මහජන උපයෝගිතා කොමිසම අහෝසි කර වැඩි මිලට විදුලිය ගැනීමේ ආණ්ඩුවේ උත්සාහය මෙයින් සාකච්ඡා කෙරේ.
‘2015 වසරේ සිට මේ දක්වා වන කාලය තුළ, විශේෂයෙන්ම විදුලිබල කේෂේත්‍රයෙහි පිරිහීමක් නිරීක්ෂණය කළ හැකි අතර විදුලිබල මණ්ඩලයෙහි ශේෂ පත්‍රයෙන් එය පෙනී යයි. විදුලිබලයෙහි ගුණාත්මකබව සහ විදුලිබල උත්පාදනය, සම්ප්‍රේෂණය හෝ බෙදා හැරීම යන ක්‍ෂෙත්‍ර සඳහා කිසිදු සැලකිය යුතු ආයෝජනයක් ආකර්ෂණය කිරීමට හෝ රඳවා ගැනීමට නොහැකි වී ඇත්තේ ප්‍රධාන වශයෙන්ම සාම්ප්‍රදායික සහ සාම්ප්‍රදායික නොවන යන දෙවර්ගයේම අඩු පිරිවැය සහිත විදුලිබල මූලාශ්‍රවල ආයෝජනය වැඩිකිරීමට අවශ්‍ය පහසුකම් සලසා දෙමින් විදුලිබල වෙළඳපළ ස්ථාවර කිරීමට සහ රටේ බලශක්ති සුරක්ෂිතතාව තහවුරු කිරීමට මහජන උපයෝගිතා කොමිෂන් සභාව කටයුතු නොකිරීම හේතුවෙනි.‘
මේ බව සඳහන් වන්නේ ශ්‍රී ලංකා මහජන උපයෝගිතා කොමිෂන් සභාව අහෝසි කිරීම සම්බන්ධයෙන් පසුගිය දෙසැම්බර් 21 වැනිදා මුදල් අමාත්‍යවරයා ලෙස අගමැති මහින්ද රාජපක්ෂ කැබිනට් මණ්ඩලයට ඉදිරිපත් කළ කැබිනට් පත්‍රිකාවේය.
මේ කියන කතාව ඇත්තක් නොවන බවට පසුගිය සතිවල අපි ඔබට ඕනෑ තරම් කරුණු කියා ඇත්තෙමු. එම කොමිෂන් සභාව වැඩිමිල විදුලි ව්‍යාපෘති සියල්ලට එරෙහි වී තිබුණි. නීතියට පටහැනි විදුලි යෝජනාවලට එරෙහි වී තිබුණි. ඊට අමතරව අඩු පිරිවැය පුනර්ජනනීය බලශක්ති ප්‍රභවයන් කරා යන ලෙස විදුලිබල මණ්ඩලයට උපදෙස් දී තිබුණි.
ඇත්ත වශයෙන්ම පසුගිය වසරේ විදුලිබල මණ්ඩලයේ පාඩුව රුපියල් කෝටි 5000කින් අඩුවී තිබුණෙන් වැඩිමිල බලාගාරවලට උපයෝගිතා කොමිසම අවසර නොදීම නිසාය. එහි සභාපති ඉංජිනේරු විජිත හේරත් එම පාඩුව අවම කිරීම ගැන උපයෝගිතා කොමිසමට ස්තූති නොකළත් සත්‍යය එයය.
‘පද්ධතියෙහි සාමාන්‍ය ඉල්ලුම වන අවම වශයෙන් වසරකට මෙගා වොට් 300-400ක ප්‍රමාණයක් උත්පාදන ධාරිතාවට එකතු කිරීමට පසුගිය වසර 4ක කාලය තුළම අසමත්වීමේ ප්‍රතිවිපාක වර්තමානයේ අත්විඳිමින් සිටින අතර විශේෂයෙන්ම 2021 අප්‍රේල් සිට එය තවදුරටත් බරපතළ වනු ඇත. ජදඩසා-19 වසංගතයෙහි බලපෑම හා ආර්ථිකයේ අඩු වේගයකින් වර්ධනය වීම හේතුවෙන් එවැනි තත්වයක් අත්විඳීමට තව දුරටත් ඉඩදිය නොහැකිය.’
