■ පවිත්රා රූපසිංහ
‘නාමෙල් මාලිනී පුංචි තියටර්’ ලංකාවේ නාට්ය කලාකෙතේ පැලකළ නැවුම්වූත්, අපූරුවූත් සංකල්පයක්. එහි හිමිකරු නාමෙල් වීරමුණි සිය අත්දැකීම් සිහිකැඳවන්නේ මෙහෙමයි.
සිල්වා, වීරමුණි වූ වග
වර්ෂ 1934 අගෝස්තු 31වනදා මා ඉපදුණත්, රෙජිස්ටර් කර තිබෙන්නේ සැප්තැම්බර් දෙවනදායි. ඉතින් මට උපන්දින දෙකක් තියෙනවා. නමත් ඒවගෙයි. මගේ මුල් නම තිස්ස නාමෙල් ද සිල්වා. ඩොක්ටර් එදිරිවීර සරච්චන්ද්ර පසුකලෙක මට කියනවා සිල්වා ඉවත්කරගන්න කියලා. තාත්තාගේ වාසගම ඉවත්කරගෙන මා අම්මාගේ වාසගම ගත්තා. එදා පටන් මම නාමෙල් වීරමුණි. නාලන්දාවෙන්, ලංකා විශ්වවිද්යාලයට 1957දී ඇතුළු වූ මා 1956 මනමේ නාට්යයේ පළමුවන දර්ශනය නැරඹූ ප්රේක්ෂකයෙක්. නාට්යයේ මනමේ කුමාරියන් දෙදෙනෙක් රඟපෑවා. පළමු දවසේ ටි්රලීෂියා ගුණවර්ධන, දෙවන දවසේ හේමමාලි ගුණසේකර.
රඟපෑමට තිබූ ආසව නිසාම පුංචි කාලෙදිත් චිත්රපටවල රඟපෑමේ සම්මුඛ පරීක්ෂණවලට ගියා. කුරුණෑගල, පළමුව ගිය පරීක්ෂණයේදී ඇසුවා ‘චිත්රපටයට කොච්චර සල්ලි දාන්න පුළුවන්ද?’ කියලා. ‘සල්ලි දීලා රඟපාන්න මගේ ළඟ සතයක්වත් නෑ’ මම කිව්වා. ඒ නිසාම තේරුණේ නැහැ. දෙවන පරීක්ෂණයේ සිටියේ ජනප්රිය විකට නළුවෙක් වූ හියුගෝ ප්රනාන්දු. ඒ පරීක්ෂණයටත් මා තේරුණේ නැහැ. ඊළඟට මාව තේරුණා සිරිල් බී. පෙරේරාගේ රචනයක් වූ ‘තිසාහාමි’ චිත්රපටයට. මම, ගැමුණු විජේසූරිය සහ සන්ධ්යා කුමාරිත් සිටියා. ගිවිසුම් අත්සන් කරද්දී රුපියල් 100ක ඇඩ්වාන්ස් එකක් ලැබුණා. චිත්රපටය එළියට ආවේ නැහැ.
රත්තරං සහ කදාවළලු
විශ්වවිද්යාලයේ දෙවන වසරේදී නෝටිස් බෝඩ්එකේ තිබුණා සරච්චන්ද්රගේ නාට්යවලට නළු නිළියන් අවශ්යයි, සම්මුඛ පරීක්ෂණයට එන්න කියලා. ලෙක්චර්ස් ඉවරවෙලා යද්දී ටිකක් ප්රමාදයි. මගේ ළඟ එඩ්මන් විජේසිංහ හිටියා. වේදිකාවේ පරීක්ෂණයෙන් නළුනිළියන් තෝරද්දී මං නොගිහින් බයේ හිටිද්දී, එඩ්මන් මාව තල්ලු කළා.
