- වරක් සම්මාන උළෙලකදී ටෙලිනාට්‍ය තේමා ගී රචනය නම් කාණ්ඩය යටතේ පළමු, දෙවන සහ තෙවන නිර්දේශිත ගීත බවට මගේම ගීත තෝරාගෙන තිබුණා. එය තරමක් වෙනස් අත්දැකීමක්. තවත් වරෙක සතියේ දින පහේම මා රචිත ගීත පහක් ඇතුළත.් ටෙලිනාට්‍ය රූපවාහිනී නාලිකා කිහිපයක විකාශය කෙරුණා.
- අද ටෙලිනිර්මාණවල තේමා ගී ගැයීම ප්‍රවීණයන්ට සීමාවී ඇති බවක් බැලූබැල්මට දකිනවා ටෙලිකෘතියේ තේමාවට බද්ධ වී විශ්වාසයකින් යුතුව ගැයීමේ කුසලතාව ගයන්නාට තිබිය යුතුයි.
■ පවිත්‍රා රූපසිංහ
එදා මෙදාතුර ලංකාවේ ටෙලිනාට්‍ය තේමා ගීතයේ හැඩය කෙබඳුද යන්න ගැන සම්මානලාභී ටෙලිනාට්‍ය ගීත රචකයකු වන වසන්ත කුමාර කොබවකගේ අදහස්ය මේ. සුදත් රෝහණගේ අධ්‍යක්ෂණයක, නන්දා මාලිනී ගයන ‘පමා වී ආ වසන්තේ’, ටිකිරි රත්නායකගේ ‘සමනල සිහින’ නාට්‍යයේ රශ්මි සංගීතා ගයන ‘මේ ගලා යන්නේ’, සමන් කුමාර ලියනගේ අධ්‍යක්ෂණය කළ අමරසිරි පීරිස් සහ ශෂිකා නිසංසලා ගයන ‘සඳගලතැන්නේ’ යන ගී ඇතුළුව තේමා ගීතයන් සියයකට ආසන්න ප්‍රමාණයක් ඔහුගේ නිර්මාණයන් අතර ඇත.
ගීත රචකයකු ලෙස දශක හතරක අත්දැකීම් සහිත ඔබ ටෙලිනාට්‍ය තේමා ගීත රචනය කරන්නේ නාට්‍යයේ තිරපිටපත මතද? ටෙලිනාට්‍ය තේමා ගී නිර්මාණ සමඟ ඔබට තිබෙන මතකයන් මොනවාද?
තේමා ගී රචනයේදී සමහර අවස්ථාවලදී නාට්‍යයේ කතා සාරාංශය අධ්‍යයනය කිරීමට අධ්‍යක්ෂකවරුන් ලබාදෙනවා. තවත් සමහරුන් ඒ සඳහා සම්පූර්ණ තිර පිටපත දෙනවා. තවත් අධ්‍යක්ෂකවරුන් දුරකථනය හරහා කතාවේ හැඩය සහ ගුණයන් පිළිබඳ දීර්ඝ විස්තරයක් කරනවා. කතාවට සවන් දෙන අතරතුරේ මා සමස්ත කතාවම චිත්‍රයට නඟාගන්නවා. තේමා ගීතය ඊට අනුරූපව ලියනවා.
වරක් සම්මාන උළෙලකදී ටෙලිනාට්‍ය තේමා ගී රචනය නම් කාණ්ඩය යටතේ පළමු, දෙවන සහ තෙවන නිර්දේශිත ගීත බවට මගේම ගීත තෝරාගෙන තිබුණා. එය තරමක් වෙනස් අත්දැකීමක්. තවත් වරෙක සතියේ දින පහේම මා රචිත ගීත පහක් ඇතුළත.් ටෙලිනාට්‍ය රූපවාහිනී නාලිකා කිහිපයක විකාශය කෙරුණා.
සරල ගීත සහ සිනමා ගීතවලට වඩා ටෙලිනාට්‍ය ගීත ආයු කාලය අඩුයි. සරල ගී සහ සිනමා ගී එකිනෙකට වෙනස්වන කේන්ද්‍රීය ලක්ෂ්‍යය කුමක්ද?
