ඔබ අධ්‍යාපනය ලැබූ බිෂොප් විද්‍යාලය ඉස්සර මධ්‍යම පන්තික කුල කාන්තාවක් හැදූ පාසලක්ලු. ඔබ ඉස්කෝලේ ගිය කාලයේත් ඒ වගේද?
අපි යන කාලයේ තදින්ම එහෙම එකක් තිබුණේ නෑ. ඒත්, එහෙම නෑ කියන්නත් බෑ. කාන්තාවන් කවදාහරි කසාද බඳින්න ඕනෑ මොන වගේ පිරිමියෙක්ද වගේ මාතෘකා තිබුණා. ඒත්, කාන්තාවන් විශ්වවිද්‍යාලයට යන්න ඕනෑ, ඉගෙනගන්න ඕනෑ, රස්සාවක් කරන්න ඕනෑ වගේ හැඟීමකුත් තිබුණා.
ඒ කාලෙ වැඩිම ආසාවක් තිබුණේ..
මම කැමති වුණේ සාහිත්‍යයට. මම හෝ ගාලා පොත් කියෙව්වා. විවිධ දේවල් ලිව්වා. ලිවීමේ හැකියාවක් තියෙන බවත් දැනගෙන හිටියා. කතා පොත් ලියන්න වගේ ආසාවක් තිබුණේ. ඒ පාරේ යන්න හිටියා. නැත්නම් ජනමාධ්‍යවේදියෙක් වෙන්න හිතුවා.
විකල්ප පත්තරවල වගේද?
විකල්ප නෙවෙයි. කෙළින්ම ගාඩියන්, නිව්යෝර්ක් ටයිම්ස් වගේ. ඒ පැත්තෙන් මට ලොකු හීන තිබුණා. ඉස්කෝලේ කාලේ කතා ලිව්වා. සඟරාවලට හෙම සමහර ඒවා ලිව්වා. ඒත්, ඉස්කෝලේ කාලයේදී පවා මගේ ජීවිතේ හරිම සාමාන්‍යයි. විශේෂ හැකියාවන්, විශේෂ කැපී පෙනීම් තිබුණේ නෑ. ලියන්න පුළුවන් කියලා යම් හැඟීමක් තිබුණා විතරයි. යම් කැරලිකාරී ගතියකුත් තියෙන්න ඇති. ඒත්, මහා ලොකුවට කැපී පෙනුණේ නෑ.
කොහොමහරි මම පසුකාලීනව තෝරාගත්ත සමාජ විද්‍යාව කියන්නේත් මිනිසුන් ගැන විෂයක්. අපි පාවිච්චි කරන ක්‍රමවේදවල තියෙන්නේ මිනිසුන් හමුවීම, කතා ඇසීම වගේ. මේක මිනිසුන්ගේ කතා ලියන විෂයක්නේ. ඉන්දියාවේ විශ්වවිද්‍යාල අධ්‍යාපනය ලැබූ කාලේ මට ආසියාවේ හොඳම සමාජ විද්‍යාඥයන් මුණගැහුණා. ඒ නිසා මම විෂයට හොඳට කැමැති වුණා.
හරිනි නිදහසේ කතාබහ කරන විදිය, නිදහස් හැසිරීම, කොට කොණ්ඩය වගේ ලක්ෂණ ඉස්කෝලේ කාලයේත් තිබුණාද? නැත්නම් ඉස්සර ලාලිත්‍යයෙන් පිරි, සුසිනිඳු ගැහැනු ළමයෙක්ද?
එහෙම තිබුණේ නෑ. ඉස්කෝලේදීත් අපි වැඩිපුර කෝමල ගැහැනු ළමයින් ගණන් ගත්තේ නෑ. බෝනික්කන් වගේ නෑ. එහෙම අයට එක එක නම් පවා කිව්වා. අපි ටිකක් තදයි. දුවලා පැනලා හිටියා. අපි කොල්ලන් ගණන් ගත්තේත් නැති තරම්. යටින් කොල්ලන්ට කැමතියි. ඒත්, අපි හරි ආඩම්බරයි. කොල්ලන්ට යට වෙන්නේ කොහොමද වගේ හැඟීමක් මතුපිටින් තිබුණා. අපේ අම්මලා රස්සාවක් නොකළාට හරි ශක්තිමත් ගැහැනු. යටහත් පහත් ගතියක් තිබුණේ නෑ.
