■ වෛද්‍ය තුෂ් වික්‍රමනායක
එක්සත් ජාතීන්ගේ ප්‍රඥප්තිය ආරම්භ වන්නේ, “මූලික මානව අයිතිවාසිකම් කෙරෙහි විශ්වාසය, මනුෂ්‍යයාගේ ගෞරවය හා වටිනාකම පිළිබඳ විශ්වාසය, පුරුෂයින් හා ස්ත්‍රීන් හා ලොකු කුඩා ජාතීන්ගේ සමාන අයිතිවාසිකම් කෙරෙහි” වන විශ්වාසය තහවුරු කරමිනි.
එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ යෝජනා අයිතමය 2: ඛල1රැඍැඩ 1 යටතේ, “සංහිඳියාව, වගවීම සහ මානව හිමිකම් ප්‍රවර්ධනය කිරීම” සඳහා රාජ්‍යයන් 22 ක් විසින් පක්ෂවද, 11 ක් ඊට එරෙහිව ඡන්දය භාවිත කළ අතර, රටවල් 14 ක් 2021 මාර්තු 23 වන දින ඡන්දය භාවිත කිරීමෙන් වැළකී සිටියහ.
මෙය, විදේශ කටයුතු අමාත්‍ය දිනේෂ් ගුණවර්ධන විසින් මෝඩ හා විහිළුකාරී ස්වරූපයෙන් ප්‍රකාශ කළාක් බඳු ජයග්‍රහණයක් නොවේ. එමෙන්ම, ඔහුගේ තර්කනය හා ගණිතය පිළිබඳ දැනුමට ඊර්ෂ්‍යා නොකළ යුතුය. මෙය නැවත නැවතත් කරන ලද අනතුරු ඇඟවීම් නොසලකා හැරීම අධෛර්යමත් කරමින් ලද වත්මන් ආණ්ඩුවේ අන්ත පරාජයක් වන අතර, ශ්‍රී ලංකාවේ ජනතාව වෙත එල්ල වූ බරපතළ නින්දාවකි.
මෙම ඡන්දය ශ්‍රී ලංකාවේ ජනතාවට එරෙහිව නොවූවක් වුවත්, රජයේ මිත්‍ර පාක්ෂිකයන් විසින් එය එක්සත් ජාතීන්ගේ කවුන්සිලය දේශපාලනීකරණය වීමක් හා ජාතිවාදයේ එකම පැරණි තුරුම්පුව භාවිත කිරීමට උත්සාහ දැරීමක් ලෙසට ලේබල් අලවමින්, එය අපගේ ස්වෛරීභාවයට හා ස්වාධීනත්වයට එරෙහිව දෙනු ලැබූ තීන්දුවක් ලෙසින් හඳුන්වමින්, ජනතාවගේ බලාපොරොත්තු සුන්වීම වෙනතක හැරවීමට උත්සාහ දරමින් සිටිති. ශ්‍රී ලංකාවේ සියලු‍ම පුද්ගලයන්ට ආගම, විශ්වාසය හෝ ජනවාර්ගික සම්භවය නොතකා සාමකාමී හා එක්සත් රටක ජීවත් වීමේ අයිතිය ඇතුළත් මානව හිමිකම් පූර්ණ ලෙස භුක්ති විඳීමට අයිතිය ඇති බව යෝජනාව මගින් සනාථ වේ.
2018 වසරේ සිට එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් මහ කොමසාරිස්වරිය ලෙස කටයුතු කරන මිෂෙල් බැචෙලෙට්, ශ්‍රී ලංකාවේ පිරිහෙන මානව හිමිකම් තත්වය පිළිබඳව තමා “තැතිගත්” බව ප්‍රකාශ කරමින් හා අනාගත මානව හිමිකම් උල්ලංඝන කිරීම් පිළිබඳ වර්ධනය වන අවදානම හමුවේ මුහුණ දීම සඳහා මානව හිමිකම් කවුන්සිලය විසින් ගත යුතු පියවර පිළිබඳ යෝජනා කරමින්, 2021 ජනවාරි 27 වන දින සිය වාර්තාව නිකුත් කළාය.
