- මැතිවරණය තැබීමේ අවංක වුවමනාවක් ආණ්ඩුවට තියෙනවා නම් ලේසිම ක්රමය තමයි දැන් තියෙන පනත බලාත්මක වන දිනය තාවකාලිකව ඉදිරියට දැමීම. ඒකෙන් දැන් තියෙන මැතිවරණ ක්රමයත් ආරක්ෂා වෙනවා. ඒක අනාගතයේ අඩුපාඩු හදලා ක්රියාත්මක කළ හැකියි. මේ ක්රමය සඳහා නීති රෙගුලාසි ගොඩක් හදන්න නෑ. දෙවැනි ක්රමය තමයි සීමා නිර්ණය පිළිබඳ එකඟතාවක් ඇති කරගන්න එක. ඒකට පෙර ක්රමයට වඩා යම් කාලයක් ගත වෙන්න පුළුවන්. තුන්වැනි ක්රමය තමයි
මේ වන විට පළාත් සභා මැතිවරණ ක්රමයක් අලුතින් ගෙනෙන්නට ආණ්ඩුව උත්සාහ කරනවා, ඒ වෙනස්කම්වලට පමණක් මාස දෙකක්වත් ගත වේවිලු..
ඇත්තටම ලංකාවේ දේශපාලන නායකයන් මැතිවරණ පාවිච්චි කරලා තියෙන්නේ තමන්ගේ දේශපාලන බලය සඳහා. පළාත් පාලන මැතිවරණය පහුගිය කාලයේ කල් දාපු හැටි මතක ඇති. යහපාලන ආණ්ඩුවෙනුත් ඡන්ද කල් දැමීම සිද්ධ වුණා. පළාත් සභා මැතිවරණ පිළිබඳ මුල් යෝජනාව ආවේ යහපාලන ආණ්ඩුව කාලයේ. මුලින් ඉදිරිපත් කළේ තනි පිටුවක කෙටුම්පතක්. ඒ කාන්තා නියෝජනය මතු කරමින්. ඒක දෙවැනි වරට කියවනකොට පිටු 40කින් ආවා. ඒකේ සද්භාවයක් තියෙන්න ඇති. ඒත් සැබෑ අරමුණ බව පෙනෙන්නේ මැතිවරණය ප්රමාද කර ගැනීම. රාජපක්ෂ ආණ්ඩු කාලයේදී මැතිවරණ කල් දැමීමේ ප්රවණතාව අඩු වුණා. ඒත් තමන්ට වාසි සහගත විදියට කොටස් වශයෙන් තමයි මැතිවරණ කළේ. මේ ආණ්ඩුව විපක්ෂයේ හිටපු කාලයේ පළාත් සභා මැතිවරණය කඩිනමින් ගෙනෙන්න ඕනෑය කියන සංවාදය ගෙනාවා. ඒත් දැන් ඒක වෙනස් වෙලා. මේ නායකයන් මැතිවරණ පවත්වලා තියෙන්නේ මිනිසුන්ට ප්රජාතන්ත්රවාදය ලබා දීම සඳහා නෙවෙයි. මිනිසුන්ට ප්රජාතන්ත්රවාදී අයිතිය දෙන්නට නෙවෙයි. හුදෙක් තමන්ගේ බලය ලබා ගැනීම වෙනුවෙන්.
ඒත් මැතිවරණය ගැන කතා කරනවා. සමහරවිට ආණ්ඩුවේ වුවමනාවටත් වඩා ජාත්යන්තර සමාජයෙන් එල්ල වූ පීඩනය නිසා..
