- මං ආශීර්වාද ලත් ගැහැනියක්. දක්ෂ අධ්යක්ෂවරු සමඟ වැඩකරන්න මට අවස්ථාව ලැබුණා. මං එයාලා හොයාගෙන ගියේ නැහැ. එයාලා මාව සොයාගෙන ආවා.
■ පවිත්රා රූපසිංහ
‘ඔයා බැඳලද?’
‘නෑ…තාම හිතලවත් නෑ…’
‘ඒ මොකද?’
‘සීතල පළාත්වල ඉන්න ගෑනු බඳින්න නරකයි… බැඳලා සීත පළාත්වලට ගෑනු ගෙනාවට කමක් නෑ…’
තුන්වෙනි යාමය චිත්රපටය සන්ත්රාසයට කලින් හාස්යය ගෙනාවේ එහෙමයි. ‘කළුදිය දහරේ’ ඉනෝකා, ‘තුන්වැනි යාමයේ’ ප්රින්සි, ‘පාරදිගේ’ ස්වර්ණා වුණු ඉන්දිරා ජොන්ක්ලස් අහසේ සිට පොළව ස්පර්ශ කළ චරිතාංග නිළියක්. සංස්කෘතිය නම් කටුරෙද්ද පොරවාගත් සමාජයක, සීමා ඉරා දැමූ චිත්රපට අධ්යක්ෂවරුන්ගේ සිනමාපටයන්හි පෙරළිකාර ගැහැනු චරිතයන්ට පණ දුන් ඉන්දිරා රිදීතිරයේ නොමැකෙන නාමයක්.
කලාවට ප්රවිෂ්ට වන්නේ කොහොමද?
අම්මා කලාවට කැමතියි. මං පුංචි කාලේ යහපත් එඬේරා කන්යාරාමයේ අයර්ලන්තයේ මදර්ස්ලාගෙනුයි ඉගෙනගත්තේ. එයාලා සංගීතයට, නාට්යයට ඉතාමත් ආශා කළා. ගෙදරත්, පාසලත් එක විදියටම කලාවට දැක්වූ කැමැත්ත පුංචි කාලෙම කලාවට යොමුවන්න බලපෑවා. විද්යාවටයි, කලාවටයි මං එක සේ ප්රේම කළා. මම උසස්පෙළ කරද්දියි මුලින්ම ෆිල්ම්එකකට ආරාධනා ලැබුණේ. ඒ වන විට ඉංග්රීසි වේදිකා නාට්ය ගණනාවකට දායකවෙලා හිටියා. මට ඕනෑවුණා නාට්ය සහ සිනමාව අතර තිබෙන වෙනස කියවාගන්න.
මගේ පෙම්වතා හමුවෙලා, අපි විවාහවීමෙනුත් පසුව මට බාරගත් ෆිල්ම්එක ගැන කලකිරීමක් ඇතිවුණා. හස්බන්ඞ්ගෙන් බාධාවක් තිබුණේ නැහැ. ඒත් ෆිල්ම්එකේ පරිපාලන කටයුතු හරිම දුර්වලයි. උදේ අටට පිටත් වෙනවා කිව්වාට වාහනය එන්නේ දවල් එකොළහට. එද්දීත් එහෙමයි. අත්සන් කළ කන්ට්රැක්ට් එක මඟදී වෙනස් වුණා. ඒවා සාමාන්ය දේවල් විදියට තමයි ඒ අය සැලකුවේ. මට ඒ අපිළිවෙළට හුරුවෙන්න අමාරු වුණා. අලුත බැඳපු කෙනෙක් විදියට, විවාහ ජීවිතේ වෙනුවෙන් මං ඒ ෆිල්ම්එකෙන් ඉවත් වුණා.
