මහමොළකරු හමුවන තුරු

• ප්‍රහාරය සැලසුම් කළ ‘මහා මොළකරුවා’ පිළිබඳව කිසිවක් වාර්තාවේ සඳහන්ව නැතැයි කියැවේ. මෙලෙස ‘මහා මොළකරුවා’ හෙළි නොකිරීම පිළිබඳව ආණ්ඩුවත් විපක්‍ෂයත් දෙකම කොමිසමට දොස් නගති.

2001 සැප්තැම්බර් 11 දා ඇමරිකාවට එල්ල වූ අල් කයිඩා මරාගෙන මැරෙන ගුවන් ප්‍රහාරය ලෝක ඉතිහාසයේ හැරවුම් ලක්‍ෂ්‍යයක් විය. දෙවන වරටත් ඉරාක ආක්‍රමණය කිරීම සඳහා බුෂ් පාලනය මෙම ප්‍රහාරය හේතුවක් කර ගත්තේය. එහි ප්‍රතිඵලය වූයේ මැද පෙරදිග අගතිගාමී ලෝදිය හැලියක් බවට පත්වීමයි. අල් කයිඩා සංවිධානයටත් වඩා අන්තවාදී, දේශපාලනමය හා මානසික වශයෙන් හත්වන හා අටවන සියවස්වල කල් ගෙවන IS (Islamic State) සංවිධානය බිහිවීමට මග සැකසුණේ මෙලෙසය.
9/11 ප්‍රහාරය පිළිබඳව පූර්ණ අධ්‍යයනයක් කිරීම සඳහා පත්කෙරුණු ජාතික කොමිසම (The National Commission on Terrorist Attacks upon the United States) සිය අවසන් වාර්තාව එළි දැක්වූයේ 2004 ජුලි මසය. ‘9/11 ප්‍රහාරය කම්පනයක් වුවද පුදුමයක් නොවීය.’ (A shock, not a surprise) යනු කොමිසමේ නිගමනය විය.
මෙම නිගමනයට පාදක වු ප්‍රථම හේතුව නම් ඒ වනවිටත් ඇමරිකාව අල් කයිඩා ප්‍රමුඛ ඉස්ලාම් අන්තවාදී සංවිධාන ගණනාවක ප්‍රහාරයන්ට ලක්ව තිබීමයි. 1993දී ලෝක වෙඝඳ මධ්‍යස්ථානයට (World Trade Centre) එල්ල වූ ට්‍රක් බෝම්බ ප්‍රහාරය මෙයට එක් උදාහරණයකි. අනෙක් හේතුව නම් ඇමරිකාවට මහා පරිමාණ ත්‍රස්තවාදී ප්‍රහාරයක් එල්ලවීමට ඇති අවදානම පිළිබඳ දෙස්-විදෙස් ඔත්තු සේවාවන් මාස ගණනාවක් පුරා කළ අනතුරු හැඟවීම්ය. 2001 සැප්තැම්බරය වන විට මෙම අනතුරු හැඟවීම් එරට විධායකයට හා ව්‍යවස්ථාදායකයට පමණක් නොව ජනමාධ්‍යයන්ට හා ජනතාවටද රහසක් නොවූ බව 9/11 කොමිසම් වාර්තාව අවධාරණය කරයි.
