- තමන් අනුයන බොරුවම නැවත නැවත මේ භික්‍ෂු-ගිහි පිරිස ගායනා කිරීම අපට සිහිගන්වන්නේ, ධම්ම පදයේ යමක වග්ගයේ එන, ‘අසාරෙ සාරමතිනො, සාරෙ චාසාර දස්සිනො, තෙ සාරං නාධිගච්ඡන්ති, මිච්ඡා සංකප්ප ගොචරා’ යන ගාථාවයි.
පළාත් සභා විරෝධයට පසුගිය සතියේ අලුතින්ම එකතු වුණේ බුද්ධ ශාසන කාර්ය සාධක මණ්ඩලයයි. එනමින් භික්‍ෂූන් වහන්සේලා පිරිසක් සහ තවත් පුද්ගලයන් පිරිසක් විසින් නිකුත් කළ නිවේදනයක් මාධ්‍යවල පළවී තිබිණ. සමහර පුවත්පත්වලින් මුල් පිටුවේ මහා පුවතක් ලෙස වාර්තා කළ එම මණ්ඩලයේ නිවේදනයෙන් කියැවෙන්නේ, ආණ්ඩුව අලුත් ව්‍යවස්ථා කෙටුම්පත ඉදිරිපත් කරන තුරු පළාත් සභා මැතිවරණ නොපවත්වන ලෙසයි. බැලූ බැල්මට මේ යෝජනාවෙහි වරදක් නැත. ආණ්ඩුව අලුත් ව්‍යවස්ථා කෙටුම්පතක් තව මාස තුනක් තුළ ගෙනෙනවා නම්, බලය බෙදීම ගැන යෝජනාද ඊට ඇතුළත් කළ යුතු නිසා, පළාත් සභා මැතිවරණ ලහිලහියේ පැවැත්වීම අත්‍යවශ්‍ය නොවේ.
එහෙත් මේ ගිහි-භික්‍ෂු පිරිසගේ අරමුණ එවැනි අහිංසක, තර්කානුකූල එකක් නොවේ. ඔවුන්ට අවශ්‍ය වී ඇත්තේ පළාත් සභා විනාශ කර දැමීමය. ඔවුහු සියල්ලෝම එක ලෙස බලය බෙදීමට විරුද්ධයෝය. නායක භික්‍ෂූන් කිහිප දෙනකු හා බෞද්ධ මහා සම්මේලනය වැනි සංවිධාන නිවේදනයට එකතු වී සිටීමෙන් පැහැදිලි වන්නේ, මේ සිංහල-බෞද්ධ පිරිස හා බෞද්ධ නමින් පෙනීසිටින සංවිධානවල වුවමනාව, ලංකාවේ සුළුතර ජාතිකයන්, තමන් යටතේ තබාගනිමින්, තමන්ට වුවමනා පාලනයක් ඔවුන්ගේ කර මත පැටවීම බවය. ඉන් පැහැදිලි වන්නේ, මෙවැනි පිරිස් හා සංවිධාන බලවත්ව සිටින තාක් සුළුතර ජාතිකයන්ට තමන්ගේ අයිතිවාසිකම් ලබාගන්නට නම් නොහැකි බවය.
මේ මණ්ඩලය නිකුත් කළ ප්‍රකාශනයේ අමූලික අසත්‍යයන් රැසක් අඩංගුය. එක, 13 වැනි ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය සම්මත කරගනු ලැබුවේ ජනතාවගේ අනුමැතියකින් තොරව බව කීමය. දෙක, 13න් මෙරටට හානියක් සිදුකර ඇති බවය. තුන, පළාත් සභා ව්‍යුහය පළාත් පාලන ආයතන ව්‍යුහය දුර්වල කිරීමට, රට බෙදීමට, ජාතීන් අතර සමගිය, සහජීවනය හා සුහදත්වය බිඳදැමීමට ඉවහල් වූ බවය. හතර, ලංකාව වැනි කුඩා රටකට ඔරොත්තු නොදෙන පළාත් සභා ක්‍රමය අහෝසි කළ යුතු බව බහුතර ජනතාවගේ මතය වන බවය. පහ, පළාත් සභා කෙරෙහි මහජනතාවගේ විශ්වාසය හා අභිමතය දෙදරා ගොස් ඇති බවය. හය, ජනතා පරමාධිපත්‍යය හා ජනතා පරමාභිලාෂය සපුරාලීමට පළාත් සභා අසමත්ව ඇති බවය.