මං ඒ කාලයේ මොඞ්ලින් කළා. ලයනල් වෙන්ඞ්ට් තියටර්එකේ ෆැෂන් ෂෝ තිබුණා. ලස්සන ඇඳුම් කඩ තියෙන අය ෆැෂන් ෂෝ කළා. ඊවා ද සිල්වාට තිබුණා ‘මරිපෝෂා’ කියලා ලස්සන බතික් ඇඳුම් කඩයක්. මරිපෝෂා ස්පාඤ්ඤ වචනයට සිංහලයෙන් කියන්නේ සමනලයා කියලයි. සෑම අවුරුද්දකම වාර දෙකක් මරිපෝෂා සංවිධානය කළා ෂෝස්. මේ අතර සිනමාවට සම්බන්ධ පවුලේ මිතුරෝ මට සිටියා. රොඞ්නි ජොන්ක්ලාස්, මයික් විල්සන්, මණික් සහ ආතර් සී. ක්ලාක් වගේ අය සමීපයෝ. මං ‘බැද්දේගම’ චිත්රපටයේ රඟපාද්දී ආතර් සී. ක්ලාක් තමයි ලෙනාඞ් වුල්ෆ්ට හිටියේ.
මට මතක් වෙනවා සුද්දා තැලු පෙලූ හැටි
අපි කතා කළේ පණගැහි ගැහි දනින් වැටී
මාස්ටර් සර් මගේ හිමි තැන මට දෙන්න (කළුදිය දහර)
දේශපාලනික තේමාවක් රැගත් ‘කළුදිය දහර’ චිත්රපටයේ ඉනෝකා ගැන අදහස කුමක්ද?
කළුදිය දහරේ අධ්යක්ෂ මණික් සන්ද්රසාගර මට හමුවුණේ පාසල්වියේ. අපි යාළුවෝ නොවුණත්, කතෝලික පාසලේ සිටිද්දී එකිනෙකා දැනසිටියා. මණික් කළුදිය දහරට මට කතාකළා. එහි අපූරු තේමාවට මම බොහෝ ප්රියකළා. හොඳ නළුවෝත් එහි රඟපෑවා. මනෝ බ්රකන්ජි ඉංග්රීසි වේදීකාවේ කීර්තිනාමයක් තිබුණු කෙනෙක්. රවීන්ද්ර රණ්දෙණියවත් මා පාසල් වියේ දැකලා තිබුණා. මං කළුදිය දහරට ආස වුණේ ඒ චරිතයට කැමති හින්දාම නෙමෙයි. මට සිනමාවට ඇතුළුවෙන්න ආසාවක් තිබුණා. පළමුවන අවස්ථාවත් අතහැරුණා. මණික්ගේත් පළමුවන ෆිල්ම් එක කළුදිය දහරයි. ඔහු කරන දේ හරියටම කරනවා කියන විශ්වාසය මට තිබුණා. මණික් ෆිල්ම්එක හැත්තෑවේ කළත් රිලීස් කළේ 1974දීයි. ඒ වෙද්දී සිරිමාවෝ මැතිනිය ඉඩම් ප්රතිසංස්කරණ පනත ගෙනැවිත් අක්කර විසිපහකට ඉඩම් අයිතිය සීමාකළා. තරුණ කැරැල්ලයි, වතුකරයේ ඉඩම් ප්රශ්නයි අතරම චිත්රපටය රිලීස් වුණා නම් තත්වය බොහෝ වෙනස් වෙන්න තිබුණා. ෆිල්ම් එකේ සින්දුව ජනප්රියයි. කතාවත් ජනප්රිය වෙන්න තිබුණු අවස්ථාව ප්රමාදය නිසා නැතිවුණා කියලායි මට හිතෙන්නේ.
කළුදිය දහරේ මගේ චරිතය ලෝක දෙකක් අතර හිරවුණු ගැහැනියකගේ කතාවක්. මගේ තාත්තා බි්රටිෂ් සම්භවයක් තියෙන වතු සුපිරින්ටෙන්ඩන්ට් කෙනෙක්. තාත්තා වත්තේ කම්කරුවන්ට සලකන්නේ ඉතාමත් පහත් විදියටයි. මගේ චරිතය, කම්කරුවන් කෙරේ අනුකම්පාවක් සහිත එකක්. ඒ තේමාවට මං හරිම කැමතියි. මගේ ඇත්ත ජීවිතයේදීත් අපට වඩා අඩුවෙන් තිබුණු අය ගැන මං හැමදාමත් සොයා බලනවා. ඒ නිසාම මට කළුදිය දහරේ ඉනෝකාගේ චරිතය තදින් දැනුණා.
