ශ්‍රී ලංකාව දේශපාලන වශයෙන් විශාල පරිහාණියකටත්, අර්බුදයකටත්, ගැටුම් බහුල නව අවධියකටත් වේගයෙන් තල්ලු වෙමින් සිටින බව පෙනේ. එම ක්‍රියාවලිය නැවැත්වීමට හෝ අඩු තරමින් එය අඩාළ කිරීමටවත්, හැකියාවක් ආණ්ඩුවට නැති බව පෙනේ.
යහපාලන ආණ්ඩුවත්, එයටම සුවිශේෂ ආකාරයෙන්, තල්ලු වූයේ මෙවැනිම ව්‍යාකුලත්වයකටය. මේ ආණ්ඩුවේ විශේෂත්වය නම්, ව්‍යාකුලත්වයට පිළියම් වශයෙන් ආණ්ඩුවේ නායකත්වය සුදුසුයැයි සිතන ක්‍රියාමාර්ග, අවුල තවත් තියුණු කිරීමට හේතු වීමයි.
පසුගිය මාස සහ සති කිහිපය තුළ දේශීය වශයෙනුත්, ජාත්‍යන්තර වශයෙනුත් සිදුවූ වර්ධනයන් දෙකක් ආණ්ඩුව පත්වී තිබෙන අර්බුදය උත්සන්න කිරීමට හේතුවූ බව පෙනේ. පළමුවැන්න, ආණ්ඩුව දේශීය වශයෙන් තියුණු ‘විශ්වසනීයත්වයේ අර්බුදයකට’ පත්වීමයි. පසුගිය අවුරුදු දෙක තුළ සෙමින් ගොඩනැගුණු මෙම විශ්වසනීයත්වයේ අර්බුදය, සෑම සතියකම පාහේ අලුත් සාධකයක් එකතු කරමින්, අලුත් වීම මේ වසර මුල් දිනවල පටන් දක්නට ලැබුණු දෙයකි. ගස් කැපීම, වනාන්තර එළි කිරීම, දූෂණය, පරිපාලන අකාර්යක්‍ෂමතාව යන මේවා සාමාන්‍ය තත්වයන් යටතේ ආණ්ඩුවකට පහසුවෙන් කළමනාකරණය හැකි ප්‍රශ්නයි. එහෙත් ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ රජයට සිදුවන බව පෙනෙන්නේ, ඒවා ආණ්ඩුව පිළිබඳ මහජනතාව තුළ ඇති විශ්වසනීයත්වයේ අර්බුදය දිග්ගැස්සීමේ සාධක බවට පත්වීමයි.
ජාත්‍යන්තර කාරණය නම්, එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව අයිතිවාසිකම් කවුන්සිලයේදී ආණ්ඩුව ලබාගත් දේශපාලන පරාජයයි. එය දේශපාලන පරාජයක් බව සිතීමටවත් ආණ්ඩුව තවමත් දක්වන නොහැකියාවෙන් පෙන්නුම් කරන්නේ, එම පරාජයෙන් ගොඩඒම සඳහා ඉදිරි කාලයේදීවත් අවශ්‍ය පියවර ගැනීමේ දේශපාලන හෝ බුද්ධිමය සූදානමක්, හැකියාවක් හෝ ගමන්මග නිවැරදි කර ගැනීමේ නිපුණතාවක් ආණ්ඩුවේ නායකයන්ට නොමැති බවයි. එය කනගාටුවට කරුණකි. මන්ද යත් ඒ මගින් විපතට පත්වන්නේ ආණ්ඩුව පමණක් නොව, මුළු රටම සහ ජනතාවමද වීමයි.
