මේ ආණ්ඩුව පරිසර හානි කරන බව චෝදනා එල්ල වෙනවා. එහෙත්, මූලිකව ආණ්ඩුවෙනුත් එහා සංවර්ධන ක්‍රමවේද ගොඩක් පරිසරයට හානි කරනවා..
ලංකාවේ විතරක් නෙවෙයි, ලෝකයම දැන් සංවර්ධනය කියා මෙතෙක් ආ මාවත දිහා නැවත හැරී සමාලෝචනයක් කර ගන්න ඕනෑ. සංවර්ධනය කියා දැක්කේ මුදල්මය ලාභය. ලෝකයම මේ ගිය ගමන නිසා තමන්ගේම පැවැත්මට හතුරන් නිර්මාණය කරගෙන ඉන්නේ. ලෝකයේ දැන් රාජ්‍ය නායකයන් මුදල් වෙන් කරලා සමුළු සම්මේලන පවත්වන්නේ පරිසරය විනාශය අවම කරන හැටි කතා කරන්නට. දේශගුණ අර්බුදය වර්ධනය වෙද්දී ලෝකයේ සමහර රටවල් නැතිවෙන මට්ටමට පත් වෙලා. මුදල් සෙවීමේ සංවර්ධනය නිසා ඇති කරපු ප්‍රශ්නවලට උත්තර හොයන්න කියලා, මුදල් වියදම් කරගෙන දැන් සැලසුම් හදනවා.
උමා ඔය හම්බන්තොටට වතුර ගෙනියන්න පටන් ගත් ව්‍යාපෘතියක්. දැන් නැවත සිංහරාජ වනාන්තරයේත් ජලාශයකින් හම්බන්තොටට වතුර ගෙනියන බව කියනවා..
සංවර්ධන කටයුතු කරන්නේ මානව අවශ්‍යතා වෙනුවෙන් බව අපි පිළිගන්නවා. මානව අවශ්‍යතා වෙනුවෙන් සංවර්ධනය කරනකොට පරිසරය, ජෛව විවිධත්වය රැකගෙන කරන්න ඕනෑ. මිනිසුන් ගැන හිතලා අලි මරන්න බෑ. අලියා, ගැඩවිල් පණුවා ඉතිරි වෙන්න ඕනෑ. ජීවීන් නසා ගත් සංවර්ධනයක මානවයාත් ඉතිරි වෙන්නේ නෑ. හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කයේ ජනතාවට ජල ප්‍රශ්නයක් තියෙන බව අපි පිළිගන්නවා. හම්බන්තොට ජනතාවට ජලය දෙන්න තමයි එක්සත් ජාතික පක්ෂ ආණ්ඩුව කාලයේ ලුණුගම්වෙහෙර ජලාශය හැදුවේ. ඒ අය කිව්වා හම්බන්තොට ජලයෙන් සශ්‍රීක වෙනවා කියලා. ඒත් අන්තිම ප්‍රතිඵලය වතුර මදි. ඊට පස්සේ යාල කැලේ වෙහෙරගල ජලාශය හැදුවා. ඒ වතුරත් දැන් මදි. ඊට පස්සේ උඩවලව ජලාශයෙනුත් හම්බන්තොටට වතුර දුන්නා. ඒක මදි කියලයි උමා ඔය ව්‍යාපෘතිය පටන් ගත්තේ. ඒ ව්‍යාපෘතිය ඉවර කරලා උමා ඔයට තවම වතුර ගෙනල්ලාත් නෑ. ඒ වතුර ගේන්නත් කලින් මදිලු. නිල්වලා-ගිං ගඟේ වතුර ගන්න ඕනෑලු. ඒ වෙනුවෙන් සිංහරාජය මැද ජලාශයක් ගහන්න ඕනෑලු.
