■ අමිල රත්නායක
මෑත කාලයේ ‘ඩීප් ටොම් කෲස්’ නම් ටික්ටොක් ගිණුමක පළ වූ ටොම් කෲස් ගොල්ෆ් ගහන වීඩියෝවක් ප්‍රසිද්ධ වුණා. සිනහමුසු ටොම් කෲස් කතා කරමින්, ගොල්ෆ් ක්‍රීඩා කරන අයුරු. ප්‍රසිද්ධ පුද්ගලයන් හැමෝම වාගේ ටික්ටොක් එන කාලෙක (අන්ඩර්ටේකර් පවා ටික්ටොක් ආවා.) ටොම් කෲස් ටික්ටොක් ආ එක පුදුමයක් නෙවෙයි.
ඒත්, ඇත්තටම ටික්ටොක් වීඩියෝවේ හිටියේ කෲස් නෙවෙයි. පුදුමය ඒක තමයි. මොකද, ඒ වීඩියෝවේ හිටියේ ටොම් කෲස්ම බව ඕනෑ තැනක දිවුරා කියන්න පුළුවන්. මේ ටොම් කෲස් බිහි වුණේ කෘත්‍රිම බුද්ධියෙන්. ඩීප් ෆේක් තාක්ෂණයෙන්. ඒ ගිණුමේ නම වූ ‘ඩීප් ටොම් කෲස්’ යන්නෙන්ම මෙය ව්‍යාජ වීඩියෝ සහිත ගිණුමක් බව කියවුණා. නිර්මාණකරුවා ප්‍රසිද්ධියේ ඒවා ව්‍යාජ බව පිළිගත්තා.
අන්තිමේ එම ප්‍රසිද්ධ කළ ශිල්පියා ඉදිරියට විත්, තමන් එය කළේ කිසි කෙනෙකුට හිත රිද්දන්නට නොවන බවත් කියා තිබුණා. ඇත්තටම ඒ වීඩියෝවල තිබුණේත් ටොම් කෲස් ගොල්ෆ් ගසන සාමාන්‍ය දර්ශන. ඒවායින් කෲස්ට ලොකු හානියක් වෙන්නේත් නැහැ.
ඒත් පුදුමය වුණේ යම් වීඩියෝවක් සත්‍ය එකක්ද, සංස්කරණය කළ එකක්ද කියා හඳුනාගන්නට තිබෙන පරිගණක පද්ධති ගණනාවකින් මෙය සත්‍ය එකක් බවට නිගමනය කර තිබීම. ඩීප් ෆේක් තාක්ෂණය බහුල ලෝකයක, බොහෝ නිර්මාණවල සත්‍ය අස්‍යතාව හඳුනාගන්නට කෘත්‍රිම බුද්ධියක් සහිත පරිගණක පද්ධති පවා තියෙනවා. ඒත්, මේ ව්‍යාජ ටොම් කෲස් තැනූ ශිල්පියා ඒ පද්ධති ඉක්මවා ගිහින්. තාක්ෂණයට කළ හැකි විස්කම් කෙතරම්ද යන්න ඒ වීඩියෝවලින් හොඳින්ම පැහැදිලි වෙනවා.
ගරිල්ලා තාක්ෂණයක්
ඩීප් ෆේක් කියන්නේ දරුණු මෘගයෙක්. දැන් තියෙන අභියෝගය තමයි මේ මෘගයා මෙල්ල කරගන්නේ කොහොමද කියන එක.
ඩීප් ෆේක් එකකදී කරන්නේ යම් රූපයක ලක්ෂණ හඳුනාගෙන, එය අනුකරණය කර තවත් තැනකට එකතු කිරීම. එය සම්පූර්ණයෙන්ම පාහේ කෘත්‍රිම බුද්ධියක සහයෝගයෙන් කෙරෙනවා.
