මේ පාලනය තුළ අධිකරණයේ ස්වාධීනත්වය හා නීතියේ ආධිපත්‍යය පිළිබඳ තත්වය ඔබ දකින්නේ කොහොමද?
මහජනයා තුළ විශාල බලාපොරොත්තු ඇති කරලා මේ රජය බලයට පත් වුනේ. 2015 ට කලින් සිදු වූ වංචා, දූෂණ හා භීෂණ මේ අය අතින් නැවත ඇති නොවුනු ඇතැයි කියලා, මේ අය හැදිලා ඇති කියලා හිතාගෙන තමයි 2019 මේ ආණ්ඩුවට ලක්ෂ 69 ක ජන වරමක් ලැබුණේ. ඒත් මේ අයට තිබුණු එකම ඉලක්කය රටේ ආර්ථිකය ගොඩ ගැනීමවත්, රටේ ජනතාවට යහපතක් කිරීමවත් නෙමේ. 2015 ට කලින් පාලන කාලය තුළ සිදු වී තිබුණු දූෂණ අක්‍රමිකතා හේතුවෙන් තමන්ට මුහුණ දෙන්න වෙලා තිබුණු නඩු කටයුතුවලින් හා චෝදනාවලින් නිදහස් වීම තමයි ඒ අයට මූලිකව අවශ්‍ය වෙලා තිබුණේ. වත්මන් ආණ්ඩුව බලයට බලයට පත් වෙලා ගෙවී ගිය කෙටි කාලය තුළ ඒ චෝදනාවලින් ක්‍රම ක්‍රමයෙන් ඔවුන් නිදහස ලබා ගත්තා. එසේ නිදහස ලැබීම මේ රටේ අධිකරණය හා නීතියේ ආධිපත්‍ය පිළිබඳ විශාල අවිශ්වාසයක් ඇති කරන්න හේතු වෙලා තියෙනවා. ඒක අපිට සුළුකොට තකන්න පුළුවන් කාරණාවක් නෙමේ.
ජීඑස්පී ප්ලස් සහනය පිළිබඳ සාකච්ඡාව නැවතත් කරලියට පැමිණිලා තියෙනවා නේද?
අපි අද ජීවත් වෙන්නේ හුදකලා රටක් ලෙස ජීවත් විය හැකි ලෝකයක නෙමේ. සියලු රටවල ජාතීන්ගේ අන්‍යොන්‍ය සහයෝගයෙන් තමයි අපිට රටක් හැටියට ජීවත් වෙන්න සිදු වෙන්නේ. නමුත් 2015 ට කලින් පැවති ආණ්ඩුව එසේ කල්පනා කර වැඩකටයුතු කළ ආණ්ඩුවක් නෙමෙයි. විශේෂයෙන් බරපතළ ලෙස මානව හිමිකම් කඩවීම් හා නීතියේ ආධිපත්‍යය බිඳවැටුණු යුගයක් ඒක. ඒ නිසා තමයි 2015 වෙනකොට යුරෝපා සංගමය අපට ප්‍රදානය කරන ජීඑස්පී ප්ලස් සහනය පවා අපට නොලැබෙන වාතාවරණයක් ඇති වුණේ. අග්‍රවිනිශ්චයකාර ශිරානි බණ්ඩාරනායක මැතිනිය එම තනතුරින් නෙරපීම අපේ මතකයේ තියෙනවා. ඒත් එක්ක අධිකරණ ක්ෂේත්‍රය තුළ මහා බියක් ඇති කරලා තිබුණා. අධිකරණයේ ස්වාධීනත්වය සම්පූර්ණයෙන්ම අහෝසි වන තත්වයට රට පත් වෙලා තිබුණේ. ඒ තත්වයන්ට එරෙහිව විශාල වශයෙන් ජාත්‍යන්තර බලපෑම් එල්ල වුණා.
2015 අපි බලයට පත් වෙනකොට අපට තිබුණු විශාලතම අභියෝගය වුණේ අධිකරණයේ හා නීතියේ ආධිපත්‍යය තහවුරු කරලා රට සාමාන්‍ය තත්වයට පත් කිරීම හා දේශපාලන හා ආර්ථික වශයෙන් අපේ රටට ලෝකයෙන් ඇති වෙලා තිබුණු සම්බාධකවලින් රට නිදහස් කරගැනීම. 2019 නොවැම්බර්වලින් පස්සේ යළිත් රට තුළ 2015 ට කලින් තිබූ දූෂණය, වංචාව, අවනීතිය රජ වෙන්න පටන් අරන් තියෙනවා. අධිකරණයේ ස්වාධීනත්වයට හානි කරමින් අධිකරණයටත් වක්‍ර ඉලපෑම් එල්ල වෙන්න පටන්ගෙන තියෙන බව පේන්න තියෙනවා. මූල්‍ය අපරාධ කොට්ඨාසයක් ඇතිකරලා ඒ හමුවට දූෂිත ක්‍රියා සම්බන්ධයෙන් හා වංචා ක්‍රියා සම්බන්ධයෙන් ගොනු කරලා තිබූ නඩු කටයුතු ඔක්කොම අද ඉවරයිනේ.