9/11 ප්‍රහාරය වළක්වා ගැනීමට තිබූ යථාර්ථවාදී හැකියාව පැහැර හැරුණේ මන්ද යන ප්‍රශ්නයට පිළිතුරු ලෙස කොමිසම් වාර්තාව ආයතනික හා ප්‍රායෝගික හේතු ගණනාවක්ම දක්වා තිබුණි. (විවිධ ආරක්‍ෂක ආයතන අතර තොරතුරු හුවමාරු කර ගැනීමේදී වූ දුර්වලතා වැනි) මේ සියලු වැරදි හා අඩුපාඩු තීව්ර කළ මූලිකම දුර්වලතාව ලෙස වාර්තාව හැඳින්වූයේ පරිකල්පනාත්මක අසාර්ථකත්වයයි. (faliure of imagination). එලඹෙන උවදුරේ ස්වභාවය, ප්‍රමාණය හා දරුණු බව වටහා ගැනීමට දේශපාලන බල අධිකාරිය අසමත්වීම මෙයින් අදහස් වේ. ඇමරිකානු භූමිය තුළ මෙතරම් දරුණු ප්‍රහාරයක් එල්ල කිරීමට ත්‍රස්තවාදී සංවිධානයකට හැකිවේය යැයි අනුමාන කිරීමට ඇමරිකානු පාලකයෝ අසමත් වූහ. එවැන්නක් කිසිදා සිදු නොවනු ඇතැයි ඔවුහු සිතූහ. නමුත් නොසිතූ දේ සිදුවිය.
විය නොහැකි යැයි පොදුවේ පිළිගැනෙන දේ සිදුවීම මිනිස් ඉතිහාසය පුරාම දැකිය හැකි ප්‍රපංචයකි. කළු හංස සිදුවීම් (Black swan incidents) යනුවෙන් හැඳින්වෙන මෙම ප්‍රපංචයට ප්‍රබලම උදාහරණය නම් නට්සි ජ’මනිය විසින් සෝවියට් දේශය ආක්‍රමණය කිරීමය.
සෝවියට දේශය ආක්‍රමණය කිරීම සඳහා වූ බාබරෝසා මෙහෙයුමේ මූලික තොරතුරු (මෙහෙයුම දියත් කරන දිනය, එහි ප්‍රථම ඉලක්කයන් වැනි) සෝවියට් නායකත්වයට ලබාදීමට රහසිගත නට්සි විරෝධී ක්‍රියාකාරිකයකු වූ ජ’මන් ගුවන් හමුදා ලුතිනන් හාරෝ පුලිට්සර්-බොයිස් සමත් විය. නමුත් සෝවියට් නායකත්වය විශ්වාස කළේ පෙරමුණු දෙකක යුද්ධයකට ජ’මනිය තල්ලු කිරීමට තරම් හිට්ලර් මෝඩ නොවන බවය. බි්‍රතාන්‍යයට එරෙහි යුද්ධය නිමා වන තුරු ජ’මනිය තම රට ආක්‍රමණය නොකරනු ඇතැයි යන අතිශය තර්කානුකූල නිගමනය මත පිහිටා සිටි සෝවියට් නායකයෝ බාබරෝසා මෙහෙයුම පිළිබඳ අනතුරු හැඟවීම් නොතැකූහ. නොවිය හැකියැයි සිතූ දේ සිදුවූයේ සෝවියට් දේශයට මහා විනාශයක් ගෙන දෙමිනි.
ලංකාවේ 2019 පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරයද අයත් වනුයේ මෙම කළු හංස සිදුවීම් ගණයටය. අයිඑස් සංවිධානයට පක්‍ෂපාති වූ මුස්ලිම් අන්තවාදී පිරිස් ලංකාවේ සිටින බවටත්, ඔවුන් යම් ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා සැලසුම් කරන බවටත් තොරතුරු තිබුණද ඔවුන්ට මෙතරම් විනාශයක් සිදු කිරීමට තරම් හැකියාවක් ඇතැයි කිසිවෙක් නොසිතූහ. විශේෂයෙන්ම මෙරට මුස්ලිම් ප්‍රජාව සමග කිසිදු ප්‍රශ්නයක් එදිරිවාදිකමක් නොතිබූ ලාංකික කිතුනුවන්ට මෙවැනි ප්‍රහාරයක් එල්ලවනු ඇතැයි අනුමාන කළ හැක්කේ කෙසේද? ප්‍රහාරයෙන් මාස 22 කට පසුව වුවද ප්‍රහාරයේ පරිමාව හා එහි ඉලක්කයන් වටහා ගැනීමට අසමත් බොහෝ දෙනා වෙති. මෙම ප්‍රහාරය මෙහෙයවූ අදිසි හස්තයක්, එය සැලසුම් කළ මහා මොළකරුවෙක් සිටීය යන විශ්වාසය මෙරට දේශපාලන හා සිවිල් සමාජයේ යම් කොටසක් තුළ මුල් බැසගෙන ඇත්තේ එබැවිනි.
