රාජ්‍ය සේවයට හමුදාව පටලවා ගැනීමේ අනතුර

■ ප්‍රියන්ජිත් ආලෝකබණ්ඩාර

ජනාධිපතිවරයා පත් වූ දා පටන් රාජ්‍ය සේවයේ විවිධ අංශවලට හමුදා ප්‍රධානීන් පත් කිරීමේ ක්‍රමවේදයක් අනුගමනය කරමින් සිටී. සෞඛ්‍ය අංශයේ රාජ්‍ය සේවකයින් නොසලකා හමුදාපතිවරයාට කොවිඞ් මර්දනය භාර දීම. අමාත්‍යාංශ හා ප්‍රධාන රාජ්‍ය ආයතනවල ප්‍රධානීන් ලෙස හමුදා නිලධාරීන් පත් කිරීම, කොවිඞ් මර්ධනය කිරීම සඳහා දිස්ත්‍රික්ක විසිපහට හමුදා නිලධාරීන් පත් කිරීම රාජ්‍ය සේවකයින්ගේ මෙන්ම පුරවැසියන්ගේත් විමතියට හේතු වී තිබේ. පාසල් දරු දැරියන්ට ඉංග්‍රීසි ඉගැන්වීම සඳහා ගුවන් හමුදාව යෙදවීමට පසුගියදා කැබිතිගොල්ලෑවේ පැවති ගම සමග පිළිසඳරක් වැඩසටහනේදී තීන්දු කර තිබේන්නේ එවැනි වාතාවරණයක් තුළය. මේ ඒ පිළිබඳව රටේ විවිධ ක්ෂේත්‍රයන් නියෝජනය කළ අය සමග කළ කතාබහකි.

ගුරුවරු ගැන තීන්දු, අධ්‍යාපන ඇමතිවරයා දන්නේ නෑ
ලංකා ගුරු සංගමයේ ලේකම් ජෝසප් ස්ටාලින්
කැබිතිගොල්ලෑවේ තිබුණු ගම සමග පිළිසඳර කියන වැඩසටහනේදි කැබිතිගොල්ලෑව හා වව්නියාව ප්‍රදේශවල ළමයින්ට උගන්නන්න ගුරුවරු නෑ කිව්වාම ගුවන් හමුදාවේ අය ගුරුවරු විදිහට අරන් උගන්නන්න කියලා ප්‍රකාශ කරලා තියෙනවා. අවුරුද්දක් තිස්සේ විද්‍යාපීඨ 19 කින් පිට වුණු 3772 ක් ගුරුවරු බඳවා ගැනීමට රජය කටයුතු නොකරන තත්වයක් තුළ තමයි මෙහෙම තීන්දු ප්‍රකාශයට පත් වෙන්නේ. ඒ අයට පත්වීම් දෙන්න තිබුණේ ගිය අවුරුද්දේ ජනවාරි. ඒ පුහුණු ගුරුවරු අතර තොරතුරු තාක්ෂණ හා ඉංග්‍රීසි ගුරුවරුත් ඉන්නවා.
ගුවන් හමුදාපති එයා වයිස් මාර්ශල් සුදර්ශන සමරවීර කිව්වාම අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්වරයා එකඟ වෙලා කිසි වග විභාගයකින් තොරව ඒ තීන්දුව ක්‍රියාත්මක කරන්න හදනවා. ජනවාරි 5 වෙනිදා රෝහිනී කවිරත්න මන්ත්‍රීවරිය පාර්ලිමේන්තුවේදි අධ්‍යාපන ඇමති ජී.එල්. පිරිස්ගෙන් ඒ ගැන ප්‍රශ්න කළාම ‘ඒ ගැන මම දන්නේ නෑ’ කියලා අධ්‍යාපන ඇමතිවරයා කියනවා. ඉස්කෝල ගුරුවරු ගැන වෙනත් අය තීන්දු ගන්නවා. අධ්‍යපන ඇමතිවරයා දන්නේ නෑ. මේක පුදුම විහිළුවක් වෙලා තියෙන්නේ.
