ප්ලාස්ටික් කිලෝ ග්‍රෑම් මිලියන 3353.9ක් 2012 සිට 2018 දක්වා ගෙනැල්ලා

ප්ලාස්ටික් නිෂ්පාදනය, විකිණීම හා භාවිතය අවම කිරීමේ විධිවිධාන 2017 සැප්තැම්බර් මාසයේදී පනවා තිබේ. එය ක්‍රියාත්මක කිරීම මන්දගාමිව තිබී ඇති අතර අපේක්ෂිත අරමුණු ඉටුවීද නැත.
ඒ අනුව 2012 වර්ෂයේ සිට 2018 වර්ෂය දක්වා වර්ෂ 7ක කාලයේදී ආනයනය කරන ලද ප්ලාස්ටික් ප්‍රමාණය කිලෝ ග්‍රෑම් මිලියන 3353.9ක් බව හඳුනාගෙන ඇති අතර ඒ සඳහා රුපියල් මිලියන 184,300.9ක් වැය කර ඇත.
මෙම ප්ලාස්ටික් අමුද්‍රව්‍ය, නිමි භාණ්ඩ, ගෘහ භාණ්ඩ සහ සෙල්ලම් බඩු ලෙස ආනයනය කර ඇත. 2018 මුළු ආනයනයෙන් 64%ක් සමන්විත වී ඇත්තේ අමුද්‍රව්‍යවලින්ය. 2017ට සාපේක්ෂව එය 3.65ක වර්ධනයකි.
මෙම ප්ලාස්ටික්වලින් ක්‍රමවත් ප්‍රතිචක්‍රීකරණයට යොදවා ඇත්තේ දළ වශයෙන් 30%කි. ඉතිරියෙන් 30%ක් සෘජුවම පරිසරයට මුදා හැර තිබේ.
පසුභාවිත ප්ලාස්ටික් කළමනාකරණය සඳහා මධ්‍යස්ථාන 100ක් තිබී ඇති අතර ඉන් 9ක් රාජ්‍ය අයිතියේ පැවතී ඇත. ඒ අතරින් පරිසර ආරක්ෂණ බලපත්‍ර රහිත මධ්‍යස්ථාන 26ක් හඳුනාගෙන ඇති අතර 4ක් රාජ්‍ය අයිතියට අයත් ඒවාය. ඊට අමතරව 2019 අගෝස්තු 31 වනවිට බලපත්‍ර වලංගු කාලය ඉක්මවූ මධ්‍යස්ථාන 28ක්ද හඳුනාගෙන ඇත.
ප්ලාස්ටික් පොලිතීන් අපද්‍රව්‍ය කළමනාකරණය ප්‍රශස්ත ලෙස කරන ආදර්ශවත් පළාත් පාලන ආයතන කිහිපයක් සංවර්ධනය කිරීම අරමුණු කරගත් ව්‍යාපෘතියක් සඳහා 2018 දෙසැම්බර් 31 වන විට රුපියල් මිලියන 452.7ක් ආයෝජනය කර තිබුණද පාර්ශ්වයන් සිය වගකීම් ප්‍රමාණවත් ලෙස ඉටුකර නැත.
පුනරුදය පරිසර සංරක්ෂණ ජාතික වැඩසටහන (2016-2018) යටතේ අපද්‍රව්‍ය ප්‍රතිචක්‍රීකරණයට අදාළව ’දූෂකයා විසින් ගෙවිය යුතුය’ මූලධර්මය ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා 2015 සැප්තැම්බර් සිට 2017 දක්වා රුපියල් මිලියන 500ක් ඇස්තමේන්තු ගත කර තිබුණද වියදම් කර නැත.
ජාත්‍යන්තර පරිසර විද්‍යාඥයන් බෙංගාල බොක්ක ආශ්‍රිත සාගර කලාපයේ කිලෝ මීටර් 60,000ක මළ මුහුදක් නිර්මාණය වෙමින් තිබෙන බව කියා ඇති අතර නාරා ආයතනය නෝර්වේ රටට අයත් නෞකාවක් සමඟ කළ ගවේෂණයට අනුව ශ්‍රී ලංකා මුහුදු තීරයද බරපතළ ලෙස දූෂණය වී ඇති බව හඳුනාගෙන ඇත. සමස්තයක් ලෙස ශ්‍රී ලංකා සාගර පත්ලෙන් 50%ට වැඩි ප්‍රමාණයක් කැළිකසල එක් රැස්වීමෙන් දූෂණයට ලක්වී ඇති බව අනාවරණය වී තිබේ,
ඊට හේතුව ක්ෂුද්‍ර ප්ලාස්ටික් බවත්, වයඹ මුහුදු තීරය එයින් දැඩි ලෙස දූෂණයට ලක්වී ඇති බවත්, එය ඝන මීටරයට ක්ෂුද්‍ර ප්ලාස්ටික් 0.89ක් බවත් හඳුනාගෙන ඇත. මේ නිසා ශ්‍රී ලංකාව වටා සාගරයේ මත්ස්‍ය සම්පත පසුගිය අවුරුදු 40 කාලයේදී ශීඝ්‍රයෙන් අඩුවී ඇති බවත්, සාගර දූෂණය වැඩිවීම හේතුවෙන් සමුද්‍රීය ජීවීන්ට අවශ්‍ය හිරු එළිය, වාතාශ්‍රය නිසි ලෙස නොලැබීමෙන් ජෛව විවිධත්වයට හානිවන බවත් නාරා ආයතනය වාර්තා කර ඇත.
2013 සිට 2017 දක්වා වෙරළ තීරයේ කිලෝමීටර් 318 ප්‍රමාණයක් ඇතුළත බීම බෝතල් 150,242ක්, ආහාර දැවටුම් 100,875ක්, බීම බට (ස්ටෝස්) 80,483ක්, බෝතල් පියන් 74,183ක්, ප්ලාස්ටික් බෑග් 64,646ක් හා සිගරට් බඞ්ස් 56,154ක් එකතුවී ඇති බව නිරීක්ෂණය කර ඇත.
බොහෝ රාජ්‍ය ආයතන හා රාජ්‍ය නොවන අනිකුත් ආයතන විවිධ ක්‍රියාකාරකම් සඳහා ප්ලාස්ටික් භාවිතය සිදුකළද ඒවා බැහැර කිරීමේ ක්‍රමවේදය පිළිබඳ පසුවිපරම් කටයුතු සිදුනොවීම නිසා පරිසරයට විය හැකි හානිය ඉහළ ගොස් ඇති බවත්, ප්ලාස්ටික් වර්ග හඳුනා ගැනීම සඳහා හඳුන්වාදී ඇති අංක ක්‍රමය පිළිබඳ මහජනතාව දැනුවත් වීම ප්‍රමාණවත් නොවන බවත්, ආහාර ඇසුරුම් සඳහා උචිත නිෂ්පාදන පහසුවෙන් හඳුනා ගැනිමට යොදන ‘වයින් වීදුරු හා ගෑරුප්පුව’ සලකුණ ගැන දැනුවත්භාවයක් නොමැති බවත් සඳහන් කර ඇත.
(ප්ලාස්ටික් ආනයනය, භාවිතය සහ පසුභාවිත කළමනාකරණය සම්බන්ධයෙන් වූ විගණකාධිපතිවරයාගේ වාර්තාව ඇසුරිනි.)■