■ නිත්‍යා සෙව්වන්දි
ඔබගේ වෘත්තීය පසුබිම කොහොමද?
මම වෘත්තීය අංග රචන ශිල්පියෙක්. ලංකාවේ ඉස්සර නම් ජ්‍යෙෂ්ඨයන් ළඟ වැඩ කරලා ගත්ත අත්දැකීමෙන් තමයි ඊළඟ අංග රචනා ශිල්පීන් බිහි වුණේ. මේ තත්වය වෙනස් වුණේ ජයන්ත රණවක ඇමරිකාවට ගිහින් අංග රචනය ගැන උපාධියක් අරන් ආවාට පස්සේ. එයා තමන් වෘත්තියේ යෙදෙනවාට එහා ගිහින් අංග රචන ශිල්පීන් පුහුණු කරන වෘත්තීය මට්ටමට ගේන්න මැදිහත් වුණා. ඊට පස්සේ තමයි එන්.වී.කිවු ලෙවල් 4 වෘත්තීය පුහුණු අධ්‍යාපනයක් මේ ශිල්පයට ලැබෙන්නේ. අත්දැකීම් ගන්න අතරේම විධිමත් අධයාපනයක් ලබන්න උනන්දු වෙලා තියෙනවා. මේක දැන් තියෙන හොඳ තත්වයක්. පිටරට ගිහින් පවා වෘත්තීය අධ්‍යාපනය අරන් ඇවිත් කටයුතු කරන තරමට දැන් ශිල්පීන් උනන්දුයි.
විධිමත් අධ්‍යාපනය ලැබීමෙන් පසු ක්ෂේත්‍රයේ සිදු වූ වෙනස්කම් මොනවද?
අපිට මුල් කාලයේ ඉඳන්ම හිටියා හොඳ දක්ෂ අංගරචන ශිල්පීන්. චරිත ලක්ෂණ ගොඩනගන්න ඕනෑ විදිය එයාලා දැනගෙන හිටියාට ඒකට අවශ්‍ය මූලික දැනුම, තාක්ෂණික දැනුම වගේ දේවල් තිබුණේ නෑ. එයාලා ලොකු උත්සාහයක් ගත්තා මේක වෙන්න ඕනෑ විදිය එයාලාම හිතලා ක්‍රම ශිල්ප අරගෙන එන්න. ඒ විදියට ක්ෂේත්‍රය රැකගෙන ආ නිසා තමයි ඒක දියුණු කරන්න පුළුවන් වුණේ. නළුනිළියන්ට කොණ්ඩ රැවුල් දාන ඒවා, තුවාල වාගේ හැම දෙයක්ම අංග රචන ශිල්පියාට චරිත. තුවාලෙටත් තියනවා චරිතවලට තියෙන ලක්ෂණ. වයසක් තියෙනවා, ජන්මයක් තියෙනවා. ඉතිහාසයක් තියෙනවා. සෞඛ්‍ය තත්වයක් තියෙනවා. දැන් වෙච්ච තුවාලයක් නම් ඒක වෙනස්. වැටිලා වෙන කොට වෙනස්, කැපිච්ච තුවාලයක් නම් වෙනස්, ඒ වගේම දින දෙක තුන ගෙවිච්ච තුවාල වෙනස්. සෞඛ්‍ය තත්වය අනුවත් ඒක වෙනස් වෙනවා, මේ විදියට කලින් නොතිබුණු ශිල්පීය ක්‍රම හා තාක්ෂණ මේ චරිතවලට භාවිත වෙනවා.
ඔබ කොහොමද අංග රචන ශිල්පියෙක් බවට පත් වුණේ?
මම පාසල් යන කාලේ නම් ඉස්සරහට ගිහින් කතාවක්වත් පවත්වන්න කැමැති කෙනෙක් නෙමෙයි. ඒක නිසාද මන්දා ඒ කාලෙ ඉඳන් ආස වුණේ වේදිකාව පිටුපස වැඩ කරන්න. නළුවෙක් වෙන්න නෙමෙයි. ඊට පස්සේ මට හම්බවුණා හොරණ යාත්‍රා නාට්‍ය කණ්ඩායමේ සමන් චන්දන. වේදිකා නාට්‍යවල වැඩ කරන්න පටන් ගත්තා. ඊට පස්සේ මම නාරද තොටගමුව අංග රචන ශිල්පියා ගාව සහාය අංග රචන ශිල්පියෙක් විදිහට වැඩ කළා. මට මං කරන දේ ගැන විශ්වාසයක් තිබුණේ නෑ. ඒ කියන්නේ ජ්‍යේෂ්ඨ ශිල්පීන් දිහා බලලා වැඩ කරන්න දන්නවා වුණාට, මේක ඇයි පාවිච්චි කරන්නේ කියලා ඇහුවොත් කියන්න දන්නේ නෑ. කියන්න තරම් ශක්තියක් නෑ. ඊට පස්සේ මම ගියා පාඨමාලාවක් හදාරන්න. දැන් අවුරුදු 18ක් වගේ කාලයක් තිස්සේ අංගරචන ශිල්පියෙක් විදියට වෘත්තියේ නියැලෙනවා.