මම නැගිට්ටාම මුළු හෝල්එකෙන්ම ආ සූ ශබ්දයට මම ලජ්ජාවට පත්වුණා. ඩොක්ටර් සරච්චන්ද්ර ඇහුවා මොකද එඩ්මන් කියලා. සර් මෙයත් අහනවා එන්නද කියලා. මම වේදිකාවට ගියාම ස්ක්රිප්ට්එක දීලා ඩොක්ට කිව්වා නළුවෙක් කරන්න පුළුවන්ද කියලා බලමු කියලා. ඒ නාට්යයේ නම ‘රත්තරං’. මට ලැබුණු ප්රධාන චරිතය මෝඩ චරිතයක්. පිටපත කියවද්දී ඩොක්ට කිව්වා, ඔයා නරකම නැහැ කියලා. චරිතයට මාව තෝරාගෙන 1958දී ‘රත්තරං’ සහ ‘කදාවළලු’ ඉදිරිපත් කළා. වෙළෙන්දෝ දෙන්නාට රඟපෑවේ එඩ්මන් විජේසිංහයි, සරත් අමුණුගමයි. ඒ නාට්ය සංස්කෘත දෙපාර්තමේන්තුවේ කලා මණ්ඩලයේ නාට්ය උළෙලෙත් පෙන්නුවා.
අපි ඒ කාලෙ රඟපෑවේ සල්ලිවලට නෙමෙයි. පසුකාලෙකදී නාට්යවලට සල්ලි ලැබුණා. දවසක් රත්තරං නාට්යය රිහසල්වලදී සරච්චන්ද්ර කිව්වා, නාමෙල්, ඔයාගේ උච්චාරණය චරිතයට හරියන්නෑ, වෙන විදියකට කියන්න කියලා. මම, සර් මම බලපිටියේ මිනිස්සු කතාකරන විදියට කියන්නද අහද්දී ඩොක්ට කැමති වුණා. කුඩාවියේදී බලපිටියේ පොළේදී අම්මාට වෙළෙන්දෙක් ඒ පළාතේ භාෂා ශෛලියෙන් කිව්වා, ඇයි හාමිනේ කේවල් කරන්නේ කියලා. ඒ කටහඬ මගේ ඔළුවේ තිබුණා. ඒ විදියට මම නාට්යයේ වාක්ය උච්චාරණය කළා. නාට්යයේ මගේ භාර්යාව අනුලා අබේසිංහ, අම්මා සෝමලතා සුබසිංහ. මගේ රඟපෑම ගැන පුවත්පතකත් ලියා තිබුණා, මේ චරිතයට හොයා නොගත හැකි නළුවෙක් හොයාගෙන තිබෙනවා යනුවෙන්. නාට්යය මුලින්ම පෙන්නුවේ හිල්ඩා ඹබේසේකර හෝල්එකේ. නාට්යය බලන්න ඉංග්රීසි පුවත්පත් විචාරකයන් වන රෙජී සිරිවර්ධන, බෙනඩික්ට් දොඩම්පෙගම ඇවිත් සිටියා.
1959දී දවසක් කැම්පස්එකේ නේවාසිකාගාරයටම ඩොක්ටර් සරච්චන්ද්ර මාව සොයා ඇවිත් කිව්වා, මම නාමෙල්ටම නාට්යයක් ලිව්වා කියලා. ‘එලොව ගිහින් මෙලොව ආවා’ නාට්යය. රිහසල් කරද්දී හැම චරිතයකටම මාව ගන්න උත්සාහ කළත් අසාර්ථකයි. මට ගීත ගායනය බැරි නිසා එවකට අග්රගණ්යයේ නළුවෙක් වන අභය අත්තනායක ඊට තෝරාගත්තා. ගයන්න බැරි නිසා නාට්ය ධර්මී නාට්යවල රඟපෑමට මට අවස්ථාව නැතිවුණා.