පවුලේ පොඩිම කෙනානේ..
මගේ අක්කායි, මායි හැදුණ විදිය හරිම වෙනස්. අක්කා සමහර වෙලාවට කියනවා. මට කරන්න ඉඩ දීපු දේවල්වලින් අරික්කාලක්වත් අක්කාට කරන්න දුන්නේ නෑලු. වැඩිමල් වීමත් හේතුවක් වෙන්න ඇති. ඉස්කෝලේ යනකොටත් අක්කා එක්කාගෙන ගියා. ඒත්, මම ඉස්කෝලේ ගියේ තනියම. අක්කා වැඩට ගිය මුල් කාලයේත්, බස් ස්ටෑන්ඩ් එකේ ඉඳන් එක්කාගෙන එන්න කෙනෙක් යැව්වා. මා එක්කාගෙන යන්න කවුරුත් ආවේ නෑ. මම ටිකක් තදයි වගේ හැඟීමක් තියෙන්න ඇති.
ඒ කියන්නේ ස්ත්‍රීවාදය ගැන දැනගත්තාම හරිනිගේ දැන් චරිත ලක්ෂණ ආවා නෙවෙයි..
එහෙම එකක් නෙවෙයි. මම ඕවා ගැන එච්චර හිතලාත් නෑ. ඒත් ඇඳුම්, කොණ්ඩා මෝස්තර ගැන නෙවෙයි අපි ඒ කාලෙ ඉඳන්ම උනන්දු වුණේ. අපට තිබුණා ඉගෙනගන්න, රැකියා කරන්න, නායකත්වය ගන්න වගේ අදහසක්. ඔය අස්සේ මම අවුරුද්දකට ඇමෙරිකාවටත් ගියා.
ඉස්කෝලේ යන කාලේ..
ඔව්, ශිෂ්‍ය හුවමාරු වැඩසටහනකින්. සාමාන්‍යපෙළ ඉවරවෙලා, අසූහතේදී අවුරුද්දකට ඇමෙරිකාවට යන්න ලැබුණා. ඒකෙදී වෙන්නේ ඇමෙරිකාවේ ගෙදරක නතර වෙලා, පවුලක් එක්ක අවුරුද්දක් ජීවත්වීම. එහේ හයි ස්කූල් එකකට ගියා. උතුරු කැලිෆෝනියාවේ. එහේ මා හිටපු ගෙදර පවුලට ටිකක් විකල්ප සංස්කෘතියක් තිබුණා. හැට ගණන්වල හිපි සංස්කෘතිය එක්ක හිටපු, බෞද්ධ දර්ශනය ගැන අධ්‍යයනය කරපු පවුලක්. ඒ ආභාසය මම ලැබුවා. සාමාන්‍යයෙන් ඇමෙරිකාවේ සංස්කෘතිය කියා අපි චිත්‍රපටිවලින් දැකපු සංස්කෘතිය නෙවෙයි මම වින්දේ. ඇමෙරිකාවේත් හරි පටු අදහස් තියෙන අය හිටියානේ. ඒත් ඒගොල්ලන් එහෙම නෑ.
සාමාන්‍ය විදියට ඇමෙරිකාවේ ළමයි එක්ක..
ඔව්. දැන් හැරිලා බැලුවාම අම්මලා මොකටද යැව්වේ කියලාත් හිතුණා. මට එතකොට අවුරුදු දාහතක්. අලුත්ම ඉස්කෝලෙකට ගියා. මොනවා කළත් මා හිටියේ දන්නැති පවුලක් එක්ක. යාළුවන් දන්නේ නෑ. වෙනමම සංස්කෘතියක්. ඒකට පුරුදුවෙන්න තරම් කාලයකුත් නෑ. මම ගිය තැන පුංචි ගමක්. ඒ ඉස්කෝලේ මම හැරුණාම දුඹුරු හමක් තිබුණ ළමයි දෙන්නෙක් ඉන්න ඇති. ලංකාවක් ගැන එහේ කවුරුත් අහලාත් නෑ. ලංකාව තියෙන තැනක් දන්නේත් නෑ. පැල්පතකින් ආ කෙනෙක් වගේ මා දිහා බලන්න ඇති. ඒත් ඒ නිසාම මට කරදයක් වුණේත් නෑ. ඒ ළමයි මා බාරගත්තා.