පාස්කු ප්‍රහාරය පිළිබඳ ජනපති කොමිසමේ සම්පූර්ණ වාර්තාව තවමත් ප්‍රකාශයට පත්ව නැත. නමුත් ප්‍රහාරය සැලසුම් කළ ‘මහා මොළකරුවා’ පිළිබඳව කිසිවක් වාර්තාවේ සඳහන්ව නැතැයි කියැවේ. මෙලෙස ‘මහා මොළකරුවා’ හෙළි නොකිරීම පිළිබඳව ආණ්ඩුවත් විපක්‍ෂයත් දෙකම කොමිසමට දොස් නගති.
‘මහ මොළකරු’ පට්ටමට අපේක්‍ෂකයෝ ගණනාවක් වෙති. මෛත්‍රීපාල සිරිසේන, රනිල් වික්‍රමසිංහ හා ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂත්, ඇමරිකාව, ඉන්දියාව හා ඊශ්‍රායලයත් මෙම අපේක්‍ෂක ලැයිස්තුවේ ඉදිරියෙන්ම සිටිති. මහා මොළකරුවා පිළිබඳව වූ මෙම මහා ඝෝෂාවෙන් අප ඉදිරියේ ඇති බරපතළ අභියෝග දෙකක් යටපත්ව ඇත. එකක් නම්, කිසිදාක ප්‍රචණ්ඩත්වය වැළඳ නොගත් ලාංකික මුස්ලිම් සමාජයේ සුළුතරයක් මෙවැනි අන්තවාදයකට තල්ලු වූයේ කෙසේද යැයි වටහා ගැනීමයි. අනෙක නම්, මෙවැනි තත්වයක් යළිත් උද්ගත වීම වැළැක්වීමට ගත හැකි පියවර කවරේදැයි තීරණය කිරීමයි. මෙම කාරණා දෙක සම්බන්ධයෙන් යම් ප්‍රතිචාරයක් කොමිෂන් වාර්තාවේ අඩංගු බව පෙනේ. ඒ පිළිබඳ බුද්ධිමය කතිකාවක් දියත් කරනවා වෙනුවට ආණ්ඩුවත් විපක්‍ෂයත් කරනුයේ මහ මොළකරුවකු සොයමින් සුපුරුදු ලාමක දේශපාලනයේ යෙදීමයි.

කුමන්ත්‍රණ මේනියාව
යම් ගැටලුවක් උද්ගත වූ විට ඊට සරල පිළිතුරු සාර්ථක නොවුණහොත් පමණක් සංකීර්ණ පිළිතුරු දෙස යොමු විය යුතුය යන්න විද්‍යාත්මක ක්‍රමයයි. Occam’s razor (ඔකාම්ගේ රේසරය) නියාමය යනුවෙන් හැඳින්වෙන්නේ මෙයයි.
කුමන්ත්‍රණ උන්මාදය මෙහි විලෝමයයි. එය සරල පිළිතුරු ප්‍රතික්‍ෂෙප කොට හැම විටම සංකීර්ණ පිළිතුරු කරා එළඹෙයි. මෙය ලංකාවට පමණක් සුවිශේෂ තත්වයක් නොවේ. ඇතැම් විට මෙවැනි දෑ හාස්‍යජනකය. ජනප්‍රිය ගායක එල්විස් ප්‍රෙස්ලි මිය ගියේ නැති බවත්, ඔහු තවමත් ජීවත්වන බවත් ඔහුගේ ඇතැම් රසිකයන් තුළ ඇති විශ්වාසය මෙයට උදාහරණයකි. ඇතැම් කුමන්ත්‍රණ උන්මාදයන්ගේ ප්‍රතිඵල භයානක හා ඛේදජනකය. යුදෙව් ජාතිකයන් ලෝකයම අල්ලා ගැනීමට කරන කූමන්ත්‍රණයක් ගැන කියවෙන The Protocols of the Elders of Zion නම් ව්‍යාජ ලේඛනය මෙයට උදාහරණයකි. 19 වන සියවසේ අග භාගයේදී නිර්මිත ව්‍යාජ ලේඛනයක් වූ මෙය යුදෙව්-විරෝධීහු අදත් පරම සත්‍යයක් මෙන් අදහති. නට්සි ජ’මනිය තම යුදෙව් සමූලඝාතක ප්‍රතිපත්තිය සාධාරණීකරණය කිරීමට මෙම කුමන්ත්‍රණ ව්‍යාජයද භාවිත කළේය.