නාට්ය අධ්යක්ෂණයට
විශ්වවිද්යාලයේ 1958දී මම ඒකාංක නාට්ය දෙකක් අධ්යක්ෂණය කළා. ඒ කාලේ කැම්පස් එකේ ශිෂ්යයෙක් සිංහල නාට්යයක් අධ්යක්ෂණය ප්රථම අවස්ථාව එයයි. එකක් එදා පළමු වසරේ සිසුවෙක් වූ මහාචාර්ය විමල් දිසානායක අනුවර්තනය කළ ‘ගොළු බිරිඳ’යි. එය තාමත් පෙන්වනවා. ඊළඟ නාට්යය ‘මුහුදු යන්නෝ’ පරිවර්තනය කළේ මහාචාර්ය රංජනී ඔබේසේකර.
ඩොක්ටර් සරච්චන්ද්ර, ගුණසේන ගලප්පත්ති, සුගතපාල ද සිල්වා, පී. වැලිකල, හෙන්රි ජයසේන, දයානන්ද ගුණවර්ධනවගේ එදා රටේ නාට්ය කළේ සීමිත පිරිසක්. 1963න් පසුව ‘විරූප රූප’ නමින් ස්වතන්ත්ර නාට්යයක් කළා. මං ලෝකධර්මී නාට්යකලාවට පසුව යොමුවුණා. නාට්ය කරන්න අපිටම කියලා තැනක් තිබුණා නම් කියලා එදා මා සිතුවා. එවැනි තැනක් හදාගැනීම සඳහා 1963දී ආධුනික නළු නිළි සංගමය හැදුවා. සභාපති එඩ්මන්ඩ් විජේසිංහ, ලේකම් මමයි. මනමෙ, කුවේණි වගේ නාට්යයන් පෙන්වලා අරමුදලක් එකතුකළා. ඉස්සර මිනිස්සු හරියට නාට්ය බලනවා. එන්නේ මඟුල් ගෙදරක යනවා වගේ ලස්සනට. රනිල් වික්රමසිංහගේ අම්මා හැමදාම නාට්ය බලන්න ආවා. ඉහළ පැළැන්තියේ අය විශේෂයෙන්ම නාට්ය බලන්න පැමිණියා.
දෙවන වසරේ සංගමයේ නිලවරණයේදී, එහි සිටියෙක් මගේ අකුරු කැතයි, සටහන් හරියට නෑ කියමින් විවේචනයක් කළා. මට දුක හිතුණා. ඒක කියපු කෙනාටම සටහන් පොතයි චෙක්පොතයි දීලා නැගිටලා මගේ බිරිඳ මාලිනීට කිව්වා අපි යමු කියලා. මම මාලිනීට කිව්වා නැවත සංගම්වලට බැඳෙන්නේ නෑ කියලා. ‘නාමෙල් මාලිනී’ පුංචි තියටර් එක පිළිබඳ සංකල්පය මට මේ අවස්ථාවේ ඇතිවුණා. පසුව මා, රැලෙක්ස් රණසිංහ, ටෝනි රණසිංහ, සිරිල් බී. පෙරේරා, වික්රම බෝගොඩ, ඔගස්ටස් විනයාගරත්නම්, සුගතපාල ද සිල්වා සම්බන්ධ ‘අපේ කට්ටිය’ ඇසුරට වැටුණා.