සරල ගීතයක් නිර්මාණය වන්නේ රචකයාගේ අභිමතය පරිදියි. තමාගේ අනුභූතියක්, පෞද්ගලික අත්දැකීමක් රචකයා ගීතයට ගෙනෙනවා. තවත් අය දේශාභිමානය සහ විරෝධාකල්ප ගීත රචනා කරනවා. ‘කම්පන’ සහ ‘සත්‍යයේ ගීතය’ වැනි ඒවා හරහා මිනිසුන් ඒවා වැළඳගත්තා. වික්ටර් හාරාගේ මෙන් මෙම ගීත සමාජය කම්පනයට පත් නොකළත්, යම්කිසි සසළ කිරීමක් සමාජය මත සිදුකළා. ‘බිම්බරක් සෙනඟ’ වැනි ආචාර්ය රත්න ශ්‍රී විජේසිංහ ලියූ ගීයක් පද තේරුම් නොගෙනත් අතිශය ජනප්‍රිය වුණා. ඒ අතර ප්‍රේම ගීත හරහා අතිශය පෞද්ගලික අත්දැකීම්, පොදු අත්දැකීම් බවට පත්කෙරුණා.
සිනමාවේදී නිර්මාණය වන ගීත රචනා ඊට වෙනස්. එය අවසන් වන්නේ සිනමා අධ්‍යක්ෂවරයාගේ අභිමතයට අනුවයි. ගීත යොදාගැනීම හෝ නොයොදා ගැනීමත් අධ්‍යක්ෂවරයාගේ අභිරුචියයි. දඩයම, සුද්දිලාගේ කතාව, පාලම යට වගේ චිත්‍රපටවල ගීත තිබුණේ නැහැ. කේ.ඒ.ඩබ්ලිව්. පෙරේරා ගීත බහුලව යොදාගත්තා. ‘දේදුන්නෙන් එන, මාල ගිරා’ වැනි අමුතු තාලයේ ගීත ඔහු බිහිකළා. සිනමාවේදී වාණිජ ධාරාව රැකගැනීමටත් ගීත බෙහෙවින් වැදගත් වුණා. හින්දි ගීතවල තනු කොපි කර තැනූ සිංහල නිර්මාණ හින්දි ගීතයට වඩා සාර්ථක වූ අවස්ථා තිබෙනවා. ‘අංගුලිමාල’ චිත්‍රපටයේ ‘ඔබේ රාගී මන කැලඹේදෝ’ ගීතය එවැන්නක්. එහි රසය හින්දි ගීතය අබිබවා යන බවක් විචාරකයන් කියනවා. ‘ගැටවරයෝ’, ‘සත්සමුදුර’ යන චිත්‍රපටවලත් ගීත ඉතාමත් ප්‍රබලයි.
චිත්‍රපටයකට ගීත අවශ්‍ය නැති බව කියන්නෝත් සිටිනවා. අශෝක හඳගම, ප්‍රසන්න විතානගේ වැනි සිනමා නිර්මාණකරුවන් තමන්ගේ චිත්‍රපටවලට ගීත යොදාගත්තේ නැහැ. ඊට කතා තේමාව සහ ජාත්‍යන්තර අත්දැකීම් හේතු වී තිබිය හැකියි. මේ අතර ‘ටයිටැනික්’ චිත්‍රපටයේ ප්‍රබල ගීතයක් තිබුණා. කෙසේනමුත්, ඉන්දියානු චිත්‍රපට ජනප්‍රියත්වය කරා යාමට ගීත බෙහෙවින්ම බලපානවා. ලංකාවට ඇත්තේ වැඩි වශයෙන් ඉන්දියානු ආභාසයයි. එහෙයින් බහුල වශයෙන් ලාංකීය සිනමාවේදී ගීත යොදනවා.
ටෙලිනාට්‍ය තේමා ගීත ටෙලිනාට්‍ය වෙත ප්‍රේක්ෂකයන් කැඳවීමේ උපායක්ද, නැත්නම් එය ටෙලිනාට්‍යයේ ගුණය ඉහළ නංවා ගැන්මේ වෑයමක්ද?
සිනමාව, ගුවන්විදුලිය වටා රොඳ බැඳසිටි මිනිසුන් රූපවාහිනිය වෙත යොමුවෙත්ම රටේ එකම රසවින්දන මාධ්‍යය එය බවට පත්වුණා. ටෙලිනාට්‍ය ඉතාමත් ජනප්‍රිය වන විට එහි ගීතවලට ඍජුවම ගුවන්විදුලියේ ඇසුර බලපෑවා. එදා සිටි නිර්මාණකරුවන් බොහෝමයක් සිනමාව හැදෑරුවන්. බොහෝ අය බොලිවුඩ් අධ්‍යාපනය සමඟ ඉන්දීය ආභාසය ලබා තිබුණු අයයි. 1979දී රූපවාහිනිය ආරම්භ කර, ටෙලිනාට්‍ය ප්‍රථම වතාවට ආරම්භ වන්නේ 1982දීයි. ප්‍රථම ටෙලි වෘත්තාන්තය වන ඩී.බී. නිහාල්සිංහගේ අධ්‍යක්ෂණයක් වන ‘දිමුතු මුතු’ ටෙලිනාට්‍යයේ තේමා ගීතයක් නැහැ.