මේ වෙලාවේත් ආණ්ඩුව මැතිවරණය පවත්වන්න සූදානම් වගේ පෙනුණාට, ආණ්ඩුවත් විපක්ෂයත් කියන දෙපාර්ශ්වයම පළාත් සභා මැතිවරණය අවශ්යයි කියන තැන ඇත්තටම ඉන්නවාද කියා ප්රශ්නයක් තියෙනවා. මොකද, ඔවුන්ගේ සැබෑ සූදානමක් පෙනෙන්නට නැහැ. විපක්ෂයට වුවමනාවක් තියෙනවා නම් මීට වඩා දැඩි විරෝධයක් සහ සංවාදයක් ගේන්න පුළුවන්. ඇත්තටම මැතිවරණ ක්රමය පිළිබඳ ආණ්ඩුව ඇතුළේම විවිධ අය විවිධ යෝජනා ඉදිරිපත් කරන්නේ අවංකව වෙන්නත් පුළුවන්. මේ පිළිබඳ පාර්ලිමේන්තුවේ පක්ෂ අතර එකඟතාවක් නැති නම්, එකඟතාවක් ඇති කර ගන්න වෙනවා. දැන් පළාත් සභා පිළිබඳ නීතිය අතරමං කරලා තියෙන්නේ. ඒකේ වගකීමෙන් වැඩි ප්රමාණයක් තියෙන්නේ පහුගිය ආණ්ඩුවට. ඒකේ නීතිය සම්පූර්ණ වුණේ නෑ.
විපක්ෂයටත් වුවමනාවක් නැති බව ඔබ කීවා..
විපක්ෂයේ කාර්යභාරය තමයි මේවා සිහිපත් කරමින් ප්රජාතන්ත්රවාදී අයිතීන් ආරක්ෂා කිරීම. ඒත් ඒක සිද්ධ වෙන්නේ නෑ. මම ඒක කියන්නේ එක් දේශපාලන කණ්ඩායමක් ඉලක්ක කර ගෙන නෙවෙයි. හිටපු ආණ්ඩුව කාලයේත් විපක්ෂයෙන් ඒක ඉටු වුණාද කියන ප්රශ්නය තිබුණා. මේ කාලයේත්, කිසිම පීඩනයක් එල්ල කරන බව පේන්නේ නෑ.
හිටපු ආණ්ඩුවට 2019 ජනාධිපතිවරණයට පෙර පළාත් සභා මැතිවරණය නොපැවැත්වීමේ දේශපාලන අරමුණක් ආණ්ඩුවට තිබුණු බව කල්පනා කරන්න පුළුවන්..
කුමන අරමුණෙන් හෝ මා කලින් කීවා වගේ තනි පිටුවක යෝජනාවක් මුලින් ආවා. ඒක පවතින මැතිවරණ ක්රමයට කාන්තා නියෝජනය එකතු කිරීම සඳහා. ඒකට කවුරුත් විරුද්ධ වුණේ නෑ. ඒකට විරුද්ධ වෙන්න පුළුවන්කමක් කාටත් තිබුණේ නෑ. ඒත් සංශෝධන අවස්ථාවේදී පිටු තිස්දෙකක පනත් කෙටුම්පතක් බවට පත් වුණා. මුලින් ඉදිරිපත් කළ සංශෝධනයට වඩා සම්පූර්ණයෙන් වෙනස් පනතක් ගේන්න පුළුවන්ද කියන එක පාර්ලිමේන්තු ක්රමයට අදාලව ප්රශ්න කරන්න ඕනෑ කාරණයක්. මෙහෙම ගේන්න පුළුවන්ද කියලා.
ප්රජාතන්ත්රවාදයට අනුව යම් පනතක කෙටුම්පතක් ගැසට් කළාට පස්සේ, ඒක සංශෝධනයට ඉඩ තියෙනවා..