ඉන්දියාවට ගියේ ශාස්ත්‍රීය ක්ෂේත්‍රයෙන් ඉහළට යන්න හිතලාද?
ඉන්දියාවට යනකොට නම් මට කිසිම අරමුණක් තිබුණේ නැහැ. උපාධියක් ගන්න ඕනෑ කියලා අදහසක් විතරක් තිබුණා. අපි ඒලෙවල් කළේ අනූවේ. ඒ කාලෙ කලබල නිසා ලංකාවේ විශ්ව විද්‍යාල වහලායි තිබුණේ. ඒ නිසා නිකම්ම ඉන්නවාට වඩා අවස්ථාවක් ගන්න උත්සාහ කළා. ශිෂ්‍යත්වයක් ලැබිලා මම ඉන්දියාවට ගියා. ඒත්, කරන්නේ මොනවාද කියලා කිසිම අදහසක් තිබුණේ නෑ. යාළුවෙකුගේ තාත්තා කෙනෙක් තමයි කීවේ සමාජ විද්‍යාව කරන්න කියලා. මම බලාපොරොත්තුවෙන් හිටියේ ඉංග්‍රීසි කරන්න.
ඉන්දියාවේ පසුබිම..
ඔය කාලේ ලංකාවේ ළමයි එහේ යන්න පටන් අරගෙන. ඒ නිසා ළමයි කිහිපදෙනෙක් හිටියා. ඒත් ලංකාවෙන් ගිය ලොකු පිරිසක් හිටියේ නෑ. මම ගියේ දිල්ලි විශ්වවිද්‍යාලයට. ඒත් දිල්ලි විශ්වවිද්‍යාලය කියන්නේ අති දැවැන්ත එකක්. ඒක විවිධ කොලේජ්වලට බෙදලා තිබුණා. මම ගියේ හින්දු කොලේජ් එකට. ගැහැනු පිරිමි දෙපාර්ශ්වයම ඉන්න හොඳ සමාජ විද්‍යා අංශයක් හින්දු කොලේජ් එකේ තියෙන බව මම අහලා තිබුණා. මම කාන්තා විද්‍යාලයක ඉගෙනගත් නිසා, මිශ්‍ර විශ්වවිද්‍යාලයකට යන්න ඕනෑ වුණා. මම ඉන්දියාව හොඳටම වින්දා. හින්දු විද්‍යාලයේ ලාංකිකයෙක්ට හිටියේ මම විතරයි.
වින්දා කිව්වේ..
යාළුවන් ආශ්‍රය කළා. ගොඩක් ඇවිද්දා. පළවැනි වතාවට ස්වාධීනව, මගේ ෆ්ලැට් එකක හිටියා. මාත් තව ලංකාවේ යාළුවෙකුත් ෆ්ලැට් එක බෙදාගත්තා. ඉන්දියාව කියන්නේ ගොඩක් අත්දැකීම් ලබන්න පුළුවන් රටක්නේ. මට හොඳ ඉන්දියන් යාළුවන් පිරිසක් හිටියා. එයාලාගේ ගෙවල්වල ගියා. ඉන්දියානු සංස්කෘතිය එයාලා එක්ක බෙදාගත්තා. ටි්‍රප් ගියා. ලංකාවේත් හොඳ පිරිසක් හිටියා. ඒ කාලෙ ටික දෙනෙක් තමයි හිටියේ. ඉන්දියාවේ තියෙන්නෙ තට්ටු ගෙවල්. මම හිටපු ෆ්ලැට් එකේම ලංකාවේ පිරිසක් හිටියා. ඒ අය අය නිතර මුණගැහුණා. ඒත්, මේ ෆ්ලැට් එක තිබුණේ දකුණු දිල්ලියේ. හින්දු විද්‍යාලය තිබුණේ උතුරු දිල්ලියේ. බස් එකේ පැයක විතර පරතරයක් තිබුණා.