යම් අසාමානය සිද්ධියක් හටගත් විට ඊට ‘මහා මොළකරුවකු’ සෙවීමේ පුරුද්ද ලංකාවට අලුත් දෙයක් නොවේ. බණ්ඩාරනායක ඝාතනය, උපාලි විජේවර්ධන මහතා ගමන්ගත් ගුවන්යානය මලයාසියාවට නුදුරුව අතුරුදහන් වීම වැනි සිද්ධීන් සම්බන්ධයෙන් විවිධ පාර්ශ්වයන්ට ඇඟිලි දිගු කිරීම මෙයට උදාහරණයන්ය. 1980 දශකයේ සිට 1993 දක්වාවූ සියලු අසාමාන්‍ය ඝාතනයන්ට වරද පැටවුණේ රණසිංහ ප්‍රේමදාස ජනපතිවරයාටය. මරාගෙන මැරෙන කොටි බෝම්බකරුවෙකු ඔහු ඝාතනය කළ විට එයද රංගනයක් බවත්, දෙවන අදිසි හස්තයක් විසින් රංගනය සැබෑවක් බවට පත්කළ බවත් ඇතැම්හු කියූහ.
රජීව් ගාන්ධි ඝාතනය ඇතුළු කොටි සංවිධානය සිදුකළ විවිධාකාර මරාගෙන මැරෙන ප්‍රහාරයන් පිළිබඳ වගකීම විවිධාකාර දෙස්-විදෙස් මහ මොළකරුවන් මතට පැටවීමට ඒ අවධියේ ඇතැම් පිරිස් උත්සාහ කළහ. මේ අතර සිංහල ජාතිවාදීහු මෙන්ම ද්‍රවිඩ කොටි හිතෛෂීහුද වූහ. පාස්කු ප්‍රහාරයේ මහ මොළකරු සොයන්නන් අතර මුස්ලිම් විරෝධීහු මෙන්ම මුස්ලිම් අන්තවාදීහුද වෙති. මුස්ලිම් අන්තවාදීන් ‘මහා මොළකරුවා’ ගැන කතා කරන්නේ ප්‍රහාරයේ වගකීමෙන් ගැලවීමටය. මුස්ලිම් විරෝධීන් මේ ව්‍යායාමයේ නිරත වනුයේ තමන්ගේ දේශපාලන පසමිතුරන්ද මේ අපරාධයට ගෑවීමටය.
9/11 ප්‍රහාරය මෙන්ම පාස්කු ප්‍රහාරයද වළක්වා ගැනීමට හෝ එහි සැර බාල කිරීමට අවසන් මොහොත වන තෙක්ම හැකියාවයක් තිබුණි. මෙම හැකියාව ප්‍රයෝජනයට නොගැනීම සම්බන්ධයෙන් එවක ආණ්ඩුවේ දේශපාලන නායකත්වය මෙන්ම බුද්ධි හා ආරක්‍ෂක අංශ ප්‍රධානීන්ද අඩු-වැඩි වශයෙන් වගකිව යුතුය. තමන්ගේ වගකීම නොසලකා හැරීම තුළින් ඉමහත් ජන පිරිසකට මරණය, ව්‍යාධිය හා සදාකාලික දුක-වේදනාව උරුම කිරීම සම්බන්ධයෙන් ඔවුන්ද නීතිය ඉදිරියේත් සමාජය ඉදිරියේත් වග විය යුතුය. ඒ ගැන විවාදයක් නොමැත.