මේ වෙනකොටත් කැබිතිගොල්ලෑව ප්‍රදේශයේ ඉස්කෝලවල සිවිල් ආරක්ෂක දෙපාර්තමේන්තුවේ 80 දෙනෙක් උගන්නනවා. විද්‍යාපීඨ පත්වීම් හරහා මේවා පුරවන්න පුළුවන්. රටේ ගුරුවරු නැතනම් කමක් නෑ. ලංකාවේ ගුරු සිසු අනුපාතය විස්සට එකයි.
පහුගිය කාලේ කිලිනොච්චිය වගේ ප්‍රදේශවල පෙර පාසල්වල ඉගැන්වේ සිවිල් ආරක්ෂක දේපාර්ථමේන්තුව. පෙර පාසල් කියන්නේ 13 වන ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය අනුව පළාත් සභාවලට අයත් ක්ෂේත්‍රයක්. 13 වන සංශෝධනයට අනුව පෙරපාසල් ප්‍රතිපත්ති තීරණය කරන්න ඕනෑ අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශය. පෙර පාසලුත් සිවිල් අරක්ෂක දෙපාර්තමේන්තුවට බාර දීලා තියෙන්නේ.

ක්‍රමවේදය සම්පූර්ණයෙන් වැරදියි
ලංකා ගුරු සේවා සංගමයේ ප්‍රධාන ලේකම් මහින්ද ජයසිංහ
හමුදාව ක්‍රියා කරන්නේ විධාන අනුව. ඒ අය ක්‍රියාත්මක වෙන්නේ වෙනම විනයකට හා ක්‍රමවේදයකට. රටේ තීරණාත්මක රාජ්‍ය අංශවල පාලනය හමුදාවට භාර දීමෙන් ඒ ක්ෂේත්‍රයන් තනැති ප්‍රශ්න ඇති වෙනවා. හමුදාව පිලිබඳ මහජනතාව තුළ අප කීර්තියක් ඇති වෙනවා. පසුගිය අවුරුද්දේ එහෙම අපකීර්තියට පත් වූ අවස්ථා කිහිපයක් අපි දැක්කා. වෙළෙඳ කලාපයේ ඇඟළුම් සේවක සේවිකාවන්ගේ නේවාසිකාගාරවලට මහ රෑ පැනලා අපරාධකාරයෝ ගෙනියනවා වගේ කොවිඞ් ටෙස්ට් කරන්න ගෙනියපු හැටි අපි දැක්කා.
ඒ අයගේ වගකීම රාජ්‍ය ආයතන ආරක්ෂා කිරීම. ඒ අයට රාජ්‍ය ආයතන පාලනය කරන්න දුන්නාම මොකද වෙන්නේ කියලා දැන් ඉතාම පැහැදිලියි. පාසලේ ආරක්ෂාවට සිටින හමුදා නිලධාරියා පාසලේ උගන්නන්න දැම්මාට පස්සේ ප්‍රශ්න රාශියක් මතු වෙනවා.
මේ අය කියන්නේ ළමයින්ට ඉංග්‍රීසි උගන්නන්න ගුවන් හමුදාව දානවා කියලා. පත්වීම් නොදුන් ඉංග්‍රීසි ඩිප්ලෝමාධාරීන් ඉන්නවා. උසස් ජාතික ඉංග්‍රීසි ඩිප්ලෝමාව හදාරපු විශාල පිරිසක් රටේ හැම දිස්ත්‍රික්කයකම ඉන්නවා. විද්‍යා පීඨයෙන් පිට වෙච්ච 3772 ක් මාස නමයක් තිස්සේ ගුරු සේවයට බඳවා ගන්නතුරු බලාගෙන ඉන්නවා. ඊට පස්සේ අවුට් වෙච්ච තව කණ්ඩායම් කිහිපයක් තියෙනවා. පුරප්පාඩු තියෙන පාසල් හොයලා ඒ අයට අයදුම් කරන්න කියන්න පුළුවන්. බඳවා ගන්න පුළුවන්. නැත්නම් උපාධිධාරීන් බඳවා ගන්න පුළුවන්. මේ අයව බඳවා ගන්නේ නැතුව හමුදාවට පැවරුණු වෙනම රාජකාරියක් තියෙද්දී ඇයි මෙහෙම හමුදා නිලධාරීන් මේ ආයතන තුළට එවන්නේ කියලා අපි ආණ්ඩුවෙන් අහනවා. රාජ්‍ය ආයතනවලට හමුදා නිලධාරීන් පත්කරමින් යන ක්‍රමවේදය සම්පූර්ණයෙන් වැරදියි. ක්‍රමානුකූලව රට මිලිටරීකරණයට ලක් කිරීමක් ලෙස තමයි අපි මේ ක්‍රමවේදය දකින්නේ.

