නෝ..නෝ..නෝ.. බෝගල සවුන්දිරිස්! – රංගන ශිල්පී ශ්‍රියන්තමෙන්ඩිස්

■ ප්‍රියන්ජිත් ආලෝකබණ්ඩාර

කලා දිවියේ ආරම්භය කොහොමද?
අපි මේ ක්ෂේත්‍රයට අවතීර්ණ වුණේ 1956න් පටන් ගත් සාහිත්‍ය ප්‍රවාහයේ උච්චතම අවස්ථාවේ. ඒ කියන්නේ 1960 දශකයේ අග සහ 70 දශකයේ මුල. අපි එතකොට දුහුනෝ, පැඟිරෝ, ආධුනිකයෝ. පාසල් අධ්‍යාපනය අවසන් කරලා මොනවද කරන්නේ කියලා හිතාගන්න බැරුව අපි හිටියේ. ඒ අතරේ මට මුණගැහුණා අපූරු මනුස්සයෙක්. යමුනා මාලනී පෙරේරාගේ ස්වාමියා වූ සේනක පෙරේරා. ඔහු රාගම, රම්පිටියේ අපේ ගෙදර නැවතිලා කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ උපාධියක් හදාරමින් හිටියේ. ඔහු තමයි මගේ ජීවිතේ හැරවුම් ලක්ෂ්‍යය. ඔහුගේ භාෂා විලාසය, හැඩරුව, නිර්මාණාත්මක භාවිතාව, ජීවිතය ගැන හිතන විදිහ අපේ සිත්ගත්තා. ඒ කාලේ ගම්වල ටීටර් පෙන්නනවා. ඒවා අතික්‍රමණය කරන්න අපට වුවමනා වෙලා තිබුණා. සේනක පෙරේරා කිව්වා මල්ලී ඕවා හරියන්නේ නෑ, අපි වෙන විදිහේ නාට්‍යයක් කරමු කියලා. එහෙම කියලා පිටපතක් අරන් ආවා. කේ.බී. හේරත්ගේ ‘ඉල්ලිස ජාතකය.’ කතාව පැයයි. රාගම පුනරුත්ථාපන රෝහලේ ජී.එල්. චන්ද්‍රපාල කියලා වෛද්‍යවරයෙක් ලිව්වා ‘සතුරෝ’ කියලා නාට්‍යයක්. ගමේ අය එක්ක මේ නාට්‍ය දෙක පුහුණුවෙලා 1976 නොවැම්බර් මාසේ 30 වෙනිදා රාගම තලගොල්ල පාසලේ රංග ශාලාවේදී පෙන්නුවා. කොමඩි කෑලිත් තිබුණා. එක රැයින් අපි ඒ ප්‍රදේශයේ ජනප්‍රිය වුණා.

නෝබට් ජේ. මයර් මුණගැහුණේ?
ඔහු ලංකාවට ඇවිත් තරුණ තරුණියන් කණ්ඩායමක් පුරුදු පුහුණු කරලා නාට්‍යයක් කරන්න කටයුතු කළා. කොළඹ සුදර්ශියේ සම්මුඛ පරීක්ෂණය තිබුණේ. මමයි ජයන්ත චන්ද්‍රසිරියි ගියේ. කමල් අද්දරආරච්චි, චිත්‍රා කුමාරි කළුබෝවිල, නෙළුම් කළුබෝවිල, යූ.ආර්. ද සිල්වා, ජූඩ් ශ්‍රීමාල්, රත්නා කුමාරි රණසිංහ, ලක්ෂ්මන් ෆොන්සේකා, කීර්ති රණවීර වගේ අය ඒ වැඩමුළුවේ අපිත් එක්ක හිටියා. මයර් ගුරුතුමා අපිව පුහුණු කරලා ‘අනේ අබ්ලික්’ කියලා නාට්‍යයක් හැදුවා. 1978 ජූලි 13, 14, 15 ලයනල් වෙන්ඩ්ට් රඟහලේ නාට්‍යය ප්‍රදර්ශනය වුණා. කොළඹ ඇවිල්ලා ලොකු වේදිකාවක රඟපෑ පළමු නාට්‍යය ඒක. ඒ නාට්‍යයෙන් අලුත් තරුණ කණ්ඩායමක් කලා ලෝකයට ප්‍රවිෂ්ඨ වුණා.
සම්මුඛ පරීක්ෂණයේදි මයර් මට චරිතයක කොටසක් කරන්න කිව්වා. ‘මිනිසා හා මෘගයෝ’ කියලා අපි කළ කෙටි නාට්‍යයක ගැබ්බර වෘක ධේනුවකගේ චරිතයක් මම කරලා තිබුණා. මම පාත් වෙලා වෘක ධේනුව වගේ රඟපෑවා. වැඩමුළුව පටන් ගන්න දවසේ මගේ දිහා බලලා වෘකයෙක් වගේ ගොරවලා, හිනාවෙලා, ‘දැන් උඹලා මිනිස් චරිත රඟපාන්න පුරුදු වෙන්න ඕනෑ’ කියලා මයර් ගුරුතුමා අපිව පුරුදු කරන්න පටන් ගත්තා. නළුවෙක් වෙන්න කලින් හොඳ මිනිහෙක් වෙයන් කියලා ඔහු දවසක් කිව්වා. අනේ අබ්ලික්ට විශාල ප්‍රේක්ෂක ප්‍රතිචාරයක් ආවා. අපට ලොකු සමාජයක් මුණගැහුණා.