අප දේශීය දේශපාලනය තුළ සිදුවන අපගමනයන් ගැන අවධානය යොමු කරන්නේ නම්, මතුවෙමින් පවත්නා ප්‍රවණතා කිහිපයක්ම හඳුනාගත හැකිය. ඉන් පළමුවැන්න, සමාජයේ දිනපතා උග්‍ර වන ජීවන අර්බුදයෙන් ජනතාවට සහන සැලසීමට ආණ්ඩුවට කිසිදු හැකියාවක් හෝ ඕනෑකමක් නොතිබීමේ ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් තියුණු වන සමාජ අසන්තුෂ්ටිය සහ අසහනයයි. ආණ්ඩුවේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්තියේ ප්‍රධාන ඉලක්කය වී තිබෙන බව පෙනෙන්නේ, කෝවිඩ් වසංගතය විසින් ඉතා දුර්වල කරන ලද ජාතික ආර්ථිකයේ සාර්ව-ආර්ථික පදනම් ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීමයි. විදේශ සහ දේශීය ණය උගුලෙන් ගැලවීම, විදේශ විනිමය ඛාදනය නතර කරගැනීම, රුපියල දැඩි ලෙස අවප්‍රමාණ වීම නතර කර ගැනීම, දේශීය කර්මාන්තවලට දිරිදීම, දේශීය ආයෝජකයන්ට අත දීම සඳහා බැංකු පොලී අනුපාතය දැඩි ලෙස පහත දැමීම යන ක්‍රියාමාර්ග ආණ්ඩුව ගෙන තිබෙන්නේ ඒ නිසාය. එහෙත් තවමත් අප රටේ ආර්ථිකය යළි වර්ධනය වීමක් පිළිබඳව තිබෙන්නේ අවම ලක්‍ෂණයි. සමහර විට මෙම වසර අවසානය දක්වාමද මෙම ආර්ථික ව්‍යසනකාරී තත්වය තිබෙන්නට ඉඩ තිබේ.
එයට සමාන්තර ගැටලුව වන්නේ, මහජනතාවගේ දෛනික ආර්ථික පැවැත්ම පත්වී තිබෙන පෙර නොවූ විරූ අර්බුදය විසඳීමට පියවරක් ගැනීමට ආණ්ඩුවට නොහැකි වීමයි. ඒ ගැන කිසිවෙකු ආණ්ඩුවට දොස් පැවරිය යුතු නැත. මන්ද යත්, ඒ සඳහා පහසු ප්‍රතිපත්ති ක්‍රියාමාර්ග නැති නිසාය. එහෙත් ගැටලුව තිබෙන්නේ, මහජනතාව මුහුණ දෙමින් සිටින මෙම මහා ජීවන අර්බුදය ගැන වැටහීමක් හෝ සංවේදීතාවක් ආණ්ඩුවේ දේශපාලන නායකයන්ගෙන්වත් ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති සම්පාදනය කරන නිලධාරීන්ගෙන්වත් ප්‍රකාශ නොවීමයි. දොස් පැවරිය යුත්තේ එයටය. මහජනතාව දැන් කෝප වී සිටින බව පෙනෙන්නේ, තමන් බලයට පත්කර තිබෙන්නේ ‘හදවතක් නැති ආණ්ඩුවක්ය’ යන අවබෝධය, ඔවුන්ගේ හෘදය ශාක්‍ෂියට කරදර කරන නිසාය.
එපමණක් නොවේ. සමාජය මහත් ගැටුම්කාරී තත්වයකට ගමන් කරන බවටද ආණ්ඩුවට අවබෝධ වන බවක් පෙනෙන්නේ නැත. මුස්ලිම් සහ දෙමළ ජනතාව සම්බන්ධයෙන් අනුගමනය කරන ප්‍රතිපත්තිය, කෙනකුට සිහිගන්වන්නේ, 1978දී ජේ.