ශ්‍රී ලංකාවේ භාණ්ඩ අපනයන කර්මාන්ත 2021 වර්ෂයේදී ඇමෙරිකානු ඩොලර් බිලියන 15 ඉක්මවූ අපනයන ආදායමක් උපයනු ඇතැයි අපනයන සංවර්ධන මණ්ඩලය වසර මුල පුරෝකථනය කර තිබුණි. එය 2020 දී ලැබූ ඩොලර් බිලියන 9.9ක ආදායමටත්, 2019 දී ඉපයූ 11.9ක ආදායමටත් වඩා වඩා වැඩි වීමක් බවට පුරෝකථනයකි.
මෙය බලාපොරොත්තු සහගත තත්වයක් විය. විදේශ සංචිත අඩු වූ සමයක බලාපොරොත්තුව තිබුණේ භාණ්ඩ අපනයනය මත අපේ ආර්ථිකය රැඳී තිබුණා කීවොත් නිවැරදිය.
මෙරට අනෙක් ප්‍රධාන විදේශ ආදායම් උපයන මාර්ග වූ සංචාරක කර්මාන්තය මෙන්ම විදේශගත ශ්‍රමිකයන්ද අපනයන කර්මාන්ත ලෙස සලකයි. එහෙත් එම අපනයන කර්මාන්ත දෙකම දුර්වල වූ සමයක භාණ්ඩ අපනයනයට වැඩි වගකීමක් පැටවී තිබුණි.
හොඳ දේවල් රැකගැනීමට අපේ ආණ්ඩුව අසමත් විය. පසුගිය සති කිහිපයේ මාධ්‍යවේදීන් වාර්තා කර තිබුණේ අපනයන කර්මාන්ත කඩාවැටීමට නියමිත බවය. මෙරට ප්‍රධානම අපනයන කර්මාන්තය වන ඇඟලුම් කර්මාන්තයත් දුර්වල විය. ප්‍රදේශ කිහිපයකම අපනයන කලාපවල කොවිඩ්-19 පැතිරෙද්දී කර්මාන්තශාලා වසා දැමීමට හෝ සේවකයන් අඩු ප්‍රමාණයක් සමග වැඩ කිරීමට සිදු විය.
වසංගත තත්වය මේ ආකාරයෙන්ම ඉදිරියට ගියහොත් අපනයන ආදායම අඩු වනු ඇතැයි නවතම පුරෝකථන අනුව වාර්තා වෙයි. වඩාත් කණගාටුදායක කාරණය වන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ අපනයන දුර්වල වනු ඇත්තේ ලෝකයේ ඉල්ලුම වැඩි වන කාල සමයක වීමය. 2020 වසරේ මෙරට කොවිඩ්-19 පැතිරීම සාපේක්ෂව අඩු වුණත් ලෝකයේ ඉල්ලුම අඩු වී තිබුණි.
එහෙත් ලෝකයේ ඉල්ලුම තියෙද්දී වසංගත මර්දනය පැත්තෙන් ආණ්ඩුව අසමත්වීම නිසා ආර්ථිකය දුර්වල වීම රටටම කණගාටුදායක තත්වයකි.
විදේශ සංචිත අර්බුදය
‘ආණ්ඩුවේ නායකයන් පවා ඉන්නේ අවිනිශ්චිත හැඟීමක. ආර්ථිකය ඉතාම දුර්වල තැනක තියෙන්නේ. රට වැසීමෙන් කර්මාන්ත දුර්වල වීම එකක්. අනෙක් පැත්තෙන් විදේශ සංචිත අර්බුදය දරුණුයි. සංචාරක කර්මාන්තයනේ අපේ ප්‍රධාන විදේශ විනිමය ආදායම වුණේ. ඒක නැතිව බැහැ. විදේශ ශ්‍රමිකයන් සහ ඇඟලුම් වගේ අනෙක් අපනයන කර්මාන්ත පවා දුර්වලයි.’ කැබිනට් අමාත්‍යවරයෙකු සමඟ මෑත කාලයේ ආණ්ඩුවේ නව ප්‍රවණතා පිළිබඳ සාකච්ඡා කරන විට ඔහු ලියුම්කරු සමඟ එසේ පැවසීය.