මිලිටරියත් ගොදුරක් වෙලා
මහාචාර්ය චන්ද්‍රගුප්ත තේනුවර
මෙබඳු දෙයක් සිදු වෙන බව අපි මුලදීම කීවා. ඒ නිසා මුළු සමාජ ක්‍රමයේම දුර්වලතාවයේ ප්‍රතිඵල තමයි මේ නිකුත් වෙමින් තිබෙන්නේ. මිනිසුන් විසින් රටවල් ගොඩනැගීම වෙනුවට මේ රට පිළිඅරන් තියෙන්නේ වීරයින් රට හදනවා කියන ක්‍රමය. මේ තත්වය ඇති වීමට මේ රටේ රාජ්‍ය සේවයේ සිටින නිලධාරී තන්ත්‍රයත් වගකියන්න ඕනෑ. පසුගිය කාලයේ සමහර රාජ්‍ය නිලධාරීන් හැසිරුනේ සාමාන්‍ය ජනතාව පීඩනයට පත් කරන ආකාරයෙන්. මිනිසුන් වෙනුවෙන් වැඩ කරපු රාජ්‍ය නිලධාරීන් ඉන්නේ අතලොස්සක් විතරයි. ඒ වෙනුවට ඔවුන් වැඩ කළේ දේශපාලකයින් වෙනුවෙන්. රටේ ඕනෑ පාලකයෙකුට ඇවිත් මේ වගේ දෙයක් කරන්න පුළුවන් හිදැස් අපි විසින්ම හදලා තිබුණා. හමුදාව හැම විටම ක්‍රියාත්මක වෙන්නේ යම් කිසි විධානයකට අනුව. ඒ නිසා තමන් කොයි තරම් ආදරය කරණ කෙනෙකුට වුණත් එරෙහිව කටයුතු කරන්න ඔවුන් පසුබට වෙන්නේ නෑ.
අපි රටේ සියලුම බලයන් එක් පුද්ගලයෙකුට පවරලා තියෙනවා. විසි වෙනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයෙන් කළේ ඒක. ඒ පනත් සම්මත වෙන අවස්ථාවන්වල ඒවාට එරෙහි වන්නට මහජනයා විසින් පත් කළ නියෝජිතයින් පවා අසමත් වුණා. බුද්ධිමතුන්, උගතුන්, වියතුන් පවා මේ රට පවා දීම කරලා ඉවරයි.
මිලිටරියත් ගොදුරක් බවට පත් වෙලා වෙන්නට පුළුවන්. අකමැත්තෙන් වුවත් ඉහළ දේශපාලන අධිකාරියේ නියෝග අනුව වැඩ කරන්නට හමුදාවට සිදු වෙනවා වෙන්න පුළුවන්.
මේ අර්බුද සමය සමනය වෙලා ජනසමාජයට ප්‍රශ්ණවලට මුහුණ දෙන්න වෙනකොට ඒ ප්‍රශ්න සහිත සමාජය පාලනය කිරීමට තමයි මේ සුදානම් වෙමින් තියෙන්නේ. ඒ නිසා දේශපාලකයින්ගෙන් අයදින්නේ නැති මිනිස් ශක්තියෙන් ගොඩ නැගෙන සමාජයක් ඇති කරන්න ඕනෑ.

