රටේ වරප්රසාදිතයන් අතරින් කොවිඩ් ආසාදිතයන් හමුවීම සහ කොවිඩ් ආශ්රිතව රටේ ක්රියාත්මක වන පොදු නීතිය වරප්රසාදිත ආසාදිතයන්ගේ ග්රහණයට නතුවීම පිළිබඳ කෙටි හැඳින්වීමකි.
■ පවිත්රා රූපසිංහ
ශ්රී ලංකාවේ කොවිඩ් ආසාදිතයන් ගණනින් පනස් දහස ඉක්මවා යද්දී, රටේ ප්රභූන් ලෙස නම් කෙරෙන සැලකිය යුතු පිරිසක් ආසාදිතයින් බවට පත්ව ඇති බව සෞඛ්ය ආරංචි මාර්ග පවසා තිබේ. ආසන්නතම වශයෙන් රාජ්ය අමාත්ය පියල් නිශාන්ත ඇතුළු පවුලේ කීපදෙනෙකුද කොවිඩ් ආසාදිතයන් බව තහවුරු වුණු බව ජනවාරි 18 වනදා වාර්තා වෙද්දී, ඔහුගේ ආශ්රිතයන්ද විසි දෙනෙකු පමණ ස්වයං නිරෝධායනයට යොමුවිය යුතු බව මහජන සෞඛ්ය පරීක්ෂකවරුන් පවසා තිබේ.
ලංකාවේ කොවිඩ් දෙවන රැල්ලේදී, මිනුවන්ගොඩ පොකුර, පෑළියගොඩ පොකුර වශයෙන් ඇඟලුම් කර්මාන්ත ශාලා සහ මත්ස්ය වෙළඳසල වටා කොවිඩ් පොකුරු නිර්මාණය වූ බව ප්රචලිත වුවද, දැන් සමාජයේ ‘පාර්ලිමේන්තු පොකුරක්’ ගැනද කතා කරන්නට පටන් ගෙන තිබේ. ඒ බොහෝ අය ආණ්ඩු පක්ෂයේ සාමාජිකයන්ය.
කොවිඩ් පැතිරෙන විට එහි වරදකරුවන් ‘මහජනතාව’ බව පෙන්වමින් බැණවැදුණු උදවිය දැන් ආණ්ඩුවේ නායකයන් අතර කොවිඩි පැතිරෙද්දී වරද කාගේදැයි අපට කියාදිය යුතුය.
කොවිඩ් වෛරසයේ සමාජ ව්යාප්තියක් සිදුවන බව එනයින් තහවුරු වන බව පොදු කතාබහ තුළ තිබුණත්, තවදුරටත් රටේ සෞඛ්ය සේවා අධ්යක්ෂ ජෙනරාල් වෛද්ය අසේල ගුණවර්ධන පවසන්නේ, කොරෝනා වෛරසයේ සමාජ ව්යාප්තියක් සිදු නොවන බවයි.
ප්රභූන් කොවිඩ් ආසාදිතයන් බවට පත්වීමත් සමඟ නිරෝධායනයේ සහ නේවාසික ප්රතිකාර ගැනීමේ ක්රමවේදයන්හි අලුත් මානයක් ඇති වූ බව සමාජයේ පොදු මතයයි. කොවිඩ් රෝගීන්ට ප්රතිකාර ලබන්නට, අප නොදන්නා අලුත් තැන් මතු විය. පේළියට ඇඳන් ඇති නිරෝධායන කඳවුරු වෙනුවට කොග්ගල හෝටල්වල නිරෝධායනයට ගිය දේශපාලන නායකයන් ගැන වාර්තා විය.