ගොඩක් ඇවිදින්න ඇති..
අවුරුද්දකට සැරයක් කොහොම හරි ගෙදර දුවගෙන ආවා. දිල්ලිවල ගිම්හාන කාලය හරිම රස්නෙයි. මම රාජස්ථාන් ගියා, කල්කටා ගියා, අම්මායි තාත්තායි එක්ක බුද්ධගයා ගියා, මුම්බායි ගියා. මිනිසුන් මුණ ගැසීමේ අත්දැකීම් ලැබුවා.
එහේදී දේශපාලනය කළාද?
ලොකු දේශපාලනයක් නෑ. ඒත්, ස්ත්‍රීවාදී නැඹුරුවක් ආවා. මාත් එක්ක ටික කාලයක් හිටියා ප්‍රසිද්ධ ස්ත්‍රීවාදිනියක් වන රිතූ මෙනන්ගේ දුව. ඉන්දියාවට ගියාම තමයි ස්ත්‍රීවාදය ගැන දැනෙන්න, කතා කරන්න අවස්ථා ආවේ. ලංකාවට වඩා වෙනස එහේදී හොඳටම දැනුණා. හිංසනය පවා හරිහැටි අත්දැක්කේ එහේදී. බස් එකක යද්දී වුණත්, ලංකාවේදී යම් යම් පොඩි අත්දැකීම් තිබුණාට ඉන්දියාවේදී තමයි ටිකක් තද අත්දැකීම් ලැබුවේ. ඉස්කෝලෙ යන කාලෙ මොකක් හරි වුණොත් අපි පොඩි පාට් එකක් දානකොට කොල්ලන් බයවෙලා ඈත් වුණා.
එහේදී කෙල්ලන්ට කටේ බලෙන් දිනන්න බෑ..
එහේ හරි ආක්‍රමණශීලීයි. මුලින්ම ඉන්දියාවට යනකොට මට ඉන්න තැනක් හොයාගන්න අම්මායි තාත්තායි මා එක්ක ආවා. එක බෝඩිමකට ගියාම, එතැන හිටපු මේට්‍රන් අම්මාට කියලා දුව අරගෙන ආපහු ලංකාවට යන්න කියලා. මේක ගෑනු ළමයින්ට හරි භයානක නගරයක් කියලා. ඒ පාර මට ඉන්දියාවේ නවතින්න ලොකු සටනක් කරන්න වුණා. මට සිදුවීම් හරියටම මතක නෑ. ඒත් විශ්වවිද්‍යාලයේදී මොකක් හරි ජරමරයකුත් වුණා. ඒකෙන් පස්සේ අපි කණ්ඩායමක් විදියට ඒකට විරුද්ධව වැඩ කළා.
ලංකාවට ඇවිත්..
මම ඉන්දියාවේදී මාස්ටර්ස් උපාධියත් කරන්න පුළුවන්කම තිබියදී, ඒක නොකර ලංකාවට ආවා. නෙස්ට් කියන රාජ්‍ය නොවන සංවිධානයේ රැකියාවට ගියා. මට තිබුණේ රස්සාවක් කරන්න ඕනෑ, ඒත් නවයේ ඉඳන් පහට කරන කාර්යාලීය රැකියාවක් නෙවෙයි කියන අදහස විතරයි. නෙස්ට් එකට ගියේ අහම්බයකින්. ඒක මට මාර අත්දැකීමක් වුණා. ලංකාවේ බොහෝ තැන්වල ඇවිද්දා. බස්වලින් ගියා. ගම්මාන ඇතුළේදී බයික්වලින් ගියා. ඉස්පිරිතාල ගාණේ, ගම්මානවල. ලංකාවේ අසාධාරණය, අයුක්තිය, මිනිසුන්ගේ පීඩාකාරී අත්දැකීම් දකින්න ලැබුණේ එතකොට. මුල්ලේරියාවේ මානසික වෛද්‍යවරුන් එක්ක ගැටුම් පවා ඇති වුණා.
නෙස්ට් සංවිධානය පටන්ගත්තේ මුල්ලේරියාවේ ප්‍රශ්නයක් ගැනලු..