ඒක තමයි. ඒ ප්රජාතන්ත්රවාදී භාවිතාවන් මොන තරම් දුරට ඉටු වුණාද කියන එක ප්රශ්නයක්. මෙතැන පාර්ලිමේන්තු සම්ප්රදාය පිළිබඳ තවත් ප්රශ්නයක් තිබුණා. ඒ පනත අනුව සීමා නිර්ණය පාර්ලිමේන්තුවෙන් සම්මත නොවුණොත් සමාලෝචන කමිටු වාර්තාව මත ජනාධිපතිවරයාට අත්සනකින් විතරක් අනුමැතිය දෙන්න පුළුවන්. සමාලෝචන කමිටුවේ ඉන්නේ අගමැති ඇතුළු දේශපාලන නියෝජිතයන් කිහිපදෙනෙක්. පාර්ලිමේන්තුව ප්රතික්ෂේප කරපු දෙයක් එහෙම අත්සනකින් අනුමත කිරීමේ ප්රජාතන්ත්රවාදී බව ගැන ගැටලුවක් තියෙනවා. එක්කෝ කියන්න තිබුණා පාර්ලිමේන්තුවේ අනුමැතියක් කොහොමත් අවශ්ය නැති බව. ඒ වෙනුවට පාර්ලිමේන්තුව ප්රතික්ෂේප කරපු එකක් ජනාධිපතිවරයාට තනියෙන් අනුමත කළ හැකි බව කීවාම ගැටලුවක් තිබුණා.
කොහොමහරි මේක ගේනකොට මැතිවරණය කල් දැමීමට පමණක් වුවමනාවක් තිබුණ බව මා චෝදනා කරන්නේ නෑ. යම් කිසි සද්භාවයක් තියෙන්නත් පුළුවන්. විවිධ අයට විවිධ විදියට තර්ක කරන්නත් පුළුවන්. අපට කල් දාන්න වුවමනාවක් නැහැ කියලා කෙනෙක් කිව්වොත් අපට නැහැ කියන්න බෑ. ඒත්, දේශපාලනය ගැන අත්දැකීම් තියෙන හැමෝටම මොකක්ද වුණේ කියලා තේරෙනවා.
සීමා නිර්ණය තමයි කල් ගියේ..
ඊට කලින් පළාත් පාලන මැතිවරණ ක්රමයට අදාල සීමා නිර්ණය සඳහා අවුරුදු ගාණක් ගත වුණා. ඒ නිසා පළාත් සභා මැතිවරණ පනතේම සඳහන් කළා සීමා නිර්ණයට කමිටුවක් පත් කරන්න ඕනෑ, ඒක මාස හතරක් ඇතුළත පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කරන්න ඕනෑ කියලා. ඒක මාස දෙකක් ඇතුළත පාර්ලිමේන්තුවේ සම්මත කර ගන්න බැරි වුණොත් එයින් මාසයක් යන්න කලින් කථානායකවරයා කමිටුවක් පත් කරන්න ඕනෑ බව කීවා. ඒක මාස දෙකක් ඇතුළත සීමා නිර්ණය සමාලෝචනය කරන්න ඕනෑ. ඒ සමාලෝචන වාර්තාව මත පදනම්ව ජනාධිපතිවරයාට ඒ සීමා නිර්ණය වාර්තාවට අත්සන් කරලා අනුමත කරන්න පුළුවන්. එතැනදී පාර්ලිමේන්තුවේ අනුමැතිය සඳහා ඉදිරිපත් කිරීමක් අවශ්ය වුණේ නෑ. නිලධාරීන්ගෙන් සමන්විත සීමා නිර්ණය කමිටුව මාස හතරකින් වාර්තාව දුන්නා. ඒත් පාර්ලිමේන්තුවට මේ යෝජනාව ඉදිරිපත් කළ ඇමතිවරයාත් ඇතුළුව, හැමෝම එයට විරුද්ධව ඡන්දය දුන්නා. පාර්ලිමේන්තුවේ ප්රතික්ෂේප වුණා. ඒ අනුව මාසයක් ඇතුළත කථානායකවරයා සමාලෝචන කමිටුවක් පත් කරන්න ඕනෑ. ඔහු මාසයක් ඇතුළත ඒක කරන්න අසමත් වුණා. ඒත් පහු වෙලා පත් අගමැතිවරයාගේ ප්රධානත්වයෙන් කමිටුවක් පත් කළා. ඒ කමිටුව මාස දෙකක් ඇතුළත සමාලෝචනය ඉවර කරන්න ඕනෑ. ඒ මාස දෙක ඇතුළේ කමිටු සාමාජිකයන් කී වතාවක් මුණ ගැහුණාද, සමාලෝචන වාර්තාවක් හැදුවාද කියා අපි දන්නේ නෑ. ඒත් කමිටු වාර්තාව දෙන්න නියමිතව තිබුණු දවසට එක් දවසක් කලින්, 2018 ඔක්තෝබර් 26 වැනිදා ජනාධිපතිවරයා අගමැතිවරයා ඉවත් කරලා ව්යවස්ථා විරෝධීව පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරියා.