මහජන සෞඛ්ය පරීක්ෂකවරුන්ගේ සංගමයේ ලේකම් මහේන්ද්ර බාලසූරිය පවසන්නේ, දැන් රටේ ඉහළ තනතුරුවල සිටින අය, පෞද්ගලික අංශයේ අය, ආරක්ෂක අංශවල ඉහළ නිලධාරීන් සහ දේශපාලනඥයින් යන පාර්ශ්වය කොවිඩ් වෛරසයේ ආසාදිතයන් වන විට, ඔවුන්ගේ පෞද්ගලික අභිප්රායයන් අනුව කටයුතු කරමින් සිටින බවත්, පොදු නීතීන් උල්ලංඝනය කරමින් සිටින බවය. මේ ඇත්තන්ට රටේ විවිධ පළාත්වල නිවාස ඇති බවත්, ප්රදේශයේ සෞඛ්ය නිලධාරීන්ට නතු කර ගැනීමට නොහැකි ආකාරයෙන් ඔවුන් හැසිරෙන බවත් ඔහු තවදුරටත් පවසන්නේය. මහජන සෞඛ්ය පරීක්ෂකවරුන් වෙත නිල තොරතුරු ලාබ දුනහොත් පමණක් ඔවුනට අවශ්යය මැදිහත්වීම සිදුකළ හැකිය. මෙම වරප්රසාදිත කොටස් එසේ තොරතුරු ලබාදීමෙන් තොරව හිතුමනාපේ කටයුතු කිරීමට යොමුවී ඇති බව බාලසූරිය මහතා තවදුරටත් අනාවරණය කරයි.
මහජන සෞඛ්ය පරීක්ෂකවරුන්ගේ සංගමය පවසන ආකාරයට, රටේ ප්රභූන් කොවිඩ් 19 වෛරස් පාලන පොදු නීති රීතිවලට යටත් නැත. එවන් අවස්ථාවකදී රටේ ප්රධාන සෞඛ්ය බලධරයා වන සෞඛ්ය අධ්යක්ෂ ජෙනරාල්වරයාද නිහඬ පිළිවෙතක සිටින බව එම සංගමයේ මතයයි. සෞඛ්ය අධ්යක්ෂ ජෙනරාල්වරයා, මාධ්ය ඉදිරියට පැමිණ රටේ කොවිඩ් ව්යාප්තිය පිළිබඳව රටට ඉදිරිපත් කරන තොරතුරු සිනහ උපදවන්නේය යන්න ඔහු වැඩිදුරටත් කියයි. 2020 මාර්තු 11 සිට 2021 ජනවාරි 20 දක්වා රටේ කොවිඩ් ව්යාප්තියේ සිතියම කුමක්දැයි රටේ වසංගත රෝග විශේෂඥයා ප්රකාශ කළ යුතු මුත්, එවැන්නක්ද සිදු නොවන බව ඔහුගේ මතයයි. කෙසේ නමුත් රටේ ප්රභූන් වසංගතය හමුවේ ක්රියාකරන ආකාරය පිළිබඳව තමන් ඉතාමත් කනගාටුවට පත්වන බවත්, වෛරසය පාලනයේදී සැමට එකම නීතියක් රටේ ක්රියාත්මක නොවන බව ඇත්තක් බවත් ඔහු පවසයි.
මේ අතරම රටේ ආසාදිත වරප්රසාදිතයන් වෙනුවෙන් පවත්වාගෙන යන හෝටල්ද මහජන සෞඛ්ය පරීක්ෂකවරුන්ගේ අනුදැනුමින් පිටත පවතී. ගාල්ල දිස්ත්රික්කයේ කොග්ගල ප්රදේශයේ සුපිරි හෝටලයක්, කොවිඩ් රෝහලක් බවට පත්වද්දී එය පාලනය වන්නේ හමුදා මැදිහත්වීමෙනි. මහජන සෞඛ්ය පරීක්ෂකවරුන්ට එහි කටයුතුවලට මැදිහත්විය නොහැක.
එම ආයතනයන්හි ක්රියාකලාපය පොදුවේ රටවැසි ආසාදිතයන්ගේ ඉරණමට සපුරා වෙනස් බව ආරංචි මාර්ග පවසයි. ප්රභූන්ගේ සහ ඔවුන්ගේ හිතමිත්රාදීන්ගේ නේවාසික රෝහල් බවට ඒවා පත්වෙද්දී ඒවා වෙත රෝගීන් පැමිණෙන්නේද ප්රභූ වරප්රසාද මධ්යයේය. කොවිඩ් ආසාදිතයෙකුට හිතුමතේ තමන්ගේ වාහනයෙන් නිරෝධායන කඳවුරුවලට යෑමේ හැකියාවක් නැත. සාමාන්ය ජනතාව හමුදාවෙන් ගෙනගියද, කොග්ගල ප්රදේශයේ හමුදාව මෙහෙයවන කොවිඩ් රෝහලකට රෝගීන් පැමිණ ඇත්තේ අධිවේගී මාර්ගය හරහා පෞද්ගලික වාහනවලිනි. අතරමගදී අධිවේගී මාර්ගයේ ප්රවේශපත් කවුළුවලට සහ පොලිස් නිලධාරීන්ට ඔවුන් නිරාවරණය වී ඇත. මේ ප්රභූන් ගමන් කරන පාරේදී ඒ ඒ තැන්වල සිටින අහිංසක මිනිසුන්ද අවදානමේ හෙලා ඇත්තේ ඒ විදියටය.
