■ විශේෂඥ වෛද්‍ය අජිත් අමරසිංහ
■ විශේෂඥ වෛද්‍ය නිලුපුල් පෙරේරා
■ විශේෂඥ වෛද්‍ය මහේෂ් හරිස්චන්ද්‍ර
අනගාරික ධර්මපාලතුමා ‘ස්වරාජ්‍ය පාලනය’ යන මැයින් 1911 සැප්තැම්බර් 09 දින ‘සිංහල බෞද්ධයා’ පුවත්පතට ලියූ ලිපියේ මෙසේ සඳහන් කළේය.
‘ශිල්ප කර්මාන්ත ඉගෙනීමට වීර්යය කළ යුතුයි. ලංකාවේ දිසාපාමොක් ආචාරීන් දැනට නැත. ශිල්ප ශාලාද නැත. මේ ශිල්ප ශාලා ඇති රටවලට ගොස් ශිල්ප කර්මාන්ත ඉගෙන ගත යුතුයි. ශිල්ප කර්මාන්ත විද්‍යා දැන සිටින ජාතීන් වර්ධනය සිටින බව අපට පෙනෙන්නට තිබේ. වර්ෂ 1870 දී ජපන් ජාතිකයන් ගැන යුරෝපීය ජාතිකයෝ කිසිත් දැනගෙන නොසිටියෝය. ඒ වර්ෂයේදී කුලීන ජපන් ජාතික මහතුන් හැත්තෑ දෙනකු පමණ දේශ සංචාර පිණිස ජපන් රටින් පිටත්ව අමරිකා, එංගලන්ත, ප්‍රංශ, ජර්මනිය, ආස්ත්‍රියාව හා රුසියානු රටවල් බලා ඒ රටවල ඇති මනුස්ස ජාතීන්ගේ ශීලාචාර ධර්ම ශිල්ප විද්‍යාව පවතින හැටි විභාග කර බලා ජපන් රටට සම්ප්‍රාප්තව මේ මේ හැටි කටයුතුයි යෝජනා කොට යුරෝපීය ශිල්ප ශාස්ත්‍ර බාල පරම්පරාවට ඉගැන්වීමට ආරම්භ කළෝය. වර්ෂයක් පාසා ජපන් ශිෂ්‍යයෝ පනහ හැට බැගින් යුරෝපීය රටවලට යවනු ලැබූහ. මේ ශිෂ්‍ය සමූහයා නා නා භාෂා ඉගෙනගෙන නා නා ශිල්ප කර්මාන්ත දැනගෙන ජාත භූමියට පැමිණ ස්වජාතිකයින් දියුණු කිරීමට ආරම්භ කළෝය. යුරෝපීය කර්මාන්ත ශාලාවල සාදන ද්‍රව්‍ය සෑදීමට ජපන්වරු පටන් ගත්තෝය. වර්ෂයක් පාසා ස්වකීය රටින් ධනය පිටරටට යවනු ලැබීම ස්වජාතිකයින්ට අලාභයකි. රටක් දිළිඳු වීමට හේතු වන්නේය. රටවාසීන් ශිල්ප කර්මාන්ත නොදැන තමන්ට ඕනෑ ද්‍රව්‍ය පිටරවලින් ගෙන්වා ගැනිම තමන් දිළිඳු විමට හේතු වන්නේය.’
නලින්වාදී අනුගාමිකයන් මේ රටෙහි ජනතාවගෙන් සඟවා තබන්නේ අනගාරික ධර්මපාලතුමාගේ මේ සැබෑ චින්තනයයි. තමන් උපන් භූමිය දියුණු කිරීම සඳහා පෙරදිග හෝ බටහිර හෝ විද්‍යාවන් හෝ ශිල්ප ශාස්ත්‍ර යොදාගැනීම එතුමාගේ දැක්ම විය. අනගාරික ධර්මපාලතුමා තමන් උපන් භූමියට සැබැවින්ම ආදරය කළේය. තමාගේ මනස්ගාත මතවාදයක් ඔප්පු කිරීම සඳහා එතුමා රටක් නොමඟ නොයැවීය. ගෞරවනීය ධර්මපාලතුමාගේ නමට මුවාවී නලින්වාදීන් පතුරවන්නේ අනගාරික ධර්මපාල තුමාගේ දුරදක්නා දර්ශනයට පටහැනි දෙයකි. ඔවුහු අනගාරික ධර්මපාලතුමා ජාතිවාදී, ආගම්වාදී උන්මන්තකයෙකු ලෙස ජනතාවට ඉදිරිපත් කරති. ඉන්පසු තමන් එතුමාගේ අද දින සිටින එකම නියෝජිතයන් ලෙස පෙනී සිටිති.