මේවා කරන්නේ ජනතාවගේ ජල අවශ්‍යතා වෙනුවෙන් බව හිතනවා නම් ඒකත් වැරදියි. රාජපක්ෂලාට සිහිනයක් තියෙනවා හම්බන්තොට රාජධානියක් හදන්න. හම්බන්තොට දැවැන්ත නගරයක් හදන්න. ඒ වෙනුවෙන් වරාවල්, ගුවන් තොටුපොළ, ක්‍රීඩාංගණ, සම්මන්ත්‍රණශාලා හදනවා. ඒවා කරන එකේ වරදක් නෑ. ඒත් රටක සංවර්ධනයේදී ප්‍රමුඛතා තියෙන්න එපායැ. මුලින් මිනිසුන්ගේ ආහාර සහ මූලික අයිතිවාසිකම් ටික දෙන්න එපායැ. අපි හිතන්නේ මේවා කරන්නේ එයාලාගේ කට්ටියට ලොකු ඉදිකිරීම් කරන්නට සහ ව්‍යාපෘති කරන්නට.
වර්තමාන ආණ්ඩුව සිංහරාජයේ වැව යෝජනාවකටත් එහා ගිහින් ක්‍රියාත්මක කරන්නත් ලෑස්තියි. මොකද වැව් දෙක ගහනකොට කොන්ත්‍රාත් එක චීනෙට දෙනවා කියලා කියනකොට ව්‍යාපෘති වාර්තා හදලා, අනුමත කරගෙන, එකඟතා ඇති කරගෙන බව පේනවා. මුලින් ලංකාගම ගමේ අයට පාර ඕනෑ කියමින් මිනිසුන් ඉස්සරහට දාගෙන නීතිවිරෝධීව පාර කැපුවා. කිව්වේ මිනිසුන්ට ගහන පාර කියලා. දැන් තමයි පේන්නේ මාදුගැටේ වැව්වලට කියලා. දැන් වැව් දෙක හැදෙනවා. ඕකෙන් පස්සේ එන්නේ හෝටල්, විනෝද ක්‍රීඩා සහ අනෙකුත් ව්‍යාපාර. අනෙක් පැත්තෙන් මේ වතුර ගෙනියන්න හදන්නේ උමං මාර්ගයකින්. සිංහරාජය වැනි සංවේදී පරිසර පද්ධතියක උමං ගහනවා කියන්නේ බරපතල ප්‍රශ්නයක්. උමා ඔය ව්‍යාපෘතියේදීත් කිලෝමීටර් 27ක උමං ගැහුවා. අන්තිමේ උමගට ජලය කාන්දු වුණා. ලෝකයේ තියෙන දියුණු කෙමිකල් වර්ග පාවිච්චි කරලා ඒ පිපුරුම් වහන්න ප්ලාස්ටර් එකක් ගැහුවා. සිංහරාජයේත් උමං හාරලා කෙමිකල් එක ගැහුවොත් උඩ තියෙන ජීවි පද්ධතියට වෙන්නේ මොකක්ද.
ආණ්ඩුවේ නායකයන් පරිසරයට ආදරය කරන බවත් කියනවා..
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ වගේ මහත්තරු පරිසරය කියලා හිතන්නේ කොළඹ ගස් හිටවන එකනේ. එයා පරිසරය කියලා දකින්නේ මොකක්ද, නගර අලංකරණය. ජෛව විවිධත්වයෙන් යුතු පද්ධතියක් හැටියට අඳුනගන්නේ නෑ. දැන් පරිසර විනාශ චෝදනාවලට උත්තර දෙන්නේ ගස් ලක්ෂයක් හිටවනවා ආදී දේවල් කියමින්. අපි ගස් හිටුවීම ප්‍රතික්ෂේප කරන්නේ නෑ. ඒත් ගස් හිටුවන්න වියදම් කරන කෝටි ප්‍රකෝටි ගණන් මුදල්වලට වඩා තියෙන වනාන්තර රැකගන්නත් මුදල් වෙන් කරන්නකෝ.ගහක් හිටුවීම හොඳයි. ඒත් මෙතෙක් කාලයක් හිටවන බව කී ගස් ප්‍රමාණය තිබුණා නම් ලංකාවම කැලෑවක්. එහෙම වෙලා නැහැනේ. නගරයක ගහක් දෙකක් හිටෙව්වාම ඒක පරිසර පද්ධතියකුත් නෙවෙයි. නගරයේ ගහක් හිටෙව්වා කියලා ගෝන්නු, අලි එන්නේ නෑනේ. මට මතකයි මෛත්‍රීපාල සිරිසේන ජනාධිපතිතුමා තිරසර සංවර්ධන සමුළුවකට ගිහින් කීවා ලංකාවේ වන ගහනය සීයට 32 දක්වා ගේනවා කියලා. ඒ 2022 වෙනකොට.