අපි වාර්තා කළා, ඒ සමාලෝචන කමිටුව ඒ වෙද්දී රැස් වෙලා තිබුණේ දෙවතාවක් පමණක් බවත් සමාලෝචන කමිටු වාර්තාව හදලා තිබුණේ නැති බවත්..
කොහොමහරි අන්තිමේදී ඒ පාර්ලිමේන්තුවේ නීති සම්පාදකයන් නීතියක් අතරමං කිරීමක් තමයි කරලා තියෙන්නේ. දැන් මොකද කරන්නේ කියලා කාටවත් අදහසක් නෑ. පාර්ලිමේන්තු විසුරුවොත් මොනවාද කරන්නේ කියලා පනතේ දාන්නේ නෑනේ. නීති පොත් තියෙන්නේ අදාල තනතුරුවලට එන අය මූලික නීතියට අනුගතව දේශපාලන සම්ප්රදායන්ට අනුගතව වැඩ කරයි කියලා. අගමැතිවරයා හදිසියේ මාරු වුණත් ධුරයේ වගකීම් ඉටු කරයි කියන බලාපොරොත්තුව තියෙනවානේ. අන්තිමේ නීති සම්පාදකයන් නීතිය අතරමං කළා.
දැන් මැතිවරණය තියන්න පුළුවන් කොහොමද?
ප්රධාන ක්රම දෙකක් සහ තුන්වැනි ක්රමයක් තියෙනවා. මැතිවරණය තැබීමේ අවංක වුවමනාවක් ආණ්ඩුවට තියෙනවා නම් ලේසිම ක්රමය තමයි දැන් තියෙන පනත බලාත්මක වන දිනය තාවකාලිකව ඉදිරියට දැමීම. ඒකෙන් දැන් තියෙන මැතිවරණ ක්රමයත් ආරක්ෂා වෙනවා. ඒක අනාගතයේ අඩුපාඩු හදලා ක්රියාත්මක කළ හැකියි. මේ ක්රමය සඳහා නීති රෙගුලාසි ගොඩක් හදන්න නෑ. දෙවැනි ක්රමය තමයි සීමා නිර්ණය පිළිබඳ එකඟතාවක් ඇති කරගන්න එක. ඒකට පෙර ක්රමයට වඩා යම් කාලයක් ගත වෙන්න පුළුවන්. තුන්වැනි ක්රමය තමයි මැතිවරණ ක්රමය සඳහා අලුතින් පනතක් ගෙනෙන එක. ඒ සඳහා කලින් කී ක්රම දෙකටම වඩා කාලය ගත වෙනවා.
ආණ්ඩුව කරන්න හදන්නේ ඒක..