ආණ්ඩුවේ නායකයන් පවා මේ වන විට පවතින විදේශ සංචිත අර්බුදය ගැන ඉන්නේ එවැනි හැඟීමකය. පසුගිය සතියක පුවත්පතක් වෙත අදහස් දක්වමින් ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ නිලධාරියෙකු කියා තිබුණේ දැන් පවතින විදේශ සංචිත ප්‍රමාණය වන ඩොලර් බිලියන 4ක ප්‍රමාණය මාස තුනක ආනයන සඳහා පමණක් ප්‍රමාණවත් වන බවය. දැන් රටට තිබෙන බලාපොරොත්තු වන්නේ බංග්ලාදේශයෙන් හිමි වන මූල්‍ය හුවමාරු ගිවිසුම, ඉන්දියාවෙන් ලැබෙනු ඇතැයි තවමත් බලා සිටින මූල්‍ය හුවමාරු ගිවිසුම සහ අයිඑම්එෆ් ණය සහනයයි. අප අපනයන කර්මාන්ත ගැන කතා කරන්නේ එවැනි පසුබිමකය.
ඇඟලුම්
මේ වසරේ මුල් කාලසීමාවේ අපේ රටේ ඇඟලුම් කර්මාන්තය සැලකිය යුතු තරම් යහපත් තත්වයක තිබුණි. ඒ නිසාම 2021 වසරේදී ඉතිහාසයේ වැඩිම ආදායම එම කර්මාන්තයෙන් ලැබීමට බලාපොරොත්තු වී තිබුණි.
යුරෝපීය සහ ඇමෙරිකානු වෙළඳපළේ ඇඟලුම් පරිභෝජනය විශාල ලෙස වැඩි වනු ඇතැයි පුරෝකථනය කර ඇති නිසාය. ඩොලර් බිලියන 5.1ක ආදායමක් මේ වසරේදී ලැබෙනු ඇතැයි අනුමාන කර තිබුණි. එහෙත් මේ වන විටත් එම අපේක්ෂිත ආදායම ඩොලර් බිලියනයකින් පමණ අඩු වනු ඇතැයි අනුමාන කර තිබේ.
ඇඟලුම් කර්මාන්තශාලා ආශ්‍රිතව පැතිර ගිය කොවිඩ්-19 වසංගත තත්වය පාලනය කරගැනීමට හැකි විය. ශ්‍රී ලංකා ඇඟලුම් අපනයනකරුවන්ගේ සංගමයේ වෙබ් අඩවියට අනුව එම සංගමයේ සාමාජිකයන්ගේ 2021 ජනවාරි- මාර්තු කාර්තුවේ ඇඟලුම් අපනයන ප්‍රමාණය ඩොලර් බිලියන 1.597ක වටිනාකමින් යුක්තය. එය 2020 වසරේ එම කාලසීමාවේ ඩොලර් බිලියන 1.2ක් වටිනා අපනයන ප්‍රමාණයට වඩා වැඩි වීමකි. එහෙත් කොවිඩ්-19 වසංගතයට පෙර 2019 වසරේ එම කාලසීමාවේ ඩොලර් බිලියන 1.7ක් වටිනා අපනයන ප්‍රමාණයට වඩා අඩු වීමකි.
2021 අප්‍රේල් මාසයේ ඇඟලුම් අපනයන ප්‍රමාණය ඩොලර් මිලියන 344ක වටිනාකමින් යුක්තය. 2020 දී ඩොලර් මිලියන 60ක් පමණක් වුණේ වසංගතය නිසා ඇඳිරි නීතිය පැනවූ තත්වයකය. ඒ අනුව 2020ට වඩා කිහිප ගුණයකින් 2021 ආදායම වැඩිව ඇති බව පෙනේ.
ඇත්තෙන්ම 2019 අප්‍රේල් මාසයේ ලැබූ ආදායමත් ඩොලර් මිලියන 341ක් විය. ඒ අනුව 2019 අප්‍රේල් මාසයට වඩා 2021 අප්‍රේල් මාසයේ තත්වය යහපත් විය.
අප මෙහි සඳහන් කළේ ඇඟලුම් අපනයනකරුවන්ගේ සංගමයේ වෙබ් අඩවියේ සඳහන් දත්ත වන අතර ශ්‍රී ලංකා අපනයන සංවර්ධන මණ්ඩලයේ ඇඟලුම් අපනයන පිළිබඳ දත්තද මීට ආසන්නය.
ඒ අනුව අපනයන ආදායම අතින් ශ්‍රී ලංකාවේ ඇඟලුම් කර්මාන්තය ඉතා යහපත් සහ බලාපොරොත්තු සහගත තත්වයක තිබුණි. අප්‍රේල් මාසය අවසන් වෙද්දී ලෝක වෙළඳපළ ඉතා යහපත් තත්වයකට පත්වෙමින් තිබුණි.