පසුව බිහිවූ ‘රේඛා’ සංගීතමය ටෙලි නිර්මාණයේ මනහර ගීත ගණනාවක් අඩංගුයි. එහි සුනිල් ආරියරත්නගේ ගී පද සියල්ලම පාහේ කතාවේ තේමාවට බද්ධ වී තිබුණා. චන්ද්‍රලේඛා පෙරේරාගේ ‘දැල්වූ පහන් දැල්වී තිබේවා’, චන්ද්‍රලේඛා සමඟ බණ්ඩාර අතාවුදගේ ‘හිරු හිනැහෙන මේ නිල්වන් අහසේ’ වැනි ගීත හරහා ප්‍රේක්ෂකයන්ට ගීතමය ටෙලිනාට්‍ය අත්දැකීමක් ලැබුණා. එවකට ගුවන්විදුලියේ එම ගී නැවත ප්‍රචාරණය කෙරුණා. කැසට් හරහා වෙළඳපොළටත් නැවත නැවතත් නිකුත් වුණා. එය ලංකාවේ ටෙලිනාට්‍ය ගීතවල ප්‍රථම පියවරයි. එතැන් පටන් ටෙලි නිර්මාණ අධ්‍යක්ෂකවරුන් නාට්‍ය සඳහා ගීත යොදාගන්නට කටයුතු කළා. ඒත් ‘කඩුල්ල’ ටෙලිනාට්‍යයේ ගීතයක් නැහැ. ගීතයක් තිබුණා නම් හොඳයි කියලා එය නරඹද්දී සිතෙනවා.
අසූව දශකයේ විවිධ හේතු නිසා සිනමාව අර්බුදයකට යද්දී, එවකට සිනමාවේදීන් වුණු ලෙස්ටර් ජේම්ස් පීරිස්, ධර්මසේන පතිරාජ, එච්.ඩී. ප්‍රේමරත්න, ජයන්ත චන්ද්‍රසිරි, සුදත් දේවප්‍රිය, වසන්ත ඔබේසේකර ටෙලිනාට්‍ය නිර්මාණ වෙත යොමුවුණා. එයින් ටෙලිනාට්‍ය වංශකතාවට මනා පසුබිමක් ඇති වුණා කිව හැකියි. මේ අතර ටෙලිනාට්‍යවල ගීතයට වැඩි අවකාශයක් තනාදුන්නන් අතර සුදත් දේවප්‍රිය, සෝමරත්න දිසානායක, විමලරත්න අධිකාරි, සුදත් රෝහණ, ටිකිරි රත්නායක, සමන් කුමාර ලියනගේ, ක්‍රිස්ටි ෂෙල්ටන් ප්‍රනාන්දු, සිඩ්නි චන්ද්‍රසේකර, ජැක්සන් ඇන්තනි යන අය සුවිශේෂයි.
රසික ප්‍රජාවගේ අභිරුචිය කුමක් වුවත් ඒකාංගික, මාලා නාටක (සීමිත), විචිත්‍රාංග සහ දීර්ඝ ටෙලිනාට්‍ය (මෙගා) වශයෙන් ටෙලි නිර්මාණ වෙන්වෙනවා. උදාහරණයක් ලෙස භාග්‍යා ඒකාංගික ටෙලි නාට්‍යයේ ඇතුළත් ‘මහා මෙරක් ලෙසට හිතේ උපන් බරට’ ගීතය සදහන් කළ හැකිය. මේවායේ අඩංගු වන තේමා ගීත නිසා එම නාට්‍ය මතකයේ සනිටුහන් වුණා. අනෙක් අතට විචිත්‍රාංග ටෙලි කෘතියක් වශයෙන් ජනප්‍රිය වූ ජාතික රූපවාහිනියේ නිපදවනු ලැබූ ‘මියුරු සර වසන්තය‘ උපාලි ආරියසිරිගේ අධ්‍යක්ෂණයකි. එහි ජනප්‍රිය වූ ගීතය වන ‘නාඬන් පුංචි හිරමනේ – ඇවිදින් ඔන්න වසන්තේ’ ගීතය ගැයුවේ ප්‍රදීපා ධර්මදාසය. ඒවා ජනමනසේ අදටත් ජීවමානයි. එදා ටෙලිනාට්‍ය තේමා ගීත ටෙලිනාට්‍ය වෙත ප්‍රේක්ෂකයන් කැඳවාගත්තා පමණක් නොවෙයි, ඉන් ඔබ්බටත් රසවිඳිනවා දක්නට තිබුණා.