සරලව කීවොත් අප ‘ෆොටෝෂොප් කරලා’ යැයි කියන ඡායාරූප සංස්කරණ මනුස්සයෙක් අතින් කළා. එක් ඡායාරූපයක තිබෙන මුහුණ කපා, තවත් ඡායාරූපයක තියෙන සිරුරට එකතු කිරීම පරිගණක උපාංගයක් මත තාක්ෂණය දන්නා කෙනෙක් කරන්න ඕනෑ. කපන්නේ කොතැනින්ද, කෙලෙසද, එකතු කරන්නේ කොහොමද යන්න තීන්දු කරන්න ඕනෑ. මනුෂ්‍ය මොළයකින් කරන නිසා, සියුම්ව බැලුවොත් කපා ඇලවූ ඡායාරූපය හඳුනා ගන්න පුළුවන්. සැබෑ ඡායාරූපයක් ලෙස පෙන්වන්නට සියුම්ව කැපීම හරි අසීරුයි.
ඒත්, ඩීප් ෆේක් එකකදී නිර්මාණකරුවා කරන්නේ පරිගණක පද්ධතියක් නිර්මාණය කිරීම. ඒ වීඩියෝවෙන් මේ වීඩියෝවට සංස්කරණ කටයුත්ත කරන්නේ කෘත්‍රිම බුද්ධියක්. ඒ කෘත්‍රිම බුද්ධිය දියුණු වන තරමට ඩීප් ෆේක් නිර්මාණයේ තාක්ෂණයත් දියුණුයි. ඇත්ත නැත්ත හඳුනා ගන්න අමාරුයි.
කෘත්‍රිම බුද්ධියක් අවශ්‍ය වෙන්නේ ස්වාධීන තීන්දු ගන්නට. අපට ඕනෑ ටොම් කෲස්ගේ සමේ වර්ණය නම්, එය හඳුනාගන්නට, ටොම් කෲස්ගේ සිනාවේ විශේෂ ලක්ෂණ හඳුනාගෙන එය උපුටාගන්නට, සියුම්ම හැඟීම් අල්ලාගන්නට කෘත්‍රිම බුද්ධිය පාවිච්චි කරනවා. ‘මැෂින් ලර්නින්’ හෙවත් යන්ත්‍ර ඉගෙනුම කියන ක්‍රමවේදය එයට පාවිච්චි කරනවා.
දැන් ඩීප් ෆේක් තාක්ෂණය වැඩිපුර පාවිච්චි කරන්නේ ආචාරධාර්මික නොවන නරක අරමුණුවලට. සමහරවිට පහුගිය සතියක ලංකාවේ ජනප්‍රිය ගායන ශිල්පිනියකගේ යැයි කියමින් වීඩියෝවක් ප්‍රසිද්ධ කර තිබුණේත් එම තාක්ෂණය පාවිච්චි කරමින් විය හැකියි.
ප්‍රසිද්ධ පුද්ගලයන්ගේ නිරුවත් වීඩියෝ සකසන්නට එය පාවිච්චි කරනවා. යම් දේශපාලනඥයෙකු හෝ වෙනත් ප්‍රකට කෙනෙකු නොකී දෙයක්, කීවා වගේ වීඩියෝ සාක්ෂ්‍ය ඇතිව පෙන්වන්නට ඒ තාක්ෂණය පාවිච්චි කරනවා. මේ තාක්ෂණය කෙතරම් භයානකදැයි ඒ උදාහරණවලින් තේරුම්ගත හැකියි.
2018 අප්‍රේල් මාසයේදී හිටපු ජනාධිපති බරක් ඔබාමා ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් විවේචනය කරන, ඔබාමා කිසිදා කියනු ඇතැයි විශ්වාස කළ නොහැකි දේවල් කියන වීඩියෝවක් බස් ෆීඩ් ආයතනය ප්‍රසිද්ධ කළා. ඔබාමා කිසිදා නොකියන දේවල් ටිකක් කියාගෙන ඇවිත්, ‘මේ දේවල් මම කියන්නේ නෑ. සමහරවිට මේවා ජෝර්ජාන් පීල් වගේ කෙනෙක් කියාවි.’ ඔබාමා ඒ වීඩියෝවේදීම සත්‍යය පහදනවා. මෙය ඩීප් ෆේක් තාක්ෂණයේ අනතුරුදායක බව පෙන්වන්නට තැනූවක්.