ලෝකයේ පිළිගත් දත්ත අනුව 2021 අප්‍රේල් මාසය පසු වී දෙවැනි කාර්තුවේ මැද කාලයට ළංවෙද්දී වෙව්ගයෙන්ම නැගී ආ කර්මාන්තයක් බවට ඇඟලුම් කර්මාන්තය පත් විය. යුරෝපයේ සහ ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ ලොක්ඩවුන් අවසන් වී, වෙළඳසැල් විවෘත වී නැවතත් සාමාන්‍ය තත්වයට පත්වෙද්දී ඇඟලුම් වෙළඳපළට ඉහළ ඉල්ලුමක් ලැබෙමින් තිබුණි. ඉල්ලුම යහපත්ය. ශ්‍රී ලංකාවේ සංචාරක කර්මාන්තය දුර්වල වී, විදේශ ශ්‍රමිකයන්ගෙන් ලැබුණු ආදායම පවා අඩු වී තිබියදී ඇඟලුම් කර්මාන්තය ගැලවුම්කාරයා වෙන්නට තිබුණි.
එහෙත් පාලකයන්ගේ නොසැලකිල්ල නිසා අලුත් අවුරුදු සමයෙන් පසු මතු වූ වඩාත් භයානක සහ මෙරට භයානකම කොවිඩ්-19 රැල්ල නිසා ඒ ගැලවුම්කාර කර්මාන්තය සිටිනේන්ත් අපේක්ෂිත ඉලක්කවලට ළං වීමේ නොහැකියාවකය.
2020 වසරේ කොවිඩ්-19 වසංගතයෙන් බාධා එල්ලවීම නිසා අපේක්ෂිත ආදායම් ඉපයීමට අසමත් විය. 2019 වසරේ ඩොලර් බිලියන 2.3ක වාර්තාගත අපනයන ප්‍රමාණයක් සිදු කළ නමුත් 2020 ආදායම ඩොලර් බිලියන 1.7ක් පමණක් විය.
අනෙකුත් අපනයන
2020 වසරේ ජනවාරි සිට අප්‍රේල් දක්වා තේ,රබර්, පොල් ප්‍රමුඛ අපනයනවලින් ලැබූ ආදායම ඩොලර් මිලියන 2853ක් හෙවත් බිලියන 2.8ක් විය. 2021 වසරේ එම කාලසීමාවේ ආදායම ඩොලර් මිලියන 3699ක් විය. එහෙත් මැයි මාසයේ සිට එම අපනයන ආදායම ලැබීමට හැකියාවක් නොලැබෙනු ඇති බව ආර්ථික විශේෂඥයන් කියයි.
ආර්ථික විද්‍යා විශේෂඥ ආචාර්ය නිමල් සඳරත්න තමන්ගේ ලිපියක සඳහන් කර තිබුණේ එලෙස අපනයන ප්‍රමාණය අඩු වෙද්දී ඉන්ධන, ආහාර සහ ඖෂධ ආනයනය කරන්නට සිදු වීමෙන් වෙළඳ හිඟය වැඩි වී වෙළඳ ගනුදෙනුවල සමබරතාව නැති වනු ඇති බවය.
ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයේ එන්නත් ලබාදීමේ සැලසුම් අනුව මුලින්ම එන්නත් ලබාදුන්නේ අවුරුදු 60ට වැඩි පුද්ගලයන් සහ රෝගාබාධ සහිත පුද්ගලයන්ටය. ශ්‍රී ලංකාවේ මුල සිටම ඒ රටාවෙන් පිට ගොස් තිබුණි. අඩු තරමේ එන්නත් ලබා දීමේදී මෙවැනි කර්මාන්තවල සේවයේ යෙදෙන පුද්ගලයන්ට මුල්ම අවස්ථාව ලබා දුන්නේ නම් රටේ කොවිඩ් රැල්ලක් මතු වුණත් කර්මාන්ත පවත්වාගෙන යෑමට අවස්ථාවක් තිබුණි. රටට එන්නත් ලබා ගැනීමටත් මාස ගණන් ප්‍රමාද විය. රටට එන්නත් ලැබුණු පසු භාණ්ඩ අපනයන කර්මාන්තවල සිටි අයට එන්නත් ලබා දීම ප්‍රමාද විය.
අපනයන කර්මාන්තවලට මුහුණදෙන්නට සිදුව ඇත්තේත් ආණ්ඩුවේ අසමත්කමේ පලවිපාකවලටය.■
