■ ප්‍රියන්ජිත් ආලෝකබණ්ඩාර
ජපාන ජාතිකයන් ඉතා අරපරිමැස්මෙන් ආහාර පාන පරිභෝජනය කරන ජාතියක් ලෙස ප්‍රකටය. ආහාර අනුභවයට පෙර එම ආහාර නිෂ්පාදන කළ සියලු දෙනා සිහි කර ඔවුන්ට නමස්කාර කිරීම ඔවුන්ගේ සිරිතය. තමන්ගේ කුසේ පමණට ආහාර බෙදා ගැනීමටත් බෙදාගත් පංගුවේ අවසන් බත් ඇටය තෙක් අනුභව කිරීමටත් ඔවුහු පුරුදුව සිටිති. ඔවුන් එසේ කරන්නේ ආහාර වේලක වටිනාකම හොඳින් දන්නා නිසාය.
ජර්මනිය, සිංගප්පූරුව, සවුදි අරාබියාව වැනි රටවල් කිහිපයක් ආහාර නාස්තියට එරෙහිව නීති සම්පාදනය කර තිබේ. ඒ අනුව තමන් මුදල් ගෙවා ලබා ගත්තත් කොටසක් ආහාරයට ගෙන ආහාර වේලක ඉතිරිය ඉවත දැමීම ඔවුන්ට නීතියෙන් තහනම්ය.
අපේ සමාජයේ තිබෙන අධි පාරිභෝජනවාදී ක්‍රමයට කලින් අපේ සමාජයේ මෙතරම් ආහාර නාස්ති කළේ නැත. රෑ කෑමෙන් පසු බත් ඉතුරු වුණොත් පහුවෙනිදා උදේට හීල් බත්ය. නැත්නම් දිය බත්ය. තවත් ඉතුරු වන්නේ නම් ඒවා අව්වේ වෙලා, කුඩු කොටා අග්ගලා ගුලිකොට කෑවේය. ඉතිරි වූ මාළුවක්, පින්නක් සමග අනා ගෙදර බල්ලාට, බළලාට දුන්නේය. උදේට මිදුලේ වහන වී කුරුල්ලාට, මයිනාට, දෙමලිච්චාට. කොබෙයියාට දැම්මේය.
අද අපි හීල් බත් කන්නේ නැත. බත් වේලන්නේ නැත. අඩුම තරමින් ඉතිරි ආහාර ටික බල්ලෙකුට බළලෙකුට දෙන්නේද නැත. පොලිතින් උරේක ඔබා පණුවන් ගහන තුරු තබාගෙන සිට නගර සභාවේ කුණු ලොරියට හෝ කුණු ට්‍රැක්ටරයට දෙන්නේය. අපේ රටේ නාගරික කසලවලින් සියයට පනහ ඉක්ම වූ ප්‍රමාණයක් ආහාර ද්‍රව්‍ය බව සමීක්ෂණවලින් තහවුරු වූ කරුණකි. ඒවායෙන් වැඩි ප්‍රමාණයක් ආහාර ද්‍රව්‍යය.
විවිධ ආහාර රටාවන්, සංස්කෘතීන්, වට්ටෝරු මෙරටට ඇවිත් තිබේ. ඒ සමග තිබුණු යහපත් අහාර පුරුදු අපෙන් දුරස්ව ගොසිනි. මේ කාරණේ හොඳින්ම පැහැදිලි වෙන්නේ මංගල උත්සව අවස්ථාවකදී හෝ වෙනත් උත්සව අවස්ථාවකදී බුෆේ එකකින් ආහාර බෙදා ගන්නට ගිය විටය.
බත්තරමුල්ලේ මංගල උත්සව ශාලාවක කළමනාකරුවෙකු ලෙස සේවය කරන අජිත් පවසන්නේ බහුතරයක් දෙනා කෑම ජාති ගොඩාක් දුටු විට කන ප්‍රමාණය ඉක්මවා බෙදා ගන්නා නමුත් ඉන් භාගයක් ඉවත දමන බවයි.
“මංගල උත්සවයක බුෆේ එකක බත් වර්ග තුනක්, නූඩ්ල්ස් මස්, මාළු, ඉස්සෝ, අල, පරිප්පු, කජු, මැලේ අච්චාරු, බටු මෝජු ඇතුළු අයිතම දාහතක් විතර දානවා. බෙදා ගත්තාට තුනකට හතරකට වැඩිය කන්නේ නෑ. ඒ නිසා අමුත්තෝ සීයක් ඉන්නවා නම් සීයටම මස්, සීයටම මාළු, සීයටම බිත්තර තියන්න වෙනවා. සමහරු මස් කන්නේ නෑ. සමහරු මාළු කන්නේ නෑ. අවසානේ 50 දෙනෙකුට විතර ප්‍රමාණවත් කෑම පිඟන්වල ඉතිරි කරනවා. අපතේ යනවා.
