■ ඉඳුවර බණ්ඩාර
ජන හා සංඛ්‍යාලේඛන දෙපාර්තමේන්තුව 2020 පළමු මාස 6ට අදාලව ශ්‍රී ලංකාවේ කොම්පියුටර් සාක්ෂරතාව ගැන වාර්තාවක් එළිදක්වා තිබේ.
මෙහිදී රටේ අවුරුදු 5ත් 69ත් අතර පුද්ගලයින් සමස්ථය වශයෙන් ගෙන ප්‍රතිශතයන් ලෙස කරුණු ඉදිරිපත් කර ඇත.මෙම වාර්තාවේ කොම්පියුටර් සාක්ෂරතාව හා ඩිජිටල් සාක්ෂරතාව ලෙස වෙන් වෙන්ව කරුණු ඉදිරිපත් කර ඇත.
කොම්පියුටර් සාක්ෂරතාව ලෙස සලකා ඇත්තේ ඉහත වයස් කාණ්ඩයේ යම් පුද්ගලයෙක් සතුව පරිගණකයක් තිබීමය. උදාහරණයකට වයස අවුරුදු 5ක දරුවෙක් පරිගණකයක් මගින් පරිගණක ක්‍රීඩාවක නිරත වෙනවානම් එම දරුවාද කොම්පියුටර් සාක්ෂරතාව ඇත්තෙකු සේ සැලකේ.
ඩිජිටල් සාක්ෂරතාව ලෙස සලකා ඇත්තේ ඉහත වයස් කාණ්ඩයේ යම්කිසි පුද්ගලයෙක්ට කොම්ප්යුටරයක්, ලැප්ටොප් පරිගණකයක්, ටැබ්ලට් එකක් හෝ ස්මාර්ට් දුරකථනයක් තිබීමය.
ඒ අනුව 2020 වසරේ පළමු මාස 06 දී මුළු රටේම කොම්පියුටර් සාක්ෂරතාව 32%ක් වන අතර ඩිජිටල් සාක්ෂරතාව 49.5%කි. ඒ අනුව රටේ නිවාසවලින් 22.2%කට ලැප්ටොප් හෝ ඩෙස්ක්ටොප් පරිගණකයක් තිබී ඇත. එහෙත් පළාත් ලෙස සැලකූ කළ එම ප්‍රතිශතයන් වන්නේ බස්නාහිර 33.8%ක් වැඩිම හා නැගෙනහිර 11%ක් අඩුම වශයෙන්ය. එය තවදුරටත් විශ්ලේෂණය කළහොත් නාගරික 36.3%ක්, ග්‍රාමීය 20.2%ක් හා වතුකරයේ 3.4%ක් වශයෙන් හඳුනා ගෙන ඇත.
එය තවදුරටත් වාර්තාවේ විග්‍රහ කර ඇත්තේ නාගරික ජනතාවගේ කොම්පියුටර් සාක්ෂරතාව 43.5%ක් හා ඩිජිටල් සාක්ෂරතාව 65%ක් වශයෙන්ය. එමෙන්ම ග්‍රාමීය ජනතාවගේ කොම්පියුටර් සාක්ෂරතාව 30.7%ක් හා ඩිජිටල් සාක්ෂරතාව 47.6%ක් වශයෙන්ය. වතුකරයේ කොම්පියුටර් සාක්ෂරතාව 12.1%ක් හා ඩිජිටල් සාක්ෂරතාව 23.1%ක් වශයෙනි.
එය ස්ත්‍රී පුරුෂභාවය අනුව ගණනය කිරීමේදී පිරිමින්ගේ කොම්පියුටර් සාක්ෂරතාව 33.9%ක් වන අතර කාන්තාවන්ගේ සාක්ෂරතාව 30.4%ක් වේ. පිරිමින්ගේ ඩිජිටල් සාක්ෂරතාව 53%ක් වන විට කාන්තාවන්ගේ එම සාක්ෂරතාව 46.%කි.
රැකියා ක්ෂේත්‍ර අනුව වැඩිම පරිගනක සාක්ෂරතාවක් ඇත්තේ ලිපිකරුවන් හා ඊට අදාල කටයුතුවල යෙදෙන්නන්ටය. එහි ප්‍රතිශතය 92.7%කි. එහි අඩුම ප්‍රතිශතය ලබාගෙන ඇත්තේ කෘෂිකර්මාන්තය, වන ව්‍යාපෘති හා ධිවර ක්ෂේත්‍රයේ යෙදෙන්නන්ය. එම ප්‍රතිශතය 20.2%කි.
නිවාස සංඛ්‍යාවෙන් 34.4%කට අන්තර්ජාල පහසුකම් ඇතත් ඒ අයගේ ඊමේල් භාවිතාව 13.1%කි. අන්තර්ජාල භාවිතයේ අඩුම ප්‍රතිශතය ඇත්තේ වතුකරයට වන අතර එය 11.6%කි. එහි ඊමේල් භාවිතය 2.1%කි.
භාවිතා කරන උපකරණ ලෙස ගත්කළ පිරිමින්ගෙන් 21.7%ක් ඩෙස්ක්ටොප් හා ලැප්ටොප්ද, 75.6%ක් ස්මාර්ට් දුරකතනද, 1.5%ක් ටැබ්ලට්ද, 1.2ක් සාමාන්‍ය ජංගම දුරකතනද භාවිතා කරයි. කාන්තාවන් සම්බන්ධයෙන් ගත්කළ 11.9%ක් ඩෙස්ක්ටොප් හා ලැප්ටොප්ද, 40.5%ක් ස්මාර්ට් දුරකතනද, 0.9%ක් ටැබ්ලට්ද, 0.6%ක් සාමාන්‍ය ජංගම දුරකතනද භාවිතා කරයි.
එම සංඛ්‍යා ප්‍රදේශ වශයෙන් ගත්කළ නාගරික ජනයාගෙන් 6.8%ක් ඩෙස්ක්ටොප් හා ලැප්ටොප් පරිගණකද, 19.8%ක් ස්මාර්ට් දුරකතනද, 0.4%ක් ටැබ්ලට්ද, 0.1%ක් සාමාන්‍ය ජංගම දුරකතනද භාවිතා කරයි. ග්‍රාමීය ජනයා සම්බන්ධයෙන් එය ඩෙස්ක්ටොප් හා ලැප්ටොප් 14.8%ක්, ස්මාර්ට් දුරකතන 54.6%ක්, ටැබ්ලට් 1.1%ක් හා සාමාන්‍ය ජංගම දුරකතන 1%ක් වේ. වතුකරයේදී එය ඩෙස්ක්ටොප් හා ලැප්ටොප් 0.1%ක්, ස්මාර්ට් දුරකතන 1.2%ක්, ටැබ්ලට් 0%ක් හා සාමාන්‍ය ජංගම දුරකතන 0%ක් වේ.■
