“ඉන්දියන් සාගරයේ මුතුඇටය යැයි විරුදාවලිය ලත් මෙම මනරම් දිවයිනෙහි ඒකීයභාවය, ඉතිහාසයේ විවිධ යුගයන්හි එල්ල වූ විදේශීය ආක්රමණවලින් සහ දේශීය වශයෙන් පැනනැඟුණු ආක්රමණික ස්වභාවයේ කැරලිවලින් සුනුවිසුනු වී ගියේය. එවැනි සෑම අවස්ථාවකදීම යුගයේ වීරයන් පහළ වූ අතර, ඔවුන් ආක්රමණිකයන් මෙන්ම දේශීය කැරලිකරුවන්ව පළවාහැර රටේ ඒකීයභාවය සුරක්ෂිත කිරීමට අභීතව සටන් කළහ.”
මෙය දේශප්රේමය පිළිබඳ අපොස සාමාන්ය පෙළ ශිෂ්යයෙකු ලියූ වාක්ය රචනාවක ආරම්භයක් නොවේ. ජනාධිපතිවරයා විසින් පත්කරන ලද ඉතා නම්බුකාර, ‘දේශපාලන පළිගැනීම් පිළිබඳ විමර්ශන කොමිෂන් සභාවේ’ අවසාන වාර්තාව ආරම්භ කෙරෙන වාක්ය ද්වයයි. මේ කොමිෂන් සභාව අධිකරණයක් නොවේ. එහෙත්, ඊට පත්කළ කොමසාරිස්වරුන් තිදෙනාගෙන් දෙන්නෙක්ම, හිටපු ඉහළ අධිකරණ විනිසුරුවරු ය. බරපතළ කාරණයක් පිළිබඳව පිළිගත් නෛතික සිද්ධාන්තයන්ට යටත්ව කටයුතු කරතැයි අපේක්ෂා කළ යුතු එවැනි පළපුරුදු විනිසුරුවරුන්ගේ අතින්, මෙවැනි භාවාතිශය ආරම්භයක් ලියා තිබීමෙන් පෙන්නුම් කරන්නේ, ස්වාභාවික යුක්ති ධර්මයේ සහ පවතින නීතියේ නියාමයන්ට අනුව කටයුතු කරනවා වෙනුවට, වෙනත් පක්ෂපාතී හැඟීම්වලින් සන්නද්ධව ඔවුන් මේ රාජකාරියට අත ගසා ඇති ආකාරයකි. තව ඡේද කිහිපයකට පහළින් ඔවුන් මෙසේද කියා තිබේ:
“..මෙවන් අඳුරු යුගයකදී, 2005 වර්ෂයේ පැවති ජනාධිපතිවරණය ජයග්රහණය කරමින් මහින්ද රාජපක්ෂ මැතිතුමා ශ්රී ලංකාවේ ජනාධිපතිවරයා වශයෙන් තේරී පත්වූ අතර, එතුමාගේ ප්රධානත්වයෙන් නව රජයක් බිහි කර, ආරක්ෂක ලේකම්වරයා වශයෙන් පත්වූ වර්තමාන ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මැතිතුමාගේ හමුදා අත්දැකීම් උපයෝගී කරගෙන, ත්රිවිධ හමුදාව සහ පොලිස් බලකාය මෙහෙයවමින් ද්රවිඩ ඊලාම් කොටි ත්රස්තවාදීන්ගේ යුද්ධයට එරෙහි මානුෂීය සටන නව මුහුණුවරකින් දියත් කරන ලදි. අවුරුදු කිහිපයක් පුරා සිදු කරන ලද බිහිසුණු සටන්වලින් පසුව 2009 වර්ෂයේ මැයි 19 වැනි දින ද්රවිඩ ඊලාම් කොටි ත්රස්තවාදීන් පලවා හරිමින් ශ්රී ලංකාව නැවතත් ඒකීය රාජ්යයක් බවට පත්කිරීමට මෙම වීරෝදාර නායකයන්ට සහ රණවිරුවන්ට හැකි විය.”