මංගල උත්සවල කෑමට කලින් කට ගැස්මට මස්, කඩල, පලතුරු වගේ දේවල් දෙනවා. ඒවා දීලා පැයක් වගේ ඇතුළත බුෆේ එක පටන් ගන්නවා. බීලා එන අය එක්කෙනා තුන් දෙනෙක්ගේ ප්‍රමාණය බෙදා ගන්නවා. අතනින් මෙතනින් අත ගාලා ඉතුරු කරනවා. ඒක මංගල උත්සවවල අනිවාර්යයෙන් සිද්ධ වෙන දෙයක්.
බුෆේ එක්කදි මේ වගේ කෑම බෙදා ගන්න බොහෝ හේතු තියෙනවා. බොහෝ ලාංකිකයින්ට සම්පූර්ණ කෑම වේලක් සම්බන්ධයෙන් ලොකු ඇරියස් එකක් තියෙනවා. අංග සම්පූර්ණ කෑම වේලක් දැක්කාම අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට වැඩියෙන් බෙදාගන්නේ ඒ නිසා වෙන්න පුළුවන්. බුෆේ එකේ තියෙන හැම වට්ටෝරුවකම කෑම එකට දා ගන්නේ කෑම සංස්කෘතීන් ගැන දැනුම නැති නිසා. එක් එක් කෑම රස විඳින්න දන්නේ නැති නිසා. අපි ගෙදරදි බත්වලට එළවළු දෙකක්, තුනක් හදාගෙන බඩ පිරෙන්න කනවා. ගෙදරදි අතුරුපසක් ගන්නේ නෑ. හෝටලේකට හෝ උත්සවයකට ගියවිට බුෆේ එකේ කෑම ජාති ගොඩාක් තියෙනවා. අතුරුපස තියෙනවා. ඒත් අපි ඒ කෑම කන පිළිවෙළ දන්නේ නැත්නම් ඒ කෑම වේලේ ප්‍රයෝජනේ ගන්න වෙන්නේ නෑ. රස විඳින්න වෙන්නේ නෑ. අඩුම තරමේ අතුරුපස ගන්නවත් ඉඩක් ලැබෙන්නේ නෑ.’
කඩේකින් කෑම වේලක් මිලදී ගන්නා විට ඒ මුදලට ලැබෙන උපරිමය ගන්න උත්සාහ කරන්නේ නැතිව කෑම බෙදන පුද්ගලයාට කියලා අපට අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට කෑම අඩු කරගත හැකිය. එවිට ඉතිරි වෙන්නේ කන්න බෑ කියා අප ඉවත දමන කෑම ප්‍රමාණය විය හැකියි. එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ සංඛ්‍යාලේඛන අනුව ලෝක ජනගහනයෙන් හත් දෙනෙක්ගෙන් එක් අයෙකු සාගින්නෙන් පෙළෙන බව සඳහන් වේ.
ගෝල්ෆේස් හෝටලයේ, තලවතුගොඩ ග්‍රෑන්ඩ් මොනාක් හෝටලයේ හා මැදපෙරදිග රටවල තරු පහේ හෝටල්වල අත්දැකීම් ඇති සූපවේදියෙකු වන ප්‍රියංකර කියන්නේ ගල්ෆ් රටවලත්, ලංකාවේත් මිනිස්සු තමන්ට කන්න බැරි තරම් කෑම බෙදා ගන්නා බවත් ඉන් වැඩි ප්‍රමාණයක් ඉවත දමන බවත්ය. ලංකාවේ තරු පහේ හෝටල්වල පවා ඉහළ පහළ බේදයකින් තොරව පුරුද්දක් ලෙස මිනිස්සු මෙසේ ආහාර බෙදාගෙන ඉවත දමන බව ඔහු පවසයි.