සරච්චන්ද්රගේ ගෝලයෙක් නිසා සුගතපාල ද සිල්වා සිතුවේ නැහැ තාත්වික නාට්යවල රඟපාන්න මට පුළුවන් කියලා. ඒ කාලෙ සුනන්ද මහේන්ද්රගේ ‘ගැහැනියක්’ නාට්යයේ මා රඟපෑවා. මේ අතර සුගත්ගේ ‘හරිම බඩු හයක්’ නාට්යයේ අම්මාගේ චරිතයට මගේ බිරිඳ මාලිනීව ගත්තා. රිහසල් බලාසිටිද්දී, ජී.ඩබ්ලිව්. සුරේන්ද්රගේ චරිතය නැතිව නාට්යය හැමදාම රිහසල් කරනවා මා දකිනවා. මම සුගත්ට කිව්වා, නාට්යය හොඳට හදාගන්න නම් සුරේන්ද්ර එනකම් කවුරුහරි අරගෙන රිහසල් කරන්න කියලා. සුගත් මට ආරාධනා කළා. මං භාරගත්තා. පසුව සුරේන්ද්ර පැමිණි විට මම කිව්වා, මචං දැන් උඹ මේක කරපන් කියලා. එවිට සුගත් කිව්ව, නෑ නාමෙල්ම කරන්න කියලා. මගේ රංගනයෙන් අලුත්ම චරිතයක් මතුවුණා සහ තමා හිතුවාටත් වඩා එය හොඳයි කියලා සුගත් කිව්වා. සුගතපාලද සිල්වාට මා එකතුවුණේ එහෙමයි. අපි හැමදාම රිහසල්වලින් පසුව ප්රෙස්ක්ලබ් එකට ගිහින් ඩි්රන්ක්එකක් අරගෙන කලාව, රඟපෑම්, චිත්රපට ගැන කතාබහ, විවේචන කරනවා. ඉන් අපව පෝෂණය වුනා.
නළුකමයි අධ්යක්ෂණයයි
නළුකම සහ අධ්යක්ෂණය එකට කිරීම මට අභියෝගයක් වුණේ නැහැ. මම අධ්යක්ෂනය කළ හැම නාට්යයකම මම රඟපෑවේත් නැහැ. විශේෂයෙන්ම අධ්යක්ෂණයේදී මා ගොඩනඟුවේ අවධානාත්මක ශෛලියයි. සුගතපාල ද සිල්වා සොඳුරු ආඥාදායෙක් වුණත්, මා ඒකාධිපතියෙක් විදියටයි නළුනිළියන් හැසිරවූවේ. ‘නැට්ටුක්කාරයෝ’ නාට්යයේදී උපාලි අත්තනායක, ධම්ම ජාගොඩ සහ මම මාරුවට එකම චරිතය රඟපෑවා. මේ නාට්යයට රුක්මණී දේවිත් ආවා. බස්වල එන්න අමාරු නිසා එයා කිව්වා ‘මම ෂෝඑක දවසට ඇවිත් කැරුක්ටර්එක කරන්නම්’ කියලා. එයා සිංහල දෙබස් ඉංග්රීසියෙන් ලියාගෙන තමයි කියන්නේ. එයා රිහසල් එන්නෙ නැති නිසා අපට බය හිතුණා. විමල් කුමාර ද කොස්තා තමයි අනෙක් චරිතය කළේ. ඒ චරිතයට මම සෝමලතා සුබසිංහව ගත්තා. නාට්යය පෙන්වන දවසේ රුක්මණීයි, එඩීයි ආවා. නාට්ය බලා කිව්වා, අනේ නාමෙල් මට කවදහරි මේ චරිතය ඕනේ, මේ මගේ ජීවිතය කියලා. ඇය නැතිවුණ නිසා ඊට අවස්ථාව දෙන්න බැරිවුණා.
1972දී මම කළ ‘වංශක්කාරයෝ’ නාට්යයට හොඳම නිෂ්පාදනය, හොඳම රචනය සහ හොඳම නිළිය ඇතුළු සම්මාන ගණනාවක් ලැබුණා. ඒ කාලෙ නාට්යවල මනුෂ්යත්වය පිළිඹිඹු කරවමින්, බහුලව යටිපෙළ දේශපාලනය සාකච්ඡා කරමින් ගැඹුරු කතිකාවක් ඇතිකළා. සෑම නාට්යයකම සදාකාලික බවක් තිබුණා. අද ප්රේක්ෂකයන් නාට්ය බලන්නේ, නළු-නිළියෝ බලන්නයි, හිනාවෙන්නයි. ඔවුන් පුංචි තියටර් එකට කෝල් කරලා අහන්නේ, රඟපාන්නේ කවුද, හිනාවෙන්න පුළුවන්ද කියලායි.