ඊට පස්සේ සාගරයක් මැද..
කමල් අද්දරආරච්චිට ගාමිණි ෆොන්සේකාගේ සාගරයක් මැද චිත්‍රපටයේ චරිතයක් ලැබුණා. කමල්ගේ පස්සෙන් අපිත් රූගත කිරීම්වලට ගියා. ඒකෙදි තමයි ගාමිණී ෆොන්සේකා, වීනා ජයකොඩි, අයිරාංගනී සේරසිංහ, අමරසිරි කලංසූරිය මුලින්ම දැක්කේ. චිත්‍රපටියක් හැදෙන හැටි මුලින්ම දැක්කේත් ඒකෙදි. අපි ගාමිණි ෆොන්සේකා පස්සේ වැටිලා ඔහු රඟපෑ චිත්‍රපටි ගැන ඇහුවා. සාගරයක් මැද චිත්‍රපටයේ කමල්ගේ යාළුවෝ අතර මමත් ඉන්නවා. අවසාන දවසට කලින් දවසේ පැකප් පාටි එක තිබ්බා. එදා අපිට ටිකක් වැඩි වෙලා, කෑගහලා පොඩි සෙල්ලං ටිකක් දැම්මා. ගාමිණී මහත්තයා උඩ ඉඳන් බලාගෙන ඉඳලා. අපි දන්නේ නෑ. ‘කමල් පැකප්’ කිව්වා. අපි කාමරේට ගියේ කොහොමද කියලා මතක නෑ. අපි නිදාගන්න කාමරේ දොර ඉස්සරහ කෑම මේසේ තියෙන්නේ. උදේ දොර මෑත් කරලා බැලුවාම ගාමිණී මහත්තයා දොර දිහා බලාගෙන කෑම කනවා. රෑ වෙච්ච සිද්ධියත් එක්ක අපිට ලැජ්ජයි. බැරිම තැන සිල්ගත් පූසෝ වගේ එළියට ඇවිත් කෑවා. ගාමිණී මහත්තයා එයාගේ කෑම ජාතිත් අපිට දුන්නා. කාලා නැගිටලා යන්න හදනකොට ‘සර් මම යන්නම්’ කිව්වා. ‘බොහොම හොඳයි. මට තමුන්ට යමක් කියන්න ඕනෑ. මේක හොඳට මතක තියාගන්නවා. හොඳට හිටියොත් දුර ගමනක් යන්න පුළුවන් හරිද? මේක අනාවැකියක්.’ ගාමිණී මහත්තයා කිව්වා.
ඊට වසර විසි පහකට පමණ පස්සේ මට එතුමා මුණගැහුණා. වික්ටර් රත්නායකගේ ‘ස’ ප්‍රසංගයේ 1500 දර්ශනය බලන්න ඇවිත් හිටියා. සිනමා නළුනිළියෝ, කලාකාරයෝ එයාව වටකරගෙන හිටියා. මම ගිහිල්ලා ‘සර් මම ශ්‍රියන්ත මෙන්ඩිස්’ කියලා කිව්වා. එයා මගේ කරට අත දාලා ‘නෝ.. නෝ.. නෝ.. බෝගල සවුන්දිරිස්. එදා මම කියාපු අනාවැකිය හරිනේ?’ කිව්වා. ‘මොකක්ද සර් අනාවැකියක් කිව්වේ’ කියලා අනෙක් අය ඇහුවා. ‘තමුන්නාන්ෂෙලාට වැඩක් නෑ. ඒක අපි දෙන්නගේ කතාවක්’ හිනාවෙලා කිව්වා. කුසුම් ටිකක් ඈතින් හිටියේ. ‘අන්න තමුන්නාන්සේගේ ලස්සන නෝනා බලාගෙන ඉන්නවා. ගුඩ් නයිට්’ කිව්වා. ඒ මතකය ගැන මට පුදුම හිතුණා.