මේ නලින්වාදීන් බොහෝවිට නොදන්නා තවත් කරුණක් ඇත. එනම් අනගාරික ධර්මපාලතුමාගේ සී.ඒ. (චාල්ස්) හේවාවිතාරණ නම් සොහොයුරා එල්.එම්.එස්. එෆ්.ආර්.සී.එස්. උපාධිධාරී, බටහිර වෛද්‍යවරයෙකු බවයි. වර්ෂ 1929 අප්‍රේල් මස 03 දින එතුමා මෝටර් රථයකින් ගමන් කරමින් සිටියදී, ඇහැළියගොඩදී දුම්රිය අනතුරකට ලක්වී මියගියේය. ඒ වනවිට වෛද්‍ය කර්මයට අමතරව, අනගාරික ධර්මපාලතුමාගේ ජාතික මෙහෙවරට උරදෙමින් සිටි එතුමාගේ වියෝවෙන්, ධර්මපාලතුමා බලවත්සේ කම්පාවට පත්විය. තම සොහොයුරාගේ මෘතදේහය නිවසට ගෙන ආ වේලාවේ අනගාරික ධර්මපාලතුමා ‘අනේ දොස්තර, අනේ දොස්තර, දැන් ඉතින් අපේ කාගෙත් කෙරුම් ඉවරයි’ කියමින් කෑගසා ඇඬූ බව කිහිප තැනක ලියැවී තිබේ.
එම මරණින් පසු තම සොහොයුරා ගැන අනගාරික ධර්මපාලතුමා ලියූ ලිපියක මෙසේ සඳහන් වේ. ‘පුරා දශවසරක් ලන්ඩන් නුවර සමස්ත ශාස්ත්‍රාලයේ වෛද්‍ය කර්මය ඉගෙනගෙන වර්ෂ 1905 දී කොළඹට පැමිණ තැන් පටන් 1929 අප්‍රේල් 03 දින දක්වා ලෝක ශාසනයන්ගේ දියුණුව සඳහා පරාර්ථකාමීව තමාගේ ධනයත් කාලයත් සාර්ථක ලෙස යොදෙව්වේය.’ .. ‘එංගලන්තයේ ශ්‍රේෂ්ඨ වෛද්‍ය විශාරදයන් ආශ්‍රය කිරීම නිසා දොස්තර හේවාවිතාරණ මහතාට විශේෂ ඥානයක් ඇතිව තිබුණේය. කළ යුතු දේ අප්‍රමාදව කිරීම වෛද්‍යවරුන්ගේ සිරිතය. අනුන් කියන ආරංචි විශ්වාස නොකිරීම දොස්තර මහතාගේ අංගයකි. තමන් නොදුටු දේ ඇසූ පමණින් අනුන්ට දොස් කියන්නට යුතු නැතැයි මට කිහිපවාරයක්ම කිවේය. හීනාධිමුක්තික කිසිදෙයක් දොස්තර මහතා කළේ නැත. ප්‍රනීතාධිමුක්තිකව සැම දෙයක්ම කළේය.’
ධර්මපාලතුමන්ගේ අනුගාමිකයන් යැයි පවසන යම් බටහිර වෛද්‍යවරයෙක් සිටී නම් ඔහුට චාල්ස් හේවාවිතාරණ චරිතය හදාරා එතුමාගේ ගුණාංග වඩන ලෙස ඉල්ලමු. චාල්ස් හේවාවිතාරණ විශේෂඥ වෛද්‍යතුමාගේ සුවිශේෂ ලක්ෂණ අගය කළ යුතුය. ප්‍රසිද්ධ රැස්වීම්වලදී ‘මේ ඉන්නේ අපේ දොස්තර අලියා’ යැයි අනගාරික ධර්මපාලතුමා ආදරයෙන් පවසන විට ඔහු නිහතමානීව, සිනාමුසු මුහුණින් සිටි බව වාර්තා වේ. තම සොහොයුරාගේ සෙවණැල්ලක් මෙන් සිටි නමුත්; කැපී පෙනීමට හෝ පදවි තානාන්තර ලැබීමට එතුමාට උවමනාවක් නොතිබිණි. එතුමා තම නමට පිටුපසින් පය නොගැසූ රටක උපාධි හෝ නමට ඉදිරියෙන් නොලැබූ මහාචාර්ය පදවි ප්‍රදර්ශනය නොකළේය. අනගාරික ධර්මපාලතුමාගේ වචනවලින්ම පවසන අයුරින් එවැනි ‘හීනාධිමුක්තික’ බවක් එතුමාට නොතිබිණි. එසේම ලාබයට ජනප්‍රිය වීමේ අරමුණින්, තමන් බටහිර වෛද්‍ය විද්‍යාව හැදෑරීම ගැන ලජ්ජා වන බව එතුමා නොපැවසීය. මේ ලිපි ලියන අපි තවමත් දොස්තර චාල්ස් මැතිතුමා මෙන්ම ටයි පළඳින, ඇතැම් විට කෝට්ද අඳින, සිංහල බෞද්ධ, ‘බටහිර වෙද නැට්ටෝ’ වෙමු.