‘ප්රින්සි: මිනිස්සු මොනවා හිතුවාම මට මොකද? දැන් මාව දකින ඒක මිනිහෙක්වත් අඩුගානේ හිතනවාද, මට වෙලා තියෙන දේ ගැන. උදේ ඉඳන් රෑවෙනකම් නටන්නේ බහුබූත’ (තුන්වෙනි යාමය)
තුන්වෙනි යාමයේ මානසික ව්යාකූලත්වයට පත්වුණු තරුණයාගේ බිරිඳ ඔබයි. චිත්රපටය පුරාම පුද්ගල සම්බන්ධතා ගැටුමක් තිබෙනවා. ඒ චරිතය ඔබට අභියෝගයක් වුණාද?
මං පුංචි කාලෙ ඉඳලාම මනෝ විද්යාවට ආසයි. ඒ හින්දාමද මන්දා මට මේ චරිතයේ තිබෙන ගුප්තබව දැනුණේ නැහැ. ධර්මසිරි බණ්ඩාරනායක චිත්රපටයට ගේන්නේ කුමක්දැයි මම තේරුම් ගත්තා. බටහිර ලෝකයට මේ කතාව අලුත් නැහැ. පනහේ දශකයේදීයි බටහිර සිනමාවේ මේ තේමාව කතාකළේ. ලංකාවේ මේ දේවල් විවෘතව කවුරුත් කතා කරන්නේ නැහැ. ධර්මසිරි සමාජයේ යටගසා තිබුණු තේමාවක් උඩට ගෙනාවා.
‘ප්රින්සි: වචනයක්වත් කතා කරන්න කෙනෙක් නැහැ. එක්කෝ මම වැඩිවියට පත්වෙච්ච නැකත, මහා කාලකණ්ණි නැකතක් වෙන්න ඇති. නැත්නම් මට විතරක් මෙහෙම් වෙන්න විදියක් නැහැනේ.’
ධර්මසිරි මට ප්රධාන චරිතයට කළ ආරාධනාවේදී කිව්වා, ඔබ ලයනල් වෙන්ඞ්ට්එකේ ජුලියස් සීසර් ඉංග්රීසි නාට්යයක රඟපාමින් සිටියදී ඔබව මගේ වැඩකට සම්බන්ධ කරගන්න හිතුවා කියලා. ජුලියස් සීසර් මැරූ එක් චරිතයක් විදියටයි මං එහි රඟපෑවේ. වසන්ත කොටුවැල්ල ෆිල්ම්එකේ ප්රධාන නළුවායි. ධර්මසිරි ඔහුගේ චරිතයට මුලින් ආරාධනා කර තිබුණේ වෙනත් කෙනෙකුට. ෂූටින්වල පළමු දවසේම ධර්මසිරිට හිතෙනවා ඔහු මේ චරිතයට මදි කියලා. ඒ අනුව ඔහුට අදාළ සියලු ගෙවීම් කරලා ආපසු යවා එයාම චරිතයට පණදෙනවා කියන චේතනාවෙන් අවශ්ය ඇඳුම් එහෙමත් ඇඳගෙන ෂූට්එකට එනවා. එතනදී ධර්මසිරි එකපාරටම වසන්ත දිහා මොහොතක් බලාගෙන ඉඳලා ‘ඔබ තමයි කෙනා’ කියනවා. වසන්ත හිටියේ චිත්රපටයේ සහාය අධ්යක්ෂවරයා ලෙසයි. වසන්ත මේ චරිතයට හොඳ සාධාරණයක් ඉටුකළා.