සිවිල් පාලනයේදී විධානයෙන් වැඩ කරන්න බෑ
හිටපු අමාත්‍යාංශ ලේකම් එස්. රනුග්ගේ
දේශපාලන විධායකයේ කාර්යභාරය තමයි ප්‍රතිපත්ති සම්පාදනය කිරීම. ඒක ආවාට ගියාට කරන්න පුළුවන් දෙයක් නෙමේ. ආර්ථික, සමාජමය, සංස්කෘතික හා ආගමික වශයෙන් හිතලා ප්‍රතිපත්ති සම්පාදනය කිරීම කරන්නේ. මේ ගැන අපේ රටේ දේශපාලන විධායකයට පැහැදිලි අවබෝධයක් තියෙනවා කියලා මට නම් පේන්නේ නෑ.
ප්‍රතිපත්ති සම්පාදනය කළාට පස්සේ ඒවා ක්‍රියාත්මක කරන්නේ රාජ්‍ය නිලධාරීන්. හමුදාවේ නියෝගයක් දුන්නහම ක්‍රියාත්මක කරන්න ඕනෑ අනිත් අයට ප්‍රශ්න අහන්න බෑ. හරි වුණත් වැරදි වුණත් ක්‍රියාත්මක කරනවා. සිවිල් පාලනයේදි මිනිසුන්ට ඊට වඩා නිදහසක් තියෙනවා. හරි වැරැද්ද ප්‍රශ්න කරන්න අයිතියක් තියෙනවා. අදහස් යෝජනා ඉදිරිපත් කරන්න පුළුවන්. මිනිස්සුන්ගේ වෘත්තීය සමිති තියෙනවා. සිවිල් පාලනයේදී විධානයෙන් වැඩ කරන්න බෑ.
රාජ්‍ය පරිපලනයට හමුදා නිලධාරීන් පත් කරන්න ජනාධිපතිවරයාට බලය තියෙනවා. ව්‍යවස්ථාමය බාදාවක් නෑ. බාර දෙන අයට ඒ වැඬේ කරන්න පුළුවන්ද, බැරිද කියන ප්‍රශ්නය මතු වෙනවා. ඒ නිලධාරියාට වැඬේ කරගන්න බැරි වෙනකොට රටේ මහජනයා ආණ්ඩුව පිළිබඳ කලකිරෙනවා.
මේ අයගේ විස්වාසයක් තියෙනවා යුද්දේ දිනපු නිසා හමුදාවට ඕනෑම දෙයක් කරන්න පුළුවන් කියලා. කොවිඞ් පාලනය කිරීම හමුදාපතිවරයාට භාර දීලා තියෙනවා. සියලු දේ හමුදාවට කරන්න පුළුවන් නම් සෞඛ්‍ය අංශය අවශ්‍ය වෙන්නේ නෑ.
හමුදා නිලධාරින් පෙරමුණට අරන් බඩු මිල සම්බන්ධයෙන් මේ රජය ගත්ත වැඩපිළිවෙල අසාර්ථක වෙලා තියෙනවා. කොවිඞ් මරණ භූමදාන කරනවාද ආදාහනය කරනවාද කියන එක ගැන තවමත් ප්‍රතිපත්තිමය තීරණයක් ගන්න මේ රජයට හැකි වෙලා නෑ. විසඳුම් දෙන්න බැරි වෙනවා කියන්නේ දේශපාලන විධායකයේ නොහැකියාවක්.

සාධනීය ලක්ෂණයක් ලෙස සලකන්න බෑ
ආචාර්ය මේනක හරන්කහ
රජයේ පරිපාලන ක්‍රියාවලියේදි රජයේ ඉහළින් එන තීන්දු ක්ෂණිකව ක්‍රියාත්මක වෙන්නේ නෑ, කල් ගත වෙනවා කියලා චෝදනාවක් තියෙනවා. එයට උත්තරයක් ලෙස හමුදා නිලධාරීන් යොදවනවා නම් ඒ තීන්දුවේ ප්‍රශ්නයක් තියෙනවා.