ඇතැමුන් මහ මොළකරුවන් ගැන කතා කරනුයේ, මෙම වගකීමෙන් ගැලවීමට හෝ තම හිතෛෂීන් ඒ වගකීමෙන් ගලවා ගැනීමටය.
ප්‍රහාරය සිදුවී පැය 48ක් තුළ අයිඑස් සංවිධානය ඒ වගකීම භාරගත්තේය. අප්‍රේල් 29වැනිදා නිකුත් වූ හඬ පටයක අයිඑස් නායක අබුබකර් අල් බැග්ඩාඩි ප්‍රහාරය ප්‍රශංසා කළේය. අනෙකුත් ත්‍රස්තවාදී සංවිධාන හා සමග සසඳන විට අයිඑස් සංවිධානයේ එක් විශේෂත්වයක් නම් එහි මධ්‍යගත ක්‍රියාකාරිත්වයයි. තමන්ගේ නමින් ත්‍රස්ත ක්‍රියාවල යෙදීමට අයිඑස් සංවිධානය ලොව පුරා අන්තවාදීන් දිරිමත් කරයි. එවැනි ක්‍රියාවල වගකීමද නොපසුබටව භාරගනියි. ලොව පුරා ඉස්ලාමීය අන්තවාදීන් තමන් වෙත ආකර්ෂණය කර ගැනීමත් අඩු වැඩි වශයෙන් ස්වායත්ත වූ ත්‍රස්ත ක්‍රියා සඳහා ඔවුන් පෙළඹවීමත් අයිඑස් සංවිධානයේ උපායන් අතර වේ.
ඉන්දුනීසියාවේ 2018 මැයි මස සිදුවූ සුරබයා කිතුනු පල්ලි ප්‍රහාරය මෙයට උදාහරණයකි. ප්‍රහාරය සිදුකළේ එකම පවුලේ සාමාජිකයන් 6 දෙනෙකි. මැයි 13 දා උදේ 7.30ට සන්තා මරියා කිතුනු පල්ලියේදී මුල් බෝම්බ ප්‍රහාරය සිදුවිය. මෙම මරාගෙන මැරෙන ප්‍රහාරය එල්ල කළේ එම පවුලේ වයස අවුරුදු 16ක් හා 18ක් වූ පුතුන් දෙදෙනාය. අනෙක් ප්‍රහාරයන් දෙක ඊට විනාඩි 5කට හා 10කට පසුව සිදුවිය. දෙවන ප්‍රහාරය සිදුවූයේ සිපොනෙගෝරෝ කිතුනු පල්ලියේය. මේ මරාගෙන මැරෙන ප්‍රහාරය සිදුකළේ පවුලේ මවයි. ඇය මෙම ප්‍රහාරයට තම 9 හා 12 හැවිරිදි දියණියන් දෙදෙනාද කැඳවාගෙන ආවාය. තෙවන ප්‍රහාරය සිදුවූයේ සුරබයා පෙන්තකොස්තල් පල්ලියේය. එය සිදු කළේ පවුලේ පියා විසින් බෝම්බ පිරවූ වාහනයක් භාවිත කරමිනි.
ප්‍රහාරයේ සැකකරුවන් සොයා පොලිසිය එදින රාත්‍රි 8ට පමණ නිවාස සංකීර්ණයක් වැටලීය. එහි නිවෙසක සිටි එකම පවුලේ වැඩිහිටියන් තිදෙනකු බෝම්බයක් පුපුරුවාගෙන මියගියහ. වෙනත් කාමරයක සිටි පවුලේ දරුවෝ දෙදෙනා මරණයෙන් ගැලවුණහ.
පල්ලි තුනේ ප්‍රහාරයන් සිදුකළ පවුලේ පියා ඉන්දුනීසියාවේ Jammah Anshrauf Daulah (JAD) සංවිධානයේ සාමාජිකයෙක් විය. අයිඑස් සංවිධානයට TAD සංවිධානය පක්‍ෂපාත වන අතර, ප්‍රහාරයෙන් පැය 48ක් පමණ ගත වූ විට අයිඑස් සංවිධානය එහි වගකීම බාරගත්තේය.