ආර්. ජයවර්දන ආණ්ඩුව පිහිටුවීමත්, 1983ත් අතර තිබි අවුරුදු කිහිපයයි. එම ආණ්ඩුවේම නායකයන්ගේ ප්‍රකෝපකාරී ප්‍රකාශ සහ ක්‍රියා නිසා ඒ වන විට උග්‍රවීම ආරම්භ වී තිබුණ දෙමළ ජනවාර්ගික ප්‍රශ්නය, විසඳිය නොහැකි ලෙස ආණ්ඩුවේ ග්‍රහණයෙන් ගිලිහී යාම සිදු වූයේ මේ කාලයේදීය. දැනට තිබෙන්නේද ඊට සමාන්තර ක්‍රියාවලියක් බව පෙනේ. දෙමළ සහ මුස්ලිම් ප්‍රජාවන්, දේශපාලන වශයෙන් හුදෙකලා කිරීම තම දේශපාලන ක්‍රියාමාර්ගයේ කොටසක් බවට පත් කිරීමට ආණ්ඩුවේ සමහර කොටස් ගන්නා බව පෙනෙන ප්‍රයත්නය, අතීතයෙන් දේශපාලන පාඩම් ඉගෙන ගැනීමට ඇති නොහැකියාවන්හිද ප්‍රතිඵලයකි. එය වාර්ගික මතවාදය සහ මිලිටරිවාදී දේශපාලන චින්තනය විසින්ද හැඩ ගස්වනු ලැබ ඇති ප්‍රතිපත්තියකි. එහෙත් දේශපාලනයේදී නම් අතීතයෙන් පාඩම් ඉගෙන නොගැනීම බරපතළ වැරැද්දකි. මේ බව කවුරුන් හෝ ජනාධිපතිතුමාට පෙන්වා දිය යුතුව තිබේ. ජනවාර්ගික ගැටුම් උත්සන්න වීමේ තවත් කාල පරිච්ඡේදයක් ලංකාවට කරනු ඇත්තේ, දැනටමත් කෝවිඩ් වසංගතය විසින් ඇති කරනු ලැබ තිබෙන ගොඩ ඒමට දුෂ්කර අර්බුදය තවත් තියුණු කිරීම බව දේශපාලන සාමාන්‍ය දැනුම වුවත්, එය ආණ්ඩුවට නොවැටහෙන්නේ මන්ද?
ජිනීවා යෝජනාවෙන් පසු ලංකාව ඇදී යන බවට පෙනෙන දේශපාලන තත්වය, ඉහත කී කරුණ තරම්ම කණස්සල්ල ඇතිකරන්නකි. ලංකාව තුළ, විහේෂයෙන් ආණ්ඩුව පැත්තෙන්, එම යෝජනාවට ප්‍රතිචාර දැක්වෙන බව පෙනෙන්නේ, සම්මත වූ යෝජනාවට පමණක් නොවේ. ආණ්ඩුව ගොඩ නගා ඇති එම යෝජනාව පිළිබඳ අර්ථකථනයටය. ‘යුද අධිකරණය, විදුලි පුටුව’ පිළිබඳ කතිකාව අලුත් වීමට හොඳටම ඉඩ තිබේ.
මේ අතර, ලංකාවේ ජනතාවගේ දෘෂ්ටි කෝණයෙන් බලන විට, ජිනීවාවලදී සිදුවූ දෙයින් වඩාත් සේවය කෙරෙනු ඇත්තේ යහපත් ප්‍රතිඵලවලට නොව අයහපත් ප්‍රතිඵලවලට බව කිව යුතුය. විශේෂයෙන් එහි ඇති ‘ජාත්‍යන්තර අධිකරණ බලය’ පිළිබඳ වගන්තිය, යෝජනාවේ නිර්මාතෘවරුන් වන ඇමෙරිකාවට, බි්‍රතාන්‍යයට සහ යුරෝපයට පාලනය කළ නොහැකි ආකාරයේ මර්දනකාරී පරිවර්තනයකට ලංකාණ්ඩුව තල්ලු කිරීමට තුඩු දීමේ හැකියාව තිබේ. එහි ආසන්න වින්දිතයන් වනු ඇත්තේ මේ රටේම දේශපාලන සහ මානව අයිතිවාසිකම් ක්‍රියාකාරිකයන්, ස්වාධීන දේශපාලන මත දරන පුරවැසියන්, ආණ්ඩුව විවේචනය කිරීමට ඉදිරියට එන ජනමාධ්‍යකරුවන් සහ සුළු ජන ප්‍රජාවන්ට අයත් පුරවැසියන්ය. ඔවුන් ආරක්‍ෂා කිරීමට එම බටහිර රටවලට නොහැකිය. යුරෝපය, ඇමෙරිකාව, ජපානය සහ ඉන්දියාව එක් පසෙකිනුත්, චීනය සහ රුසියාව තවත් පසෙකිනුත් සිටින ලෝකයේ බල කඳවුරු දෙකක් අතර ඇතිවන බල ගැටුම තුළ ලංකාවද සිරවීමට තිබෙන ඉඩකඩද වැඩිය. ලංකාවේ මාන අයිතිවාසිකම් ආරක්‍ෂා කිරීම, ජිනීවා යෝජනාවේ ප්‍රකාශිත අරමුණ වුවද, එම යෝජනාව විසින් මුදා හරිනු ලබන දේශපාලනය විසින්, එම අරමුණ නිෂේධ කරන්නටද බොහෝ විට ඉඩ තිබේ. චීනය සහ රුසියාව ලංකාවේ දේශපාලන පරමාදර්ශ බවට පත්කිරීමට, ජිනීවා යෝජනාව සතු විභවතාව අප අඩුවෙන් තක්සේරු කළ යුතු නැත. මෙය වනාහි ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය