අමාත්‍යාංශ 6ක් සඳහා දැනට පවතින ටෙන්ඩර් සීමාව වැඩිකිරීමට කැබිනට් මණ්ඩලය තීරණය කර ඇත.
රාජ්‍ය සම්පත් අවභාවිතා කිරීම සඳහා අලුත් මාවත් විවෘත කර ගැනීමට රාජපක්ෂවරුන් තරම් දක්ෂයින් ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලන ඉතිහාසයේ මෙතෙක් බිහිවී නැතැයි කිවහොත් එය අතිශයෝක්තියක් නොවේ. පසුගිය මහින්ද රාජපක්ෂ පාලන කාලයේදී ඒ සඳහා අලුතින් අත්හදා බලන ලද ක්‍රම කිහිපයක්ම විය. එකක් වූයේ රාජ්‍ය විගණනය මඟ හැරීම සඳහා සමාගම් පනත යටතේ රාජ්‍ය සමාගම් ආරම්භ කිරීමය. අමාත්‍යාංශයද, දෙපාර්තමේන්තුද, අනෙකුත් රාජ්‍ය ආයතනද මඟහැර එම සමාගම් මඟින් මහා පරිමාණ සංවර්ධන ව්‍යාපෘති ක්‍රියාත්මක කිරීම සිදුවිය. මාර්ග ඉදිකිරීම් සිදුකළ මඟ නැගුම, ආයුද මිලදී ගත් ලංකා ලොජිස්ටික් ඒ ආකාරයේ සමාගම්ය.
තවත් එකක් වූයේ ක්‍රමෝපාය සංවර්ධන පනත හඳුන්වා දී ආයෝජන යැයි කියන ව්‍යාපෘති සඳහා මහා පරිමාණ බදු සහන ලබාදීමය. ප්‍රසම්පාදනයෙන් තොරව ව්‍යාපෘති ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා අන්සොලිසඩඩ් හෙවත් ස්වේච්ඡා යෝජනා ලබාගැනීම තවත් එකකි. රට තුළ සිදුකෙරුන චීන ව්‍යාපෘති අති බහුතරය එවැනි ආකාරයේ ස්වෙච්ඡා යොජනාය.
කැබිනට් මණ්ඩල ස්ථාවර ප්‍රසම්පාදන කමිටුද ඒ ආකාරයේ ඒවාය. ඒ ඒ ප්‍රසම්පාදනයට එම අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්වරයාගේ ප්‍රදානත්වයෙන් පත්කරන ප්‍රසම්පාදන කමිටු වෙනුවට අමාත්‍යාංශ කිහිපයකටම ඇත්තේ මේ ආකාරයේ එක් ස්ථාවර ප්‍රසම්පාදන කමිටුවක් පමණය. අවශ්‍ය වන්නේ තමන්ට අවශ්‍ය එක් ලේකම්වරයෙක් එහි ප්‍රධානියා වශයෙන් පත්කර ගැනීම පමණය. ඒවාහි ප්‍රසම්පාදන කමිටුවද, තාක්ෂණික කමිටුවද විෂය කුමක් වූවත් එකක්මය. මේ ස්ථාවර ප්‍රසම්පාදන කමිටු දැන් යළිත් ක්‍රියාත්මක වන්නට පටන් ගෙන ඇත.
මේ සාකච්ඡා කරන්නට උත්සහ කරන්නේ ප්‍රසම්පාදනයට අදාල ආණ්ඩුවේ අලුත්ම තීරණය ගැනය. ඒ අමාත්‍යාංශ කිහිපයකට අදාලව ප්‍රසම්පාදන සීමාවන් ඉවත් කිරීමට මාර්තු 01 වැනිදා රැස්වූ කැබිනට් මණ්ඩලය ගත් තීන්දුවය. එම කැබිනට් මණ්ඩල තීරණය දැක්වෙන්නේ මේ ආකාරයටය.
‘ප්‍රසම්පාදන කමිටුවල අධිකාරි සීමාවන් ඉවත් කිරීම, මහජනතාවට කඩිනම් සහන සැලසෙන ව්‍යාපෘති රාශියක් 2021-2023 මධ්‍යකාලීන අයවැය රාමුව තුළ ක්‍රියාත්මක කිරීම පිණිස අවශ්‍ය ප්‍රතිපාදන සලසා දීම සඳහා අනුමැතිය ලැබී ඇත. එම ව්‍යාපෘතීන් කඩිනමින් ක්‍රියාත්මක කිරීමට හැකිවන පරිදි දැනට පවතින කොන්ත්‍රාත් ප්‍රදානය කිරීමේ අධිකාරි සීමාවන් මහාමාර්ග, ජලසම්පාදන, වාරිමාර්ග, විදුලිබල, වරාය හා නාගරික සංවර්ධන යන අමාත්‍යාංශ විෂය ක්ෂේත්‍රයන්ට අදාලව ඉහළ දැමීම පිණිස මුදල් අමාත්‍ය වශයෙන් ගරු අග්‍රාමාත්‍යතුමා ඉදිරිපත් කළ යෝජනාව අමාත්‍ය මණ්ඩලය විසින් අනුමත කරන ලදී.’