2019 ජනවාරි 27දා පිලිපීනයේ පොලෝ නගරයේ Our Lady of Mount Carmel දෙව් මැදුරට එල්ල වූ මරාගෙන මැරෙන බෝම්බ ප්‍රහාරයද මෙයට සමානය. අයිඑස් සංවිධානයට පක්‍ෂපාතී Abu Sayyaf නම් සංවිධානය මෙය සිදුකළ අතර පැය කිහිපයකට පසුව අයිඑස් සංවිධානය එහි වගකීම බාරගත්තේය.
මේ සිදුවීම් හා ලංකාවේ පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරය අතර සබඳතා පැහැදිලිය. ඒවා සැලසුම් කොට ක්‍රියාත්මක කළේ දේශීය අන්තවාදීන්ය. ඔවුන්ට ඒ සඳහා ආගමික-මතවාදීමය ශක්තිය ලබාදුන්නේ අයිඑස් සංවිධානයයි. ‘සකල දේශවාසී ඉස්ලාම් අන්තවාදීනි, එක්වවු’ යන්න එහි තේමා සටන් පාඨය ලෙස සැලකීම වැරදි නැත. දේශ සීමා, ජාතිභේද වැනි කිසිදු වෙන්වීම් රේඛාවක් නොතකා ඕනෑම කෙනකුට එහි සාමාජිකයකු විය හැක. අවශ්‍ය අයිඑස් සංවිධානය විසින් පිළිගන්නා ඉස්ලාමය වැළඳගැනීම පමණි.
තමන්ගේ ග්‍රහණයට පත්වූ ඉස්ලාමීය නොවන සිරකරුවන්ට අයිඑස් සංවිධානය ලබාදුන් දඬුවම නම් හිස ගසා මරා දැමීමයි. මෙම හිස ගසා මරා දැමීම් සිදුකළ ප්‍රධාන වදකයකු වූ ජිහාඩ් ජෝන් නමැත්තා උපතින් ඇමරිකානු කිතුනුවෙකි. අයිඑස්-ඉස්ලාමය වැළඳගත් පසු ඔහු එහි නායකත්වයේ කිට්ටු සහචරයකු බවට පත්විය.
අයිඑස්-ඉස්ලාමයට එරෙහිවූ උපතින් හා ක්‍රියාවෙන් සුන්නි ඉස්ලාම් බැතිමතුන්ට වඩාත්ම කර්කශ මරණයක් අයිඑස් වෙතින් උරුම විය. එනම් පණ පිටින්ම ගිනිබත් කිරීමයි.
අයිඑස් සංවිධානයට එහි භූමිය මෙන්ම මුල් නායකත්වයද මේ වන විට අහිමි වී ඇත. ඒ පසුබෑම තුළ ඉස්ලාමීය අන්තවාදය දුර්වල කිරීම සඳහා අනගි අවස්ථාවක් නිර්මාණය වී තිබේ. එයට මග මුස්ලිම්-විරෝධය නොවේ. සියලු ආගමික හා ජනවාර්ගික අන්තවාදයන්ට එක ලෙස විරුද්ධ වීමයි.

අන්තවාදයේ පියවරු
එකිනෙකට පසමිතුරු අන්තවාදයන් එකිනෙකා පෝෂණය කරන බව ප්‍රකට දාර්ශනිකයකු වූ හැනා ආරන්ඩ්ට් පැවසුවාය. 2012 සිට ලංකාවේ සිදුවූයේද මෙයට සමාන තත්වයකි.
2009 ඊළාම් යුද්ධය අවසන්ව ටික කලක් ගත වන තෙක් රාජපක්‍ෂ ආණ්ඩුව දිව්වේ කොටි/දෙමළ විරෝධයේ ඉන්ධන මතය. නමුත් 2010 මැද වන විට මෙම විරෝධයේ ජවය බාලවෙමින් පැවතුණි. කිතුනු විරෝධය යළිත් ඇවිළවීමේ උත්සාහයක් දැරුණද එය සාර්ථක වූයේ නැත.