මේ පදනමක් නැති අසත්‍යයන්ගේ තරම, 1987 සිට මේ දක්වාම ක්‍රියාත්මක වන පළාත් සභා විසින්ම බොරු කර තිබෙන බව, ඡන්දය, ද්වේෂය, භය හා මෝහය යන සතර අගතියෙන් ගිනිකණ නොවැටුණු මැදුම් පිළිවෙත්ධාරී සැබෑ බෞද්ධයන්ටත්, භික්‍ෂු සංඝයාටත් පැහැදිලි වී ඇතිවාට සැකයක් නැත. 13 සංශෝධනය සම්මත කිරීමට තුනෙන් දෙකක ඡන්දය දුන්නේ ජනතාව විසින් පත්කර එවූ ජනතා නියෝජිතයෝ නොවෙත්ද? 13න් මෙරටට සිදුවු හානිය කුමක්ද? එයින් පළාත් පාලන ආයතන දුර්වල වුණේ කෙසේද? පළාත් සභා නිසා රට බෙදුණේ කවදාද? ජාතීන් අතර සමගිය, සහජීවනය හා සුහදත්වය බිඳවැටුණේ කවදාද? ලංකාවටත් වඩා කුඩා රටවල් බලය බෙදා තිබේ නම් ලංකාවට ඔරොත්තු නොදෙන්නේ ඇයි? පළාත් සභා ක්‍රමය අහෝසි කළ යුතු බව බහුතර ජනතාව තීරණය කළේ කවදාද? ඒවා කෙරෙහි මහජනතාවගේ විශ්වාසය හා අභිමතය දෙදරා ගොස් ඇති බව පෙනුණේ කවදාද? ජනතා පරමාධිපත්‍යය හා ජනතා පරමාභිලාෂය සපුරාලීමට පළාත් සභා අසමත්ව ඇති බව තේරුම් ගත්තේ තොහොමද? යනාදි ලෙස, ඔවුන්ගේ ප්‍රකාශ, ඔවුන් දෙසටම ප්‍රශ්න ලෙස යළි හැරවීමෙන්, මේ අසත්‍යයන්ගේ අමූලික ස්වභාවය තවත් පැහැදිලි වෙයි. මේ කිසිම ප්‍රශ්නයකට මේ උදවිය සංයුක්ත පිළිතුරු නොදෙනවා පමණක් නොව, ඔවුන් පළාත් සභා ගැන නගන මේ චෝදනාවල අසාරත්වය, 1987 සිට මේ වන තෙක්, විවිධ තැන්වල, සංවාදවල, විවාදවල, ලිපි ලේඛනවල පැහැදිලිව පෙන්වා දී තිබේ. ඒ කිසිවක් නොසලකා, තමන් අනුයන බොරුවම නැවත නැවත මේ භික්‍ෂු-ගිහි පිරිස ගායනා කිරීම අපට සිහිගන්වන්නේ, ධම්ම පදයේ යමක වග්ගයේ එන, ‘අසාරෙ සාරමතිනො, සාරෙ චාසාර දස්සිනො, තෙ සාරං නාධිගච්ඡන්ති, මිච්ඡා සංකප්ප ගොචරා’ යන ගාථාවයි. අසාරවත් දෙය සාරවත් ලෙසද, සාරවත් දෙය අසාරවත් ලෙසද දකින්නා, කිසිදාක සාරවත් දෙය කරා නොපැමිණෙයි යනු එහි තේරුමයි.
පළාත් සභා සම්බන්ධයෙන්ද රාජපක්‍ෂ ආණ්ඩුව වැටී තිබෙන්නේ මුස්ලිමුන්ගේ කොවිඞ් ආසාදිත මළසිරුරු භූමදානයට ඉඩනොදීම නිසා වුවමනාවෙන්ම ඇතිකරගෙන තිබෙන අලකලංචියටයි. එනම්, තමන් විසින්ම කවා පොවා පෝෂණය කරන ලද අන්තවාදී බලවේගවල අත්අඩංගුවට ආණ්ඩුව පත්වීමයි. මුස්ලිම් මළසිරුරු භූමදාන කිරීමට ආණ්ඩුවට වුවමනා වුණත්, ආණ්ඩුවේම අන්තවාදීන් නිසා එය කළ නොහැකිය. දැන් පළාත් සභා ගැනද ඉහත කී මණ්ඩලය ඇතුළු ආණ්ඩුවේම අන්තවාදී පාර්ශ්වවල අත්අඩංගුවට පත්වන්නට ආණ්ඩුවට සිදුවී තිබේ. ඉහත නිවේදනයේ, ‘දේශ හිතෛෂී ජනතාවගේ වරමින් බලයට පැමිණි රජය පළාත් සභා මැතිවරණයක් මේ අවස්ථාවේදී පවත්වා බෙදුම්වාදීන්ගේ අභිලාෂයන් මුදුන්පත් කර ගැනීමට කටයුතු කරන්නේ මන්දැයි අපට සිතාගත නොහැකිය. බෙදුම්වාදීන්ට 13 වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයේ බලය ලබාදීම හා තහවුරු කිරීම රටේ භෞමික අඛණ්ඩතාවටත් ජාතික ආරක්ෂාවටත් බලවත් තර්ජනයකි.’ යනුවෙන් දැක්වෙන වාක්‍ය දෙක, ඒ අත්අඩංගුවේ තරම කියාපායි.