හැමෝම මැතිවරණය පැවැත්වීමට කැමති බව පෙන්වනවා ඇති. ඒත් හැමෝම තාක්ෂණික කරුණු මත කියලා කල් දැම්ම බව අපි දැක්කා. අලුත් පනතක් ගෙනාවත්, ඒකේ තාක්ෂණික කරුණු කියමින් තවත් කල් දාන්න පුළුවන්. මැතිවරණ කොමිසමට කළ හැක්කක් නෑ. ඒ ගොල්ලන් නාමයෝජනා කැඳවනකොට කොට්ඨාශවලට අදාල නාමයෝජනා කැඳවන්න එපායැ. ඒ වෙනුවෙන් කොට්ඨාශ නිශ්චිත කරලා තියෙන්න ඕනෑ. අපේ තර්කය තමයි පළාත් සභා ඕනෑ නැති නම්, ඒක වෙනස් කර ගැනීම ඒ මිනිසුන්ට ප්රශ්නයක් නෑ. අපටත් පළාත් සභා ක්රමය ගැන යම් විවේචන තියෙනවා. ඒත් දැනට රටේ නීතියට අනුව පළාත් පාලන, පළාත් සභා, පාර්ලිමේන්තු සහ ජනාධිපති කියන මහජන නියෝජිතයන් ඉන්නවා. ඒක තමයි රටේ නීතිය. ඒක වෙනස් කරන්න ඕනෑ නම් ඒකට විධිමත් සංවාදයක් ගේන්න ඕනෑ. පළාත් සභා ආවේ ඉන්දියාවේ බලපෑමක් එක්ක. අපි කැමතියි අපේ රටේ දේවල්වලට වෙන අය ඇඟිලි ගහන්නේ නැති නම්. ඒත්, ලෝකයේ අනෙක් අය ගණන් නොගෙන හිතුමතේ ජීවත් වෙන්න බෑ. ගෙදරක වුණත් ජීවත් වෙද්දී බාහිර සමාජයේ යම් කරුණුවලට අනුගත වෙනවානේ. ඉතින්, ඔය කරුණු සලකා බලලා තමයි පළාත් සභා ගැන තීන්දුවක් ගන්න ඕනෑ. දැනට තියෙන නීතිය ක්රියාත්මක කිරීමේ වගකීම ආණ්ඩුවට තියෙනවා.
අලුත් මැතිවරණය ක්රමයක් අවශ්ය බව ආණ්ඩුව කියනවා නම්, අපි ඉල්ලන්නේ අඩු තරමේ නිශ්චිත කාල රාමුවක් කියන්න කියලයි. මැතිවරණ ක්රමය හදලා, සීමා නිර්ණය කරලා අහවල් කාලය වෙද්දී මැතිවරණයකට යනවා කියලා කියන්න. නැතිව කමිටුවක් දාලා හෝ සාකච්ඡා කරනවා කීවාට කිසිම වෙනසක් වෙන්නේ නෑ. මේක සරලව සංශෝධනය කරන්න බෑ. සීමා නිර්ණය හැම දේශපාලන පක්ෂයක්ම එකඟ කර ගන්න අමාරු තැනක්. සමහරවිට කෙනෙක් උපක්රමිකව එකඟ නොවී ඉන්නත් ඉඩ තියෙනවා. යම් දේශපාලන පක්ෂයකට යම් විදියකට තව ටිකක් තත්වය හදා ගන්න ඕනෑ නම්, යම් පාර්ශ්ව එක්ක සාකච්ඡා කරන්න ඕනෑ නම් කාලය ගන්නවා. දැන් එහෙම කරන බව මා කියන්නේ නෑ. ඉතිහාසය පුරා මේක සිද්ධ වෙලා තියෙනවා.
රටේ දැන් තියෙන ව්යවස්ථාව නොතකා, අලුත් ව්යවස්ථාවක් හදනතුරු හිතා මතා පළාත් සභා කල් දමන්න වගේ කාරණාවක් කියන්නත් කිසිවෙකුට අයිතියක් නැහැ..