නැවතත් මෙය, පොහොට්ටුවේ වන්දිභට්ටයෙකු ස්වකීය නායකයන් ගැන ලියූ ස්තෝත්රයක් යැයි ඔබට හැඟේද? එහි සඳහන් ‘මෙම වීරෝදාර නායකයන්’ යනු මහින්ද රාජපක්ෂ සහ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ බව වාර්තාව කියයි. ඒ වීරෝදාර නායකත්වයට සරත් ෆොන්සේකා ඇතුළත් නොකිරීමට මේ කොමසාරිස්වරුන් වගබලාගෙන තිබීමෙන් පෙනී යන්නේ, ඔවුන්ගේ ඉතිරි විමර්ශන කාර්යය මොන තරම් ‘මධ්යස්ථව’ සහ ‘අපක්ෂපාතීව’ ඔවුන් ඉටු කරන්නට ඇත්ද යන කාරණයයි.
මුලින්ම, මෙවැනි විමර්ශන කොමිසමක සාමාජියන් නම්බුකාර පුද්ගලයන් විය යුතුය. එවැනි විමර්ශනයක් පිළිබඳ විශ්වසනීයත්වය ජනතාව තුළ ජනිත කළ හැක්කේ එවිටයි. එහෙත් මේ කොමිසමේ සභාපතිවරයා මීට කලින් දිසා විනිසුරුවරයෙකු වශයෙන් සිටියදී ඔහුට විරුද්ධව එල්ල වූ විෂමාචාර චෝදනා මත, අධිකරණ සේවා කොමිසම මගින් අනිවාර්ය විශ්රාම ගැන්වූ පුද්ගලයෙකි. ඒ ගැන අතීත කතාව, මෙහි ලිවීමට බැරි තරමට අජූවයි. ඊළඟට, විමර්ශකයන් නම්බුකාර නොවුණත්, විමර්ශන පටිපාටිය සහ ඒ සඳහා යොදාගන්නා ක්රමවේදය, නම්බුකාර විය යුතුය.
ඒ ගැන මඳක් විමසා බැලීම වටී. කොමිසම පත්කරන්නේ, යහපාලන ආණ්ඩුව යටතේ රාජ්ය සේවයේ නිලධාරීන්ට කරන ලදැයි කියන ‘පළිගැනීම්’ ගැන සොයා බැලීමට ය. එහෙත් රාජ්ය සේවයට අයත් නැති, දුමින්ද සිල්වාගේ සිද්ධියත් මේ කොමිසමේ තවත් විමර්ශනයක් විදිහට භාරගැනුණි. ලොකුම හාස්යය වන්නේ, එම පැමිණිල්ල බාරගත්තේද, කොමිසමේ සියලු විමර්ශන කටයුතු නිම කිරීමෙනුත් පසුව වීමයි. විමර්ශන පටිපාටිය පිළිබඳ සැබෑ කැරැට්ටුව ගැන දැනගැනීමට ඒ සරල කාරණය වුව ප්රමාණවත් ය.
මේ කියන විමර්ශන පටිපාටිය දෙස තව පැත්තකින් බැලිය හැකිය. කොමිසමේ සමස්ත විමර්ශනය සඳහා ගතකොට ඇති මුළු කාලය දවස් 300 කි. (සති අන්ත සහ වෙනත් නිවාඩු දින ආදිය අතහැරියොත්, කොමිසම සැබවින් ගතකොට ඇති මුළු කාලය දවස් 200ක් පමණ විය හැකිය). ඒ කාලය තුළ විසඳා අවසන් කොට ඇති නඩු ප්රමාණය 150 කි. එනම්, එක නඩුවක් දවස් දෙකකින් අවසන් කොට ඇති බවයි.
