කාදිනල් හිමි ඇඳගෙන ඉන්නා පොහොට්ටු රෙද්ද

කාදිනල් හිමි අවසාන විනිශ්චයකාරයාද? මේ ප්‍රශ්නය මීට පෙරද අපි අසා ඇත්තෙමු. හේතුව, 2019 පාස්කු ඉරිදා අන්තවාදී ප්‍රහාරය සම්බන්ධයෙන් තමා පමණක් දන්නා වැරදිකරුවන්, තමා පමණක් දන්නා ඇත්තක්, පසුපස හඹා යන ලෙස මැල්කම් රංජිත් කාදිනල් හිමියන් දිගින් දිගටම ආණ්ඩුවලට කරන බලපෑමයි. දැන් අලුතින්ම එහිමියන් ඊට එකතු කර ඇත්තේ, හිටපු ජනාධිපතිගේ රෙදි ගැලවීමේ කතාවත්, අප්‍රේල් 21 වැනිදාට පෙර ‘වගකිවයුත්තන්ට’ එරෙහිව නීතිය ක්‍රියාත්මක නොකළොත් පාරට බහින කතාවත්ය.
කාදිනල් හිමි යනු මේ රටේ කිතුනුවන්ගේ එකම උත්තර නායකයා නොවේ. හෙතෙම, කොළඹ අගරදගුරුය. ඒ හා සමාන රදගුරුවරු 14 ක් ලංකාවේ සිටිති. රදගුරු පදවි 11කි. කොළඹ රදගුරු පදවිය, ප්‍රමාණයෙන් විශාල හා අගනාගරික නිසා එය ‘අගරදගුරු පදවිය’ ලෙස සැලකේ. කාදිනල් පදවියේ විශේෂත්වය වන්නේ, කාදිනල්වරයකුට පාප් තනතුරට ඉදිරිපත් විය හැකි නිසාත්, පාප් පත්කිරීමට පැවැත්වෙන ඡන්දයේදී ඡන්දය හිමි නිසාත්ය.
මැල්කම් රංජිත් හිමියන් කොළඹ අගරදගුරු වීමත්, ඊට අමතරව කාදිනල්වරයකු වීමත් නිසා, තමා විසින්ම කිතුනු ජනතාවගේ උත්තර නායකයා හැටියට ඔහු සැපත්වී ඇතිවාක් මෙන්ම, බොහෝ දෙනා සිතන්නේද එකම නායකයා එහිමියන් බවය. ඊටත් වඩා, කාදිනල් හිමියන් දේශපාලන අතකොළුවක් කරගැනීමට කැමති දේශපාලන නායකයෝ, එහිමියන් කිතුනුවන්ගේ තනි නායකයා හැටියට ඔසොවා තබා, තමන්ට වුවමනා දේශපාලන ගනුදෙනුව එහිමියන් ලවා කරගනිති.
කාදිනල් හිමියන්ද ඒ දේශපාලන අතකොළු ව්‍රතයට (මහානායකාදි රටේ බෞද්ධ භික්‍ෂූන්ගේ බහුතරය මෙන්ම) යහමින් අනුගතව සිටින්නට කැමති බව පෙනේ. ඒ බව පෙන්වන අලුත්ම නිදර්ශනය, හිටපු ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන, (පළාත් සභා) ඡන්දයට ඉදිරිපත්වන්නට බලාපොරොත්තු වන්නේ රෙදිත් ඇඳගෙනදැයි ඔහු කළ විමසීමයි. ඒ ප්‍රකාශයෙන් කාදිනල් හිමියන් ඉටුකර ඇත්තේ, ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ, බැසිල් රාජපක්‍ෂ ඇතුළු පොහොට්ටු ආණ්ඩුවේ දේශපාලන අවශ්‍යතාවයි. අන් කුමක්ද?