පරිපාලන ක්‍රමවේදයේදි යම් කිසි තීන්දුවක් ගන්නේ විමර්ශනයකින් පස්සේ. ඒ සඳහා කාලයක් යනවා. එහෙම කන්නේ ප්‍රතිපත්තිමය තීන්දුවකින් රටේ ජනතාවට වෙන්න පුළුවන් හානිය අවම කරගැනීම සඳහා. හමුදා ක්‍රමවේදයේදි නියෝගයක් හෝ විධානයක් හරහා ප්‍රතිපලය ලබා ගැනීම ගැන මිසක් ප්‍රතිපලය ලබා ගැනීමේදී අනුගමනය කළ යුතු ක්‍රමවේදය සම්බන්ධායෙන් ඔවුන් වැදගත් කමක් දක්වන්නේ නෑ. හමුදා රෙගුලාසිවල එහෙම වුණත් පරිපාලන රෙගුලාසිවලදි ක්‍රියාවලිය ගැන තමයි වැඩියෙන් සැලකිලිමත් වෙන්නේ. මොකද එවැනි ක්‍රියාපටිපාටියකින් තමයි ඉතාම සාධනීය තීන්දුවකට එළඹෙන්න පුළුවන් කම තියෙනනේ. අනෙක් අයගේ අයිතිවාසිකම් ගැන අවධානය යොමු කරන්න පුළුවන් වෙන්නේ.
රාජ්‍ය ආයතනවලට හමුදා නිලධාරීන් පත් කිරීම හරහා පරිපාලන ක්‍රියා පිටිපාටීන් නොසලකා ක්‍රියාකිරීමට ඔවුන්ට ඇති අවකාශය වැඩි වෙනවා. ඉහළ අධිකාරියෙන් දුන්න තීන්දුව කෙසේ හෝ ක්‍රියාත්මක කිරීම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රාජ්‍යයක් තුළ සාධනීය ලක්ෂණයක් ලෙස අපට සලකන්න බෑ. සිවිල් කටයුතු සම්බන්ධයෙන් හමුදාව යෙදවීම අවසාන විත්‍රහයේදි ජනාතවට අගතිගාමී ලෙස බලපාන්න පුළුවන්. ඒවැනි අවස්ථාවක තමන්ට සිදු වන අසාධාරණය පිළිබඳව ප්‍රශ්න කිරීමට තිබෙන අවකාශය පවා මහ ජනයාට අහිමි වෙන්න තියෙන ඉඩ කඩ වැඩියි. ඒක ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පැත්තෙන් මෙන්ම මානව අයිතිවාසීකම් පැත්තෙනුත් ගැටලුකාරීයි.
හැබැයි හමුදා නිලධාරීන් යෙදවිය හැකි අංශ රාජ්‍ය සේවයේ තියෙන්නට පුළුවන්. හමුදා නිලධාරීන් වුණත් දීර්ගකාලීන පරිපාලන අත්දැකීම් සහිත නම් ගැටලුවක් නෑ.

හමුදාව දාලා කොවිඞ් මර්දනය කළ රටක් ලෝකයේ කොහේවත් නෑ
රජයේ හෙද නිලධාරීන්ගේ සංගමයේ සභාපති
සමන් රත්නප්‍රිය
ජනාධිපතිවරයාගේ තීරණයක් අනුව තමයි කොවිඞ් 19 වෛරසය මර්ධනය කරන්න හමුදාපතිවරයා පත් කරලා හමුදාව යොදවන්නේ. කොවිඞ් මර්ධනය කිරීමේ කාර්යසාධක බලකායේ ප්‍රධානියා තමයි හමුදාපතිවරයා. ඔහු තමයි රෝගීන් කීයක් වාර්තා වුණාද, කීයක් මිය ගියාද කියලා මාධ්‍යට කියන්නෙ. නිරෝධායන ඇඳිරිනීතිය පැනවීම ගැන කියන්නේ. ඒක වැරදි ප්‍රවේශයක්. මෙකද මේක වෛරස් ආසාදනයක්. සෞඛ්‍යට හා වෛද්‍ය විද්‍යාවට සම්බන්ධ කාරණයක්.