ඊට අමතරව තවත් කීදෙනෙකුට ඔවුන් අනාවරණය වූවාදැයි හරියටම කිව නොහැක. ඔවුන් හමුදා මූලස්ථානයේ ලිඛිත අවසරයෙන් මෙසේ ගමන්කොට ඇති විටෙක ක්ෂේත්ර නිළධාරීන් කුමක් කරන්නද? ඔවුන් නිසා අතරමග බිහිවූ ආශ්රිතයන් නිරෝධායනයට යොමු කරනවා විනා ඔවුන්ට කිරීමට කිසිවත් අද ඉතිරිවී නැති තරම්ය. ක්ෂේත්රයේ සෞඛ්ය නිලධාරීන් මහත් අපහසුතාවන්ට පත් කරමින් වරප්රසාදලාභීන් කටයුතු කරද්දී රටේ සාමාන්ය ජනතාවද වෛරසය මැඩපැවැත්වීමේ උත්සාහය අතහරිනු ඇතැයි යන බියෙන් ඔවුන් රාජකාරීන්වල නිරතව සිටියි.
රාජ්ය අමාත්ය පියල් නිශාන්ත කොවිඩ් ආසාදිතයකු වීමත් සමග ජනාධිපතිවරයාද කොරෝනා ආසාදිතයෙකුගේ පළමු පෙළ ආශ්රිතයකු බවට පත්වුණු බව සනාථ විය. ජනවාරි 14 වන දින හොරණ පිහිටි ටයර් කර්මාන්ත ශාලාවක් විවෘත කිරීමේ අවස්ථාවට රාජ්ය අමාත්යවරයා ඇතුළ පිරිසක් සහභාගි වී සිටි අතර එහි ප්රධාන ආරාධිතයා වූවේ ජනාධිපතිවරයාය.
ඊට අමතරව තවත් පළමු පෙළ ආශ්රිතයන් වූ මන්ත්රීවරුන් කිහිපදෙනකුම නිරෝධායනය නොවී විවිධ මහජන ක්රියාකාරකම්වලට සහභාගි වී ඇති බවට සාක්ෂි තිබේ. රාජ්ය අමාත්ය නිශාන්තගේ පළමු පෙළ ආසාදිතයන් ලෙස හඳුනාගත හැකි මන්ත්රීවරුන් කිහිපදෙනකුම එසේ කටයුතු කර ඇති බව මාධ්ය වාර්තා කර තිබෙද්දී රටේ සෞඛ්ය සේවා බලධාරීන් දැඩි නිහඬ පිළිවෙතකය. මෙරට සෞඛ්ය අංශ දැනුම් දී ඇති පරිදි ආසාදිතයන්ගේ පළමු පෙළ ආශ්රිතයන් සියලු දෙනාම නිවාසවල නිරෝධායනය විය යුතු වුවත් මොවුන් එය නොතකා කටයුතු කිරීම පාලනය කළ නොහැකි බව මහජන සෞඛ්ය පරීක්ෂකවරුන්ගේ අදහසයි.