ලංකාවේ තුන්වන ටෙලිනාට්‍යය පළිඟු මැණිකේ…
80 දශකයේ මුල් කාර්තුවේදි ටෙලිනාට්‍ය කලාව ආරම්භ වෙනවා. පළමුව ‘දිමුතු මුතු’, දෙවනුව ‘ලා හිරු දහසක්’, තුන ‘පළිඟු මැණිකේ.’ පළිඟු මැණිකේ සූරසේන චරිතයට ධම්ම ජාගොඩ මහත්තයා මාව සම්බන්ධ කරගත්තා. මුල් යුගයේ ටෙලිනාට්‍ය කියලා දෙයක් තිබුණේ නෑ. වේදිකා නාට්‍ය තමයි රූගත කරලා පෙන්නුවේ. විමලරත්න අධිකාරීගේ ‘පරාස්ස’ නාට්‍යයේ මම පූර්ණක යකාගේ චරිතය රඟපෑවා. රෝහණ දන්දෙණිය ඒ නාට්‍යයම පස්සේ ‘රාස්ස පරාස්ස’ කියලා කළා. වසර හතළිහක් තිස්සේ ඒ චරිතය නිරූපණය කරන්නේ මම. ධම්ම ජාගොඩ මේ නාට්‍ය රූගත කරලා ජාතික රූපවාහිනියේ විකාශය කළා.
පළිඟු මැණිකේ ධම්ම ජාගොඩගේ පළමු අධ්‍යක්ෂණය. සෝමවීර සේනානායකගේ පළමු තිරරචනය. පළිඟු මැණිකේ නාට්‍යයේ සූරසේන අතිශය ජනප්‍රිය චරිතයක් වුණා. ‘පළිඟු මැණිකේ බිහි කළ වීර පුතා’ කියලා ‘තරුණයා’ පත්තරේ ලිපියක් පළවුණා. ඒකේ මගේ ලිපිනය දාලා තිබුණා. ඔයාට ලියුම් ගොඩාක් ඇවිත් තියෙනවා, ගෙනියන්න ගෝනියක් අරන් එන්න කියලා ලියුම්කාරයා ගෙදරට ඇවිත් කිව්වා. නත්තල් පප්පා තෑගි ගේනවා වාගේ කරේ තියාගෙන ආවේ. ලියුම් ගොඩ දැකලා අපේ අම්මා කම්මුලේ අත තියා ගත්තා. ලංකාවේ රූපවාහිනිය තුළ පළමු සෙල්ලක්කාර චරිතය සූරසේන. සූරසේන නිරූපණය කළේ 77 විවෘත ආර්ථිකයේ ආගමනය.

ධම්ම ජාගොඩ මතකය කොහොමද?
අපි ධම්ම ජාගොඩ මහත්තයා ළඟට ගියේ දැවැන්ත, නපුරු ගුරුවරයක් මුණගැහෙන්න බලාගෙන. ගිහින් බැලුවාම ඔහු ඉතාම ගුණවත්, සාමකාමී, කරණාවන්ත හා දයාබර මනුස්සයෙක්. චරිත පිළිබඳ විධාන දුන්නේ බොහෝම හෙමින්. ‘හොඳයි. හුඟාක් හොඳයි. තව එකක් ගනිමු’ කියනවා. නැත්නම් ‘තව ටිකක් මේක මෙහෙම වුණා නම්’ කියනවා. අපට රඟපාන්න පූර්ණ නිදහස දුන්නා. සූරසේනගේ ආනුෂංගික අංග අපේ ඇඟේ අඩුවැඩි වශයෙන් තිබුණා. ධම්ම ජාගොඩ ඒවා ඉතා සියුම් ලෙස ඔපමට්ටම් කළා.

