ඉන්දියාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට සිදුවී තිබෙන්නේ කුමක්ද? යන කරුණ මේ දිනවල ඉන්දියාවේ ඉංග්‍රීසි පුවත්පත්වල සාකච්ඡා කරන ප්‍රශ්නයක් වී තිබේ. එයට ආසන්න හේතුව, ඇමෙරිකාවේ සහ ස්වීඩනයේ තිබෙන පර්යේෂණ ආයතන දෙකක්, ඉන්දියාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ ශීඝ්‍ර පසුබෑමක්, අගමැති මෝදිගේ බී.ජේ.පී. ආණ්ඩුව යටතේ ඇති බව වාර්තා කරමින්, ලෝක ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දර්ශකයේ ඉන්දියාවට හිමි ස්ථානය පහළට බැස්සීමයි.
මේ පිළිබඳ ඉන්දියානු ආණ්ඩුවේ ප්‍රතිචාරය, විදේශ ඇමති ජයසංකර් මහතාගේ පුවත්පත් නිවේදනයකින් ප්‍රකාශ විය. උපහාසාත්මක ප්‍රතිචාරයක් ලෙස ලියා තිබුණු එහි ප්‍රධාන තර්කය වූයේ, ‘අපට ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය උගන්වන්න ඒගොල්ලන්ට තිබෙන අයිතිය කුමක්ද?’ යන්නයි.
මේ අතර, ලංකාවේද ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ තත්වය ගැන ලෝක මට්ටමේ සාකච්ඡාවක් පසුගිය මාසයක පමණ කාලයක් තිස්සේ සිදුවෙමින් තිබේ. එය දිග හැරෙන්නේ, ජිනීවා නුවර පිහිටි එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ මානව අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ කවුන්සිල කාර්යාලයේය. බි්‍රතාන්‍යය, ඇමෙරිකාව ඇතුළු බටහිර රටවල් කියන්නේ, නව ආණ්ඩුව යටතේ ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ ශීඝ්‍ර අපගමනයක් සහ පසුබෑමක් සිදුවෙමින් පවතින බවයි. ලංකාවේ ආණ්ඩුව වෙතින් මෙම විවේචනයට දැක්වෙන ප්‍රතිචාරයද ඉන්දියාවේ විදේශ කටයුතු ඇමතිවරයාගේ ප්‍රතිචාරයට බොහෝ සමානය. ‘අපේ රටේ සියලු ප්‍රශ්න ඇතිකරපු යටත් විජිත පාලකයන්ට, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය, මානව අයිතිවාසිකම් ගැන කතා කරන්නට සදාචාරාත්මක අයිතියක් තිබෙනවාද?’ යන්න අපගේ විදේශ ඇමතිතුමාද, කොළඹ පුවත්පත් කර්තෘ වාක්‍යද මතු කළ තර්කයයි.
මෙවැනි අවස්ථාවක, රටක ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ගැන කැක්කුමක් තිබෙන පුරවැසියන් කළ යුත්තේ කුමක්ද? ගත යුතු ස්ථාවරය කුමක්ද? යන කරුණු විමසීම මෙම ලිපියේ අරමුණයි.
පුරවැසි දෘෂ්ටිකෝණයක්
අප රටේත්, ඉන්දියාවේත්, එවැනි අන් රටවලත් තිබෙන දීර්ඝකාලීන අත්දැකීම්වලින් පෙනෙන කරුණක් නම්, රටක, මානව හිමිකම්, පුවත්පත් නිදහස, සුළු ජන අයිතිවාසිකම් සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පිළිබඳ කරුණු, රටවල් අතර මෙන්ම ආණ්ඩු පක්‍ෂය සහ විරුද්ධ පක්‍ෂද අතර ඇතිවන දේශපාලන විවාදවල තේමාවක් වූ විට, මුළු සාකච්ඡාවම විකෘති වීමටත්, වැරදි දිසාවලට ගමන් කිරීමටත් බොහෝ ඉඩකඩ තිබෙන බවයි. පුරවැසියන් වන අපට සිදුවන්නේ, එම වාදයෙන් ස්වාධීනව අපේම සාකච්ඡාවක් පුරවැසි දෘෂ්ටිකෝණයෙන් ආරම්භ කිරීමයි.
අප රටේ දැනට සිදුවන දේවල් පිළිබඳව විචාරාත්මකව ප්‍රතිචාර දැක්විය හැකි සාකච්ඡාවක් ආරම්භ කිරීම මේ සඳහා ප්‍රයෝජනවත්ය. මෑතදී සිදුවූ සිදුවීම්වලින් සරල නිදසුන් දෙකක් ගත හැකිය. පළමුවැන්න මෙන්ම දෙවැන්නද ලංකාවේත් ඉන්දියාවේත් සමාන්තරතා තිබෙන ඒවාය.