එම්එස්එන්බීසී ආයතනය මේ තාක්ෂණය ගැන විකාශය කළ වාර්තා වැඩසටහනකදී කියන්නේ ඩීප් ෆේක් තාක්ෂණය එන්න එන්නම දියුණු වෙමින් පවතින බව. ඒ අනුව අනාගතයේ පළවෙන වීඩියෝවක ඇත්ත නැත්ත හඳුනාගැනීම හරි අසීරු වේවි. ඒ නිසාම ඇමෙරිකාව වැනි රටවල ආරක්ෂක අංශ මේ ගැන විශේෂයෙන් සැලකිලිමත් වෙලා. නවීන සමාජ මාධ්‍ය වෙබ් අඩවි ආදිය ඩීප් ෆේක් හඳුනාගන්නට කෘත්‍රිම බුද්ධියෙන් යුත් උපාංග නිර්මාණය කරලා.
සිනමාව
ප්‍රසිද්ධ කෙනෙකුගේ ජීවිත කතාවක් ඇසුරෙන් චිත්‍රපටියක් හදන විට, සැබෑ කෙනාට සමීප රුවක් තියෙන රංගන ශිල්පියෙකු හෝ ශිල්පිනියක හොයනවා. රැමි මලික් ‘බොහිමියන් රැප්සඩි’ චිත්‍රපටියේ ෆ්‍රෙඩී මර්කරිට රඟපෑවා. ඉන්දියාවේ සංජු චිත්‍රපටියේ තරුණ සංජේ දත්ගේ චරිතය රඟපෑවේ රන්බීර් කපූර්. ඒ රංගන ශිල්පියෙක් වන සංජේ දත් පණපිටින් සිටියදීමයි.
ජීවිත කතා වගේම, යම් චිත්‍රපටියක රඟපාන නළුවෙකුගේ හෝ නිළියකගේ තරුණ කාලය නිරූපණය කරන දර්ශනයක් තිබේ නම්, ඒ තරුණ කාලයේ පෙනුමට සමාන කෙනෙක් තෝරාගන්නවා. ඒ කොටස රඟපාන්නට.
ඒ ඒ අයගේ රංගනයේ තරම, පෙනුමේ ස්වභාවය අනුව ‘ඇත්ත කෙනා වගේමයි’ කියා අපි කියනවා. ඒත්, අනාගතයේ ‘ඒ ඇත්ත කෙනාම තමයි’ කියලා හිතෙන විදියට චරිත ප්‍රතිනිර්මාණය වේවි. ඩීප් ෆේක් හෝ වෙනත් තාක්ෂණයකින්.
ඩයනා කුමරිය ගැන චිත්‍රපටියක් ඇත්තම කුමරියගේ මුහුණෙන් බලන්න වුණොත්.
දැනටමත් බොහිමියන් රැප්සඩි චිත්‍රපටියේ ඇතැම් දර්ශන ඒ චිත්‍රපටියේ සිටින නළු නිළියන් වෙනුවට ක්වීන් සංගීත කණ්ඩායමේ සැබෑ සාමාජිකයන්ගේ මුහුණු එකතු කළ ඩීප් ෆේක් වීඩියෝ බලන්න පුළුවන්. බොහෝ ජීවිත කතා රැගත් චිත්‍රපටි දර්ශන, ඩීප් ෆේක් තාක්ෂණයෙන් ප්‍රතිනිර්මාණය කර අන්තර්ජාලයට එකතු කළ අවස්ථා තියෙනවා.
හොලිවුඩ් ක්‍රමය
තරුණ කාලයක් ප්‍රතිනිර්මාණය කරන විට ඒ අහවලාමයි කියලා හිතෙන තරමට හොලිවුඩයේ තාක්ෂණය දියුණුයි.
හොලිවුඩය නළු නිළියන් තරුණ කරන්නට ඩීප් ෆේක් පාවිච්චි කරන්නේ නැහැ. ‘කැප්ටන් මාර්වල්‘ චිත්‍රපටියේදී සැමුවෙල් එල් ජැක්සන් අවුරුදු විස්සක් විතර බාල චරිතයක් රඟපෑවා. ‘පයිරේට්ෂ් ඔෆ් ද කැරිබියන්‘ චිත්‍රපටියේදී ජොනී ඩෙෆ් නවයොවුන් කොල්ලෙක් ලෙස රඟපෑවා. ඒ, ඩීප් ෆේක් තාක්ෂණයෙන් නෙවෙයි. වීඑෆ්එක්ස් නම් සජීවීකරණ තාක්ෂණය පාවිච්චි කරමින්.