අහසේ මැවුණත් ඉරවට සැදුණත්
සඳවට ගැවසී හුළඟේ වැදුණත් පාරදිගේ
‘අපට මුල් නෑ.. ඒ වුණාට දලු එනවා’ ධර්මසේන පතිරාජගේ ‘පාරදිගේ’ චිත්රපටයේ ඔබේ පෙම්වතා චන්දරේ, විජය කුමාරතුංගයි. ඒ චරිතය ඔබට සුවිශේෂද?
පාර දිගේ ෆිල්ම්එකේ මට ලැබුණේ ප්රබල චරිතයක්. ඒත් අමාරුවුණේ නැහැ. ෆිල්ම්එකේ සාර්ථකත්වයට පතිරාජගේ තේමාව හේතුවුණා කියලා මට හිතෙනවා. පතිරාජගේ දර්ශනයත් අජිත් තිලකසේනගේ පිටපතත් ඉතාමත් ප්රබලයි. ගමෙන් නගරයට පැමිණ, ගමේත් නගරයේත් මුල් නැති තරුණ පරපුරේ ජීවිත පිළිබඳ කතාන්දරය ලස්සනට එහි මතුකළා. ඔවුන් නගරයේ පාවුණ චරිත. ඒත් එයාලාගේ ජීවිතවලත් බලාපොරොත්තු තිබුණා. ෆිල්ම්එකේ අවසානයේ ගබ්සාව පිළිබඳ තීන්දුව තදින් අල්ලා නොගෙන අන්තිමට ඔහු ගැහැනිය බාර ගන්නවා. ඒවා තමයි දලු. බලාපොරොත්තු කියන්නේ දලුයි. දලු තියෙනවා නම් මල් හටගන්නවා. මල් තිබේ නම් පල හටගන්නවා. මුල් නැතිවුණත් දලු ආපු මේ පරම්පරාවේ වුණත් පුංචි බලාපොරොත්තු තිබුණා.
‘එතකොට උඹ හදන්නේ මේ ගෙදරට වැද්දියෙක් ගේන්නද? කොහේවත් නැති එකෙකුට මට කියලා නංගි කියවගන්න. තොට ඒ ගෑනි මෙහාට ගේන්න මම ඉඩ තියන්නේ නැහැ’ (බැද්දේගම)
ඔබ ලංකාවේ දක්ෂ අධ්යක්ෂවරුන් යටතේ රඟපෑවා. එය රංගවේදිනියකට ලැබෙන සුවිශේෂ අවස්ථාවක් නේද?
මං ආශීර්වාද ලත් ගැහැනියක්. දක්ෂ අධ්යක්ෂවරු සමඟ වැඩකරන්න මට අවස්ථාව ලැබුණා. මං එයාලා හොයාගෙන ගියේ නැහැ. එයාලා මාව සොයාගෙන ආවා. පතීලා ගැන මං දන්නේ එයාලා සමඟ වැඩ කරද්දීයී. එයාලා කරන දේයි, අපි කරන දේයි අතර හොඳ අවබෝධයක්, සමපාතබවක් තිබුණා. මේ අය තමන් කරන්නට යන දේ ගැන හොඳ අවබෝධයකයි සිටියේ. ඔවුන් තමන්ට ඕනෑ දේ මොකක්ද කියලා මුලින් අපට කියනවා. රඟපෑමේදී අපිටත් ලොකු ඉඩක් දෙනවා. අපව රාමු කළේ නැහැ.
ඔබ දායක වී තිබෙන නිර්මාණ බොහොමයක් දේශපාලනික තේමාවන්. බොහොමයක් අධ්යක්ෂවරු වාමාංශික අදහස් දැරූවන්. ලංකාවේ දේශපාලනය ඔබ දකින්නේ කොහොමද?