ටෙලිනාට්‍යයකට තේමා ගීතයක් අත්‍යවශ්‍යමද? නාමාවලිය සමඟ ගීතය ගැයීම තුළ ගීයට සාධාරණයක් ඉටුවනවාද?
ටෙලිනාට්‍යයකට තේමා ගීතයක් තිබීම අත්‍යවශ්‍ය නොවුණත්, අවශ්‍ය බවක් හැඟෙනවා. චන්ද්‍රරත්න මාපිටිගමගේ ටෙලි නිර්මාණයේ ඇන්ටන් ජූඩ් ගයන ‘උණ පුරුකේ බලුවලිගේ දාලා’ ගීතය ඉතාමත් ජනප්‍රියයි. එය නාට්‍යයට සාධනීය බලපෑමක් කළා.
කලාත්මක සහ පර්යේෂණාත්මක ටෙලිනාට්‍ය නිර්මාණයේදී ජයන්ත චන්ද්‍රසිරි, ජැක්සන් ඇන්තනි වැන්නන් පෙරමුණ ගන්නවා. නිර්මාණයේ කලා රසය තියුණු කිරීමේ අභිලාෂයෙන් ඔවුන් ගීතය යොදාගන්නවා දැකිය හැකියි. ප්‍රදීපා ධර්මදාස ගයන ‘දූවිල්ලෙන් සැදුණු ලියේ බාලොලියේ බාලලියේ’ ගීතයේ පද ජයන්ත චන්ද්‍රසිරිගේයි. පරපුරේ නිර්මාණකරුවන්ට අත්පොතක් වන් ‘වෙද හාමිනේ’ මාලා ටෙලිනාට්‍යයේ තේමා ගීතය මාලනී බුලත්සිංහල ගයන ‘සඳකැන් දහරින් කොඳමල් පිපිලා’ ගීතය සුවිශේෂයි. ‘දඬුබස්නාමානය’ ටෙලි වෘත්තාන්තයේ අමරසිරි පීරිස් ගයන ‘රකිනා දිවි සිහ වග වලසුන්නේ’ ගීතය රසිකයන්ගේ මතකයේ ලැගුම් ගත්තක්. ගොළු හදවත චිත්‍රපටයට තේමා ගීතයක් නැහැ. පසුව සිසිර සේනාරත්න සහ ඉන්ද්‍රාණි සේනාරත්න ගැයූ ‘දම්මි තවමත් ආදරෙයි – සුගත් තවමත් ආදරෙයි’ ගීතය ගොළු හදවතේ තේමා ගීතය විදියට පසුකාලයකදී මිනිස්සු කල්පනා කරන්නට වුණා.
ටෙලි නිර්මාණයක නාමාවලිය සමඟ තේමා ගීතය ගැයීම සුලබයි. ගීතයත් සමඟ නාමාවලිය තිරයේ දිස්වද්දී ඒ පිළිබඳ අවධානය යොමු කරන අයට ඒ අවස්ථාවේදී ගීතය බාධාවක් වන බවත් කිව යුතුයි. ගීතය කෙරේ ආසක්ත වන අයටත් සමහර අවස්ථාවලදී නාමාවලිය සමඟ ගීතය ගැයීම බාධාවක් විය හැකියි. කෙසේ වෙතත් ගීතයේ පද, තනුව සහ ගායන හඬ යන ඒවා එකමුතුව ප්‍රේක්ෂකයා රූපවාහිනිය ඉදිරියට කැඳවන්නට තේමා ගීතයට හැකියි.
ලංකාවට ආනයනයක කර දෙබස් කැවූ හෝ මුල් බසින් උපසිරැසි සමග විකාශය වන ටෙලිනාට්‍යවල අඩංගු ගීත සහ තේමා ගීත, නාටකයේ කතා තේමාවට සමහර අවස්ථාවලදී දුරස් බවක් පේනවා. තේමා ගීතය කතාවට නිරන්තර බැඳීමක් අවැසිමද?
