■ කරුණාරත්න පරණවිතාන
ශ්රී ලංකාවේ රාජ්ය සේවයක් ඇත. එය සුළුපටු රාජ්ය සේවයක් නොවේ. රටේ ප්රමාණය හා බලන කල මහා රාජ්ය සේවයකි. දළ වශයෙන් ගත් කල රාජ්ය සේවක ගහනය ලක්ෂ පහළොවකි. එය රටේ සමස්ත ජනගහනයෙන් සැලකිය යුතු ප්රතිශතයකි. ජනගහනයෙන් සෑම දාහතර දෙනෙකුගෙන් එක් අයෙකුම රාජ්ය සේවකයකු යැයි කිව හැකිය. රාජ්ය සේවක ගහනය මෙසේ ප්රමාණාත්මකව වැඩි කිරීම සඳහා මෑත කාලයේ වැඩියෙන්ම කටයුතු කළේ චන්ද්රිකා, මහින්ද සහ ගෝඨාභය ජනාධිපතිවරුන්ගේ නායකත්වයෙන් යුතු ශ්රීලනිප සහ පොහොට්ටු ආණ්ඩුය. උපාධිධාරීන් දස දහස් ගණනින් රාජ්ය සේවයට බදවා ගත්තේ මේ ආණ්ඩුය. මේ සෑම නායකයෙක්ම මේ පත්කිරීම්වලින් මැතිවරණ වාසිද ලැබූහ. මෑත කාලයේ තැපැල් ඡන්ද ප්රතිපලවලින් කියැවෙන්නේද රාජ්ය සේවකයන් බහුතරයද මේ ආණ්ඩුවලට කැමති බවය. එහෙත් දැන් මේ රාජ්ය සේවක පැණි වරකා ගසට හෙන වැදෙන්නට පටන් ගෙන ඇත. ජනාධිපතිවරයාට රාජ්ය සේවය වහකදුරු වෙමින් තිබෙන බව දිනපතා ලැබෙන ප්රවෘත්ති මගින් ලැබෙන පණිවුඩයයි.
රාජ්ය සේවයේ ඉහළ තනතුරු සාම්ප්රදායිකව දරන්නේ රාජ්ය පරිපාලන සේවා නිලධාරීන්ය. ඔවුහු වැඩි දෙනෙක් උපාධිධාරීන් වන අතර තරග විභාග ක්රමයෙන් රාජ්ය සේවයට ඇතුළත් වී රාජ්ය පරිපාලන කටයුතු පිළිබඳ විශේෂ පුහුණුවක්ද ලබා ගන්නා පිරිසකි. පරිපාලන සේවාවට අමතරව පවතින වෛද්ය සේවය, හෙද සේවය, සැලසුම් සේවය, විද්යාත්මක සේවය, ඉංජිනේරු සේවය, කළමනාකරණ සේවය ආදි සේවාවන් ගණනාවක තත්වයද එසේමය. මේ පිරිස් බඳවා ගන්නේ තරග විභාග කුසලතා පදනම මත අනුව වන අතර ඒ ඒ ක්ෂේත්රවලට අදාළව ඔවුන්ට විශේෂ පුහුණුවක්ද ලැබේ. පොලීසිය ත්රිවිධ හමුදාව රාජ්ය සේවයේ කොටසක් වන අතර ඔවුන්ට ලැබෙන්නේ තමන්ගේ ක්ෂේත්රයට අදාළ පුහුණුවකි. මෙසේ වූ දැවැන්ත රාජ්ය සේවක ගහනයක් පවත්වාගෙන යාම සඳහා විශාල ජාතික ධනස්කන්ධයක් අපි රටක් හැටියට ආයෝජනය කර ඇත්තෙමු. මෙසේ වූ රාජ්ය සේවකයන්ගෙන් ලබා ගත යුතු සේවය ප්රශස්ත අන්දමින් රටට ලබා ගැනීම වෙනුවට දැන් සිදුවෙමින් පවතින්නේ රාජ්ය සේවයේ එක් අංශයක් පමණක් වන ආරක්ෂක සේවයේ ආධිපත්යයට සමස්ත රාජ්ය සේවයම යටපත් කරදැමීමය. මේ වන විටත් රාජ්ය සේවයේ මිලිටරි නොවන ප්රධාන අංශ ගණනාවකම ප්රධානීන් වශයෙන් මිලිටරි වෘත්තිකයන් පත්කර ඇත.