ඩලස්ගේ කැබිනට් පත්‍රිකාව
එම කැබිනට් පත්‍රිකාවේ සඳහන් මෙම පැහැදිලි කිරීමට අදාළ කරුණු අපට හමුවන්නේ මීට පෙර පසුගිය ඔක්තෝබර් 19 දින සහිතව විදුලිබල අමාත්‍ය ඩලස් අලහප්පෙරුම කැබිනට් මණ්ඩලයට ඉදිරිපත් කළ කැබිනට් පත්‍රිකාවෙනි. එහි සඳහන් කරන්නේ කෙටිකාලීන හදිසි විදුලිය මිලදී ගැනීම් සිදුකළ මෙගාවොට් 100ක ඒස් ඇඹිලිපිටිය, මෙගාවොට් 20ක ඒස් මාතර හා මෙගාවොට් 50ක ඒසියා පවර් සපුගස්කන්ද යන බලාගාර ගිවිසුම් 2021 අප්‍රේල් අවසන් වන බවයි. මේ සැරසෙන්නේ එම බලාගාර ගිවිසුම් යළි දීර්ඝ කිරීමට බව පැහැදිලිය. ඩලස් අලහප්පෙරුම අමාත්‍යවරයාගේ කැබිනට් පත්‍රිකාවේ සඳහන් කරන්නේ එම ගිවිසුම් 2023 දෙසැම්බර් දක්වා දීර්ඝ කළ යුතු බවය.
ඉන්ධන මිල පරස්පරය
එම දීර්ඝ කිරීමට අදාළව කැබිනට් පත්‍රිකාවේ ඇති මිල ගණන් ගැන අපට ප්‍රශ්නයක් පැන නඟින්නේ ඒ සඳහා පාදක කරගත් ලංවිම අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩල පත්‍රිකාවේ ඇති මිල ගණන් හා සැසඳීමේදීය. එහිදී ඉන්ධන මිල සම්බන්ධයෙන් පරස්පරයක් පැහැදිලිවම පෙනේ.
කැබිනට් පත්‍රිකාවට අනුව ඒස් ඇඹිලිපිටිය බලාගාරයෙන් මිලදී ගන්නා විදුලි ඒකකයක සම්පූර්ණ මිල රුපියල් 23.66කි. ඒ තුළ ඇති ඉන්ධන සඳහා මිල රුපියල් 22.34කි. ලංවිම අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩල පත්‍රිකාවේ ඉන්ධන මිල රුපියල් 19.41කි. ඉන්ධන මිලෙහි වෙනස රුපියල් 2.93කි. මෙම බලාගාරයෙන් මිලදී ගැනීමට යන විදුලි ඒකක ගණන දළ වශයෙන් මිලියන 800කි. ඉන්ධන මිලෙහි වෙනස පමණක් රුපියල් මියන 2344කි.
කැබිනට් පත්‍රිකාව අනුව මිලදී ගැනීමට යන ඒස් මාතර විදුලි ඒකකයක් රුපියල් 26.18කි. එහි ඉන්ධන මිල රුපියල් 23.07කි. ලංවිම අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩල පත්‍රිකාවේ ඉන්ධන මිල රුපියල් 19.81කි. ඒ අනුව ඉන්ධන මිලෙහි වෙනස රුපියල් 3.26කි. එම බලාගාරයෙන් දළ වශයෙන් විදුලි ඒකක මිලියන 153ක් මිලදී ගැනීමට බලාපොරොත්තු වේ. ඉන්ධන මිලෙහි වෙනස පමණක් රුපියල් මිලියන 498කි.