ඒත්..
දැන් ලංකාවේ වන ගහනය තියෙන්නේ සීයට 20ට අඩුවෙන්. සීයට එකකින් වන ගහනය වැඩි කරන්න නම් හෙක්ටෙයාර 65,000ක් වනගත කරන්න ඕනෑ. 2022 වෙනකොට සීයට 20 වනගහනය තව 12ක් වැඩි කරන්න නම් ඔය වගේ 12 ගුණයක් වැඩි කරන්න එපැයි. දැන් එහෙම වෙන්නේ නැ. අධ්‍යනයන් අනුව ලංකාවේ සාමාන්‍යයෙන් රක්ෂිත භූමි, තෙත් බිම්වල අවුරුද්දට හෙක්ටෙයාර් 8000ක් විනාශ කරලා තියෙනවා. ඒ කියන්නේ අක්කර 20,000ක්. දැන් අපි පරිසර කණ්ඩායම් හැටියට ඉදිරිපත් කළ වාර්තා අනුව රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව ඇවිත් මෙතෙක් කාලසීමාව තුළ වන සංහාර සිදු කර ඇති ස්ථාන ප්‍රමාණය 296ක්. අක්කර ප්‍රමාණය 62,000ක්. එයින් අක්කර 18,000ක් 2020 අවුරුද්දේ කරපුවා. ඉතිරි අක්කර 44,000 අයිති වෙන්නේ පහුගිය මාස තුනට. මේක බරපතල ප්‍රශ්නයක්. මේ වේගෙන් විනාශ කළොත් තව අවුරුදු පහක් හයක් යද්දී ලංකාවේ වනගහනය සීයට දහයට බහීවි. මම දැක්කා පහුගිය කාලයේ ඉදිරිපත් කළ වාර්තාවක් අනුව කොළඹ නගරයේ ඔක්සිජන් ප්‍රතිශතය අඩු වෙලා. දැන් ඕකට උත්තර හොයන්නේ කොහොමද. ඔන්න සල්ලි එන ව්‍යාපෘති. කොළඹ හරිත නගරයක් කරනවා කියනවා. ඔන්න ඕකට ලෝකෙන් ණයක් ගනීවි. ගස් හිටුවන්න පටන් ගනීවි.
පරිසර සටන් ජාතිවාදයට තල්ලු වූ අවස්ථාත් තිබුණා..
පහුගිය ආණ්ඩුව කාලයේ රාජපක්ෂ මහත්තුරු විල්පත්තුව සෑහෙන අලෙවි කළා. විල්පත්තුවේ වන සංහාරයක් සිද්ධ වෙනවා, දඬුවම් දෙනවා කියලා කිව්වා. ෆේස්බුකියේ සෑහෙන විරෝධයක් ආවා. උද්ඝෝෂණ කළා. පෝස්ටර් ගැහුවා. එතැන තිබුණේ ජාතිවාදය එක්ක මුහු කරපු පරිසර ප්‍රේමයක්. ඒකේ ලාභය මෙයාලා ගත්තා. ආණ්ඩුව බලයට ආවානේ. සෞභාග්‍යයේ දැක්ම පොත පෙරලුවොත් මුල් කවරයෙන් පස්සේ එනවා පෙරවදන වගේ එකක්. ඒකේ සම්පූර්ණයෙන් ලියා තියෙන්නේ හරිත වර්ණයෙන් බැබලෙන, තිරසර සංවර්ධනය සහිත රටක් බවට ලංකාව පත් කරනවා කියලා. මට මතකයි වියත් මග සංවිධානයෙන් ලස්සන පින්තූර දාලා පත්‍රිකාවක් ප්‍රසිද්ධ කළා. ඒකේ මුල ලොකු, ලස්සන ගහක් තිබුණා. ඒ ගහට යටින් තිබුණා මෙහෙම වැකියක්. ගහක් රකින්න ගහක් වගේ නායකයෙක් ඕනෑ කියලා. ඔය ගෙනාවේ ගහක් වගේ නායකයෙක්නේ. ඒ නායකයා කරපු දේවල් තමයි මා මෙතෙක් කීවේ. ජනාධිපතිතුමා කියන්නේ තමන්ගේ කටෙන් පිටවෙන හැමදේම චක්‍රලේඛ කියලා. එයාට ලොකු- බලයක් ලැබිලා තියෙනවා. එයාට ඕනෑ විදියට සියල්ල වෙන්න ඕනෑ. මාධ්‍ය හීලෑ වෙන්න ඕනෑ කියලා කියන්නේ. ඊට පස්සේ යන යන තැන සිද්ධ වෙන්නේ මහා පරිසර සංහාරයක්. එයා ගමකට ගියොත් පරිසරය ඉවරයි. ලංකාවේ වෙනත් තැන්වල ප්‍රශ්න විසඳන්න කලින් තමන්ගේ ගමට යන්න. ගමේ මිනිස්සු අලි කළමණාකරණ රක්ෂිතයක් ඉල්ලලා වල්සපුගල උපවාස කරනවා. දැන් දින 15ක් තිස්සේ අලි ප්‍රශ්නයට විසඳුම් ඉල්ලලා මහියංගණයේත් උපවාසයක්.