මෙම කැබිනට් තීරණයෙන් සිදුකරන්නට යන්නේ කුමක්ද යන්න වටහා ගැනීමට පහසු වන්නේ දැනට ක්‍රියාත්මක ප්‍රසම්පාදන ක්‍රමය ගැන අවබෝධයක් ලබා ගැනීමය. දැනට ඇති ප්‍රසම්පාදනයන් අදියර තුනකින් ක්‍රියාත්මක වේ. පළමු අදියර දෙපාර්තමේන්තු මට්ටමේ ප්‍රසම්පාදන ක්‍රියාවලියය. දෙවැන්න අමාත්‍යාංශ මට්ටමේ ප්‍රසම්පාදන ක්‍රියාවලියය. තෙවැන්න කැබිනට් මණ්ඩල මට්ටමේ ප්‍රසම්පාදන ක්‍රියාවලියය.
රුපියල් මිලියන 100ට අඩු ප්‍රසම්පාදනයන් දෙපාර්තමේන්තු මට්ටමේදී සිදුකරන අතර ඒ සඳහාද ටෙන්ඩර් කමිටුවක් හා තාක්ෂණ කමිටුවක් පත්කරනු ලැබේ. තුන්දෙනෙකුගෙන් සමන්විත මෙම ටෙන්ඩර් කමිටුවේ ප්‍රධානියා ලෙස දෙපාර්තමේන්තු ප්‍රධානියා කටයුතු කරන අතර එහි සෙසු සාමාජිකයින් ඔහු නම්කරනු ලබයි. ඔහුට වඩා පහළ නිලධාරින් එහි සෙසු සාමාජිකයින් ලෙස පත්කරන අතර සමහර විට අදාල අමාත්‍යාංශයේ ගණකාධිකාරිවරයා එක් සාමාජිකයකු ලෙස පත්කරයි. තාක්ෂණික කමිටුව නම්කිරීමද දෙපාර්තමේන්තු ප්‍රධානියා සිදුකරන අතර ආයතනයේ මෙන්ම බාහිර පිරිස්ද ඊට පත්කරනු ලබයි.
රුපියල් මිලියන 100ත් 500ත් අතර ප්‍රසම්පාදනයන් අමාත්‍යාංශ මට්ටමේදී සිදුකරන අතර එහි ටෙන්ඩර් මණ්ඩලයද තුන්දෙනෙකුගෙන් සමන්විතය. එහි ප්‍රධානියා අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරයා වන අතර අතිරේක ලේකම්වරයෙක් හා අමාත්‍යාංශ ප්‍රධාන ගණකාධිකාරිවරයා සෙසු සමාජිකයින් ලෙස කටයුතු කරයි. තාක්ෂණික කමිටුව නම් කරන්නේද ලේකම්වරයා වන අතර එහි සාමාජිකයින් ලෙස අමාත්‍යාංශයේ ඊට අදාල නිලධාරින් මෙන්ම සෙසු රාජ්‍ය ආයතනවල නිලධාරින් කැඳවා ගනු ලබයි.
කැබිනට් මණ්ඩල ප්‍රසම්පාදනයන් රුපියල් මිලියන 500ට වඩා වැඩි ගනුදෙනු සඳහා වන අතර එම ටෙන්ඩර් මණ්ඩලයේ සාමාජිකයින් සංඛ්‍යාවද තුනකි. අදාල අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරයා එහි සාමාජිකයකු වුවද ඔහු එහි ප්‍රධානියා වන්නේ නැත. වෙනත් අමාත්‍යාංශයක ලේකම්වරයකු එහි ප්‍රධානියා වන අතර අනිත් සාමාජිකයාද අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරයෙකි. තාක්ෂණික කමිටුව බොහෝ විට 7 දෙනෙකුගෙන් සමන්විත වන අතර ඒ සඳහා ටෙන්ඩර් විෂයට අදාල රාජ්‍ය ආයතන හා විශ්ව විද්‍යාලවල ප්‍රාමාණිකයින් මෙන්ම රාජ්‍ය ආයතනවල ටෙන්ඩර් කටයුතු හා මූල්‍ය කටයුතු ප්‍රාමාණිකයින් කැඳවා ගනු ලබයි.
නමුත් කැබිනට් මණ්ඩල මට්ටමේ ප්‍රසම්පාදන ක්‍රියාවලියේ විශේෂත්වයක් තිබේ. ඒ ටෙන්ඩර් මණ්ඩලයට හා තාක්ෂණික කමිටුවට මුල් අවස්ථාවේ කැබිනට් මණ්ඩල අනුමැතිය ලබා ගැනීමට අවශ්‍ය වීමත්, ප්‍රසම්පාදන ලියවිලි තාක්ෂණික කමිටුව සකස් කිරීමත්, ප්‍රසම්පාදන කටයුතු අවසන් වීමෙන් පසු ඒ සඳහා අනුමැතියද නැවත කැබිනට් මණ්ඩලයට යොමුකර ලබාගත යුතු වීමත්ය. එම අවසන් අනුමැති අවස්ථාවේදී ප්‍රසම්පාදන තීන්දු තීරණ වලට අදාල සියලු ලිපිලේඛන කැබිනට් මණ්ඩලයට යොමු කළ යුතු අතර කැබිනට් මණ්ඩල සමාජිකයින්ටද ඒ සඳහා අනුමැතිය ලබාදීමට පෙර ප්‍රශ්න කිරීම් හා විරෝධතා ඉදිරිපත් කිරීමේ අවස්ථාව ලැබේ.