මම ජීවත්වෙන්නේ පුංචි තියටර් එකේම නිසා, හැමදාම වගේ නාට්ය බලනවා. ඇත්තටම කොමඩිවලත් ගැඹුරක් තියෙන්න ඕන. ග්රීක නාට්යකරු වන ඇරිස්ටොෆානිස්ගේ කොමඩිවල ලොකු ගැඹුරක් තිබුණා.
වේදිකාවෙන්, සිනමාවට
මම මුලින්ම රඟපෑවේ වසන්ත ඔබේසේකරගේ ‘වෙස්ගත්තෝ’ චිත්රපටයේයි. හිරෙන් පැන්නෙක් විදියට. සිරිල් වික්රමගේ, සෝමසිරි දෙහිපිටියත් එහි රඟපෑවා. චිත්රපටයේ අන්තිම සීන්එකට මම තාමත් ආදරෙයි. ඒ වෙලාවේ මා පොලිස්කාරයෝ දෙස බලාසිටි දර්ශනය එදා විචාරකයන්ගේ පැසසුමට ලක්වුණා. ‘සිංහබාහු’ ඉංග්රීසියට පරිවර්තනය කරලා මා ඇමෙරිකාවේත් පෙන්වූවා. ‘හරිම බඩු හයක්’ බපරිවර්තන නාට්යයේ ඉංග්රීසි නාට්යය මා පිටරටදී දැක තිබෙනවා. ඒ හැම එකකටම වඩා සුගත්ගේ නිෂ්පාදනය ඉහළයි.
නාමෙල් මාලිනී පුංචි තියටර්
මම එංගලන්තයේදී ජී.ඩී.එල් පෙරේරා අධ්යක්ෂණය කළ ලංකාවේ අතිශයින් ජනප්රිය වූ ‘රටගිය ඇත්තෝ’ මාලා ටෙලිනාට්යයේ රඟපෑවා. මම පිටරටදී දැකපු විශේෂ දෙයක් තිබුණා. ඒ ‘ලිට්ල් තියටර්’. වේදිකාවක් සහිත කුඩා ස්ථානයක නාට්ය පෙන්වනවා. එක තියටර් එකක් තිබුණා, නාට්ය බලන්න පුළුවන් නවදෙනාටයි. එක නාට්යයක් අවුරුදු තුනක් පමණ පෙන්වනවා. මම එහෙම බලපු නාට්යයකට සම්මාන එකොළහකුත් ලැබුණා. ලංකාවේදීම මට පුංචි තියටර් ගැන 1963දී පමණ අදහසක් ඇතිවෙලායි තිබුණේ. නමුත් මට එදා සල්ලි තුබුණේ නැහැ. මේ තියටර් නිසා හොඳ රචකයන්, නිෂ්පාදකයන් බිහිවෙනවා. නිෂ්පාදන පිරිවැයත් අඩුයි. යුරෝපයේ මේවා හරියට තියෙනවා. මේ තියටරයක නාට්යයක් කිරීම ගෞරවයක් විදියටයි ඔවුන් සලකන්නේ.
ලංකාවට මුලින්ම ලිට්ල් තියටර් සංකල්පය ක්රියාත්මක කළේ මායි. මං අපේ මහගෙදර විකුණලා මිලියන හැටක් වියදම් කරලා බොරැල්ලේ නගර මධ්යයේ නාමෙල් මාලිනී පුංචි තියටර් එක හැදුවා. මගේ යෝජනාව ලංකාව පුරාම ලිට්ල් තියටර් හදන්න කියන එකයි. නාමෙල් මාලිනී පුංචි තියටර් එකේ ආසන 202යි. අනෙත් නාට්යශාලාවලට වඩා තියෙන සහනයක් තමයි ලාභයි. පුංචි තියටර්එකට හුරුවුණු වෙනම ප්රේක්ෂකයන් සිටිනවා. ශාලාව ඇතුළේ හැමදාම ශබ්ද ඇසෙනවා. එක්කෝ නාට්යයක් පෙන්වනවා. නැත්නම් රිහසල්. එයින් මා පුදුම වින්දනයක් ලබනවා.’■