කෝවිඞ් මර්දනය හමුදාපතිවරයාට භාර දී ඇත. වෛද්යවරුන් ඇතුළු සුව සේවා රාජ්ය සේවක ප්රජාවට සිදු වී ඇත්තේ හමුදාපතිවරයාගේ කටයුතුවලට සහාය සේවාවක් සැපයීමටය. පාරිභෝගික භාණ්ඩවල මිල පාලනය මිලිටරි වෘත්තිකයකුට භාර දී ඇත. වරාය අධිකාරිය භාර දී තිබෙන්නේ හිටපු හමුදාපතිවරයෙකුටය. විදේශ කටයුතු මෙහෙයවන්නේ මිලිටරි වෘත්තිකයෙකි. සැම අමාත්යාංශයකටම අතිරේක ලේකම්වරයකු වශයෙන් හමුදා නිලධාරියකු පත් කරන්නට සිදුවන්නේ යැයි තර්ජනාත්මක ලීලාවකින් ජනාධිපති ලේකම්වරයා අමාත්යාංශ ලේකම්වරුන්ට පසුගිය සතියේදී දන්වා සිටි බවට පුවත් පළ වී තිබිණී. දැනටමත් දිස්ත්රික් ලේකම් කාර්යාලවලට අනුබද්ධව සම්බන්ධීකරණ නිලධාරීන් වශයෙන් හමුදා නිලධාරීන් පත්කිරීමට කටයුතු යොදා ඇත. විශ්වවිද්යාල පරිපාලනය සහ පාසල් පරිපාලනය මිලිටරි වෘත්තිකයන්ගේ ඊ ළඟ වැඩබිමයි. මේ මිලිටරි ක්රියාන්විතය කෙතෙක් දුර දිග ගොස් ඇත්දැයි කිව හොත් පාසල්වල ඉංග්රීසි ඉගැන්වීම සඳහාද හමුදා නිලධාරීන් පත් කිරීම ගැන සාකච්ඡා වී ඇති බව දැන ගන්නට ලැබී ඇත.
මිලිටරීකරණය සාධාරණීකරණය සඳහා සුලබව පාවිච්චි කෙරෙන තර්කය වන්නේ රාජ්ය සේවය වෙළා ගෙන තිබෙන දූෂණය සහ අකාර්යක්ෂමතාවයි. එහෙත් මෙය මිලිටරිකරණයෙන් ජයගත හැකි ප්රශ්නයක් බව ලොව කොතැනකවත් සනාථ කර නැත. එය ජයගත හැක්කේ දූෂණය වැළැක්වීම පිළිබඳ තිර දේශපාලන අධිෂ්ඨානයකින් මෙහෙයවන නීතිමය සහ ව්යුහාත්මක ප්රතිසංස්කරණ හඳුන්වාදීමෙනි. හොඳම උදාහරණය වන්නේ අපේ මැතිවරණ ක්රියාවලියයි. රාජ්ය මන්ත්රණ සභා යුගයේ සිටම අප රටේ මැතිවරණ දූෂණ ක්රියා නිසා අවලස්සන වී තිබිණී. එහෙත් 2015 සිට පැවැත් වූ මැතිවරණ සෑහෙන තරම් දුරට සාධාරණ මැතිවරණ බවට පත් වූයේ මැතිවරණ කොමිසම බලවත් කිරීම නමැති ව්යුහාත්මක ප්රතිසංස්කරණය හේතුවෙනි. වෙනදා දූෂණවලට ඉඩ දුන් හෝ ඒවා ඉවසන රාජ්ය සේවකයා මැතිවරණ දූෂණ වළක්වන කර්තෘකාරකයකු බවට පරිවර්තනය විය. ආදර්ශය රාජ්ය පාලකයාගෙන් පළමුව දිය යුතුව තිබේ. මෑතකදී සිදු වූ බිලියන දහයක සීනි ගනුදෙනු වංචාව නිසා ගෝඨාභය ආණ්ඩුවේ දූෂණ විරෝධී ප්රතිරූපයෙහි ගොම ගෑවී ඇත. එසේ ගොම ගාගත් පසු මෝටර් වාහන දෙපාර්තමේන්තුවේ දූෂණය හා අකාර්යක්ෂමතාව වැළැක්වීම සඳහා රාජ්ය සේවකයා පෙළඹවිය හැකිද? මිලිටරි නිලධාරීන් අතර විශිෂ්ටයන් සිටින බව රහසක් නොවේ. එසේම අන්ත දූෂිතයන්ද සිටින බව එපමණකටම ඇත්තකි. එසේම මේ සියලුම මිලිටරි නිලධාරීන් විශේෂ පුහුණුව ලබා ගෙන ඇත්තේ ආරක්ෂත කටයුතුවලට විනා සිවිල් කටයුතු මෙහෙයවීමට නොවේ. ඊනියා දූෂිත අකාර්යක්ෂම සිවිල් රාජ්ය නිලධාරියා එළවා දමා මිලිටරි නිලධාරියා එතැනට පත් කිරීමෙන් දූෂණය සහ අකාර්යක්ෂමතාව පිළිබඳ ගැටලුව විසඳිය හැකි යැයි ජනාධිපතිවරයාගේ අතේ බැඳ තිබෙන ‘රතුපාට කාලි නූලේ’ අනුහසින් වුව කිව නොහැකිය.
