෙන්නේ. සාමාන්‍ය ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කයේ විතරක් තේ කර්මාන්ත ශාලා 100 කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් තියෙනවා. ඒවායෙන් බොහෝ කර්මාන්ත ශාලා දැන් වහලා. අල්ලන් යන අයත් ඉන්නවා.
වෙනදට අපේ දලු ගෙනියන්න එන්නේ කැන්ටර් ලොරියක්. දැන් එන්නේ ඩිමෝ බට්ටෙක්. සමහර තැන්වල ත්‍රී වීලරුත් එනවා.
රටේ වැවිලි කර්මාන්තය වට්ටලා, චීනය වගේ රටකට මේ කර්මාන්තය බාර දෙන්න යනවාද කියන සැකය අපිට තියෙනවා. මොකද මේ යන විදිහට ගියොත් රටේ වතු ටිකයි කර්මාන්ත ශාලා ටිකයි චීන්නුන්ට විකුණන්න වෙනවා.”
බද්දේගම ප්‍රදේශයේ තේ කර්මා්න්තශාලා හිමියෙකු වන නිහාල් ජයසිංහ මහතා කියන්නේ තේ දලු ප්‍රමාණය අඩු වීමට වඩා රසායනික පොහොර නොමැතිකමින් තේ දල්ලේ ගුණාත්මකභාවය නැති වී ඇති බවය.
“හැම අවුරුද්දේම මැයි, ජුනි, ජුලි මාසවල තේ අස්වැන්න හොඳයි. ඒත් මේ සැරේ අස්වැන්න අඩු වුණා. සමහර විට දලු ප්‍රමාණය හරි වුණත් දල්ල කහ ගැහිලා එන්නේ.
හොඳ තේ දල්ලක් හොඳට කොළ පාට වෙන්න ඕනෑ. නැව්වාම ටක් ගාලා කැඩෙන්න ඕනෑ. අපි ගන්නේ සතියක් වයස කොළ 2.5 ක් තියෙන දල්ල. පොහොර නැති වුණාම දල්ල කැඩෙන්නේ නෑ. දල්ල ඇට ගැහිලා තියෙනවා. ඒ දලුවලින් නිෂ්පාදනයක් කරන්න අමාරුයි. අපිට 50% වත් හොඳ දලු තියෙනවා නම් ඇති. එහෙමත් නැත්නම් නිෂ්පාදනයක් කරන්න අමාරුයි.
ටී 65 පොහොර දාන්නේ තේ පැල තවාන්වලට. ටී 200 අවුරුදු 2ට අඩු පැළවලට දානවා. අවුරුදු 3න් පස්සේ ටී 750 පොහොර දානවා. අවුරුදු 5න් එහාට ටී 709 වගේ පොහොර ගහන්න පුළුවන්. දන් ඒ මොකක්වත් නෑ.
පොහොර කිලෝ 50 රුපියල් 1500 ගානේ දෙන්නේ. 1500 ට ආවාට ඒකේ ඇත්ත වටිනාකම රුපියල් 4500ක් විතර වෙනවා. ඒ මුදල ආධාරයක් විදිහට දෙනවා.
දෙසැම්බර් ජනවාරි මාර්තු කියන කාර්තුවේ දලු කිලෝ ගාන 4 න් බෙදලා ඒ එන දලු කිලෝවකට ගෑම් 408 ක් වෙන්න පොහොර අනුමත කරන්නේ.
කාබනික පොහොරවලින් සමහර වතුවල මේ වැඩේ කරන්න පුළුවන්. සමහර වතුවල බෑ. කාබනික පොහොරවල ප්‍රමිතිය ගැන ප්‍රශ්නයක් තියෙනවා. මිල පාලනයක් නෑ. බෑග් එකේ ගහලා එවනවා හොඳයි කියලා. කොහොමත් ඒවා රසායනාගාරයක ටෙස්ට් කරලා නෑ. ඒවා ගැහුවාම තේ ගස්වලට මොනවා වෙයිද කියලා හිතාගන්න බෑ.
ඒවාට වගකිව යුතු ආයතනයකින් අනුමැතියක් තියෙනවා නම් කමක් නෑ. එහෙමත් නෑ. එක එක මිලවල්. රුපියල් 650 ට තිබුණු කොම්පොස්ට් පොහොර, පොහොර නෑ කිව්වාට පස්සේ රුපියල් 850 කරලා. කොම්පෝස්ට් කොට්ට 10 ක් වත් අක්කරේකට ගහන්න ඕනෑ.
රසායනික පොහොර උදේ ගැහුවාම හවසට පොළොවට උරා ගන්නවා. ඒත් කොම්පෝස්ට් ගහලා පහුවදාට වැස්සොත් හෝදාගෙන යනවා. ඒකට ඉතින් පේලි අතර දාලා වහන්න ඕනෑ. රසායනික පොහොර කොට්ට 50 ක් ගහපු කඳු උඩට. කොම්පෝස්ට් කොට්ට 200 ක් අදින්න ඕනෑ. ඒ වගේ ප්‍රායෝගික ප්‍රශ්න තියෙනවා.”■