මෛත්‍රීපාල සිරිසේන මහතා සභාපතිත්වය දරන ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්‍ෂය, පළාත් සභා මැතිවරණයේදී පොහොට්ටුව සමග කේවල් කිරීමේ උත්සාහයක මේ දිනවල නිරතව සිටියි. ඒ, පොහොට්ටුවේ ආධිපත්‍යය නිසා එම පක්‍ෂයට සිදුවන නොසැලකිල්ලට එරෙහිවය. මේ තත්වය යටතේ පොහොට්ටුවට අවශ්‍යව ඇත්තේ සිරිසේන මහතාත් ශ්‍රීලනිපයත් පරිභවයට ලක්කිරීමටය. එහෙත් ආණ්ඩුවේ තුනෙන් දෙක හදාගන්නට ශ්‍රීලනිපයද වුවමනාය. එනිසා, සිරිසේන මහතාටවත් ශ්‍රීලනිපයටවත් ප්‍රසිද්ධියේ පරිභව කොට පිටුදැකීමට පොහොට්ටුවේ නායකයන්ට බැරිය. ඒ නිසා ඒ කොන්ත්‍රාතුව බාරගෙන ඇත්තේ කාදිනල් හිමියන්දැයි සැක සිතෙන තරමට, එහිමියන්, ඉදිරියට පැන සිරිසේන මහතාට වැරෙන් පහර දෙනු පෙනේ. මෛත්‍රීපාල සිරිසේන මහතා, පසුගිය ජනාධිපතිවරණයේදී සහාය දුන්නේ ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතාටය. මහමැතිවරණයේදී පොහොට්ටුව හා එකතුව ඡන්දය ඉල්ලුවේය. මේ සියල්ල සිදුවුණේ, පාස්කු ප්‍රහාරයෙන් අවුරුද්දකට පසුවය. එසේ වුවත්, ඒ මැතිවරණ දෙකේදී, ඡන්දය ඉල්ලන්නේ රෙදිත් ඇඳගෙනදැයි කාදිනල්වරයා සිරිසේන මහතාගෙන් ඇසුවේ නැත. මෙවර කාදිනල්වරයා එසේ ඇසුවේ පාස්කු කොමිසමේ වාර්තාවෙන් සිරිසේන මහතාට එරෙහිව චෝදනාකර ඇති නිසායැයි කිසිවකු කියනු ඇත. එහෙත්, පාස්කු කොමිෂන් වාර්තාවෙන් කියා ඇත්තේ මෛත්‍රීපාල සිරිසේන, වරදකරුවකුයැයි කියා නොව, නොසැලකිල්ල සම්බන්ධයෙන් ඔහු ඇතුළු පිරිසට විරුද්ධව නඩු පවරන්නට හැකිදැයි සොයාබලන ලෙසය. ඒ නීතිපතිවරයාටය. එනිසා මෛත්‍රීපාල සිරිසේන තවමත් කිසිම වරදකට වරදකරුවෙක් නොවේ. එහෙව් තත්වයකදී, දෙවියන් වහන්සේගේ ධර්මය දෙසන්නට සිටින කාදිනල් හිමි, වහාම ක්‍රියාත්මක වන පරිදි සිරිසේන මහතා කුරුසියේ තබා ඇණ ගසා හමාරය. ‘රෙදි ඇඳගෙනද ඡන්දය ඉල්ලන්නේ’ යැයි එහිමියන් අසන විට, පෙනෙන්නේ ඒ අප්‍රසන්න හා සාවද්‍ය පූර්ව විනිශ්චයේ අගතිගාමීව ගැලී සිටින කාදිනල්වරයෙකි.
මේ ආණ්ඩුව බලයට ගෙනඑන්නට කාදිනල් හිමියන් කළ දේශපාලන දායකත්වය කිතුනුවන්ද ඇතුළු කිසිවකුට ප්‍රතික්‍ෂෙප කළ හැකි නොවේ. 2019 අප්‍රේල් මාසයේ පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරය, ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ අපේක්‍ෂකයාගේ පාමුල ඡන්ද බවට පරිවර්තනය කිරීමට කාදිනල් හිමි විවෘතවම දායකත්වය දැක්වීය. ඡන්දය දවසේ උදේම ගොස් ඡන්දය දාන්නටයැයි මතක් කරන්නට පවා එහිමියන් ඉදිරිපත්වූයේ ඒ කැපවීමෙනි.
එහෙත්, තමන් ගෙනා ආණ්ඩුව වෙතින් පවා, පාස්කු ප්‍රහාරය සම්බන්ධ ඇඟට දැනෙන කිසිවක් සිදු නොවීම ගැන කිතුනු ජනතාවගෙන් දෝෂාරෝපණයක් කාදිනල් හිමි වෙත දැන් දැන් එල්ලවෙමින් තිබේ. කළු ඉරිදාව, අප්‍රේල් 21ට පසු පාරට බැහීම වැනි සටන්පාඨ එහිමියන් වෙතින් එළියට එන්නේ ඊට ප්‍රතිචාර ලෙසය.
එහෙත්, රටේ නීතිය, නීතියේ පාලනය පැත්තෙන් බලන විට, ඊටත් වඩා භයානක ප්‍රශ්නයක් තිබේ. සිරිසේන හිටපු ජනාධිපතිවරයා පාස්කු ප්‍රහාරයට දඬුවම් ලැබිය යුත්තකු ලෙස නිගමනයට එන්නට කාදිනල් හිමියන්ට පහළවූ සර්වඥතා ඥානය කුමක්ද යන්නයි. පාස්කු කොමිසමේ වාර්තාව කියන්නේ ප්‍රහාරය එල්ල කළ අය මෙන්ම, එවැනි ප්‍රහාරයක් එල්ල වන බව කලින් තොරතුරු ලැබී තිබියදී නිසි පියවර නොගැනීම සම්බන්ධයෙන් වගකිවයුත්තන්ටද විරුද්ධව නීති මගින් ක්‍රියාකළ යුතු බවයි. කාදිනල් හිමි කියන්නේ, මේ කතාව ප්‍රයෝජනයට ගෙන සිරිසේන හිටපු ජනාධිපතිවරයා එල්ලා දැමිය යුතු බවද? නැතිනම් ඔහුගේ රෙදි ගැලවිය යුතු බවද? එලෙස තීන්දු කරන්නට කාදිනල් හිමිට ඇති අයිතියත්, බලයත් කුමක්ද? පාස්කු ප්‍රහාරය ගැන අවසාන තීන්දුව දීම සඳහා දෙවියන් වහන්සේ විසින් මෙලොවට එවන ලද අවසාන විනිශ්චයකාරයා, මැල්කම් රංජිත් කාදිනල් හිමිද?