මේ කොමිසම මගින් විභාගයට ලක්කළ කිසිවෙකු, යහපාලන ආණ්ඩු කාලය තුළ වැරදිකරුවන් කොට හිරේට නියම කිරීමක් හෝ වෙනත් දඬුවමකට ලක්කිරීමක් සිදු වී නැත. යහපාලන ආණ්ඩුවේ අවුරුදු පහක කාලය තුළ එකී චුදිත පුද්ගලයන් සම්බන්ධයෙන් ගොස් තිබූ වැඩිම දුර වුණේ, ඔවුන්ට විරුද්ධව පරීක්ෂණ පැවැත්වීමත්, ඒවා නිසි අධිකරණ ක්රියාපටිපාටිය තුළට ඇතුළු කිරීමත් පමණි. ඒ අධිකරණ ක්රියාපටිපාටිය යනු, යම් අපරාධයක් සම්බන්ධ නඩුවක් සමහරවිට අවුරුදු දහයත් විස්සත් අතර තරම් කාලයක් දිග් ගැස්සෙන ක්රියාවලියකි. උදාහරණයක් වශයෙන් මේ අධිකරණ ක්රියාවලිය තුළ, දූෂණ චෝදනා යටතේ ඒ යහපාලන ආණ්ඩුව විසින් අධිකරණය ඉදිරියට පමුණුවන ලද බැසිල් රාජපක්ෂගේ නඩු කල් ගියේ මාස හයකටත් වැඩි කාලයකිනි. මුළු වසරකම කාලයකට එවැනි නඩුවක් කැඳවනු ලැබුවේ දෙවරක් පමණි. තවත් උදාහරණයක් ගත්තොත්, ගෝඨාභය රාජපක්ෂට එරෙහිව පැවති චෝදනා සම්බන්ධයෙන් කිසි දවසක ඔහු අත්අඩංගුවට ගැනීමටවත් එම යහපාලන ආණ්ඩුව යටතේ පැවති අධිකරණ ක්රියාදාමයට හැකි වුණේ නැත. මේ කරුණු මගින් ගෙනහැරපාන්නේ, යහපාලන ආණ්ඩුව යටතේ නීතිය ක්රියාත්මක වන බවක් මතුපිටින් පෙන්නුම් කරමින් ඇත්ත වශයෙන් සිදුකෙළේ මෙකී සැකකරුවන්ට, නීතියට සහ අධිකරණයට වෙට්ටු දැමීමට අවශ්ය කරන සියලු ඉඩකඩ සහ පහසුකම්, පවතින නෛතික රාමුව යටතේම එම ආණ්ඩුව මගින් එදා සපයා තිබුණු බවයි.
යම්කිසි පාලනයක් විසින් ‘පළිගැනීමක්’ සිදු කරනු ලබන්නේ නම්, එය හඳුනාගත හැකි ක්රම කිහිපයක් තිබේ. ඉන් ප්රධාන වන්නේ, පවතින නෛතික රාමුවෙන් පිටස්තර ක්රමවේදයක් යමෙකු අරභයා අනුගමනය කිරීමයි. එසේ අනුගමනය කරන ක්රියාමාර්ගය බොහෝ විට ‘අනීතික’ වන්නේ නැත. උදාහරණයක් වශයෙන්, සිරිමා බණ්ඩාරනායක මැතිනියගේ ප්රජා අයිතිය අහෝසි කිරීම සඳහා ජේ. ආර්. ජයවර්ධන අනුගමනය කළ ක්රියා මාර්ගය ‘අනීතික’ නැත. එහෙත්, සාමාන්ය අධිකරණ ක්රියාවලියෙන් පිටස්තරව, දේශපාලනික ක්රමවේදයක් හෙවත් විධායකයේ කොමිෂන් සභා මාර්ගයෙන් සහ පාර්ලිමේන්තුව තුළ තිබෙන දේශපාලන පක්ෂයක බලපරාක්රමයෙන්, අදාළ පුද්ගලයා කොටු කරගන්නා ක්රමයක්, පවතින යම් නීතියකට අනුකූල විය හැකි වෙතත්, ස්වාභාවික යුක්ති ධර්මයේ සුජාතභාවයෙන් තොර වන්නේය. එවැනි ක්රියාමාර්ගයක හැම අස්සක් මුල්ලකින්ම, දේශපාලනික ඉලක්කයක් සහිත ‘පළිගැනීමේ’ අභිලාෂයක් පෙනෙන්ට පටන්ගනී. අද ශ්රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයේ සහ පොහොට්ටුවේ සිටින, එදා ශ්රී ලංකා නිදහස් පක්ෂ දේශපාලනයේ සිටි සියලු පුද්ගලයන් සිරිමා බණ්ඩාරනායකගේ ප්රජා අයිතිය අහෝසි කිරීම සඳහා ජේ. ආර්. ජයවර්ධන අනුගමනය කළ පිළිවෙත එකහෙළා හෙළාදුටු බව ඉතිහාසය පිරික්සීමෙන් දැත හැකිය. එම පුද්ගලයන්ම අද, මේ විමර්ශන කොමිසම ගැන නිශ්ශබ්දව සිටීම හරිම උත්ප්රාසාත්මක ය.