වේදිකාව අත් නොහැර දිගටම හිටියා නේද?
ටෙලිවිෂන් එකට ආවාට මම වේදිකාව අත්හැරියේ නෑ. මම බලලා තිබුණු පළමු වේදිකා නාට්‍යය සුභ සහ යස. රුපියල් පහක් දීලා ටිකට් එකක් අරන් සෙනග අස්සේ තෙරපිලා ගිහින් බැලුවේ. එතකොට රඟපෑවේ උපාලි අත්තනායක. පස්සේ සයිමන් නවගත්තේගම රඟපෑවා. ඒ නාට්‍යයට මට ආසා හිතුණා. මම නවගත්තේගම මහත්තයා මුණගැහෙන්න ගිහින් චරිතයක් ඉල්ලුවා. දෙතුන් පාරක් එලවා ගත්තා. අවසානේ ‘සුදු සහ කළු’ නාට්‍යයේ ගරිල්ලා භටයෙක්ගේ පොඩි චරිතයක් මට දුන්නා. ඒ චරිතය මම හොඳට කළා.
80 දශකයේ මුල් කාර්තුවේ කුසුම් හා මම සයිමන් නවගත්තේගමගේ ‘පණ්ඩුකාභය’ නාට්‍යයේ රඟපෑවා. මම දීඝ ගාමිණී. කුසුම් උන්මාද චිත්‍රා. ඒක ඓතිහාසික ප්‍රේම වෘත්තාන්තයනේ. 1986 අපි විවාහ වුණා.

සයිමන් නවගත්තේගම?
අපේ යුගයේ බොහිමියානුවා සයිමන් නවගත්තේගම. එතුමා ජීවිතේ ගැන අමුතුම විදියකට හිතපු කෙනෙක්. නාට්‍ය තුළ එතුමා දැවැන්ත විනයක් පවත්වා ගත්තා. ඒ තරම් උස මහත නැති වුණාට විශාල පෞරුෂයක් තිබුණා. එක බැල්මකින් අනෙක් අය සීතල කරන්න පුළුවන්කමක් ඔහුට තිබුණා. එතුමාගේ අසීමිත දැනුමින් අපි ප්‍රයෝජන ගත්තාද කියලා හිතෙනවා. හරිම නිවිච්ච, සම්ප්‍රදායට එරෙහිව වැඩ කළ කෙනෙක්. සුභ සහ යස කරනකොට දවසක් මට කතා කරලා ‘මට මේ නාට්‍යය හරියට කරගන්න ඕනෑ. මට දැන් මහන්සියි. තමුන් මේක රඟපාන්න ඕනෑ’ කිව්වා. ‘අනේ මට බෑ සර්’ මම කිව්වා. බලෙන් වගේ මාව ප්‍රධාන චරිතයට දැම්මා. අද සුභ සහ යස, කළු සහ සුදු නාට්‍ය දෙකේම ප්‍රධාන චරිතය මම.

ජයන්ත චන්ද්‍රසිරිගේ මිත්‍රකම..
ජයන්ත චන්ද්‍රසිරි මගේ මිත්‍රයා. එයා මගේ හොඳ නරක සියල්ල දන්නවා. ඔහුම ලියා ගත්තු මගේ ජීව දත්ත ඔහු ළඟ තියෙනවා. චරිත නිරූපණයේ මගේ සීමාවන් ඔහු දන්නවා. ඒ නිසා ජයන්තගේ නිර්මාණවල රඟපෑ හැම වෙලාවෙම මට ඇගයීමක් ලැබුණා. ‘දඬුබස්නාමානය’ හා ‘අකාල සන්ධ්‍යා’ සඳහා මම හොඳම නළුවාට නිර්දේශ වෙනවා. ‘සතරදෙනෙක් සෙන්පතියෝ’ සඳහා හොඳම නළුවා සම්මානය ලැබෙනවා. ‘මෝරා’ සඳහා හොදම නළුවා සම්මානය ලැබෙනවා. අධ්‍යක්ෂවරයා හා නළුවා සංසර්ගයේ යෙදිලා බිහිකරන දරුවා තමයි චරිතය. අපි දෙන්නාගේ සංසර්ගය හොඳයි. ඒ නිසා බිහිවන දරුවා නිරෝගියි.■