පළාත් සභා පිහිටුවූ 13 වැනි සංශෝධනය අහෝසි කරන්නට, පාර්ලිමේන්තුවේ තුනෙන් දෙකක ඡන්දයකින් පුළුවන. මේ ආණ්ඩුවට ඒ බලය තිබේ. ආණ්ඩුව එය කරාවිදැයි යන්න අපි නොදනිමු. රටට මහත් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ජයග්‍රහණ ගෙනදුන් 19 වැනි සංශෝධනය සිහිවිකල්ලෙන් මෙන් අහෝසි කර දැමූ ආණ්ඩුවට, 13 ට අත තියන්නටද බැරිකමක් නැත. එහෙත්, එවැනි දෙයකින් රට ආපසු ජනවාර්ගික යුද්ධයකට ඇදගෙන යන්නට ඉඩ තිබෙන මූල බීජ යළිත් වපුරන බව නම් පැහැදිලිව කිව හැකිය. සිංහල-බෞද්ධ ස්වෝත්තමවාදීන්ගෙන්, සිය අයිතිවාසිකම් ලබාගැනීම, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී මාර්ගයෙන් කළ නොහැකි බව යළිත් වරක් දෙමළ ජනතාව තේරුම් ගතහොත්, මේ තත්වය යටතේ එය පුදුමයක් නොවේ.
පළාත් සභා සුදු අලි බව පළාත් සභා විරෝධීන්ගේ ප්‍රකට ප්‍රවාදයකි. එය සුදු අලි තත්වයට වැටී තිබෙන්නේ, 13 සංශෝධනයේ වරදක් නිසා නොවේ. රටේ දේශපාලන නායකයන් හා පක්‍ෂ විසින් පළාත් සභා අපයෝජනය කරනු ලැබීම නිසාය. දේශපාලකයන්ගේ දෙවැනි පෙළ සැකසීම සඳහාත්, තම තමන්ගේ දරුවන් හා ඥාතිමිත්‍රාදීන්ට දේශපාලනය හුරු කිරීම සඳහාත්, පළාත් සභා සංවර්ධන ව්‍යාපෘති සිය මඩිය තරකර ගැනීම සඳහාත් දේශපාලන නායකයන් යොදාගන්නා අතරේ, මධ්‍යම ආණ්ඩුවේ හා පළාත් සභාවල සිටින පළාත් සභා විරෝධී දේශපාලක-නිලධර තන්ත්‍රය නිසාත්, පළාත් සභාවලට දුන් බලතල යළි මධ්‍යම ආණ්ඩුවට පවරාගන්නා ලෙස කෑගසන මහජනතා තීරු නිසාත් පළාත් සභා නිරර්ථක දෙයකැ’යි ප්‍රවාදයක් ජනගත කරන්නට පහසුවෙන් හැකිවී තිබේ. එහෙත්, දීර්ඝ කරුණු දැක්වීමක් කෙටි කර කියනවා නම්, පළාත් සභාවල තිබෙන අඩුපාඩුවක් වේද ඒවා සකසාගෙන කාර්යක්‍ෂම ලෙස ක්‍රියාත්මක කරනවා මිස, තමන්ගේම අපිරිසිදු ක්‍රියාකාරිත්වය නිසා සුදුඅලින් බවට පත්වී ඇති ඒවා තමන් විසින්ම පිරිසිදු කරනවා මිස පළාත් සභා අහෝසි කිරීම නම් විනාශකාරීය.