ඔව්, යුනිට් ටූ කියලා වාට්ටුවක් තිබුණා. මේකේ හිටපු කාන්තාවන් වෙනුවෙනුයි පටන්ගත්තේ. මම ගියේ අනූහතරේදී. එතකොට දාහක් විතර හිටියා. අසූහතරේදී ඒ ව්‍යාපාරය පටන්ගත් කාලයේ ඊටත් වැඩිලු. එතැන හිටපු කාන්තාවන් වධ වින්දා. ගැටගහලා, ගහලා, හරියට කන්න නොදී, අර්ධ තිරිසන් අත්දැකීම් විඳින්න ලැබිලා. ඒත්, සමහර මනෝ වෛද්‍යවරුන් පවා ඒක පවත්වාගෙන ගියාලු. පවුල්වලින් මානසික ආබාධ තියෙනවා කියලා අත්හැරපු අය තමයි මෙතැනට දැම්මේ.
අපායක්..
තනිකරම අපායක්. කවුරුත් ඒ කාන්තාවන් බලන්න ආවේත් නෑ. ගියේ අපේ සංවිධානයේ අය විතරයි. අපි යනවාට එතැන වැඩකළ අය කැමතිත් නෑ. අපි හිතන්නේ මානසික රෝගීන් කිසි සිහියක් නැති අය කියලානේ. ඒත් එහෙම නෑ. එයාලා සාමාන්‍ය කාන්තාවන්. ඒත්, මේ හිරගෙදර වගේ තැනදී ආයතනගත වෙලා තමයි එයාලා වැඩිපුර පීඩා වින්දේ. අවුරුදු ගණන් දරුණු සැලකීම් ලබලා, ඔවුන්ට සමාජයේ හැසිරෙන විදිය ගැන අවබෝධයකුත් නොතිබුණු තරම්.
ඔබ 2010න් පස්සේ විශ්වවිද්‍යාල ආචාර්යවරුන්ගේ සම්මේලනයේ වැඩ කරන තුරුම දේශපාලන ක්‍රියාකාරීත්වයක නොසිටි, ශාස්ත්‍රාලීය වැඩ සහ පර්යේෂණ කරගෙන හිටපු කෙනෙක්. ඉස්සර මීඩියාවලට කතා කළ..
කිසිම සම්බන්ධයක් තිබුණේ නෑ. ෆුටා එක වෙනතුරුම දේශපාලන ක්‍රියාකාරීත්වයක හිටියේත් නෑ. දේශපාලන ක්‍රියාකාරීන් එක්ක සම්බන්ධයක් තිබුණේත් නෑ. මට ඒ ගැන ආසාවක් හෝ උනන්දුවක් තිබුණේ නෑ. මම කැමති වුණේ තැන් තැන්වල ඇවිද ඇවිද වැඩ කරන්න. මන්නාරමේ මම ගොඩක් වැඩ කළා. උතුරු නැගෙනහිර වැඩ කළා. රටේ විවිධ තැන්වල මිනිසුන් මුණ ගැහුණා.
හරිනි දේශපාලන ක්‍රියාකාරීත්වයට ආ පසුවත් අර පරණ ප්‍රතිරූපයම තිබුණා. පූසන්ගේ ෆොටෝ ෆේස්බුක් දාන, දේශපාලන කතාවක් කළත් ආවේගශීලී නොවී එදිනෙදා ස්වරයෙන්ම කතා කරන, සුපුරුදු විදියට අඳින පළඳින බව දැක්කා..
මම දන්නේ නෑ ඒකට මොනවා කියන්නද කියලා. ඒත් මම පූසන්ට කැමතියි. සාමාන්‍ය විදියට ඉන්න කැමතියි. මම කලිනුත් කියා තියෙනවා. මම කිසි ක්ෂේත්‍රයක ප්ලෑන් කරලා වැඩ කළ කෙනෙක් නෙවෙයි. දේශපාලනයට ආ එකත්, පාර්ලිමේන්තුවට ආ එකත් ඒ ඒ අවස්ථාවල සිදු වූ අහඹු අවස්ථා විතරයි. ඒ අවස්ථා වෙනුවෙන් මම විශේෂයෙන් සැලසුම් කළේ, ලෑස්ති වුණේ, හැඩ ගැහුණේ නැහැ.■