ඒත්, නෙට්ෆ්ලික්ස් ආයතනයෙන් ‘දි අයිරිෂ්මන්’ චිත්‍රපටිය කරන විට ඒ තාක්ෂණයත් මදි වුණා. රොබට් ඩි නීරෝ, ඩස්ටින් හොෆ්මාන් සහ ජෝ පෙසී වියපත් නළු නිළියන්. ඔවුන් අවුරුදු විසි ගණන්, තිස් ගණන්, හතළිස් ගණන් සහ අන්තිමේ හැට ගණන් දක්වා විහිදෙන චරිත රඟපෑවා.
අලුත් යමක් කරන්න වුණේ අයිරිෂ්මන් චිත්‍රපටියේ අධ්‍යක්ෂ මාටින් ස්කොසිසී තාක්ෂණික ‘විකාර වැඩවලට’ කැමති නැති නිසා. වීඑෆ්එක්ස් තාක්ෂණයෙන් තරුණ පෙනුම ගන්නට නළු නිළියන් මුහුණේ විවිධාකාර උපාංග පැළඳ රඟපාන්න ඕනෑ. එහෙම තාක්ෂණික උපාංග අටවාගෙන, කොළ පැහැ පසුබිමක, කැමරාවක් ඉදිරිපිට නළු නිළියන් රඟපාන හොලිවුඩ් විකාරවලට ස්කොසිසී කැමති වුණේ නෑ.
ඒ නිසා රූගත කිරීම් හැකි තරම් අඩු තාක්ෂණයකින් කරන්නත්, මේ නළුවන් තරුණ කිරීම හැකි තරම් දියුණු තාක්ෂණයකින් කරන්නත් සිද්ධ වුණා. ඒ සඳහා කැමරා තුනකින් යුත් තාක්ෂණයක් පාවිච්චි කළා. ‘ඔළු තුනේ යක්ෂයා’ කියලයි එකට සවි කරපු කැමරා තුන හැඳින්වුවේ. මේවා ගැන පැහැදිලි කරමින් නෙට්ෆ්ලික් යූටියුබ් නාළිකාවට වීඩියෝවකුත් එකතු කර තිබුණා.
තාක්ෂණයෙන් තරුණයන් වූ රංගන ශිල්පීන් තුන්දෙනාගේ තරුණ කාලයේ රූප අධ්‍යයනය කරමින් තාක්ෂණික කණ්ඩායම අවුරුදු දෙකක් ගත කළාලු. ඩි නිරෝගේ ‘ටැක්සි ඩ්‍රැයිවර්’ ආදි චිත්‍රපටි, හොෆ්මාන්ගේ ‘ස්කාර්ෆේස්’ ආදි චිත්‍රපටි තොගයක් අධ්‍යයනය කර තිබුණා. ඒත්, මේ විශිෂ්ට රංගන ශිල්පීන්ගේ තරුණ කාලය අධ්‍යයනය කළ තාක්ෂණ කණ්ඩායම අලුත් පාඩමක් ඉගෙනගත්තාලු. ඒ, ඔවුන්ගේ තරුණ කාලයේ හැම රංගනයක්ම එක වාගේ නොවන බව. ඒ ඒ චරිතවල පෞරුෂය, චරිත ලක්ෂණ එක්ක ඔවුන් ඒ ඒ චරිතවලට ගැළපෙන ආකාරයෙන් මුහුණේ ඉරියව්, චලනයන්, හැඩතල ආදි සියල්ල වෙනස් කර ඇති බව.
ඒ නිසා, තාක්ෂණික ශිල්පීන් කළේ ඒ නළුවන්ගේ තරුණ කාලය තාක්ෂණයෙන් ප්‍රතිනිර්මාණය කිරීම නෙවෙයි. නළුවන් වෙනුවට ‘චරිතවල’ තරුණ කාලය තාක්ෂණයෙන් ප්‍රතිනිර්මාණය කිරීමයි කළේ. ඔවුන් එයට ‘මෙඩූසා’ නම් තාක්ෂණ උපාංගය පාවිච්චි කළා. ඉන්පසු නළු නිළියන් කැමරා ඉදිරිපිට ඉන්දවා ඔවුන්ගේ මුහුණේ ඉරියව් සියල්ලම පාහේ කැමරාවට අල්ලාගත්තා. ඒ ඉරියව් සියල්ල පරිගණකගත කළා. ඒවා ඇසුරෙන් මේ අයගේ හැඟීම් සියල්ල හරියට අල්ලාගෙන තරුණ කාලයට ගැළපෙන ලෙස ප්‍රතිනිර්මාණය කළා.