එක්දහස් නවසිය පනස්ගණන්වලින් පටන්ගෙන අද දක්වාම රට පෙළමින් තිබෙන ජනවාර්ගික ගැටලුවට මේ තාක් ලැබුණු ඉදිරිගාමීම පිළිතුර පළාත් සභාය. ජනවාර්ගික ප්‍රශ්නයේ කේන්ද්‍රීය බිම් වුණු උතුරු සහ නැගෙනහිර පළාත්වලට පමණක් බලය බෙදාදීමට බියවූ පාලකයෝ, රට පුරා පළාත් සභා නවයක් පිහිටුවාලූහ. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ සඳහන් වන ජනතා පරමාධිපත්‍යයේ මූලික කොටස් තුන වන ව්‍යවස්ථාදායක බලය, විධායක බලය හා අධිකරණ බලය ඒ පළාත් සභාවලට බෙදාදෙන ලදි. පළාතේ ජනතාවගේ නීති සෑදීමේ බලය හෙවත් ව්‍යවස්ථාදායක බලය ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා පළාත් සභාව පිහිටුවා තිබේ. ජනතාවගේ නීති ක්‍රියාත්මක කිරීමේ බලය හෙවත් විධායක බලය ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා ආණ්ඩුකාරවරයා, ප්‍රධාන ඇමති ඇතුළු ඇමතිවරුන් පස්දෙනකුගෙන් යුත් ඇමති මණ්ඩලය හා පළාත් රාජ්‍ය සේවය යන අංගවලින් සැදි පළාත් සභා විධායකයක් පිහිටුවා තිබේ. මහජනතාවගේ අධිකරණ බලය පළාත තුළ ක්‍රියාත්මක කිරීමට පළාත්බද මහාධිකරණ පිහිටුවා තිබේ. ඊට පළාත තුළ අභියාචන බලයක්ද හිමිය. මේ බලතල තුන නිසි පරිදි පළාත් සභා තුළ ක්‍රියාත්මක විණි නම්, පළාත් සභා වර්ණවත් අලි වන්නට තිබුණි. එහෙත්, ආරම්භයේ පටන්ම කලින් කල පැවැති මධ්‍යම ආණ්ඩු උත්සාහ කළේ පළාත් සභාවල බලතල හැකි තරම් තමන් වෙත බලහත්කාරයෙන් පවරා ගන්නටය. පළාත් සභා යටතේ තිබුණු පාසල් බොහොමයක් මධ්‍යම ආණ්ඩුවට පවරාගෙන ජාතික පාසල් හැටියට නම් කෙරුණි. පළාත් සභා රෝහල්, මධ්‍යම ආණ්ඩුවට පවරා ගැනිණි. ඒ අතර පළාත් සභා පාසලක හෝ රෝහලක අඩුපාඩුවක් දුටු ගමන්, ඒවා මධ්‍යම ආණ්ඩුවට පවරාගත යුතුයැයි පාරට බැස කෑගසන ඊනියා මහජනතාවක්ද, රාජ්‍ය නිලධර පිරිසක්ද තැනින් තැන දකින්නට ලැබිණි.
පළාත් සභා ඡන්ද පැවැත්විය යුත්තේත්, ඒවා අහෝසි නොකළ යුත්තේත්, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ ඒවා ඇතුළත් කර ඇති නිසා නොවේ. දෙමළ ජනතාවගේ අයිතිවාසිකම් අරගලයට, දැනට අපට දෙන්නට හැකිවී තිබෙන එකම ප්‍රතිචාරය පළාත් සභා නිසාය. රාජපක්‍ෂ ආණ්ඩුවේ බලයෙන් හා අනුමැතියෙන්, පළාත් සභාවලට එරෙහිව මේ මොහොතේ අවි අමෝරාගෙන සිටින ආචාර්ය, මහාචාර්ය නාමාවලින්ගෙන් මෙන්ම, කාර්ය සාධක මණ්ඩල, බෞද්ධ සම්මේලන ආදි සිංහල-බෞද්ධ ස්වෝත්තමවාදී පාර්ශ්වවල කීමට පළාත් සභාවලට හානි කරන්නට ගියහොත්, අපට ජනවාර්ගික ගැටුමේ මුලටම යන්නට යළිත් සිදුවිය හැකි බව කල්පනාවට ගත යුතුය.
ඒ කියන්නේ, තමන් මේ රටේ අයිතිය තිබෙන පිරිසක් නොවේයැයි සිතන්නට යළිත් දෙමළ මුස්ලිම් ජනතාව පෙළඹවූවා වනු ඇත. ■