“බුෆේ එකක රයිස් ඇන්ඩ් කරී, චයිනීස්, වෙස්ටන් කියන ක්‍රම තුනකට කෑම ලෑස්ති කරනවා. රයිස් ඇන් කරි කන අයට බත් එක්ක මස්, මාළු, බිත්තර, අල, පරිප්පු, කජු කරියක්, බටු මෝජුවක් වගේ ඒවා තියනවා. චයිනීස් කැමති අයට ෆ්‍රයිඩ් රයිස්, ඩෙවල්ඩ් චිකන් තියනවා. වෙස්ටන් අයට පෆ්කා, බොයිල්ඩ් වෙජිටබල්, සුප්, සැලඩ් වර්ග කිහිපයක් තියෙන්න පුළුවන්. මංගල උත්සවවල බුෆේ එකේ ෆ්‍රයිඩ් රයිස් එකක්, නූඩ්ල්ස් එකක් වගේම ප්ලේන් රයිස් එකක් තියෙනවා. සුදු බත් එක තියෙන්නේ රයිස් ඇන්ඩ් කරි කන අයට. බහුතරයක් අය මේවායේ වෙනස දන්නේ නෑ. ඒ නිසා චයිනීස් වට්ටෝරුවේ ෆ්‍රයිඩ් රයිස් එකට ඩෙවල් චිකන් දාගෙන රයිස් ඇන්ඩ් කරි වට්ටෝරුවේ කජු කරි, බටු මෝජු, පරිප්පු හැම දේම බෙදා ගන්නවා. යුරෝපීය වට්ටෝරුවට අයිති පෆ්කා එකක්, බොයිල්ඩ් වෙජිටබල් එකක් තිබුණොත් ඒකත් බෙදා ගන්නවා. එතකොට වට්ටෝරු තුනම කලවම් වෙලා තියෙන්නේ. කන්න බෑ. කෑම එකේ නිශ්චිත රසයක් දැනෙන්නේ නෑ. රයිස් ඇන්ඩ් කරි එක සමහර විට ලෑස්ති කරන්නේ මස් කන අයට මස්. මස්, මාළු නොකන අයට බිත්තර විදිහටයි. නමුත් මිනිස්සු බත් මස් මාළු බිත්තර තුනම බෙදා ගන්නවා. සමහර වෙලාවට යුරෝපීයන් බත් පොඩ්ඩක් බෙදාගෙන මස් කෑල්ලක්, මාළු කෑල්ලක්. එළවළු කිහිපයක් බෙදා ගන්න වෙලාවල් තියෙනවා. රයිස් ඇන්ඩ් කරි මෙනූ එක. නමුත් පොඩ්ඩයි බෙදා ගන්නේ. අපේ අය ලොකු බත් එකක් බෙදා ගන්නවා, මස් කෑලි දෙක තුනක් මාළු කෑලි දෙක තුනක් බෙදා ගන්නවා. සමහර වෙලාවට බත් එක අරන් යන්නත් බෑ. කට්ලට් රෝල් වෙලා වැටෙනවා.’
පාරිභෝජනයේදී ආහාර නාස්ති කරන රටවල් අතර ඇමෙරිකාව ප්‍රමුඛ රාජ්‍යයක් සේ සැලකෙයි. සූපවේදී ප්‍රියංකර පවසන්නේ සංචාරකයන් ලෙස පැමිණෙන යුරෝපීයන්ට ආහාර සංස්කෘතීන් පිළිබඳව, වට්ටෝරු පිළිබඳව මනා දැනුමක් තිබෙන බවයි. හැම විටම තමන්ට ප්‍රමාණවත්ව අහාර බෙදාගැනීමත්, බෙදාගත් සියල්ල ආහාරයට ගැනීමත් ඔවුන්ගේ විශේෂත්වය බවයි.
“යුරෝපීය විදේශිකයෝ බුෆේ එකකදි තුන් හතර පාරක් බෙදා ගන්නවා. ඒ අය බඩගින්නට කනවාට අමතරව කෑමවේලක විවිධත්වය රස විඳිනවා. කෑම කෑවාට පස්සේ මාළු හෝ මස් කට්ටක්, පලතුරක පොත්තක්, කරපිංචා කොළයක් වගේ කන්න බැරි දෙයක් විතරයි පිඟානේ ඉතිරි වෙන්නේ. සැලඩ් එකක්, සුප් එකක් කියන්නේ කෑම රුචිය වඩවන්න කෑමට පෙර ගන්න ආහාරයක්. ඒක කෑමට කලින් වෙනම බෙදාගෙන කන්නේ. ඉස්සල්ලම සුප් එක බොනවා. ඊට පස්සේ සැලඩ් එක කනවා. රෑට සුප්, සැලඩ්, බෙඩ් රෝල් වගේ සරල කෑමක් විතරයි ඔවුන් ගන්නේ.”
ආහාර පාරිභෝජනයේදී දැනුම් තේරුම් ඇති පුද්ගලයන් ලෙස හැසිරෙන්නටත්, කුසේ ප්‍රමාණයට කෑම වේල ලබා ගැනීමෙන් කෑම නාස්තිය අවම කරන්නටත් අපට විශාල වගකීමක් පැවරී තිබේ. ‘සොබාදහමට සියලු දෙනාගේ අවශතා සැපිරීමට ලබාදිය හැකි මුත් සෑම දෙනාගේ තණ්හාව සැපිරීම සඳහා ලබා දිය නොහැක.’ කියලා මහත්මා ගාන්ධි ප්‍රකාශ කළ බව මෙහිදී අපේ මතකයට නැගේ.■
