අලුත් ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාවක් සම්මත නොකර, පළාත් සභා මැතිවරණ පනත කඩිනමින් සංශෝධනය කර පළාත් සභා මැතිවරණය පැවැත්වීමට සූදානම් වීම, ජනතා පරමාධිපත්යයට පිටුපෑමක් යැයි ප්රධාන පෙළේ භික්ෂූන් 15 දෙනකු ජනාධිපතිවරයාට සහ අගමැතිවරයා ප්රමුඛ රජයට විවෘත සංදේශයක් යවා ඇත. ඒ භික්ෂූන් පිරිස අතර, නායක හිමිවරුන් මෙන් ම විශ්වවිද්යාල ආචාර්යවරුන් වැනි අය ද වෙති. එම සංදේශයේ පහත කරුණු ද අඩංගු වේ.
‘ත්රස්තයන්ට ඉඩ නොදෙන, ශ්රී ලංකා රජයේ ඒකීය පාලනය තහවුරු කරන නව ව්යවස්ථාවක් නොපමාව ගෙනඒම අත්යවශ්ය කරුණකි. ඒ වෙනුවට, බලහත්කාරයෙන් ශ්රී ලංකාව මත පැටවූ පළාත් සභා ක්රමය තවදුරටත් ශක්තිමත් කිරීමට රජය දරන ප්රයත්නය පොදු මහජනතාවගේ දැඩි අප්රසාදයට හේතු වී ඇත.. පළාත් සභා මැතිවරණයක් පවත්වා පළාත් සභා නැවත ස්ථාපනය කළහොත් 13වැනි ව්යවස්ථා සංශෝධනයට අනුව කටයුතු කිරීමට රජය බැඳී සිටිනු ඇත. ..පළාත් සභා පැවැත්වීමට රජය හදිසියේ තීරණය කර ඇත්තේ පළාත් සභා අහෝසි කිරීමට නොහැකි වන වාතාවරණයක් රට තුළ නිර්මාණය කිරීමට බව ඉතා පැහැදිලිය. මෙය විජාතික අවශ්යතාවක් ඉෂ්ට කිරීමට දරන උත්සාහයකි. විදේශ රාජ්යයන් හෝ සංවිධාන විසින් මෙහෙයවනු ලබන පුද්ගලයන්ගේ ඕනෑ එපාකම් ඉටුකරන රජයක් අපට අවශ්ය නැත.’
මේ ලිපිය අනුව, තමන් විසින් පත්කර ගනු ලැබූ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයා හා ඔහුගේ ආණ්ඩුව ගැන මේ භික්ෂූන්ගේ විශ්වාසය බිඳ වැටී තිබේ. විදෙස් රාජ්ය විසින් මෙහෙයැවෙන පුද්ගලයන්ගේ ඕනෑ එපාකම් ඉටු කිරීම ගැන රජයට ඔවුහු දොස් පවරති. එවැනි රජයක් ප්රතික්ෂෙප කරන බව ද කියති.
තමන් බලයට පත් කරන්නට වෙහෙස වුණු අන්තවාදී බලවේගවල ප්රහාරයට ආණ්ඩුව මේ දිනවල ලක්වී සිටීම, ආණ්ඩු විවේචකයන්ගේ සතුටට හේතු විය හැකි නමුත්, මේ භික්ෂූන් රාජ්ය පාලනය ඇදගෙන යන්නට හදන අන්ධකාර අන්තය දෙස බලන විට, එවැනි බලපෑම්වලට ආණ්ඩුව යටත් නොවී සිටීම ම යහපත් යැයි කියන්නට සිදු වෙයි.
මේ භික්ෂූන්ට ඇත්තේ හුදු පළාත් සභා විරෝධයක් නොවේ. පළාත් සභා සුදු අලියෙකැ’යි මේ අය කියන නමුත්, ඇත්ත විරෝධය ඇත්තේ පළාත් සභා සුදු අලියකු වීම ගැන නොවේ. පළාත් සභා හරහා, රටේ දෙමළ මුස්ලිම් සුළුතර ජනතාවට, තමන් බහුතරයක් ලෙස පදිංචි පළාත්වල තීරණ ගැනීමේ බලය හිමි වීම ගැන ය.
ආණ්ඩුව මේ මොහොතේ පළාත් සභා මැතිවරණ පැවැත්වුවහොත්, ඒවාට බලය ලැබී, ඒවා අහෝසි කිරීමට නොහැකි තත්ත්වයක් ඇති වීම මේ අයගේ කනස්සල්ලට හේතුවයි. ඒ නිසා, ඔවුන් බලාපොරොත්තු වන අලුත් ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාව වනාහි පළාත් සභා අහෝසි කළ හෝ ඒවායේ බලය සම්පූර්ණයෙන් දියාරු කළ හෝ එකක් වීම නියතයකි.
මේ භික්ෂූන් පහළොස් දෙනා ද ඇතුළුව මේ ආණ්ඩුව බලයට පත් කරන්නට වෙහෙස වුණු, බහුතරයක් භික්ෂූන්ගේ බලාපොරොත්තුව පළාත් සභා නැති ලංකාවකි. ඒ කියන්නේ, රටේ සමස්ත රාජ්ය බලය, එක ආණ්ඩුවක් යටතට එකතු වුණු, 13 වැනි ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථා සංශෝධනයට පෙර තත්ත්වයේ ලංකාවකි. ලංකාව ‘සිංහලේ’ නමින් නම් කළ යුතුයැ’යි පසුගියදා තවත් භික්ෂුන් පිරිසක් යෝජනා කළේ, මෙවැනි ඉල්ලීම්වල ම සමගාමී පියවර වශයෙනි.
පළාත් සභා හුදු මන්ත්රී මණ්ඩලයක් නොවේ. එයින් පිළිබිඹු වන්නේ, රටේ මධ්යගතව තිබුණු රාජ්ය බලය පළාත්වලට බෙදාහැරීමේ දියුණු රාජ්ය පාලන තත්ත්වයකි. ඊටත් අමතරව, පළාත් සභා යනු අවුරුදු අඩ දශකයටත් වැඩි කාලයක් තිස්සේ දෙමළ ජනතාව, ජීවිතවලින් හා දේපලවලින් අප්රමාණ වන්දියක් ගෙවා ලබා ගත් සීමිත පාලන බලතලවල සංකේතයකි. ඊට එරෙහිවන්නන්, රට ගෙන යනු ඇත්තේ, අවුරුදු තිහක් ඇදී ගිය විනාශකාරී ජනවාර්ගික යුද්ධයේ මුලට ම ය.
සිංහල-බෞද්ධ ස්වෝත්ත්මවාදී චින්තනය, පාලනයට පත් වී ඇති මේ අවස්ථාවේ, මෙවැනි පිරිස්වලට අවශ්ය වන්නේ. ඒ බලය යොදා ගෙන ලංකාවේ සුළුතර ජනයාගේ අයිතිවාසිකම් පාගා දමන්නට ය. තමන්ට වුවමනා විදියට ඔවුන් සිටිය යුතුයැ’යි කියන අධිකාරවාදී පිළිවෙත ක්රියාත්මක කිරීමට ය. වාසනාවකට, ලංකාවෙන් පිටත තිබෙන රාජ්ය හා දේශපාලන බැඳීම් නිසා, තමන් බලාපොරොත්තු අන්ධකාරයට රට ගෙන යන්නට මේ අන්තවාදී බලවේගවලට තවමත් නොහැකි වී තිබේ.■