පොලීසිය, බන්ධනාගාරය වගේ නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන ආයතන දැඩිව දේශපාලනීකරණය වූ බවක් පෙනෙන්නට තියෙනවා නේද?
අධිකරණය කියන්නේ තනි ආයතනයක් කියන වගේ පෙනුණාට එහි ක්‍රියාවලිය සඳහා ඊට සම්බන්ධ අනෙක් ආයතනවල ක්‍රියාකාරීත්වය තීරණාත්මක බලපෑමක් කරනවා. විශේෂයෙන් නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන පොලීසියේ ක්‍රියාකලාපය බරපතළ ලෙස බලපානවා. නඩුවක් ගොනු කිරීමේදී, සාක්ෂි ඉදිරිපත් කිරීමේදී උසාවියට කරණු ඉදිරිපත් කිරීමේදී පොලීසිය නිසි පරිදි ක්‍රියා නොකරන්නේ නම් ඒ හරහා සමාජයට විශාල අනිසි බලපෑමක් ඇති කරන්න පුළුවන්. 2005,2015 කාලයට සාපේක්ෂව යහ පාලන රජය කාලේ පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුව උපරිම වශයෙන් සාධාරණ වෙලා, ස්වාධීන වෙලා වැඩ කළ කාලයක් කියලා කියන්න පුළුවන්. ඒ වගේ රටේ හැම ක්ෂේත්‍රයකම ප්‍රතිපත්තිමය වශයෙන් දියුණුවක් තිබුණා. හැබැයි අධිකරණයේ ක්‍රියාකලාපය ඉතාම වැදගත් වෙන්නේ අධිකරණය හා බැඳී තියෙන අනෙකුත් ආයතනවල ක්‍රියාකලාපයත් එක්ක තමයි.
උදාහරණයක් ගත්තොත් අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ හිටපු අධ්‍යක්ෂ ශානි අබේසේකරට සිරගත වෙන්න වෙලා තියෙන මිනීමැරුමක් සම්බන්ධ නඩු කටයුත්ත විභාග කරන්න ඔහුට පැවරෙන්නේ 2013. ඒ මිනී මැරුම සම්බන්ධයෙන් අවශ්‍ය පරීක්ෂණ කටයුතු කරලා චුදිතන්ට මහාධිකරණයේ නඩු පවරන්නේ 2015. එයින් අගතියට පත් වේච්ච පාර්ශ්වය හිටපු ජනාධිපති මහින්ද රාජපක්ෂගේ සමීපතමයෙක්. ඒ පිළිබඳව 2020 පැමිණිල්ලක් ගොනු කරලා ඔහුව අත්අඩංගුවට ගන්නවා. 2013 සිට 2020 වන තුරු ඕනෑම තැනක පැමිණිල්ලක් කරන්න අවුරුදු 7 ක කාලයක් තිබුණා. රන්ජන් රාමනායක එක්ක කතා කළ එකට කියන්න තියෙන්නේ ශානි අබේසේකර මහත්තයා රජයේ සේවකයෙක් ලෙස එයාට මහජන නියෝජිතයෙක් කතාකළාම පිළිතුරු දෙන්න බැඳීමක් තිබුණා කියලයි.
දැන් දන් නැවතත් දේශපාලනය පොලිසි තුළින් ක්‍රියාත්මක වෙන ආකාරය පෙන්න තියෙනවා. රටක් විදිහට අද අපි කොවිඩ් වෛරසය නිසා දරුණු තත්වයකට පත් වෙලා ඉන්නේ. ඒ නිසා අපි හැමෝම බරපතළ ප්‍රශ්න ගණනාවකට මුහුණ දෙමින් ඉන්නවා. එවැනි අවස්ථාවක තමයි ශානි අබේසේකරලා අත්අඩංගුවට ගන්නේ.
2019 වත්මන් ආණ්ඩුව බලයට පත් වීමත් එක්ක පොලිස් අත්අඩංගුවේදී හා බන්ධනාගාර තුළදී සැකකරුවන් ඝාතනය වීම සංඛ්‍යාත්මකව ඉහළ ගොස් තියෙනවා නේද?
ඒක ඉතාම බරපතළ තත්වයක්. ඒ සම්බන්ධයෙන් ඊයෙත් පාරිලිමේන්තුවේ දී අධිකරණ ඇමතිවරයා අපරාධ නඩුවිධාන සංග්‍රහයට ඇමෙන්ඩ්මන්ට් එකක් දාන්න කතා කළා. අපේ කාලයේදීත් ජීඑස්පී ප්ලස් සහනය සම්බන්ධයෙන් වූ ගැටලු නිරාකරණය කරගන්න ඔය කාරණේ පිළිබඳ අවධානය යොමු වුණා. මේ තත්වය අද ඊයේ ඇති වූ තත්වයක් නෙමේ. යුද්ධය අවසන් වුණාට පස්සේ යුද්ධය පැවති අවස්ථාවේ සිදු වූ දේවල් පිළිබඳ කොමිසමක් පත් කරලා ඒවා නිවැරදි කරන්න කටයුතු කරනවා කියලා එවකට ජනාධිපති මහින්ද රාජපක්ෂ පොරොන්දු වුණා. තමන්ගේ බල ප්‍රදේශය තුළ තිබෙන පොලිස් ස්ථානවලට ගිහිල්ලා රඳවලා ඉන්න සැකකරුවන්ගේ සුභසාධනය ගැන හොයා බලන්න බලයක් මහේස්ත්‍රාත්වරයාට පැවරීම වගේ සංශෝධනයක් ගෙනාව එක ඇත්තටම හොඳයි. ඒක විය යුතු දෙයක්.