ඔබ අංගරචනය කළ නිර්මාණ සඳහන් කළොත්,
මේ දවස්වල මම අංග රචනය කරනවා ප්‍රියන්ත ප්‍රනාන්දු අධ්‍යක්ෂණය කරන ‘සකර්ම’ ටෙලිනාට්‍යයේ. ඉලන්දාරි හැන්දෑව, චක්‍ර ටෙලිනාට්‍ය, සෝමරත්න දිසානායක අධ්‍යක්ෂණය කළ සුනාමි, සරිගම, ජංගි හොරා චිත්‍රපටි මෑතකදි කළ නිර්මාණ. චක්‍ර නාට්‍ය වෙනුවෙන් සුමති ටෙලි සම්මානය, සරිගම චිත්‍රපටය වෙනුවෙන් සරසවි සම්මාන ලැබිලා තියෙනවා.
වෘත්තීය අංග රචන ශිල්පියෙකුට තිබිය යුතු සුදුසුකම් මොනවාද?
විධිමත් අධ්‍යාපනය, අත්දැකීම්, ආකල්ප කියන තුනම ඉතාමත් වැදගත්. පාඨාමාලාවක් කළාට මදි. ක්ෂේත්‍රයේ අත්දැකීම් එකතු කරගන්න ඕනෑ. අවම වශයෙන් මාස 6ක කාලයක්වත් සහය අංග රචන ශිල්පියෙක් විදිහට වැඩ කරන්න ඕනෑ. ඒ වගේම වැදගත් ආකල්ප, ශිල්පියා විෂය ගැන දරන ආකල්ප, වැඩ කරන කණ්ඩායම ගැන දරන ආකල්ප, ඒ වගේම සමාජ දේශපාලන කියවීමක් තියෙන්න ඕනෑ.
අංගරචන ශිල්පියා නිර්මාණයකට සූදානම් වෙන්නේ කොහොමද?
නළු නිළියන්ට පිටපත ලැබෙනවා වගේ අපටත් ලැබෙනවා පිටපත. ඒ පිටපතට කියවද්දී චිත්ත රූප මැවෙනවා. ඒ චරිත ස්වභාවය තේරුම් ගන්නේ ඒකෙන්. ඊට පස්සේ අධ්‍යක්ෂවරයා දැනුම් දෙනවා තෝරගන්න නළු නිළියෝ. සමහර වෙලාවට අපිත් එක්කත් සාකච්ඡා කරලා නළු නිළියෝ තෝරගන්න අවස්ථා තියෙනවා. ඒ නළුනිළියෝ ටික දැක්කාට පස්සේ අපි අඳිනවා ඒ ඒ චරිතය අංග රචනය කරන්න ඕනෑ විදිය. මේ වගේ තැන්වලදී අංගරචන ශිල්පියාගේ ආකල්ප ගොඩාක් වැදගත් වෙනවා. නිර්මාණයක් බිහි වෙන්නේ මුළු කණ්ඩායමේම ක්‍රියාකාරකම්වල ප්‍රතිඵලයක් විදිහට.
අපේ මේ වෘත්තිය තුළ හැම දෙයක්ම හරිම රසවත් අත්දැකීම්. එක වතාවක් චිත්‍රපටියක් රූගත කරද්දි උදයන්ති කුලතුංග වෙනුවට අපි හැදුවා ඩමියක් ඇල්ලකින් පහළට දාන්න. ඉතින් ඔය ඩමිය හදාගෙන ඇල්ලෙ මුදුනට ගියා අපි තුන්දෙනෙක් විතර. මමයි ප්‍රේමලාල් ලියනගෙයි තමයි ඩමිය අල්ලගෙන හිටියේ. ඇල්ලෙන් පහළට මේක දාන්න කලින් වතුර පාරට ඩමිය තියන් ඉන්න ගිය වෙලාවේ ඇල්ලේ වතුර පාර සැරට මාව ඩමියත් එක්ක ඉස්සරහට තල්ලු වුණා. තව තප්පර දෙකකින් විතර ජීවිතේම නැති වෙන්න තිබුණා. එතැන තිබුණ ගහක් අල්ලගෙන බේරුණා.