පුරවැසි හෘදය සාක්‍ෂිය
රූපවාහිණී වැඩ සටහනකදී, ලංකාවේ සිදුවන වනාන්තර විනාශය පිළිබඳව සිත් වේදනාවෙන් කතාකළ පාසල් දැරියකගෙන් ප්‍රශ්න කිරීමට පොලිසිය ඇගේ නිවසට ගිය බවත්, ඇය ප්‍රශ්න කිරීමට භාජනය කරනු ලැබූ බවත් පසුගියදා මාධ්‍යයේ වාර්තා විය. මෙය වනාහි හෘදය සාක්‍ෂියක් ඇති ඕනෑම පුරවැසියකු තිගැස්සීමට සහ කම්පාවට පත්වන කරුණක් පමණක් නොව ලංකාවේ පුරවැසි අයිතිවාසිකම්, නිදහස සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යන මේවා පත්වී ඇති පරිහාණිය පිළිබඳ දර්ශකයක් ද වෙයි. පොලිසිය ඇත්ත වශයෙන්ම යැවිය යුතුව තිබුණේ, වන විනාශය ගැන කැක්කුමකින් කතා කළ තරුණ පාසල් ශිෂ්‍යාව ප්‍රශ්න කරමින්, ඇය බිය ගැන්වීමට නොවේ. කැළෑ විනාශයේ යෙදෙන බලගතු පුද්ගලයන් අත්අඩංගුවට ගැනීමටය. මෙම අතිශයින්ම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී විරෝධී, පුරවැසි විරෝධී ක්‍රියාව ගැන ජනාධිපතිතුමා ඇත්තටම එම පාසල් ශිෂ්‍යාවගෙන් සහ ඇගේ පවුලේ අයගෙන් සමාව ගත යුතුව තිබිණ. කැළෑ විනාශය ගැන ප්‍රසිද්ධියේ කතා කිරීම කිසිසේත්ම අපරාධයක් නොවේ. ඊට හාත්පසින්ම වෙනස්ව එය වනාහි පුරවැසි යුතුකමකි. සැබෑ ‘දේශප්‍රේමී’ ක්‍රියාවකි.
දැනට මසකට පෙර ඉන්දියාවේ සිදුවූ මීට සමාන සිදුවීම මෙලෙසය. ඉන්දියානු ගොවීන්ට අවාසි වන අලුත් කෘෂිකාර්මික නීතිවලට විරුද්ධව දහස් ගණන් ගොවීහු විරෝධය පළකරමින් දිල්ලි නුවරට පැමිණ මහා හර්තාලයක් දියත් කළහ. බැංගලෝරයේ අවුරුදු 21ක් වයසැති තරුණ ශිෂ්‍යාවක්, තවත් පරිසර හිතකාමී තරුණ ශිෂ්‍යාවන් පිරිසක් සමග, එම ගොවි ජනතාවට පක්‍ෂ සමාජ මාධ්‍ය ව්‍යාපාරයක් දියත් කළහ. දිල්ලි පොලිසිය කෙළේ එම ශිෂ්‍යාව අත්අඩංගුවට ගෙන ඇයට විරුද්ධව රාජ්‍ය විරෝධී චෝදනා සහිතව නඩු පැවරීමයි. සති දෙකක් පමණ රිමාන්ඩ් භාරයේ සිටි ඇයට, ආණ්ඩුවේ නීතිපතිවරයාගේද, දිල්ලි පොලිසියේද බරපතළ විරෝධය මැද, දිල්ලි මහාධිකරණයෙන් ඇප ලැබිණ.