යහ පාලන කාලයේ මෙරටට ගෙනාව මාකඳුරේ මධූෂ් ප්‍රශ්න සහගත ලෙස පොලිස් අත්අඩංගුවේදී ඝාතනය වුණා. පසුව එවැනි ඝාතනයන් කිහිපයක්ම සිදු වුණා…
මත්ද්‍රව්‍ය හෝ පාතාලයට සම්බන්ධ මධූෂ් කියන පුද්ගලයා අත්අඩංගුවේ ඉද්දි ආයුධ පෙන්නන්න ගිනිහිල්ලා ඝාතනය වුණා. පොලීසිය විසින් එසේ ගෙනිහින් ඝාතනයට ලක් වීම සාමාන්‍ය කාරණයක් බවට පත් වෙලා. මධූෂ් අපරාධ කොට්ඨාසයට ගෙනාවේ මරා දැමීමට කියලා තොරතුරු ලැබුණාට පස්සේ ඔහුගේ අම්මා පැමිණිල්ලක් කරලා තිබියදීත්, ශ්‍රී ලංකා නීතිඥ සංගමය ඒ පිළිබඳව දන්වා පොලිස්පතිවරයාට පැමිණිල්ලක් කර තිබියදීත් ඔහුව ඝාතනය වෙනවා. එවැනි පුද්ගලයෙක් රඳවාගෙන පරීක්ෂණ කටයුතු කරන්න රැඳවුම් නියෝගයක් ගහන්න ආරක්ෂක ඇමතිවරයාට තමයි බලය තියෙන්නේ. එවැනි අයෙක් මාස තුනෙන් තුනට දිගු කරමින් මාස 18 ක් දක්වා රඳවා තියාගන්න පුළුවන්කම තියෙනවා. ජනාධිපතිවරයා තමයි ආරක්ෂක ඇමතිවරයා. ඒ කියන්නේ රටේ ප්‍රධාන පුරවැසියා. එතකොට ජනාධිපතිවරයා භාරයේ රඳවා සිටියදී තමයි මධූෂ් කියන පුද්ගලයා ඝාතනය වුණේ. උදේ පාන්දර තවත් කෙනෙක් හමු වෙන්න මහල් නිවාසයක් ළඟට අරන් ගියාම පොලිසිය භාරයේ, පොලිස් ආරක්ෂාව යටතේ හිටපු ඒ පුද්ගලයාට මෝටර් සයිකලයකින් දෙන්නෙක් ඇවිත් වෙඩි තියලා දාලා යනවා. එතකොට ඒ පුද්ගලයා එක්ක ගිය පොලිස් නිලධාරීන් නිරායුධවද ගියේ කියන ප්‍රශ්නය අපිට මතු වුණා. හරියට චිත්‍රපටියක් වගේ. 2015 කලින් සිදු වෙච්ච දේවල් අපට හොඳින් මතකයි. ඒ ක්‍රියාවලිය නැවතත් ආරම්භ වෙලා තියෙනවා. මාධ්‍යවේදියෙක්ද, පාතාල නායකයෙක්ද, සාමාන්‍ය පුරවැසියෙක්ද කියලා වෙනසක් නෑ. රටේ ඕනෑම පුරවැසියෙකුට තමන්ගේ ජීවිතයට අයිතියක් තියෙනවා. ඒ අයිතිය ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙන් තහවුරු කරලා තියෙනවා. මරණ දඬුවම හෝ සිර දඬුවමක් නියම කරනකම් සැකකාරයෙක් හැටියටයි සලකන්නේ.
පහුගිය යහ පාලන සමයේ ඒ පාලනයට එරෙහිව විශාල වැරදි මත හැදුවා. ඒ වෙලාවේ උගතුන් හා බුද්ධිමතුන් කියලා කියාගත්ත අය එකතු වෙලා වියත්මග හදාගෙන රට වටේ ගිහින් කියපු දේවල්ද මේ සිද්ධ වෙමින් යන්නේ. 2019 ට පස්සේ කාලේ වෙච්ච දේවල් සම්බන්ධයෙන් විශාල ගැටලුකාරී තත්වයක් ඇති වෙලා තියෙනවා. මීට වඩා මොන තරම් නීති හැදුවත් වැඩක් නෑ. ඒ නීති සම්බන්ධයෙන් ඉහළ දේශපාලන අධිකාරය හා ඒවා ක්‍රියාත්මක කරන ආයතන වගකීමක් දරන්නේ නැත්නම්.■