අනගාරික ධර්මපාලතුමාගේ ලියැවිලිවලින් වැටහෙන්නේ බටහිර වෛද්‍ය විද්‍යාව හා බටහිර අධ්‍යාපන ක්‍රම පිළිබඳව කිසිම චකිතයක් එතුමාට නොතිබි බවයි. එතුමා තම රටෙහි සංස්කෘතිය විනාශ කරන බටහිර ජාතිකයන්ට හා බටහිර සංස්කෘතියට දිවාරෑ නොබලා පහරදුන් නමුත්, බටහිර දැනුමට කිසි විටෙකත් අපහාස නොකළේය. එය අගය කළ එතුමා එම දැනුම ලංකාවේ දියුණුව සඳහා යොදාගත හැක්කේ කෙසේදැයි සැමවිට කල්පනා කළේය. එම දැනුම ලබාගැනීම සඳහා ශ්‍රී ලාංකිකයන් උද්යෝගිමත් කළේය. එය සැබෑ දේශප්‍රේමියකුගේ ලක්ෂණයකි. අනගාරික ධර්මපාලයන්ගේ අනුගාමිකයින් යයි පවසන නලින්වාදී අනුගාමිකයන් හැසිරෙන්නේ කෙසේද? ඔවුන්ට ලංකාවේ උන්නතිය පිළිබඳ කිසිඳු හැඟීමක් නොමැත. බටහිර දැනුම මෙරටෙහි පතුරවා, එයින් දරුවන්ගේ දැනුම වැඩිකර, ඔවුන් ලොව සමඟ තරඟ කරන්නන් බවට පත්කිරීමට නලින්වාදීහු විරුද්ධය.
ඇත්ත වශයෙන්ම මේ නලින්වාදීන් අනගාරික ධර්මපාලතුමන්ගේ අනුගාමිකයන්ද එසේත් නැත්නම් දොන් ජුවන් ධර්මපාලගේ අනුගාමිකයන්ද කියා සැකයක් මතුවේ. දොන් ජුවන් ධර්මපාල කෝට්ටේ රාජධානියේ අවසාන සිංහල රජුය. ඔහු කෝට්ටේ රාජධානිය තෑගි ඔප්පුවකින් ප්‍රාණ භුක්තිය තබාගෙන, පෘතුගාලයට පවරා දුන්නේය. ඉන් අනතුරුව පෘතුගාලය හැසිරුණේ කෝට්ටේ රාජධානිය තමන්ට අයිති ලෙසටය. දොන් ජුවන් ධර්මපාල ජීවිතයේ අවසන් කාලයේදී යැපුණේ පෘතුගාලයෙන් ලැබුණු පිං පඩියකිනි.
අනගාරික ධර්මපාලතුමා පැවසූ අන්දමට බටහිර දැනුම මත පදනම්ව රටේ උන්නතිය උදෙසා ක්‍රියා නොකළ නිසා, අද අපට සිදුව ඇත්තේ ලෝකයාට අතපෑමටයි. ඒ අතරතුර නලින්වාදී ළිංමැඬියන් බටහිර දැනුම එපා, එපා යයි කෑ මොර ගසති. අවසානයේදී අපට අත්විය හැක්කේ කෝට්ටේ රාජධානියට අයත් වූ ඉරණම විය නොහැකිද? සැබවින්ම මොවුහු අනගාරික ධර්මපාලතුමාගේ අනුගාමිකයන් නොව, දොන් ජුවන් ධර්මපාලගේ අනුගාමිකයෝය. ■