රටේ පරිසරය, ආර්ථිකය, ගොවි ජනතාවගේ අයිතිවාසිකම් වැනි මහජන කාරණා පිළිබඳව, ආණ්ඩුවේ පාලකයන් අසතුටට පත්වන ආකාරයේ විවේචනාත්මක අදහස් ප්‍රකාශ කිරීම යනු අපරාධකාරී ක්‍රියා නොවේ. පොලිසිය ලවා පුරවැසියන් බිය ගැන්විය යුතු වැරදි ක්‍රියා නොවේ. එහෙත් ඉන්දියාවේ සහ ලංකාවේ පොලිසියත්, පාලකයනුත්, එලෙස ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ සහ පුරවැසි නිදහස පිළිබඳ දෘෂ්ටිකෝණයෙන් ඒ ගැන බැලීම ප්‍රතික්‍ෂෙප කර ඇත්තේ ඇයි? ඉන්දියාවේ මෙන්ම ලංකාවේත් රාජ්‍යය සහ ආණ්ඩුකරණය පුරවැසි නිදහසට ගරු නොකරන පශ්චාත්-ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පරිවර්තනයට භාජනය වෙමින් පවතින නිසාය. මෙම අලුත් චින්තනයට අනුව, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යනු මහජන ඡන්දයෙන් දේශපාලන බලය ලබාගැනීමේ මාධ්‍යයකට වඩා යමක් නොවේ. පුරවැසියන් යනු තව දුරටත් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ හිමිකරුවන්වත්, භාරකරුවන්වත්, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ වරප්‍රසාද භුක්ති විඳිය යුතු අයවත් නොවේ. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සහ පුරවැසි නිදහස වනාහි දේශපාලන ස්ථාවරභාවයට, ජාතික ආරක්‍ෂාවට, ආර්ථික සංවර්ධනයට සහ පාලකයන්ගේ සුවපහසුවට බාධාවකි. ඒවා සීමා කළ යුතුය යන මතවාදය ලංකාවේද, ඉන්දියාවේද පාලක පන්තීන්වල නිල දේශපාලන අවබෝධය බවට දැන් පත්වෙමින් තිබේ.
මුස්ලිම් ‘සතුරා’
දෙවැනි කරුණ වන්නේ, ලංකාවේද ඉන්දියාවේද සුළුතර ප්‍රජාවක් වන මුස්ලිම් ජනයාට, රටවල් දෙකේ ආණ්ඩු සලකන ආකාරයයි. අපගේ රටවල් දෙකේම ආණ්ඩු දෙකේ නිල මතවාදයත්, ප්‍රධාන දේශපාලන පදනමත් වන හින්දු සහ සිංහල ජාතිකවාදය යන දෘෂ්ටිවාද දෙකම විසින්, මුස්ලිම් සුළුතරයට සලකනු ලබන්නේ ප්‍රධාන ‘අභ්‍යන්තර සතුරා’ ලෙසය. මෙම නිල දෘෂ්ටිවාදයට අනුව ඉන්දියාවේ ප්‍රධාන බාහිර සතුරා වන්නේ මුස්ලිම් පාකිස්තානයයි, අභ්‍යන්තර සතුරා මුස්ලිම් සුළුතරයයි. ලංකාවේ දැනට සිටින ප්‍රධාන බාහිර සතුරා ඇමෙරිකාව සහ යුරෝපය ප්‍රධාන බටහිර රටවල්ය. ප්‍රධාන අභ්‍යන්තර සතුරා වීමේ ඉරණමට පාත්‍ර වී තිබෙන්නේ මුස්ලිම් සුළුතරයයි. මීට අවුරුදු දෙකකට පෙර සිදුවූ පාස්කු ප්‍රහාරය නිසා, 2010 පමණ කාලයේ සිට සෙමින් ගොඩනැගෙමින් තිබුණු ‘මුස්ලිම් සතුරා’ පිළිබඳ මතවාදයට ඉතා ඉහළ දේශපාලන ඉල්ලුමක්ද ලැබිණ.
ලංකාවේ මෙන්ම ඉන්දියාවේද මුස්ලිම් සුළුතර ප්‍රජාවන් පත්වෙමින් සිටින්නේ, ‘වාර්ගික පීඩනය’ පිළිබඳ අලුත් සහ සංකීර්ණ ක්‍රියාදාමයකටය. පසුගිය අවුරුද්දේ පෙබරවාරි මාසයේ සිට කෝවිඩ් වසංගතය ඉන්දියාවේ පැතිරෙන්නට ආරම්භ වූ විට, බී.ජේ.පී. ආණ්ඩුවට හිතවත් සහ හින්දු ජාතිකවාදී ජනමාධ්‍යද, දේශපාලනඥයන්ද කෙළේ, කෝවිඩ් ව්‍යාප්තිය මුස්ලිම් කුමන්ත්‍රණයක් ලෙස හඳුන්වමින්, ඉන්දියානු ආණ්ඩුව මුලදී දැක්වූ අසමර්ථතාව, මුස්ලිම් සුළුතරය වෙතට සාවද්‍ය ලෙස ආරෝපණය කිරීමය. බී.ජේ.පී.යේද ආශීර්වාදය ඇතිව අතිවිශාල මුස්ලිම් විරෝධී දෘෂ්ටිවාද මෙහෙයුමක් ඉන්දියාව පුරා ක්‍රියාත්මක විය.