1 වැනි සත්‍යය: ශ්‍රී ලංකාව 2006-2008 වසර දක්වා එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ සාමාජික රටක් විණි. අපට රාජ්‍ය නායකයා ලෙස ආත්මාර්ථය කේන්ද්‍ර කරගත්, අත්දැකීම් අඩු, කුඩා දරුවෙකු සිටින බව සත්‍යයක් නමුත්, යුක්තිය සහ සංහිඳියාව සෙවීමේ සහ මූලික මානව අයිතිවාසිකම් ආරක්ෂා කිරීම සම්බන්ධයෙන් පොදු නොසලකා හැරීමක් පෙන්නුම් කරමින්, 2015 සම්මුති යෝජනාව සඳහා සම අනුග්‍රාහකත්ව සහය දැක්වීම, ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා විසින් ඉල්ලා අස්කර ගත් විට, පළපුරුදු ජ්‍යෙෂ්ඨ සාමාජික පිරිවර, ඉදිරියේදී සිදුවිය හැකි විනාශය ගැන අනතුරු අඟවා තිබිය යුතුය. වඩාත්ම අවදානමට ලක්වූවන් ආරක්ෂා කිරීමට එක්සත් ජාතීන්ගේ කවුන්සිලය ක්‍රියා කරනු ඇති බැවින්, ඔවුන්ගේ අධිමාන්නයෙහි ප්‍රතිවිපාක ඔවුන් දැන සිටිය යුතුය. අප ජීවත් වන්නේ විශ්‍රාමික නිවසක සිටීමට සුදුසුකම් ඇති අකාර්යක්ෂම වැඩිහිටි පුරවැසියන් සමූහයක් විසින් පාලනය කරන රටක ය.
2 වැනි සත්‍යය: 2020 වසරේ සිට ජනාධිපතිවරයා විසින්, අවම වශයෙන් යුද අපරාධ පිළිබඳ චෝදනා ලැබූ වත්මනෙහි හමුදා සේවයෙහි නිරත හෝ හිටපු හමුදා සහ බුද්ධි අංශ සාමාජිකයින් 28 දෙනෙකු, ප්‍රධාන පරිපාලන තනතුරු සඳහා පත් කර ඇති අතර, පවත්නා ආයතනයන්හි බලතල හා සමවන හෝ ඉක්මවා යන නොපැහැදිලි, පුළුල් හෝ සීමාව ඉක්ම වන බලතල සහිත ජනාධිපති කාර්ය සාධක බලකා කිහිපයක් පිහිටුවා ඇත. මෙම ‘චෝදනා’ පිළිබඳ කිසියම් සැකයක් ඇත්නම්, ආරක්ෂක ලේකම්වරයාගේ මෑත කාලීන ස්ථාවරය මෙම චෝදනා ශක්තිමත් කර තිබේ. අප ජීවත් වන්නේ, රාජ්‍ය අනුග්‍රහය දක්වන උණ්ඩයකින් අපගේ ගැටලු විසඳන හා අපගේ හඬ යටපත් කෙරෙන රටක ය.
3 වැනි සත්‍යය: ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 20 වන ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය මගින්, ජනාධිපති සහ විධායක බලතලවල විෂය පථය විශාල ලෙස පුළුල් කරමින් සහ 19 වන ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයෙන් හඳුන්වා දුන් බොහෝ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී වාසි ආපසු හරවමින්, රජයේ විවිධ ශාඛා අතර බල තුලනය වෙනස් විණි. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාව දුමාරයක් මෙන් අහෝසි කරනු ලැබිණි. මෙහි ප්‍රතිඵලය වනුයේ, ආණ්ඩුවේ සාමාජිකයන් හා ඔවුන්ගේ හිතවතුන් සම්බන්ධ සියලු‍ම නඩු සම්පූර්ණයෙන් ඉවත් කිරීමයි. අප ජීවත් වන්නේ පූර්ණ බලය නියත වශයෙන්ම දූෂිත, සාමාන්‍ය පුරවැසියන්ට කිසි විටෙකත් යුක්තිය පසිඳලීමට නොහැකි වන රටක ය.