වර්තමානයේදී මුහුණ දෙන විසඳීමට දුෂ්කර ගැටලුවේම එක පැත්තකි. ජිනීවා යෝජනාව සම්මත වීම පිළිබඳව ලංකාවේ මානව හිමිකම් ප්‍රජාවට සතුටු වීමට නොහැකි නව යථාර්ථයක් නිර්මාණය වීමට පටන්ගෙන තිබෙන බව පෙනේ. එය නම්, ආණ්ඩුවේ අධිකාරවාදී පරිවර්තනය වේගවත් වීමයි. චීනයේ දේශපාලන ආකෘතියට ඉක්මනින් පරිවර්තනය වීමයි. එය එසේ නොවේවාය යන්න හැම දෙනාගේම ප්‍රාර්ථනාව විය යුතු වුවත්, එම පරිවර්තනය වේගවත් කිරීමේ ජාත්‍යන්තර සාධකය, තම කාර්යය ඉටු කර තිබෙන බව පෙනේ. තමන්ට පාලනය කළ නොහැකි විනාශකාරී දේශපාලන ක්‍රියාවලියක් ලංකාව අභ්‍යන්තරයේ මුදාහැරීම ගැන අමෙරිකාවට, එංගලන්තයට සහ යුරෝපා සංගමයට තේරුම් නොයනු ඇත. තම රට තුළ තමන්ට පාලනය කළ නොහැකි විනාශකාරී දේශපාලන පරිවර්තන ක්‍රියාවලියකට තමන්ද හවුල් වී ඇති බව අප රටේ මානව අයිතිවාසිකම් ප්‍රජාවටද නොවැටහෙනු ඇත. ඒ නිසා කනගාටුදායක ලෙස සිදුවීමට ඉඩ තිබෙන්නේ ආණ්ඩුවේ නව දේශපාලන පරිවර්තනයේ පළමු වටයේම වින්දිතයන් බවට පත්වීමට ඔවුන්ට සිදුවීමයි.
මෙය වනාහි වැළැක්විය නොහැකි දේශපාලන ඛේදයකි. ලංකාව දේශපාලන වශයෙන් බුරුමයේ මාවත තෝරා නොගනු සඳහා වැඩ කිරීම, ඉදිරි කාලයේදී ලංකාවේ සියලු දේශපාලන පක්‍ෂවල වගකීම වේ.
ලංකාව තියුණු දේශපාලන සන්ධිස්ථානයකට වර්තමානයේ පැමිණ සිටින බව පෙනේ. එම සන්ධිස්ථානයේදී සිදුවන තීරණාත්මක සිදුවීම් බොහොමයක්ම වර්තමාන පොදු ජන පරමුණු ආණ්ඩුව සහ එහි නායකත්වය වන ජනාධිපතිවරයා වටා සිදුවන ඒවා බවද පෙනේ. ජාත්‍යන්තර වශයෙන්ද, දේශීය වශයෙන්ද, ආණ්ඩුවත්, ආණ්ඩුවේ නායකත්වයත්, පෙර නොවූ විරූ ආකාරයේ හුදෙකලා වීමකට පත්වී තිබේ. බටහිර සහ යුරෝපා කඳවුරෙන් මෙන්ම ඉන්දියාව සහ ජපානයෙන්ද ලංකාව හුදෙකලා වීම පළමු වරට සිදුවූ දෙයකි. එමෙන්ම, ආණ්ඩුව සහ එහි නායකත්වය ගැන මහජන විශ්වාසය බිඳවැටීම මීට පෙර කිසිදු ආණ්ඩුවක් අත් නොදුටු ආකාරයක වේගයෙන් සිදුවූවකි. මෙම ද්විත්ව හුදෙකලාභාවයෙන් ගොඩඒමට ජනාධිපතිතුමා කළ යුතු හොඳම දෙය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පාලකයකු වීම, දැනට සිදුවී තිබෙන මිලිටරිකරණය ආපසු හැරවීමේ නිර්-මිලිටරිකරණ ක්‍රියාවලියක් දියත් කිරීම, ආණ්ඩුව ‘හදවතක් ඇති’ ආණ්ඩුවක් බවට පත්කිරීම සහ සමාජ විශ්වාසය යළි ගොඩනැගිය හැකි අලුත් ආකාරයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ජීව ගුණයෙන් මගපෙන්වනු ලැබූ සංවාදයක් පුරවැසියන්ද, විරුද්ධ පක්‍ෂද, සිවිල් සමාජ කණ්ඩායම් සමගද අලුතින් ආරම්භ කිරීමයි. කෙටියෙන් කිවහොත්, දේශපාලන නායකයකු වශයෙන් තමන්ද, තම ආණ්ඩුවද, දේශපාලන සහ මතවාදී වශයෙන් යළි නිර්මාණය කිරීමයි.