රාජ්ය සේවය තුළ සිදුවන මේ ශීඝ්ර මිලිටරිකරණය මගින් ආණ්ඩුව බහුතරයක් වූ රාජ්ය සේවකයාට ලබා දී ඇති පණිවුඩය වන්නේ ජනාධිපතිවරයාගේ ‘සොභාග්යයේ දැක්ම’ ප්රතිපත්තිය ක්රියාත්මක කිරීමට මිලිටරි නොවන රාජ්ය සේවකයන් අසමත් බව ආණ්ඩුව සිතනා බව නොවේද? මිලිටරි නොවන වෘත්තිකයන්ට වඩා මිලිටරි වෘත්තිකයන් හැම අතින්ම දක්ෂ බව ආණ්ඩුව සිතනා බව නොවේද? මෙය ආණ්ඩුව කරවන අයගේ අවංක කල්පනාවක් විය හැකි වුවද භයානක කල්පනාවක් හා ප්රවණතාවක් බව නම් ඉඳුරාම පැවසිය හැකිය.
දකුණු ආසියානු රාජ්ය අතරින් ශ්රී ලංකාව සහ ඉන්දියාව ප්රජාතන්ත්රවාදී රාජ්ය ලෙස තහවුරු වූයේ මේ රාජ්ය දෙකම නිදහසින් පසු අනුගමනය කළ එක් ඉතා වැදගත් පාලන මූලධර්මයක් හේතු කොට ගෙනය. එය නම් හමුදාව මත පවතින සිවිල් පාලනයයි (ජසඩසකස්බ ජදබඑරදක දඩැර එයැ ්රපහ). පකිස්තානයේ ප්රජා තන්ත්රවාදය විනාශ වී ගියේ හමුදාව මත තිබූ සිවිල් පාලනයේ හැකියාව ගිලිහී ගොස් එය අර්ධ මිලිටරි රාජ්යයක් බවට පත්වීම හේතුවෙනි. මේ අර්ධ මිලිටරි පාලනයෙන් රාජ්යයක් ලෙස පකිස්තානය ලද දියුණුව කුමක්ද? දෛනික මිලිටරි ප්රචණ්ඩත්වයේ ගොදුරක් බවට පකිස්තාන ජන ජිවිතය ඇද වැටීමය. මේ අගාධයෙන් ගැලවීමට තවත් දශක ගණනාවක් ගියද පකිස්තානයට හැකිවේ යැයි සිතිය නොහැකිය. සිවිල් පරිපාලන කටයුතු මිලිටරි අංශවලට භාර දීමෙන් ශ්රී ලංකාව මේ සැරසෙන්නේද පකිස්තානය ගිය පාරේම යන්නටය. විසිවන සංශෝධනයෙන් පසු ජනාධිපතිවරයාට ඕනෑම අයකු රාජ්ය සේවකයකු ලෙස නම් කර තම කාර්යාලයට අනුයුක්ත තරගත හැකිය. අවශ්ය නම් මුළු රටේම පරිපාලක පිරිස එම කාර්ය මණ්ඩලයෙන්ම තනාගෙන පරිපාලන ජුන්ටාවක්ද මගින් පාලනය ගෙන යාහැකිය. ‘වතුර ඉල්ලන විට විට වෙඩි උණ්ඩ ලැබෙන්නේ’ මෙවැනි ජුන්ටාවන් බලවත් වූ විටය.
රාජ්යයකට හමුදාවක් අවශ්යය. මිනිසා රාජ්යය කරා එකතුවීමේ එක් හේතුවක් වන්නේ ආරක්ෂාව සපයා ගැනීමය. එහෙත් ආරක්ෂාව සැපයීම රාජ්යයේ එකම හා පරම අරමුණ නොවේ. තවත් අවශ්යතාවන්ද රාජ්යය විසින් සපුරාලිය යුතුය. ඒවා ස්ථානගතව ඇත්තේ මිලිටරි නොවන කලාපයකය. ලෝකයේ බොහෝ රාජ්යයන් හමුදා සහිත රාජ්යයන්ය. ඒ අතරින් ප්රජාතන්ත්රවාදී රාජ්යයන් එම හමුදා මත සිවිල් පාලනය තහවුරු කළ රාජ්යයන්ය. මේ ක්රමයට ප්රතිපක්ෂව සිවිල් ජිවිතය මත හමුදා ආධිපත්යයය තහවුරු කළ විට බිහිවන්නේ හමුදාවක් සහිත රාජ්යයක් නොව රාජ්යයක් සහිත හමුදාවකි. රාජ්යන් සහිත හමුදාවන් ලෝකයට ගෙන දුන් විනාශයේ අද්දැකීම හරියටම අවුරුදු සියයකට පෙර එනම් 1920 ගණන්වලදී මේ පෘථිවි තලයේ ජීවත්වූවන් ලබා ගත්තේ මිනිස් රුධිර ගංගාවල ගිලෙමිනි.■