යහපාලන ආණ්ඩුවේ සියලු වැරදි තිබියදීත්, ඒ කාලයේ එවැනි ක්රියාමාර්ගයක් චුදිතයන් සම්බන්ධයෙන් අනුගමනය කෙළේ නැත. යහපාලකයන් කෙළේ, මහජන ප්රදර්ශනය සඳහා සකස් කරගත් වැඩපිළිවෙළක් ක්රියාවේ යෙදවීම පමණි. එම ආණ්ඩුව බලයට පත්වූ ගමන්ම ඇති කරගත් “දූෂණ විරෝධී කමිටුව” එවැන්නකි. ඒ මණ්ඩලයට සහභාගි වූ අනුර කුමාර දිසානායක වැනි පුද්ගලයන් ඒ බව නොදැන සිටියා විය හැකි වූවත්, එම යාන්ත්රණය සකස් කළ සහ උඩ සිට එම යාන්ත්රණය මෙහෙයවන ලද, රනිල් වික්රමසිංහ, මෛත්රිපාල සිරිසේන සහ විජයදාස රාජපක්ෂ වැනි දේශපාලන බලධාරීන්, එවැනි ක්රියාමාර්ගයක් තුළින් යා යුතු දුර කොපමණදැයි කල් තියා තීරණය කොට සිටි බව, පසුව කරුණු පෙළගැසුණු ආකාරයෙන් මනාව පෙන්නුම් කෙරුණි. ඒ නිසා එය වනාහි, දූෂිත චෝදනාවන්ට සහ අපරාධ චෝදනාවන්ට ලක්ව සිටි පුද්ගලයන්ගෙන් පළිගැනීමට නොව, ඔවුන් නීතිය ඉදිරියට පමුණුවන බවට ව්යාජ හැඟීමක් සමාජයට සන්නිවේදනය කරමින්, සැබවින්ම ඔවුන් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා ඉහත කී දේශපාලනික නායකත්වය විසින් අටවාගත් ඇස්බැන්දුම් යාන්ත්රණයක් පමණක් විය.
යහපාලන ආණ්ඩුව බලයට පත්වූ සැණින්, මෙවැනි චූදිතයන් වෙනුවෙන් විශේෂ අධිකරණයක් පිහිටුවිය යුතු බවට ඉල්ලීමක් ඉදිරිපත් විය. ඒ ඉල්ලීම පසුපස තිබුණේ, වෙනම නීතියක් යටතේ ඔවුන් පිළිබඳ විභාගයන් පැවැත්විය යුතු බව නොවේ. එසේම, දේශපාලනික බලය යටතේ පත්කෙරෙන ජනාධිපති කොමිෂන් සභා හෝ අධිකරණයෙන් පිටස්තර පාර්ලිමේන්තුව වැනි ආයතනයකින් දඬුවම් පැමිණවීමේ යාන්ත්රණයක් ගොඩනැඟිය යුතු බවක්ද නොවේ. වෙනම අධිකරණයක් පිළිබඳ ඉල්ලීම පසුපස තිබුණේ, පවතින අධිකරණයේ විශේෂ අංශයක් මගින්, පවතින නීතිය යටතේම කඩිනම් අධිකරණ ක්රියාමාර්ගයක් ගත යුතු බව පමණි. එහෙත් රනිල් වික්රමසිංහ, මෛත්රිපාල සිරිසේන සහ විජයදාස රාජපක්ෂ වැනි නායකයෝ, විවිධ අවසරයන් යටතේ, ඒ ඉල්ලීම හැකිතාක් කල්දැමූහ.