අපේ රටේ ව්යවස්ථා හදන්න 2000, 2005, 2010, 2015 ආදී අවස්ථා ගණනකදී උත්සාහ ගත්තා. ඒත් ඒ හැම අවස්ථාවකම අසාර්ථක වුණා. දැන් අපි කවදාහරි ව්යවස්ථාවක් හදනතුරු ඡන්දය තියන්නේ නැතිව ඉන්නවද. දැන් අවුරුදු විස්සක් තිස්සේ අලුත් ව්යවස්ථාවක් කියන අදහස තියෙනවා. ඒත් කල් යනවා.
පළාත් සභා අවුරුදු දෙකක් නොතිබුණත් කිසි අවුලක් නැති බවත් සමහරුන් කියනවා..
එහෙම බැලුවොත් පළාත් පාලන ආයතන මැතිවරණත් අවුරුදු දෙකක් තිබුණේ නෑ. ඒකත් ඕනෑ නැති බව කියාවි. පාර්ලිමේන්තුවත් මාස ගණනක් කල් ගියා. ඒකත් ඕනෑ නැහැ. ජනාධිපතිවරයාත් ඕනෑ නෑ කියන්න හේතුවක් හදා ගන්න පුළුවන්. ඒත්, කිසිම ආයතනයක මහජන නියෝජිතයන් නැතිව දීර්ඝ කාලයක් පවත්වාගෙන යන්න බැහැ. නිලධාරියා හොඳ වුණොත් යමක් වේවි. ඒත් ආණ්ඩුකාරවරයා වග කියන්නේ ජනතාවට නෙවෙයි, ජනාධිපතිවරයාට. මහජන නියෝජිතයා කැමැත්තෙන් හෝ අකැමැත්තෙන් මහජනයා ඉදිරියට යන්න ඕනෑ. ඒ නිසා යම් බැඳීමක් තියෙනවා. මහජන නියෝජිතයන් නැති වුණොත් ඒ සමබරතාව තියා ගන්න බෑ.
ලංකාවේ ආණ්ඩුකාරවරුන් නිතර මාරු කරනවා. වියපත්, පරාජිත හා අකාර්යක්ෂම දේශපාලනඥයන් පත් කිරීමේ පුරුද්දකුත් තියෙනවා..
ඒවා දේශපාලන පත් කිරීම්නේ. ආණ්ඩුකාරවරුන් හුඟක් වෙලාවට දාන්නේ විධායකයේ කැමැත්ත අනුව. එයාගේ තියෙන සුදුසුකම් මත නෙවෙයි. ජනාධිපතිවරයා හෝ ජනාධිපතිවරිය හිතවත්කම් මත තමයි පත් කරන්නේ. අපි කියන්නේ නැහැ ආණ්ඩුකාරවරුන් හැමෝම නුසුදුස්සන් කියලා. සුදුස්සන් හිටියා. ඒත් ඒ අය පවා තෝරා ගන්නේ දේශපාලන වුවමනාවක් තිබුණොත්. දක්ෂතාව මත විතරක් පදනම් වෙලා නෙවෙයි තනතුර ලැබිලා තියෙන්නේ. ඒ නිසා මහජන නියෝජිතයන් ඉන්න ආයතනයක් වෙනුවට තනි පුද්ගලයෙක් වැඩ කිරීම කිසිසේත් ගැලපෙන්නේ නෑ. අපි කියන්නේ නෑ ඡන්දය තියලා පළාත් සභා ආවාම ප්රශ්න ටික ඔක්කොම හරියනවා කියලා. ඒක නෙවෙයි අදහස. නියෝජිත ප්රජාතන්ත්රවාදය ක්රියාත්මක කරනවා නම්, කාලයක් තිස්සේ ඒක භාවිතයට නොගෙන සිටීම ජනතාව නොසලකා හරින තත්වයක් වෙන්න පුළුවන්. මේවා දීර්ඝකාලීනව බරපතල ප්රතිවිපාක දෙන්න පුළුවන්. ඒ නිසා මැතිවරණ කල් දැමීම කිසි ආකාරයකින් සාධාරණීකරණය කරන්න බෑ.■