මුස්ලිම් සුළුතරය සම්බන්ධයෙන් බී.ජේ.පී. ආණ්ඩුවේ උපාය මාර්ගික ක්‍රියාමාර්ග දෙකක් ක්‍රියාත්මක වන බව පෙනේ. පළමුවැන්න, දේශපාලන තනතුරු සහ ආර්ථික වාසිද ලබාදෙමින්, මුස්ලිම් සමාජයේ ප්‍රභූ, ව්‍යාපාරික සහ දේශපාලනඥ පිරිස්, බී.ජේ.පී.යේ හවුල්කරුවන් බවට පත්කිරීමයි. දෙවැන්න, රාජ්‍ය බලය යොදාගනිමින්, මුස්ලිම් ජනයා ප්‍රජාවක් ලෙස අවමානයට, භීතියට, කට ඇරීමටත් බිය පුරවැසි පිරිසක් බවට පත්කිරීමයි.
ලංකාවේද මුස්ලිම් සුළුතර ප්‍රජාව සම්බන්ධයෙන් මෙම දෙවැදෑරුම් මුලෝපාය ක්‍රියාත්මක වන්නේද යන්න විමසා බැලීමට තරම් වටිනා සමකාලීන දේශපාලන තේමාවකි.
මේ අතර, ඉන්දියාවේ මෙන්ම ලංකාවේද මුස්ලිම් ජනයා පාත්‍රවන වෙනස්කම් කරනු ලැබීමේ දැඩි ප්‍රකාශනයක් නම්, ප්‍රජාවක් ලෙස ඔවුන් සතු සංස්කෘතික අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය කරනු ලැබීමයි. කෝවිඩ් උණට භාජනය වී මිය ගිය මුස්ලිම් පුරවැසියන්ගේ මළසිරුරු භූමදානය කිරීමට අවසර නොදීම, ලංකාවේ මුස්ලිම් ජනයාගේ සංස්කෘතික අයිතියක් හිතුවක්කාර ලෙස ප්‍රතික්‍ෂෙප කිරීමකි. එය දැඩි ලෙස මුස්ලිම් විරෝධී බී.ජේ.පී. ආණ්ඩුව යටතේ ඉන්දියාවේත් සිදු නොවූ දෙයකි. මෙම කාරණයේදී ලංකාවේ ආණ්ඩුව දැක්වූ ප්‍රධානතම දේශපාලන දුර්වලතාව හැඳින්විය හැකි වචනය නම් ‘සංස්කෘතික අසංවේදිතාව’ යන්නයි. තම පවුල්වල මිය ගිය ඥාතීන්ට ගෞරව කිරීම සෑම සංස්කෘතියකටම, සෑම ප්‍රජාවකටම පොදු දෙයකි. වෙනස් වන්නේ, මළවුන්ට ගෞරව කිරීමේ එක් එක් විධික්‍රම සහ චාරිත්‍රය. වසංගතයක් වැනි තත්වයක් තුළ එම සංස්කෘතික චාරිත්‍ර අත්හිටුවීමට සිදුවන්නේ නම්, ආණ්ඩුවක් එය කළ යුත්තේ, එම තීරණයෙන් පීඩාවට පත්වන ප්‍රජාවගේ හැඟීම් සහ සංවේදනාවලට සංවේදීව, ඉවසීම, කරුණු පැහැදිලි කරදීම සහ එම ජනයාගේ සිත නොරිදවීමේ ක්‍රියාමාර්ගද සහිතවය. එහෙත් ලංකාවේ පාලකයන්ද, වෛද්‍ය වෘත්තිකයන්ද, ජන මාධ්‍යද නොසලකා හැරියේ, බහු-වාර්ගික, බහු-සංස්කෘතික රටක, අන්තර්වාර්ගික සම්බන්ධතා සාධනීය ලෙස, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රාමුවක් තුළ පවත්වා ගැනීම පිළිබඳ මෙම මූලික මානුෂික මූලධර්මයයි.