පරිසරය වෙනුවෙන් කතා කිරීම සංවර්ධනයට විරුද්ධ බාල දේශපාලන වැඩක් විදියට අර්ථකතනය වුණේ දශක ගණනාවක් තිස්සේ. සමහරුන් කියන ජනප්‍රිය උදාහරණය කණ්ඩලම හෝටලය..
සමහරු කියනවා පරාක්‍රමබාහු කාලයේ හිටියානම් ඒකටත් පරිසර විනාසයක් කියලා විරුද්ධ වෙනවා කියලා. සංවර්ධනය කරනකොට කොහොමත් ගස් කොලන් කපන්න වෙනවා කියලා. අපි පිළි ගන්නවා පරිසරය යම් දුරකට කැප කරන්න ඕනෑ බව. ඒත් ව්‍යාපෘතියක් කරද්දී සමාජ ප්‍රතිඵලයක් තියෙන්න ඕනෑ. අනෙක ඒකෙන් සිදු වන හානිය අවම වෙන්න ඕනෑ. ව්‍යාපෘතියෙන් පස්සේ අලුත් ගැටළු අවම වෙන්න ඕනෑ. පරාක්‍රම සමුද්‍රයේ වයසත් අවුරුදු දාහකට වැඩියි. දැන් ඒ සංවර්ධන ව්‍යාපෘතිය පරිසර බාර ගෙන. ඒත් ගල් අඟුරු බලාගාරයෙන් ප්‍රශ්න නිර්මාණය කරලානේ. කණ්ඩලම හෝටලයේ ව්‍යාපෘතිය වැරදියි. දැන් ඒක ලාභ ලබන බව කියන්න පුළුවන්. ඒත්, ඔය සංකල්ප අනුව ලංකාවේ හැම වැව් තාවුල්ලකම හෝටල් ගහන්න අපි ඉඩ දෙන්න ඕනෑද. අපට දේශපාලනයක් තිබුණාට ගස්කොළන්වලට, සතුන්ට දේශපාලනයක් නෑනේ. ඒ නිසා අපි ඒ පද්ධතිය ආරක්ෂා කරන්න ඕනෑ. සිංහරාජයේ හෝටලයක් ගැහුවොත් ඒක ලාභ ලබන තැනට එන්න පුළුවන්. එතකොට කෙනෙක් කියාවි එදා විරුද්ධ වුණාට මේකෙන් කොච්චර ලාභ ලබනවාද කියලා.
