■ අරුණ ජයවර්ධන
ශ්‍රී ලංකාවේ යුද ගැටුම් පැවති කාලයේ සිදුවූ බරපතළ අපරාධ සම්බන්ධයෙන් වගවීම සඳහා, විශ්වසනීය හා ඵලදායක ජාත්‍යන්තර යාන්ත්‍රණයක් පිහිටුවීමට එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩලය, එක්සත් ජාතීන්ගේ ආරක්ෂක මණ්ඩලය සහ එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලය සමග වැඩ කරන ලෙස අමෙරිකා එක්සත් ජනපද රාජ්‍යයෙන් ඉල්ලා සිටින යෝජනාවක් අමෙරිකා එක්සත් ජනපද රජයේ නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩලය ගෙවීගිය මැයි 18 වැනිදා සම්මත කරගෙන තිබෙන බව වාර්තා වෙයි.
සම්මත කරගැනීමෙන් පසු දැන් එම යෝජනාව වැඩිදුර අධ්‍යයනය සඳහා විදේශ සම්බන්ධතා කමිටුව වෙත යොමුකරනු ලැබ තිබේ.
ඊට අමතරව, එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් මහ කොමසාරිස් පසුගිය ජිනීවා සැසිවාරයේදී කළ නිර්දේශවලට අනුව, ශ්‍රී ලංකාවේ මානව හිමිකම් උල්ලංඝනයන් සම්බන්ධයෙන් අදාළ විමර්ශන කිරීම ගැන හා පාර්ශ්වකාර රාජ්‍යයන් තුළ නඩු පැවරීම ගැන කටයුතු කරන ලෙසද එම යෝජනාව විසින් එක්සත් ජනපදයට නිර්දේශ කෙරෙයි.
ඓතිහාසිකව පීඩාවට පත් ශ්‍රී ලංකාවේ උතුරු නැගෙනහිර කලාපයේ දේශපාලන අයිතිවාසිකම් හා නියෝජනය ආරක්‍ෂා කිරීම සඳහා පෙනීසිටින ලෙසත්, ජනවාර්ගික ගැටුමට තුඩුදුන් කාරණා සම්බන්ධයෙන් ස්ථිර දේශපාලන විසඳුමක් සඳහා වැඩකරන ලෙසත්, එම යෝජනාව ජාත්‍යන්තර ප්‍රජාවගෙන්ද ඉල්ලා සිටියි.
යෝජනාවේ අන්තර්ගත කරුණු සමහරක් සැකෙවින් මෙසේය.
‘සාම්ප්‍රදායික දෙමළ නිජබිම වන රටේ උතුරු නැගෙනහිර කලාපයේ යුද්ධයෙන් වඩාත් පීඩාවට පත් ප්‍රදේශවල සෑම සිවිල් වැසියන් දෙදෙනෙකු සඳහාම එක් හමුදා සොල්දාදුවෙකු සිටින පරිදි දැඩි ලෙස හමුදාකරණය කර ඇති හෙයින්ද,
යුද අපරාධවලට සම්බන්ධ පුද්ගලයන් රජයේ ජ්‍යෙෂ්ඨ තනතුරුවලට උසස් කර තිබීම, වැරදිකරු වූ යුද අපරාධකරුවෙකුට සමාව දීම, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ප්‍රතිසංස්කරණ ආපසු හරවමින් ජනාධිපති ධුරයේ බලය තහවුරු කිරීම, යුද අපරාධ සම්බන්ධයෙන් විමර්ශනය කිරීමට සහ නඩු පැවරීමට බාධා කිරීම, බහුතරවාදී සහ බැහැර කරවනසුලු වාගාලංකාර කතා ප්‍රවර්ධනය කිරීම, සිවිල් සමාජ සංවිධාන සහ මානව හිමිකම් ක්‍රියාකාරිකයන් ආවේක්‍ෂණය කිරීම සහ හිරිහැර කිරීම සහ විරුද්ධවාදීන් පැහැරගෙන ගොස් වධහිංසා පැමිණවීම සඳහා ආරක්ෂක අංශ යෙදවීම යනාදි දේ ශ්‍රී ලංකා රජය පසුගිය වසර පුරා කර ඇති බවට, එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් පිළිබඳ මහ කොමසාරිස්ගේ 2021 වාර්තාවේ සඳහන් වන හෙයින්ද,