එවැනි ප්‍රති-නිර්මාණය වීමක් ජනාධිපතිතුමාද, ආණ්ඩුව පැත්තෙන්ද සිදු නොවන්නේ නම්, ඔවුන් ඉදිරියේ විවෘත වීමට බොහෝ විට ඉඩ තිබෙන්නේ සේද මාවත සමග සමාන්තරව වැටී ඇති බුරුම මාවතයි. විරුද්ධ පක්‍ෂයේ මන්ත්‍රීවරුන් කිහිප දෙනකුද මේ ගැන දැනටමත් අනතුරු අඟවා තිබේ. අඩු තරමින් එම සාකච්ඡාවවත් ඉදිරියට ගෙනයාම විරුද්ධ පක්‍ෂ විසින් කළ යුතුව තිබේ.
එම සාකච්ඡාව ඉදිරියට ගෙනයාමේදී විරුද්ධ පක්‍ෂ සහ සිවිල් සමාජ කණ්ඩායම් විසින් කළ යුතු වන්නේ, අලුත් මූලෝපායක් සකස් කර ගැනීමයි. ඒ මගින් තේමා දෙකක් අවධාරණය කළ හැකිය. පළමුවැන්න නම්, එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලය, එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය සහ බටහිර රාජ්‍ය කඳවුර සමග සතුරු ප්‍රතිවිරෝධතා නිර්මාණය කරමින් විවෘත ගැටුමකට යාම කිසිසේත්ම ආණ්ඩුවටවත්, ලංකාවටවත්, ලංකාවේ ජනතාවටවත් යහපතක් ගෙන නොදෙනු ඇත යන්නයි. දෙවැන්න, ලංකාවේ පවත්නා ගැටලුව උග්‍ර කිරීමට දායක වන ‘රණකාමී’ උපාය මාර්ගයක් තෝරා නොගෙන, එ.ජා. මානව හිමිකම් කවුන්සිලය, එ.ජා. සංවිධානය සහ බටහිර රාජ්‍ය පද්ධතිය සමග අලුත් ආකාරයේ සාධනීය සංවාදයකට සහ ගනුදෙනුවකට එළඹීමේ ප්‍රයෝජ්‍යතාවාදී සහ දිගුකාලීන යහපත් ප්‍රතිඵල තිබෙන බව පෙන්වාදීමයි.
මධ්‍යස්ථව මෙම ගැටුම දෙස බලන ඕනෑම කෙනකුට පෙනෙන දෙයක් නම් ආණ්ඩුව සහ මානව අයිතිවාසිකම් කවුන්සිලයත්, බටහිර රාජ්‍ය කඳවුරත් අතර දැනට ගොඩනැගී තිබෙන ආතතිය සහ ගැටුමේ තියුණු බව අඩුකිරීමට එනම් DEESCALATE කිරීමට ගත හැකි සංයුක්ත සහ නව පියවර ගැන සාකච්ඡාවක් ඇරඹීම, වඩාත් සාධනීය විකල්පය බවයි. ■
ජිනීවා යෝජනාවේ අනපේක්‍ෂිත ප්‍රතිඵල
- Advertisement -