අපට චෝදනා එනවා දේශපාලන ඇහැකින් තමයි විරුද්ධ වෙන්නේ කියලා. ඔව් දේශපාලන ඇහැකින් තමයි. ඒත් අපි කියනවා, පටු දේශපාලන වුවමනාවන්ටයි ඔය වගේ ව්‍යාපෘති ගේන්නේ කියලා. හැම ව්‍යාපෘතියක්ම නරක බව අපි කියන්නේ නෑ. ඒත් නිදහසෙන් පස්සේ මෙතෙක් කරපු ව්‍යාපෘති අතරින් විශාල ප්‍රමාණයක් අසාර්ථකයිනේ. ඔය වාර්තාවලින් කියන්නේ. කෝප් වාර්තා, විගණකාධිපති වාර්තාවලින් මහා පරිමාණ ව්‍යාපෘති පාඩු ලැබූ හැටි කියන්නේ. මම ඉතිහාසය අන්ධ භක්තියෙන් වර්ණනා කරනවා නෙවෙයි. ඒත්, ලංකාවේ තවම වහපු නැති ලාභ ලබන කර්මාන්ත ගොඩක් තියෙනවා. පරාක්‍රම සමුද්‍රය, සොරබොර වැව කියන්නේ ලාභ ලබන ව්‍යාපෘති තමයි. තවමත් ගොවීන් ඒවායින් වගා කරනවා. තවත් දෙයක් තමයි ලංකාවේ මෙතෙක් කල් වැව් තිබුණාට මධ්‍යම කඳුකරයේ වැව් නැති වීම. එයාලා මධ්‍යම කඳුකරයට අත තිබ්බේ නෑ. ඒත්, මෑත ඉතිහාසයේ මධ්‍යම කඳුකරයේ වැව් හැදුවා. දැන් ඔය වැව් කොච්චර අසාර්ථකද. කෙනෙක් ඒ තර්කය එකවර පිළිගන්නා එකක් නෑ. ඒත්, පහුගිය මාස කිහිපයේ මහනුවර කේන්ද්‍ර කරලා සෑහෙන භූ කම්පන සිද්ධ වුණා. මේවායේ හේතු හොයලා අධ්‍යනයක් කරලා තියෙනවාද. මට මතකයි විතානගේ කියන භූගර්භ මහාචාර්යවරයා ඒ කාලයේ ලිපිලේඛනවලින් පෙන්නුවා මධ්‍යම කඳුකරයේ වැව් හදන්න එපා කියලා. මොකද, පාෂාණ ස්ථර දුර්වල නිසා. මහා ජල කඳක් රැස් කළොත් ඔරොත්තු දෙන එකක් නැහැ කියලා. මධ්‍යම කඳුකරයේ පිපුරුම් රැසක් තියෙන බව ඔහු පෙන්නුවා.
නායයෑම් ගොඩක් සිද්ධවෙනවානේ..
ඒක තමයි. මම අහලා තියෙනවා මහාචාර්ය විතානගේ මහතා මරණයට පත් වුණේ දළඳා මාළිගයේ බෝම්බ ප්‍රහාරයේ ශබ්දය ඇහිලා හෘදයාබාධයක් හැදිලාලු. ඔහු ඒ මොහොතේ කම්පනය වෙලා තියෙන්නේ වික්ටෝරියා වේල්ල පිපුරුවා කියලා හිතලයි. ඒ කියන්නේ ඔහු වේල්ල ගැන කල්පනා කිරීමෙන්ම අසනීප වෙලා. පහුගිය කාලයේ හඟුරන්කෙත නාය ගියාම ගලාගෙන ආ මඩ රන්දෙණිගල ජලාශයේ පතුළේ තියෙන්නේ. රොන්මඩෙන් පිරිලා. රන්ටැඹේ ජලාශය තියෙන්නේ රන්දෙණිගල ජලාශයට පහළින්. සීයට 65ක් මඩෙන් පිරිලා තියෙන්නේ. දැන් ඔය වැව්වලට තවම අවුරුදු 50ක් නැහැනේ. ඒත් ඒ වැව්වලට පිළිකා හැදිලානේ. සොරබොර වැවට අවුරුදු 2200ක්. පරාක්‍රම වැවට අවුරුදු 1000ක්. දැන් පරිසරය පිළිඅරන් තියෙන්නේ මොන ව්‍යාපෘතියද. මේ සංවර්ධනය එකපාර හොඳ, නරක බව කියන්න අසීරුයි. ඒත් ඒවා කොච්චරකල් පවතිනවාද, මිනිසුන්ට සහ පරිසරයට කොච්චර බලපෑම් සිද්ධවෙනවාද කියලයි සංවර්ධනය ගැන කල්පනා කරන්න ඕනෑ.■