4 වැනි සත්‍යය: බහුතරයේ අනුමැතිය ලබා ගැනීම සඳහා කොවිඩ් -19 මෙහෙයුම් මිලිටරීකරණය කිරීම සහ වාණිජකරණය කිරීම, ඉස්ලාමීය හා කතෝලිකයන්ගේ සිරුරු බලහත්කාරයෙන් ආදාහනය, පුද්ගලයන් ලේබල් කිරීම හා නින්දාවට පත් කිරීම සහ අපගේ විදෙස් ශ්‍රම බලකාය නැවත මෙරටට ගෙන්වා ගැනීම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම මානව හිමිකම් සෘජුව කඩකිරීමකි. පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරයේ වින්දිතයන්ගේ ජීවිත සමග දේශපාලනය ක්‍රීඩවෙහි නිරත වීම, බුද්ධ ප්‍රතිමා, සුසාන භූමි සහ දෙමළ ජනතාවගේ ස්මාරක විනාශ කිරීම මගින් ජනවාර්ගික ගැටුම් ඇති කිරීමට යත්න දැරීම කනගාටුවට කරුණක් වන අතර, මුස්ලිමුන්, සිංහලයන් සහ තර්ජනයක් ලෙස සලකන වෙනත් ඕනෑම අයෙකු නීති විරෝධී ලෙස රඳවා තබා ගැනීම පොදු සංසිද්ධියක් වී තිබේ. රම්සි රසීක් සහ හිජාස් හිස්බුල්ලා එලෙස අසාධාරණයට ගොදුරු වූ අතර, හිස්බුල්ලා 2020 අප්‍රේල් මාසයේ සිට කිසිදු චෝදනාවකින් තොරව සිරගෙදර ළතැවෙති. අප ජීවත් වන්නේ අපේ සිතුවිලි, කථාව, ලිවීම සහ සමාජ මාධ්‍ය භාවිතය පවා පාලනය කිරීමේදී අයිසීසීිපීආර් සහ ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත අනිසි ලෙස භාවිත කරන රටක ය.
5 වැනි සත්‍යය: ශ්‍රී ලංකාවේ අපරාධ යුක්ති විනිශ්චය පද්ධතිය දිගු කලක් තිස්සේ බාධාවන් හා ඇඟිලි ගැසීම්වලට ලක්ව ඇති අතර, වර්තමාන රජය විසින් අතීත අපරාධවලට වගවීම වැළැක්වීම සඳහා අඛණ්ඩ පරීක්ෂණ සහ අපරාධ නඩු විභාග නතර කිරීමට උත්සාහ දරා තිබේ. “දේශපාලන හිංසනයට ලක් කිරීම” පිළිබඳව විමර්ශනය සඳහා ඉකුත් ජනවාරියේ මාසයේදී, රජය විසින් පත්කළ කොමිසම සිය පුළුල් වරමත් සමග පොලිස් පරීක්ෂණ සහ අධිකරණ ක්‍රියාමාර්ගවලට මැදිහත් වී ඇති අතර, ඉහළ පෙළේ මානව හිමිකම් හා දූෂණ සම්බන්ධ නඩු කිහිපයකින්ම පොලීසිය හා අධිකරණය අවතක්සේරු කරමින් බලපෑම් කර තිබේ. අප ජීවත් වන්නේ අපේ අනාගතයේ සැබෑ ප්‍රතිලාභීන් වන අපේ දරුවන්ට එරෙහි ප්‍රචණ්ඩත්වයට පූර්වාදර්ශ සපයන, කිසිදු වගවීමකින් තොරව මරණීය දණ්ඩනය නියම වූ කුරිරු ළමා ඝාතකයා ජනාධිපතිවරයා විසින් නිදහස් කරනු ලබන රටක ය.
නිර්දේශ ක්‍රියාත්මක කිරීම සහතික කිරීම සඳහා එක්සත් ජාතීන්ගේ කවුන්සිලය මගින් මාස 22ක කාලයක් තුළ ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 2.8ක් වෙන් කෙරිණි. කවුන්සිලය නැවත රැස්වන 2021 ජුනි සහ සැප්තැම්බර් මාසවලදී ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රගතිය දැඩි ලෙස සෝදිසි කරනු ලැබේ.
අවසාන යෝජනාව මගින් පුද්ගල සම්බාධක නිර්දේශ කර නොතිබුණද, මානව හිමිකම් ක්‍රියාවලියෙහි නිරත වීමට ශ්‍රී ලංකාව දිගින් දිගටම අපොහොසත් වන්නේ නම්, එක්සත් ජාතීන්ගේ කවුන්සිලය මගින් අනුග්‍රහය දක්වන ජාත්‍යන්තර උසාවියකින් පුද්ගල සම්බාධක පැනවීම දක්වා ගැටලු‍ව දුරදිග යා හැකි බවට එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය සඳහන් කරයි. තවද, අනෙකුත් සාමජික රටවලටද ශ්‍රී ලංකාවට එරෙහි සම්බාධක පැනවීමට හැකි බවට, කවුන්සිලය වැඩිදුරටත් අවධාරණය කරයි. එම ක්‍රියාවලිය සිදු කෙරෙන ආකාරයද ඉන් මැනවින් පැහැදිලි කර තිබේ. අප සියල්ලන්ම කුසගින්නෙන් මරණයට පත් වීමට පෙර, ස්වකීය උද්දච්චකම පරාජය කර නිහතමානිව වරද පිළි ගන්නා හැටියට අප රජයට බල කළ යුතුය. ■