2012දී මහා ශක්තියකින් බොදු බල සේනා සංවිධානය බිහිවන්නේත් 2013 හලාල්-විරෝධය හරහා උග්‍ර මුස්ලිම් විරෝධයක් නිර්මාණය කරන්නේත් ඉන් පසුවය. මුස්ලිම් බැතිමතුන් හා මුස්ලිම් නොවන ජනතාව අතර සංහිඳියාවක්, එකමුතුකමක් තිබිය නොහැකිය, ඔවුන් සදාතනික විරුද්ධවාදීන්ය යන අයිඑස් මතය මෙරට මුස්ලිම් ප්‍රජාවේ සුළුතරයක් තුළ මුල් බැස ගන්නට බොදු බල සේනා සංවිධානය රාජපක්‍ෂ අනුග්‍රහයෙන් සිදුකළ මුස්ලිම් විරෝධී මෙහෙයුම (විශේෂයෙන්ම අලුත්ගම ප්‍රහාරය) හේතු වූවා නිසැකය.
2015 රාජපක්‍ෂවරුන් පරාජය වූ පසු මෙම තත්වය වෙනස් වනු ඇතැයි සියලුම මැදිහත් මතධාරීන්ගේ ප්‍රාර්ථනාව විය. මුල් වසර 2ක පමණ කාලය තුළ මෙම පැතුම යම් පමණකට හෝ ඉටුවන ලෙසක් පෙනිණි. යළිත් රට පුරා මුස්ලිම් භීතිකාවක්/විරෝධයක් අවුළුවන්නට සිංහලේ වැනි සංවිධාන බිහිවූයේ මේ අතරය. සිංහලේ සංවිධානය බිහිවීම හා එහි ක්‍රියාකාරිත්වය සම්බන්ධයෙන් ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතා සිදුකළ කාර්යභාරය පිළිබඳව එහි නායක මැඩිල්ලේ පඤ්ඤාලෝක හිමියන් තම ප්‍රකාශ මගින් මේ වන විටත් ඉඟි කර තිබේ.
2015-2019 දක්වා රාජපක්‍ෂවරුන්ගේ ආණ්ඩු විරෝධී දේශපාලනයේ මූලිකම සංඝඨකය වූයේ ජාතිවාදය හා ආගම්වාදයයි. සුවිශේෂ වශයෙන් මුස්ලිම් විරෝධයයි. ක්‍රම ක්‍රමයෙන් මෙම අගතිගාමී මෙහෙයුමට මුහුණ දීමේ වගකීමෙන් සිරිසේන-වික්‍රමසිංහ පාලනය කර හැරියේය. ජනපති සිහිනයෙන් බුද්ධිය කුරුවල් කරගත් මෛත්‍රීපාල සිරිසේන, රනිල් වික්‍රමසිංහ හා සජිත් ප්‍රේමදාස යන තිදෙනාම සිංහල-බෞද්ධ ඡන්ද සඳහා රාජපක්‍ෂවරුන් සමග තරගයකට වන්හ. 2018 නුවර මුස්ලිම් විරෝධී ප්‍රහාරයන් නතර කිරීමට තීරණාත්මක ලෙස මැදිහත්වීමට හෝ ප්‍රහාරකයන් කඩිනමින් නීතිය ඉදිරියට පැමිණවීමට හෝ ආණ්ඩුව අසමත් විය.
අයිඑස්-ඉස්ලාමය පිළිගත් සහරාන් හෂීම් වැන්නන්ට මෙම තත්වය ආශීර්වාදයක් වූවා නිසැකය. නව අනුගාමිකයන් නිර්මාණය කරන්නටත් ප්‍රචණ්ඩ මෙහෙයුමක් සඳහා අවශ්‍ය මානසික තත්වය සකස් කොට එය පවත්වා ගන්නටත් සිරිසේන-වික්‍රමසිංහ පාලනයේ අවස්ථාවාදිත්වයත්, රාජපක්‍ෂ විපක්‍ෂයේ නග්න මුස්ලිම් විරෝධයත් සහරාන්ට මහෝපකාරී වන්නට ඇත.