අනෙක් අතට හමුදාපති ශවේන්ද්ර සිල්වා පවසා ඇති ආකාරයට මේ වන විට පෞද්ගලික රෝහල් කිහිපයක කොවිඩ් ආසාදිතයන්ට නේවාසිකව ප්රතිකාර ලබා ගත හැකිය. කොළඹ නවලෝක රෝහල, ලංකා පෞද්ගලික රෝහල ඇතුළු රෝහල් කිහිපයක මේ වන විටත් රෝගීන් ප්රතිකාර ගනිමින් සිටින අතර ඔවුන් සියලු දෙනා ධනවතුන් සහ ප්රභූන් වන බව කියැවේ. වෛරස ව්යාප්තිය හමුවේ වරප්රසාදලාභීන්ට වෙනම නීතියකුත් සාමාන්ය ජනතාවට වෙනම නීතියකුත් ක්රියාත්මක වීම පළමුව ක්ෂේත්රයේ සෞඛ්ය නිලධාරීන්ට පීඩාවට පත් කරන්නේය. දැන් එය සිදුවී හමාරය.
පසුගිය සතියේ පාර්ලිමේන්තුවේ මැති ඇමතිවරුන් සඳහා කොරෝනා පරීක්ෂණ සිදු කිරීමට දින නියම කර තිබුණද ඊට ඉතා සුළු පිරිසක් පමණක් සහභාගි වී ඇති බව සැල විය. සියල්ලන්ටම පරීක්ෂණ සඳහා සහභාගි වීමට පූර්ව දැනුම්දීමක් කර තිබුණද, වැඩි පිරිසකගේ සහභාගිත්වය නොතිබූ බව ආරංචි මාර්ග පවසයි. මේ ආකාරයට රටේ නායකයන් කොරෝනා පරීක්ෂණය මගහැර යාම හමුවේ සෞඛ්ය අංශ නිරුත්තරව ඇත. සෞඛ්ය අංශ බරපතළ අභියෝගයකට තල්ලු කරමින් වරප්රසාද ලද්දන් පරීක්ෂණ සහ නිරෝධායන රීති මගහැරයාම ඉතාමත් නරක පූර්වාදර්ශයක් වෙමින් තිබේ.
වෛරසයේ සමාජ සම්ප්රේෂණයක් දැන් සිදුවන බව ක්ෂේත්රයේ සෞඛ්ය නිලධාරීන්ගේ මතයයි. රට පුරා දෛනික හමුවන ආසාදිතයන්ගේ කිසියම් හෝ පාලනයක් නැතිවීමත්, බස්නාහිර පළාතෙන් පිට පළාත්වලට ගමන් කරන පුද්ගලයන් ඉලක්ක කරගෙන ස්ථාන 11ක දිනපතා සිදුකෙරෙන අහඹු පරීක්ෂණ හරහා නිතිපතා ආසාදිතයන් තහවුරුවීමත් වෛරසයේ සමාජ සම්ප්රේෂණයක් සිදුව ඇති බව හෝ සිදුවෙමින් තිබෙන බව පැහැදිලි කරන්නේය.
ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානය ‘සමාජ සම්ප්රේෂණය’ පිළිබඳ ලබාදී ඇති නිර්වචනය පිළිනොගනිමින් සමාජ සම්ප්රේෂණයට නව අර්ථකථනයක් ලබාදෙන්නට දත කන ලංකාවේ සෞඛ්ය බලධාරීහු රට තුළ වසංගත ව්යාප්තියේ සැබෑ ස්වරූපය වසන් කරති. එය වසංගතයේ ව්යාප්තියට තුඩු දෙන කාරණයක් බව මහජන සෞඛ්ය පරීක්ෂකවරුන්ගේ මතයයි.
ආණ්ඩුව ඒ සියල්ල නොතකා හරිමින් මාරක ‘නව සාමාන්ය’ පිළිවෙත දැන් ක්රියාත්මක කරනු පෙනේ. ඇඟලුම් කම්හල් තුළ ආසාදිතයන් දිගින් දිගටම හමුවද්දීත් ඒ ආයතන වසා නොදැමීම, ආසාදිතයින් වාර්තා වෙද්දී පාසල් විවෘත කිරීම, කම්කරුවන් රාජකාරීවල යෙදවීම, සංචාරකයන්ට රට විවෘත කිරීම කරමින් රටේ පොදුවේ සැමට එකම සෞඛ්ය ක්රමවේදයක් ක්රියාත්මක නොකිරීමටද ආණ්ඩුව පියවර ගෙන ඇති බව සිහිබුද්ධිය ඇති කාටත් දැන් දැකිය හැකිය.■