අනාගතය
අප මුලින්ම සඳහන් කළ ආචාරධාර්මික නොවන ක්‍රියා නිසා බොහෝ ඩීප් ෆේක් නිර්මාණකරුවන් වැඩ කරන්නේ යටිබිම්ගතව. මේ තාක්ෂණය තහනම් තාක්ෂණයක් ලෙස බොහෝ අය හඳුනාගන්නවා.
අප මුලින් සඳහන් කළ ටොම් කෲස් වීඩියෝ සකසා තිබුණේ ශිල්පීන් දෙන්නෙක්. එක් අයෙක් ටොම් කෲස් අනුකරණය කරන්නට සමතෙකු වන මයිල්ස් ෆිෂර්. ඔහු පෙර කී කොටස් රඟපා තිබුණා. ඩීප් ෆේක් තාක්ෂණයෙන් එය ටොම් කෲස්ගේ වීඩියෝවක් කළේ බෙල්ජියන් ජාතියෙකු වන ක්‍රිස්ටෝපර් උමේ.
‘අපි දෙන්නා වෙබ් සීරීස් එකක් කළා. ටොම් කෲස් 2020 ජනාධිපතිවරණ සටනට එකතු වෙන කතාවක්. ඒකෙන් පස්සේ දවසක් හදිසියේ මයිල්ස් මට යෝජනා කළා ගොල්ෆ් ගහන වීඩියෝවක් දාමු කියලා. අපි ඒක කරලා දැම්මා. අපි ටික්ටොක් ඇප් එක ගැන දැනගෙන හිටියේ නෑ. නිකම් දැම්මා විතරයි. ඒත්, දවස් දෙකතුනක් යද්දී මිලියන දෙකහමාරක් වීඩියෝව බලලා.’ ක්‍රිස්ටෝපර් ගාඩියන් වෙත අදහස් දක්වමින් එසේ කියා තිබුණා.
මේ නිර්මාණකරුවා 2018න් පසු ඩීප් ෆේක් තාක්ෂණය ඉගෙනගෙන, එයින් නිර්මාණ කර තිබුණා. ප්‍රකට ආයතන පවා ඔහුගෙන් සේවය ලබා තිබුණා.
ඩීප් ෆේක් වැනි තාක්ෂණයක් සමාජයට හානියක් නොකර දියුණු වෙන්නට නම්, එයට අදාළ නීතිරීති සැකසෙන්න ඕනෑ. ආචාරධර්ම සැකසෙන්න ඕනෑ. ජීවත් නොවන කෙනෙකුගේ රුව, ඔවුන්ගේ අනුමැතියක් නැතිව පාවිච්චි කරන්නේ කෙලෙසද? එය කළ යුත්තේ මොනතරම් දුරටද. සීමාව මොකක්ද?
මේවා නිරවුල් වුණොත් අනාගතයේදී රසවත් සහ කලාත්මක අරමුණු වෙනුවෙන් ඩීප් ෆේක් තාක්ෂණය පාවිච්චි වේවි. මාස අටකට කලින් ස්නූප් ඩොග් තමන්ගේ නිර්මාණයකට දිවියෙන් සමුගත් රැප් තරුවක් වන ‘ටුපාක්’ එකතු කර තිබුණා. ඒ අනුව පිළිගත් කලාකරුවන් මේ තාක්ෂණය පාවිච්චි කරන අවස්ථා කෙමෙන් කෙමෙන් උදා වෙන බව පැහැදිලියි.
‘මා බලාපොරොත්තු වෙනවා නුදුරේදීම වගකීම් සහගතව ඩීප් ෆේක් තාක්ෂණය පාවිච්චි කරන්නට නීතිරීති සැකසේවි කියලා.’ පෙර කී නිර්මාණකරු ක්‍රිස්ටෝපර් උමේ වැඩිදුරටත් කියා තිබුණේ එහෙම.■