නිර්-මානුෂිකකරණය
ලංකාවේ හා ඉන්දියාවේ නිරන්තරයෙන් ප්‍රකාශයට පත්වෙමින් පවත්නා කරුණක් නම් රාජ්‍යය සහ දේශපාලනය නිර්-ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී වීමට සමාන්තරව, දේශපාලනය සහ දේශපාලනඥයන්ද නිර්-මානුෂික වීමයි. හදවත් නැත්තන් බවට පත්වීමයි. මෙම නිර්-මානුෂිකකරණයෙන් පීඩා විඳින, එහි ගොදුරු බවට පත්වන පිරිස් අතර ප්‍රධාන තැන ගන්නේ, දේශපාලන, ආර්ථික, සංස්කෘතික සහ සිවිල් අයිතිවාසිකම් අපේක්‍ෂා කරන පුරවැසි කොටස් සහ බලයේ සිටින පාලක ප්‍රභූන්ට විරෝධය පෑමේ අයිතිවාසිකම පාවිච්චි කරන සහ ඉල්ලා සිටින විපක්‍ෂ දේශපාලන කණ්ඩායම්, සමාජ හා දේශපාලන ව්‍යාපාර, සමාජ ක්‍රියාකාරකයන්, වෘත්තීය සමිති, ලේඛකයන්, ස්වාධීන මාධ්‍යවේදීන් සහ මානව අයිතිවාසිකම් ක්‍රියාකාරිකයන් වැනි පිරිස්ය. ලංකාව සහ ඉන්දියාව වේගයෙන් ඉහළට ගොස් තිබෙන්නේ, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයයේ නොව, නිර්-ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ දර්ශකයට අනුව යැයි කීම වඩා නිවැරදි වන්නේ ඒ නිසාය.
රාජ්‍යය සහ දේශපාලනය නිර්මානුෂික වීම, නැතහොත් ඒවාට මොළය සහ හදවත් අහිමි කිරීම, පැතිකඩ ගණනාවක් සහිත ක්‍රියාවලියක් බව ලංකාවේ අත්දැකීමෙන් පෙනේ. පළමුවැන්න, රටේ ජාතියේ ආගමේ මෙන්ම පාලකයන්ගේද ‘සතුරා’ යැයි දේශපාලන සහ දෘෂ්ටිවාදී ලෙස විනිශ්චයට පාත්‍ර කරන සුළුවාර්ගික සහ ආගමික ප්‍රජාවන් අතිමහත් ලජ්ජාවට, නින්දාවට, නිග්‍රහයට, අවමානයට සහ අයිතිවාසිකම් අහිමි කරනු ලැබීමට පාත්‍ර කිරීමයි. ලංකාවේ මුස්ලිම් ජනයාගේ අත්දැකීම, නිදසුන් දිය යුතු නැති, අප හැම දෙනාම දන්නා දේවල්ය. දෙවැන්න, අනාගත පුරවැසියන් වන තරුණ තරුණියන් සහ පාසල් සිසුන් තුළ රාජ්‍ය බලය පිළිබඳ භීතිය නිර්මාණය කිරීමයි. තුන්වැන්න, නිදහසේ සිතීම සහ අදහස් පළකිරීම යනු ස්වයං-හානි ඇතිකරන ආත්ම සහ සමාජ විරෝධී චර්යාවන්ය යන විශ්වාසය සමාජයේ නිර්මාණය කිරීමයි. සිව්වැන්න, පැතිරෙන දූෂණය, බලය අයුතු ලෙස භාවිත කිරීම සහ හිතුවක්කාර රාජ්‍ය සහ ආර්ථික පාලනය අලුතෙන් බිහිවී ඇති එදිනෙදා සාමාන්‍ය යථාර්ථය (භැඅ භදරප්ක) ලෙස පිළිගන්නා කීකරු, නිවට සහ ආත්මාර්ථකාමී පිරිසක් බවට පුරවැසියන් පරිවර්තනය කිරිමේ උත්සාහයයි.
අප රටේ මෙන්ම ඉන්දියාවේද ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සඳහා වු අරගලය අලුත් කළ යුතුව තිබේ. බුරුමයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අරගලය දැන් හමුදා පාලනය සහ පුරවැසියන් අතර ගැටුමක් බවට පරිවර්තනය වී තිබේ. එම ඉරණමට ඉන්දියාව සහ ලංකාව තවමත් අවතීර්ණ වී නැත. එහෙත් ලංකාවේ නම් එය බැහැර කළ හැකි අනාගත තත්වයක්ද නොවේ. ඉන්දියාවේ ජනතාව ඉදිරියේ තිබෙන්නේ, අලුත් ආකාරයේ ෆැසිස්ට් පාලන තන්ත්‍රයක් ඇතිවීම වැළැක්වීමේ දේශපාලන වගකීමයි. ඒ අතර ඉන්දියාවේ සහ ලංකාවේ පුරවැසියන් ඉදිරියේ තිබෙන පොදු ඓතිහාසික වගකීම නම් පවත්නා අවමවාදී ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ආරක්‍ෂා කරගෙන, එය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ගැඹුරු කිරීමේ ප්‍රතිසංස්කරණවලට භාජනය කිරීමයි. ඒ සඳහා දීර්ඝකාලීන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී විප්ලවයක් අවශ්‍යය.■