ඊට මූලිකත්වය ගන්න ඕනෑ සෞඛ්‍ය ක්ෂේත්‍රයේ විශේෂඥයෝ හා වෘත්තීකයෝ. හමුදාව මැදිහත් වෙලා කොවිඞ් මර්ධනය කරපු රටක් ලෝකයේ කොහේවත් නෑ. ඊශ්‍රායලය ඔය වැඬේ කරන්න ගිහින් අසාර්ථක වුණා. කොවිඞ් වෛරසය සාර්ථකව මර්ධනය කළ ඕස්ටේ්‍රලියාව, නවසීලන්තය වගේ රටවල් මූලිකත්වය දුන්නේ සෞඛ්‍ය ක්ෂේත්‍රයට. ඒ රටවල් ප්‍රධාන සෞඛ්‍ය නිලධාරියෙක් පත් කළා. ඔහුයි රටේ අගමැතිවරයායි. ප්‍රාන්තවල මහජන නියෝජිතයොයි ඒක් වෙලා තමයි තීන්දු ගත්තේ. ප්‍රධාන සෞඛ්‍ය නිලධාරියායි අගමැතිවරයායි එකට ඉඳගෙන තමයි දෛනිකව මාධ්‍ය දැනුවත් කළේ. ලංකාවේ ජනාධිපතිවයා ප්‍රමුඛ මේ ආණ්ඩුව කෝකටත් තෛලය වගේ හැම එකටම හමුදා දමමින් ඉන්නවා.
මූලික වැඬේ කළ යුත්තේ සෞඛ්‍ය අංශ. හමුදාව, පොලීසිය කියන්නේ උපකාරක කණ්ඩායම්. ඇදිරිනීතිය පණවනකොට ඒ පිළිබඳව කටයුතු කරන්න පොලිසිය හමුදාවට පුළුවන්. හමදාවේ ක්‍රමවලට කොවිඞ් පාලනය කරන්න යාමෙන් වුණේ මිනිස්සු බය වුණා. කෑගල්ලේ වෛද්‍යවරයෙකුට කොවිඞ් වැළඳුනාම රෑ 12ට විතර හමුදාවෙන් ගිහිල්ලා එයාගේ පුතාව අරන් යන්න හදපු හැටි අපි දැක්කා. වෛද්‍යවරයෙක් කියන එකවත් සැලකුවේ නෑ. කාටවත් කතා කරන්න දෙන්නෙත් නෑනේ. ඒ හමුදාවේ මැදිහත්වීම්වලින් වුණේ මිනිස්සු ලෙඬේ වසන් කරන්න පටන් ගත් එක.
කොරෝනා මර්ධනය කරන්න දිස්ත්‍රික්ක විසි පහට හමුදා නිලධාරීන් විසි පස් දෙනෙක් දාලා තියෙනවා. හමුදා නිලධාරීන් මේ වැඬේට දැමීම හරියට පැණි දුන්නා වගේම, මුටටි ගඟට දැම්මා වගේම මිත්‍යාවක් තමයි. අපට ශක්තිමත් සෞඛ්‍ය යාන්ත්‍රනයක් තියෙනවා. හැම දිස්ත්‍රික්කයේම ඉන්නවා ප්‍රාදේශීය සෞඛ්‍ය සේවා අධ්‍යක්ෂවරයෙක්. ඔහු යටතේ සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලධාරීන් ඉන්නවා. ඊට මහජන සෞඛ්‍ය පරීක්ෂකවරුන්, පවුල් සෞඛ්‍ය නිලධාරිනියන්, හෙදියන්, කණිෂ්ඨ කාර්ය මණ්ඩල ඉන්නවා. හමුදා ප්‍රධානියෙක් දිස්ත්‍රික්කයකට පත් කළා කියලා ඒ අය හමුදාව කියන ඒවා කරන එකක් නෑ.■