ලෝක සිනමාවේ අංග රචනය ශිල්පීය ක්‍රම සමඟ සසඳන විට ලාංකීය සිනමාවේ අංග රචන ශිල්පය පවතින්නේ කෙබඳු මට්ටමක ද?
මේ වෙලාවේ ලෝක සිනමාවෙ අංග රචන භාවිත එක්ක ලංකාවේ භාවිතය පැත්තෙන් ඉන්නේ අඩු තැනක. ඒක දැනුම පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක් නෙමෙයි. අපේ රටේ දැනුම තියෙන දක්ෂ ශිල්පීන් පිරිසක් මේ වෙද්දි බිහිවෙලා ඉන්නවා. ඒ දැනුම භාවිත වෙන්නේ නෑ. ඒකට හේතු කිහිපයක් තියෙනවා. අංග රචනයේදී කරන්න පුළුවන් දේවල් ගේන්න මුලින්ම දායක වෙන්න ඕනෑ පිටපත. ලෝක සිනමාවේ විවිධ ෂානර වර්ග දකින්න තියෙනවා. අපේ රටේ තියෙන්නේ ෂානර වර්ග දෙකයි. එකක් ප්‍රධාන ධාරාවේ සිනමාපට අනෙක කලාත්මක. ඔය දෙකෙන් එහාට යන්නේ නෑ. තව ගොඩක් ෂානර ලෝකයේ භාවිත වෙනවා.
තවත් හේතුවක් වෙන්න පුළුවන් ලංකාව තුළ මේ වෙද්දි සිනමා ශාලාවකට යන ප්‍රේක්ෂක ප්‍රමාණය අඩු වීම. කොවිඩ් නිසා වෙච්ච දෙයක් නෙමෙයි. ඊට කලින් ඉඳන්ම. එතකොට විවිධ ෂානරවලට අදාළ පිටපත් ගෙනාවාම ප්‍රේක්ෂක පිරිස තවත් අඩු වෙලා නිර්මාණය අසාර්ථක වෙයි කියලා පිටපත් රචකයන් හිතනවා වෙන්නත් පුළුවන්. තව කාරණයක් තමයි ප්‍රයෝග යොදවන්න යන වියදම. නිෂ්පාදකයාට සහ අධ්‍යක්ෂවරයාට ඒ ශිල්ප ක්‍රම භාවිත කරන්න ලොකු මුදලක් වියදමක් යන නිසා මුදල මත තීරණය වෙච්ච තැනකින් චරිතය නවත්තගන්න අවස්ථාත් තියෙනවා.
මේ තත්වය දියුණු කළ හැක්කේ කෙසේද?
මේ තත්වය දියුණු කරන්න නම්, අධ්‍යක්ෂවරයාට සහ නිෂ්පාදකවරයාටත් අවබෝධයක් තියෙන්න ඕනෑ, අංග රචනයෙන් කරන්න පුළුවන් දේ සම්බන්ධව. අපිට අවශ්‍ය අමුද්‍රව්‍ය ලැබෙන ප්‍රමාණය අඩුයි. එතකොට අපිට ඒවා පිටරටින් ගෙන්න ගන්න වෙනවා. සිනමාවේ අංග රචනයට භාවිත කරන මේකප් අයිටම් එකක් ආව ගමන් ලොකු බදු මුදලක් ගහනවා ඒක අයිති වෙන්නේ සුඛෝපභෝගී ගණයට කියලා. එහෙම වුණාම ලොකු මුදලක් වෙනවා අමුද්‍රව්‍ය අපි ළඟට එනකොට. ඒ මිල නිෂ්පාදකවරයෙකුට දරන්න වෙන අවස්ථාත් තියෙනවා. එහෙම නැතුව නිර්මාණයක් වෙනුවෙන් හරි මේ අමුද්‍රව්‍යවලට බදු සහනයක් දෙනවා නම්, නිෂ්පාදකයන්ට පුළුවන් අංග රචන ශිල්පයට අවස්ථාවක් දෙන්න. මේවා වෙනස් වෙනවා නම් මේ රටේ ශිල්පය දියුණු වෙනවා.■