දේශපාලනය ගැන කතා කරන්න මං කැමති නැහැ. අපි අවුරුදු පහකට වරක් ඡන්දය පාවිච්චි කරනවා, එච්චරයි. අපිව නියෝජනය කරමින් පාර්ලිමේන්තුවට යන නියෝජිතයන් අප වෙනුවෙන් පෙනීසිටිය යුතුයි. ඒ අතර අපි අපේ ජීවිතවල විවිධ දුක් කම්කටොළුවලට මුහුණ දෙනවා. අපේ ජීවිතවල ඒ විවිධ ප්රශ්නවලට අපි සමහර අවස්ථාවලදී දේශපාලනඥයන්ගෙන් උදව් ඉල්ලනවා. එයාලා අපට උදව් කරාවි කියලා බලාපොරොත්තු වෙනවා. අනෙක අතට, වාමාංශික හඬක් රටට අවශ්යයි. රුසියානු, චීන, කියුබානු කොමියුනිස්ට්වාදයත්, ඇමෙරිකාවේ ධනවාදයත් ගත්තාම හැම එකකම හොඳ නරක දෙකම තියෙනවා. සමාජයේ විවිධ මතවාද තිබිය යුතුයි කියලායි මා සිතන්නේ. එක මතයක සිටියොත් සමාජය විචිත්ර වෙන්නේ නැහැ. සමාජයේ විවාදයක් අවශ්යයි. මං කොමියුනිස්ට් හෝ ධනේශ්වර නෙමෙයි. පුද්ගලිකව මං යන්නේ මැද මාවතක.
ඔබ දැන් සිනමාවෙන් ඈත්වෙලාද? ලංකාවේ වර්තමාන සිනමාව ඔබ දකින්නේ කෙසේද?
රඟපෑමෙන් ඉවත් වුණත් මං සිනමාවට ඉතාමත් සමීපයි. ලංකාවේ සිනමාවෙන් දුරස් වුණාට ජාත්යන්තර චිත්රපට සමඟ සමීප බැඳීමක් මට තිබෙනවා. දෙසතියකට පෙර ‘ඇජෙන්ඩා 14’ කෙටි චිත්රපටි උළෙලේ ජූරියට සහභාගි වීමට අනෝමා රාජකරුණාගෙන් මට ආරාධනාවක් ලැබුණා. ලංකාවේ තරුණයන් මොබයිල් ෆෝන්වලින් පවා ඉතාමත් හොඳ තේමාවන් කෙටි චිත්රපටවලට ගෙනැවිත් තිබුණා. අපට ෆිල්ම්ස්වලින් අනාගතයක් තිබෙන බව ඒ උළෙලේදී මං දැක්කා. අපට තිබෙන්නේ මුදල් ප්රශ්නයක්. කාගේත් හදවතට කතා කරන්න පුළුවන් සදාකාලික තේමාවන් තිබෙනවා. ඒවා වෙත අප යොමුවනවා නම් මෙරට සිනමාව ඉදිරියේදී රැකේවි. මගේ ජීවිතේ තව කොච්චර කල් ඉතිරිද කියලා මං දන්නෑ. රඟපෑමට ආරාධනාවක් ලැබුණොත් මං එය ගන්නවා.
1983 ලංකාවේ තීරණාත්මක වසරක්. ඔබ ලංකාවේ කලාවෙන් ඉවත්ව 1983දී විදෙස්ගත වෙනවා.
මගේ සැමියා 1983 වසරේ නිශ්චිත මොහොතකදී කල්පනා කළා මැදපෙරදිග පදිංචියට යන්න. එය හොඳ තීරණයක්. අපි පවුලම රටින් ගියා. අපි දෙන්නා ලංකාවට ආවත්, අපේ ළමයි කවදාවත් ලංකාවට එන එකක් නැහැ. ජාතිය, ආගම ගැන රණ්ඩු වෙන්න මට කිසිම උනන්දුවක් නැහැ. ලංකාව විතරයි හොඳ කියන්නත් මට ඕනෑ නැහැ. හැම රටකම හොඳ සහ නරක දෙකම තියෙනවා. අපිට වැදගත් රට, ජාතිය, ආගම නෙමේ මනුෂ්යත්වයයි.’■