අතීත මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් හා සහ ජාත්‍යන්තර මානුෂීය නීතිය කඩකිරීම් සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රී ලංකාවේ වගවීමේ ඌනතාව හඳුනාගෙන, අනාගත වගවීමේ ක්‍රියාවලීන් සඳහා තොරතුරු සහ සාක්ෂි රැස් කිරීම, විශ්ලේෂණය කිරීම සහ සංරක්ෂණය කිරීම සඳහා මානව හිමිකම් මහ කොමසාරිස්ට නියම කරන ලද, එක්සත් රාජධානිය විසින් මූලිකත්වය ගත්, 2021 එච්ආර්සී 46/1 දරන එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ යෝජනාවට එක්සත් ජනපදය අනුග්‍රහය දැක්වූ හෙයින්ද,
යුද අපරාධ සහ මනුෂ්‍යත්වයට එරෙහි අපරාධ සිදුකළ බවට චෝදනා ලැබ සිටින අය නීතිය හමුවට පැමිණවීමට ශ්‍රී ලංකාව කිසිදු උත්සාහයක් ගෙන නොමැති හෙයින්ද, සංකේතාත්මක සිද්ධීන් සම්බන්ධයෙන් පවා කිසිදු පරීක්ෂණයක් ආරම්භ කර නැති හෙයින්ද, අත්තනෝමතික ලෙස අත්අඩංගුවට ගැනීම් හා තර්ජන මගින් සාක්ෂි රැස්කිරීමට රජය වෙතින් බාධා ඇති හෙයින්ද, අන්තර්ජාතික ප්‍රමිතීන්ට අනුකූල නොවන සහ ශ්‍රී ලංකා රජය විසින් නැවත නැවතත් පොරොන්දු ලබා දී තිබියදීත් ප්‍රතිස්ථාපනය කර නොමැති යල් පැන ගිය හා අත්‍යන්තයෙන්ම දරදඬු ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනතත් සමග රටේ දණ්ඩ මුක්තිය පවතින හෙයින්ද,
‘ජාතික මට්ටමින් වගවීම ඉදිරියට ගෙන යාමට රජයට ඇති නොහැකියාව සහ අකමැත්ත හේතුවෙන්, ජාත්‍යන්තර අපරාධවලට සාධාරණය ඉටු කිරීම සඳහා ජාත්‍යන්තර ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට කාලය පැමිණ තිබේ. ශ්‍රී ලංකාවේ ගැටුමට සම්බන්ධ සියලුම පාර්ශ්වයන් විසින් සිදු කරන ලද ජාත්‍යන්තර අපරාධ ගැන, බාහිර හෝ විශ්වීය අධිකරණ බලය පිළිබඳ පිළිගත් මූලධර්ම යටතේ රාජ්‍ය පාර්ශ්වයන් ඔවුන්ගේ ජාතික අධිකරණවල විමර්ශන කිරීම් හා නඩු පැවරීම් කළ යුතුය’ යනුවෙන්, එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් පිළිබඳ මහ කොමසාරිස් මිෂෙල් බැචෙලේ 2021 ජනවාරියේ ප්‍රකාශ කර ඇති හෙයින්ද,
සන්නද්ධ ගැටුමේදී හා පසුව අතුරුදහන් වූ පුද්ගලයන්ගේ පවුල්වලට තවමත් ඔවුන්ගේ ආදරණීයයන් සිටින ස්ථාන පිළිබඳ තොරතුරු නොමැති අතර, සන්නද්ධ ගැටුම අවසන් වීමෙන් පසු රජයට යටත් වූ පුද්ගලයන්ගේ ලැයිස්තුවක් ප්‍රකාශයට පත් කර නොමැති හෙයින්ද,..
ශ්‍රී ලංකාවේ යුද ගැටුම් පැවති කාලයේ සිදුවූ බරපතළ අපරාධ සම්බන්ධයෙන් වගවීම සඳහා, විශ්වසනීය හා ඵලදායක ජාත්‍යන්තර යාන්ත්‍රණයක් පිහිටුවීමට එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩලය, එක්සත් ජාතීන්ගේ ආරක්ෂක මණ්ඩලය සහ එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලය සමග වැඩ කරන ලෙස අමෙරිකා එක්සත් ජනපද රාජ්‍යයෙන් නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩලය ඉල්ලා සිටියි.■