ඒ අතර, අප්‍රේල් 4වැනිදා ‘සතිඅග අරුණ’ පුවත්පත මුල් පිටුවේ වාර්තා කළේ, ‘පාස්කු ප්‍රහාරයට නඩු නවයක් පැවරීමේ සූදානමක්’ ඇති බවයි. නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුවේ ආරංචි මාර්ග සඳහන් කරනවායැයි කියමින් පළවූ එම ප්‍රවෘත්තියේ කීවේ. පිපිරීම් අටට හා ප්‍රහාරය වළක්වා නොගැනීම ගැන මේ නඩු නවය පැවරෙන බවයි. එහෙත්, ඊට දිනකකට පසු නීතිපතිවරයාගේ සම්බන්ධීකරණ නිලධාරිනිය නිවේදනයකින් කීවේ, ඉක්මනින් නඩු පවරනවාය යන්න අසත්‍යයක් බවයි. විශේෂ නීතිඥ කණ්ඩායමක් විසින් සියලු අවශ්‍ය කාරණා ඉතා පරෙස්සමෙන් තවමත් සලකා බලමින් හා විශ්ලේෂණය කරමින් තිබෙන බවද ඇය කීවාය. ඒ කියන්නේ කාදිනල් හිමියන් කියන තදියමින් නඩු පවරන්නට නීතිපතිවරයාට කැක්කුමක් නැති බවයි. අනේක අතට, නීතිපතිවරයා මේ කාර්යයෙහි නියැළෙන්නේ රට පුරා මහාධිකරණයේ සිට ඉහළ අධිකරණ දක්වා අධිකරණ රැසක තම සීමිත නිලධාරීන් පිරිස දෛනිකව රාජකාරියේද යොදවමිනි.
අනෙක් අතට, අහවල් දවසට පෙර නඩු පවරන්නයැයි, දඬුවම් දෙන්න යැයි කාදිනල් හිමියන් නියම කරන දිනවලට වැඩ කරන්නට, කාදිනල්වරයාට තිබෙන විශේෂ බලය කුමක්ද? එහෙත්, අප්‍රේල් 21 වැනිදා විනාශයේ වින්දිතයන්ට හැකි ඉක්මනින් යුක්තිය ඉටුවිය යුතුමය. එනමුත්, යුක්තිය ඉටුවිය යුත්තේ කාදිනල්වරයාගේ දේශපාලන කාලසටහනට අනුව නම් නොවේ.
නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුවෙන් නඩු පැවරෙන්නේ යම් අපරාධයක සියලු කරුණු සලකා බලා නියමිත චෝදනා නිසි ලෙස එක්කාසු කිරීමෙන් පසුය. ශක්තිමත් පැමිණිල්ලක් පවත්වාගෙන යෑම එහි අරමුණය. නඩු පැවරීම නම් කාදිනල් හිමියන්ගේ තදියමට කළ හැකිය. එහෙත්, නඩුව අවසානයේ විත්තිකරුවන් නිදොස් කොට නිදහස් කෙරෙන විට, ඒ වෑයමේ නිෂ්ඵලත්වය පැහැදිලි වනු ඇත. යම් හෙයකින්, හදිසියේ පවරනු ලබන නඩුවලින් අනාගතයේදී වි්තතිකරුවන් නිදොස් වුවහොත්, ඔවුන් නිදොස් කරවාගැනීමේ වුවමනාවෙන්ම අසම්පූර්ණ නඩු පවරන්නටයැයි කාදිනල්වරයා බල කළ බව කිසිවෙකු කීවොත්, ඒ චෝදනාව බාරගන්නට කාදිනල් හිමි සූදානම්ද?
තමා වටා සිටින කිතුනු වින්දිතයන් වෙනුවෙන් උත්තර බඳින්නට කාදිනල් හිමියන්ට තිබෙන වගකීම තේරුම්ගත හැක්කකි. එහෙත්, ඒ මිනිසුන්ගේ වේදනාවන් දේශපාලන වෙන්දේසියකට ඉදිරිපත් කරමින් කාදිනල් හිමියන් කරන දේශපාලන ක්‍රීඩාව නම් එතරම් ලස්සන දෙයක් නොවේ.■