ඒ සමග සැසඳීමක් වශයෙන් වර්තමාන ක්රියාමාර්ගය ගැන හිතා බලන්න: ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයා බලයට පත්වුණේ, 2019 නොවැම්බර් 16 වැනිදා ය. මේ කියන අලුත් කොමිසම පත්කිරීමට, බලයට පත්වීමෙන් පසුව ඔහුට ගතවුණේ මාස දෙකකි. ඒ කොමිසම, මාස දහයක කාලයකදී සියල්ල විමර්ශනය කොට, අදාළ ප්රධාන චුදිත සියල්ලන් නිfදාස් කොට නිදහස් කිරීමට නිර්දේශ කළා පමණක් නොව, එකී චූදිතයන්ට එරෙහිව පරීක්ෂණ පැවැත්වූ සහ ඒ සිද්ධි විභාග කළ සියලු පුද්ගලයන්ට විරුද්ධව චෝදනා ගොනුකළ යුතු බවටත් දැන් නිර්දේශ කොට තිබේ. ඉන්පසු ගත වුණේ තව සති දෙකකි. ඒ කොමිසමේ නිර්දේශ ක්රියාත්මක කිරීම ගැන සොයා බැලීම සඳහා ජනාධිපතිවරයා ගිය සතියේ තවත් කොමිසමක් පත්කෙළේය. එය, ‘විශේෂ ජනාධිපති කොමිසමකි’. එවැනි කොමිසමක් මගින් කෙරෙන නිර්දේශ පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කොට, අදාළ පුද්ගලයන්ට දඬුවම් කළ හැකිය. සැබෑ පළිගැනීම, කාර්යක්ෂමවත්, කඩිනම්වත් කරන්නේ කෙසේද යන්න ඇත්ත වශයෙන්ම රටට පෙන්නුම් කරන්නේ මේ ආණ්ඩුවයි. ඇත්ත වශයෙන්ම දැන් සිදුවන්නේ, එදා නිකං රස්තියාදු කිරීමට එරෙහිව ඔවුන් විසින් අද කරන පළිගැනීමකි.
එහිදී, රනිල් වික්රමසිංහත් ඉදිරි ක්රියාමාර්ගවල චුදිතයෙකු වශයෙන් මේ වාර්තාව තුළ නම් කොට තිබුණත්, එය හුදු ඇස්බැන්දුමක් පමණක් වන බව දැන් තියාම කිව යුතුව තිබේ. ඔහු හෝ මෛත්රීපාල සිරිසේන මේ පාලකයන් යටතේ කිසි දවසක කිසිවක් සම්බන්ධයෙන් වැරදිකරුවෙකු නොකෙරෙනු ඇත. ඇත්ත වශයෙන්ම මේ දඩයමේ ඉලක්කගත පුද්ගලයන් වනු ඇත්තේ, අනුර කුමාර දිසානායක, චම්පික රණවක, මංගල සමරවීර සහ සරත් ෆොන්සේකා වැනි දේශපාලනඥයන්ගේ සිට ශානි අබේසේකර වැනි අදීන රාජ්ය නිලධාරීන් දක්වා වන පුද්ගලයන් කිහිප දෙනෙකු පමණි.■