සපුගස්කන්ද ඒෂියා පවර් බලාගාරයෙන් මිලදී ගන්නට යන විදුලි ඒකකයක් කැබිනට් පත්‍රිකාවට අනුව රුපියල් 27.84කි. එහි ඉන්ධන මිල රුපියල් 22.53කි. ලංවිම අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩල පත්‍රිකාවේ ඉන්ධන මිල රුපියල් 19.95කි. ඉන්ධන මිලෙහි වෙනස රුපියල් 2.58කි. මිලදී ගැනීමට යන විදුලි ඒකක ගණන දල වශයෙන් මිලියන 162කි. ඉන්ධන මිලෙහි වෙනස රුපියල් මිලියන 417කි.
ඒ අනුව මෙම බලාගාර තුනෙන් පමණක් විදුලිය මිලදී ගැනීමේදී ඉන්ධන මිලෙහි පමණක් රුපියල් මිලියන 3259 වෙනසක් හඳුනාගත හැකිය. මේ මුදල් කාගේ හෝ සාක්කුවට යන එකක්ද යන්න දන්නේ එම ගනුදෙනුවලට සහභාගි වන අය පමණය. ලංවිම අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩල පත්‍රිකාවට වඩා ඒ මඟින් සකස්කළ කැබිනට් පත්‍රිකාවේ මිල වැඩිවීමේ වෙන හේතුවක් තේරුම් ගත නොහැකිය.
හිමිකරුවෙක් නැති ඩොලර් මිල
එපමණක් නොව ඩලස් ඇමතිවරයාගේ එම කැබිනට් පත්‍රිකාවේ විදුලිය මිලදී ගැනීමේ තවත් යෝජනාවක් ගැන සඳහන් කර ඇත. ඒ මෙගාවොට් 128 අලුත් ඩීසල් බලාගාරයකින් ව්දුලිය මිලදී ගැනීම සඳහාය. ඒ සඳහා 2019 දෙසැම්බර් මාසයේදී කැබිනට් මණ්ඩල අනුමැතියද ලැබී ඇත. අනෙක් විදුලි මිලදී ගැනීම් යෝජනාවල ධාරිතා ගාස්තුව රුපියල්වලින් ඇතත් මෙහි ඇත්තේ ඩොලර්වලිනි. බැලූ බැල්මට පෙනෙන්නේ එහි මිල අනෙක් යෝජනාවලට වඩා අඩු බවය. ධාරිතා ගාස්තුව ඩොලර් 0.1720 සිට 0.0241 දක්වා විහිදේ. ඉන්ධන ගාස්තුවද රුපියල් 25.58 සිට 25.90 දක්වා විහිදේ. කැබිනට් පත්‍රිකාවේ මෙන්ම ලංවිම අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩල පත්‍රිකාවේද විදුලි ඒකකයක සම්පූර්ණ මිල පෙන්නුම් කරන්නේ රුපියල් 28ත් 31ත් අතර පරාසයකය. ඒත් ඩොලර් මිලත් සමඟ සැසඳූ කළ එම මිල රැවටීම සඳහා යොදා ඇති බොරුවක් බව පෙනේ. එම විදුලි ඒකකයක සැබෑ මිල රුපියල් 55ට වැඩි අගයක් ගත යුතුය.
යෝජනාකරුවා කවුදැයි තවම නිල වශයෙන් කියා නැති එම අධික වැඩි මිල යෝජනාවද මේ යන ගමන අනුව වත්මන් රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව ඉදිරියේදී ක්‍රියාත්මක කරන බවට සැක නැත. මන්ද ඉදිරියේදී ඒ ආකාරයේ යෝජනාවලට විරුද්ධ වීමට මහජන උපයෝගිතා කොමිසමක් රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව ඉතිරි නොකරන නිසාය.■