ෂුක්රා මුනව්වර් දැරිය තුළ සිංහල හා බෞද්ධ සාහිත්‍යය පිළිබඳ ඇති දැනුම සිංහල සමාජය කුල්මත් කළේය. මුස්ලිම් නොවන ලාංකික දරුවන් තුළ මුස්ලිම් දහම හෝ සාහිත්‍යය පිළිබඳ මෙයින් 10%කවත් දැනීමක් තිබේද?
8 වන සියවසේ සිට 14 වන සියවස පමණ වන තෙක් ඉරානය හා මැද පෙරදිග සිට ස්පාඤ්ඤය දක්වා විහිදුණු ඉස්ලාමීය රාජ්‍යයන් විද්‍යාවේ හා කලාවේ කේන්ද්‍රස්ථානයන් විය. අබාසිසි කාලිෆේටයේ සිට අක්බාර්ගේ මෝගල් අධිරාජ්‍යය දක්වා ක්‍රියාත්මක වූයේ අගතිගාමී නොවූ මැදහත් ඉස්ලාමයකි. යුරෝපයෙන් බැහැර කෙරුණු පෞරාණික ග්‍රීක හා රෝම දැනුම් සම්භාරය සුරැක එය දියුණු කොට යළිත් යුරෝපයට හා ලෝකයට ලබාදීමේ ගෞරවය හිමිවනුයේ ඉස්ලාමීය කාලිෆේටයන්ටය. මෙම ඉතිහාසය ලාංකීය බොදුනු, කිතුනු හා හින්දු දරුවන් තබා ඉස්ලාමීය දරුවන්ගෙන් බහුතරයක් හෝ දන්නවාද යන්න සැකසහිතය. මන්ද අයිඑස්-ඉස්ලාමය හා පොදුවේ වහාබ්වාදය මෙම අනභිභවනීය ඉතිහාසය පිළිකෙව් කරන බැවිනි.
අයිඑස් සංවිධානය හෝ වහාබ්වාදය තුළින් ඉස්ලාමය දැකීම ගලගොඩ අත්තේ ඤාණසාර හෝ සමන්තභද්‍ර වැනි භික්‍ෂූන් තුළින් බුදුදහම දැකීම තරම් විකෘතියකි. අන්තවාදය එක ආගමක පරවේණි බූදලයක් නොවේ. ඕනෑම ආගමක අන්තවාදීන් නියෝජනය කරනුයේ එම ඉගැන්වීම්වල සාධනීය හරය නොව නිෂේධනාත්මක විකාරරූපයන්ය. එක් අන්තවාදයකට රැකකවරණය දීම යනු සියලුම අන්තවාදයන්ට අනියමින් උඩගෙඩි දීමයි.
ජාති-ආගම් අනුව නොබෙදුණු බහු-වාර්ගික, බහු-ආගමික පාසල් පද්ධතියකින් හා මෙරට සියලු දරුවන්ට මෙරට සියලු ආගම්වල මූලික හරයන් පිළිබඳ දැනුමක් ලබාදෙන අධ්‍යාපන ක්‍රමයකින් තොරව ලංකාවේ අනාගතය සුරක්‍ෂිත කළ නොහැක. පාස්කු ප්‍රහාරය පිළිබඳ කොමිසමේ යෝජනා අතර මේවාද වන බව වාර්තා වේ. අන්තවාදය උසිගන්වා එයින් තම දේශපාලනය සරු කරගන්නා රාජපක්‍ෂවරුන් මෙවැනි යෝජනා ගණනකට නොගැනීම පුදුමයක් නොවේ. ඛේදය නම් මහ මොළකාර ඔල්මාදය නිසා විපක්‍ෂයටද අගතිගාමීත්වය පරාජය කිරීමේ අභියෝගය අමතක වීමයි.■