මේ නිසා රුපියල් මිලියන 500ට වැඩි ප්‍රසම්පාදන කටයුතු කැබිනට් මණ්ඩල මට්ටමේදී සිදුකිරීමට වීම, තමන්ට වුවමනා අයට ටෙන්ඩර් ලබාදීමට අවශ්‍ය දේශපාලනඥයින්ට ඔළුව කැක්කුමක් බවට විවදයක් නැත. පත්කරන ප්‍රසම්පාදන මණ්ඩල මෙන්ම තාක්ෂණ කමිටුද බොහෝ විට විශේෂ එරෙහි වීමක් සිදුනොකරන බව බාහිරට පෙනුනද, එම කමිටු දේශපාලන සිතැඟිවලට පිටින් කටයුතු කරන ලද අවස්ථා ඉතිහාසය පුරා අපට හමුවේ.
මුලින් උපුටා දැක්වූ කැබිනට් මණ්ඩල තීරණය අනුව ආණ්ඩුව සිදුකරන්නට යන්නේ අමාත්‍යාංශ මට්ටමේ ප්‍රසම්පාදන සිදුකිරීමේ රුපියල් මිලියන 500 සීමාව අමාත්‍යාංශ කිහිපයකට අදාලව පමණක් ඉහළ දැමීමය. මෙම ප්‍රසම්පාදන සීමාවන් සංශෝධනය කිරීම සිදුවන්නේ විශේෂඥ කමිටුවකින් වන අතර එම සීමාවන් වෙනස් කිරීමේ අවශ්‍යතාවක් පැනනැඟී නැති බව මුදල් අමාත්‍යාංශයේ නිලධාරින්ගේ මතයයි. එසේම එම සීමා ඉවත් කිරීමේ අවශ්‍යතාවක් වර්තමානයේ පවතී නම් සිදුකළ යුත්තේ විශේෂඥ කමිටුවකට යොමුකර එහි නිර්දේශ මත එය වෙනස් කිරීමය. නොඑසේව අමාත්‍යාංශ කිහිපයකට පමණක් සීමා වන පරිදි කැබිනට් මණ්ඩල තීරණයකින් එය වෙනස් කිරීම නොවේ. එවිට අනිත් අමාත්‍යාංශවලට එය අදාල නැති බව පෙනේ.
නමුත් මෙම කැබිනට් මණ්ඩල තීරණයේ ඇත්ත වන්නේ, මෙම ලිපියේ ආරම්භයේ ලියූ පරිදි රාජපක්ෂවරුන් ප්‍රසම්පාදන ඔළුව කැක්කුමෙන් බේරීම සඳහා අලුත් මාවතක් සොයා ගැනීමය. කැබිනට් මණ්ඩල මට්ටමට ආ යුතු ඉහත සඳහන් අමාත්‍යාංශවල ටෙන්ඩර් කැබිනට් මණ්ඩලයට යොමු නොකොට අමාත්‍යාංශ මට්ටමේදීම පහසු ලෙස අවසන් කිරීම මෙම තීරණයේ අරමුණය. මන්ද ඒ සඳහා අවශ්‍ය වන්නේ තමන්ට වුවමනා ලෙස කටයුතු කිරීමට කැමති අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරයෙක් පමණක් නිසාය. ටෙන්ඩර් මණ්ඩලයේ ප්‍රධානියාද,එහි සෙසු සාමාජිකයින් පත්කිරීමේද, තාක්ෂණ කමිටුව පත්කිරීමේද, ටෙන්ඩර් ලියවිලි සැකසමේද බලය ඇත්තේ ලේකම් සතුවය. මේ කිසිවකට දේශපාලන නායකත්වයේ හෙවත් විෂය භාර ඇමතිවරයාගේ හැර කාගේවත් අවසර, අනුමැති අවශ්‍ය නැත. ඒ මඟින් තමන්ට ඕනෑ අයට ඕනෑ විදියට ටෙන්ඩර් දීමේ බාධාවන් පැන නැඟීමද නැතිකරගත හෝ අවම කරගත හැක. අවනත නොවේනම් අවනත කරගත හැකි ලේකම්වරයකු පත්කිරීම ජනාධිපතිවරයාට කළ හැකිය. ඊට කිසිවකුටත් බාධා කළ නොහැකිය.
ටෙන්ඩර් සඳහා සොයා ගත් රාජපක්ෂවරුන්ගේ මේ අලුත් පාරද ඒ අනුව ඔවුන්ට නරක නැති නිර්මාණාත්මක සොයා ගැනීමකි.■