පසුගිය වකවානුවේ ජාතික රූපවාහිනිය හොඳ ටෙලිකෘති ආනයනය කර තිබුණා. ඒවායේ තාක්ෂණික ගුණයත් ඉතාමත් ඉහළයි. ලංකාවේ රසඥතාවට හානි නොකරමින් ඒවා කිරීමට ඔවුන් වගබලාගෙන තිබුණා. ‘අභීත දියණිය, සුජාත දියණිය’ වැනි නිර්මාණවල තේමාවන්ට හානියක් නොකර ටෙලි ගීතය නිර්මාණය කිරීමටත් කටයුතු කර තිබුණා දැකිය හැකියි. ළමා පරපුර අතර අතිශය ජනප්‍රිය පිස්සු පූසා, කූඹිච්චි වැනි නිර්මාණ අදටත් ජනප්‍රියයි. රූපවාහිනිය ඉදිරියට ළමුන් කැඳවා ගැනීමට ඒ තේමා ගීත වාදනය වීමත් සමඟ සිදු වනවා.
ඒත් පෞද්ගලික නාලිකාවල විකාශය වන සමහර ටෙලිනාට්‍යයන්හි කතා තේමාවට කිසිසේත් අදාළ නොවන ගීත ගැයෙනවා දැකිය හැකියි. සමහර අවස්ථාවලදී ටෙලිනාට්‍යයේ අපරිණතභාවය වසා ගැනීම සඳහාත් ප්‍රබල තේමා ගීත භාවිත කරන අවස්ථා තිබෙනවා. ආනයනික ටෙලිකෘති අතිශය දීර්ඝයි. ඒවායේ චරිත, ස්ථාන කාලයත් සමග මාරුවෙනවා. දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ එකම තේමා ගීතය ඇසෙද්දී ඒ නාට්‍ය සහ තේමා ගීතය අතර නොගැළපීමක් ඇතිවනවා. සමහර අවස්ථාවලදී එම නාට්‍යයක ගීතයක් ලියන්නේ මුල් කෘතියේ ගීතයේ තනුවටයි. එහිදී ගීතයේ අර්ථයට හානිවන අවස්ථා තිබෙනවා. අතුල රන්සිරිලාල් වැන්නන් ජපන් සහ කොරියන් වැනි නාට්‍යවල තේමා ගීත ලියද්දී ඉතාමත් සූක්ෂ්මව කටයුතු කර ඇති බව පෙනෙනවා.
වර්තමානයේ ටෙලිනාට්‍ය තේමා ගී ගායනය බොහෝවිට ප්‍රවීණයන්ට පමණක් සීමාවී තිබෙනවා. නවකයන්ට ඒ සඳහා අවස්ථාව අහිමිද?
අද ටෙලිනිර්මාණවල තේමා ගී ගැයීම ප්‍රවීණයන්ට සීමාවී ඇති බවක් බැලූබැල්මට දකිනවා තමයි. විශාරද නන්දා මාලනී, අමරසිරි පීරිස්, සශිකා නිසංසලා, සමන්ත පෙරේරා, ඉන්දිකා උපමාලි, කෝලිත භානු සහ ඊෂා රංගනාත් සම්මානලාභී ටෙලි තේමා ගීත ගායකයන් අදටත් නිර්මාණය වන බොහෝ ගීතවලට හඬ සපයනවා. ලංකාවේ නවක දක්ෂයන් නැතුවා නොවෙයි. ඒත් ටෙලි අධ්‍යක්ෂවරුන් සොයන්නේ නැවතත් ප්‍රවීණයන්මයි. තේමා ගීය ගයන්නා ඊට කලින් ලැබූ සම්මාන, අත්දැකීම් ඊට බලපානවා. ටෙලිකෘතියේ තේමාවට බද්ධ වී විශ්වාසයකින් යුතුව ගැයීමේ කුසලතාව ගයන්නාට තිබිය යුතුයි. නවකයන් අලුත් ගීත ගායනා නොකිරීම සහ වෙනත් අයවලුන්ගේ ගීත ගායනයට පමණක් ඇබ්බැහිවී තිබීමත් මීට බලපානවා. එහෙම වෙද්දී ගීතය සමග ඔවුන් හැඟුම්බරව බද්ධ වන්නේ නැහැ. වෙනත් අයගේ ගීත ගායනයේදී ඔවුන් ගීතය සමග ආත්මීයව නොබැඳෙන බවක් පේනවා. ගීතයේ තේමාව නියමාකාරයෙන් ග්‍රහණය වී නැති බවක් පේනවා. අතිදක්ෂ නවකයන් බිහිව සිටියත්, ටෙලි ගීත තුළ ඔවුන් මතුවන්නේ කලාතුරකින්. එනිසා ප්‍රවීණයන්ට නැවත නැවත එම අවස්ථාව ලැබීමේ හැකියාව වැඩියි.■
