මොහාන් පොතක් ලියලා ඉවරවෙලා ලෝකෙ වටේ සංචාරයක් යන කෙනෙක්. සංචාරයට හිත ගියේ කොහොමද?
ඒකත් එක්තරා ආශාවක් තමයි. මම ආසයි විවිධත්වය දකින්න. හැම තිස්සේම දකින මිනිසුන්ට වඩා වෙනත් මිනිසුන්, සංස්කෘතීන් දකින්න ආසයි. ස්වභාවධර්මය දකින්න, වෙනස අත්විඳින්න ආසයි. මම ලංකාව වටේ බලන්න වටින හැම තැනටම වගේ ගිහින් තියෙනවා. රටවල් තිහකට විතර ගිහින් තියෙනවා. අපේ ජීවිතෙත් නිස්සාරයි. ඉතිරිවෙන දේකුත් නෑ. සල්ලි හම්බකරලා ඉතිරි කරලා මැරුණොත් මොකටද? අපි ඊළඟ පරම්පරාවට දීලා යන එකනේ කරන්නේ. ඊළඟ පරම්පරාවට දැනුමයි කුසලතාවයි දුන්නාම ඇති. දේපල ගොඩගහන්න ඕනෑ නෑ. මම හම්බකරන්නේ මගේ පැවැත්ම සඳහා පමණයි. මගේ ප්රකාශන ආයතනය පුළුල් කරලා, ලොකු ප්රකාශන ආයතනයක් කරගන්න ඉඩක් තියෙනවා. ඒත් හිතාමතාම ඒකට උත්සාහ කරන්නෙ නෑ. අතිවිශාල මුදලක් එකතු කරන්න මට ඕන්නෑ. මෙතැනින් එහා ව්යාපාරයක් හදනකොට මට ඒක වෙනුවෙන් කැපවෙන්න වෙනවා. ඒවා කළොත් ජීවිතේ බොහෝ දේ මඟහැරෙනවා.
ඔබ ලොකු රැකියා අත්හැරියා…
අවුරුදු ගාණක් තිස්සේ අතිශය කාර්යබහුල මනුස්සයෙක් වෙලා හිටියා. මාධ්ය ආයතනවල දවසට පැය දාහතර පහළොව වැඩකරලා තියෙනවා. නිවේදකයෙක්, පරිපාලකවරයෙක් විදියට හිටියා. හිරු එෆ්එම් එකේ ප්රචාරක අංශයේ හිටියා. ශ්රී එෆ්එම් එකේ ප්රධානියා වෙලා හිටියා. වගකීම් එක්ක අතිශය කාර්යබහුලයි. එක්තරා මොහොතක මං හිටපු පීඩනය පිපිරුවා. නිමල් ලක්ෂපතිආරච්චි මැරුණානේ. ඔහු සිරස ගොඩ දාලා, හිරු ටීවී එකටත් සැලසුමක් හැදුවා. එච්චර වැඩක් කළ මනුස්සයාට අන්තිමට මොකක්ද ලැබුණු වැදගත්කම? ඔහු කළ විප්ලවයේ තරමට හඳුනාගැනීමක් නෑ. ඔහුට එහෙම නම්, මම කළ දේවල්වලට ලැබෙන්නේ මොකක්ද? විද්යුත් මාධ්ය කරන්නේ නිර්මාණශීලී අයගේ සාරය සූරාගෙන පෝෂණය වෙලා, හපයක් වගේ මිනිහා එළියට දාන එක. මම අහම්බෙන් ලියන්න පටන්ගත්තා. එතකොට මට නමක් හැදේවි කියලා හිතුවේ නෑ. යම් මාකට් එකක් හැදුණ නිසා ගියා.
ඇවිදින පුරුද්ද මුලින්ම ආවේ කොහොමද?
ඔන්න අනූගණන්වල මැද විතර උසස්පෙළ ඉවරවෙලා විශ්වවිද්යාලයට යනකොට වගේ. එතකොට කොළඹ නවතින්න තැනක්වත් නෑ. ආදායමකුත් නෑ. තාත්තාට වියදම් කරන්නත් බෑ. උසස්පෙළ කාලෙ තැනක නැවතිලා හිටියාට, හරියට සල්ලි ගෙවාගන්න බැරිව එතැනින් එළියට විසිවුණා. ඒ කාලෙ අශෝක කාරියවසම්, දිලිප් කුලතුංග වගේ කවි ලියන යාළුවන් හිටියා. කවි ලියපු අයත් එක්ක මට සම්බන්ධතා තිබුණා. හරි රස්තියාදුව. සංචාරයට පසුබිම් වුණේ ඒ රස්තියාදු පුරුද්ද. නවතින්න තැනක් නැති නිසා මම එක එක දවසට එක එක තැන්වල. දවසක් දෙකක් මහින්ද කුමාර දලුපොතගේ තැන. ඔහු ජයවර්ධනපුර විශ්විද්යාලයේ. හැමදාම එතැන ඉන්න බෑනේ. ඊළඟ දවසේ නවරත්න ගමගේ හෙවත් නවාගේ ගෙදර. අනුන්ගේ බෝඩිම්වලට හැමදාම යන්න බැරි නිසා මාසෙකට දවස් කිහිපයක් ගෝල්ෆේස් එකේ, කොටුව ඉස්ටේසම ඉස්සරහා බස්ටෑන්ඞ් එකේ.
ඔන්න දවසක් අශෝක කාරියවසම්, දිලිප් සහ මම මුණැහිලා යන්න තැනක් හොයනවා. තුන්දෙනාගේම අතේ රුපියල් 50ක් විතර තිබුණා. යන්න තැනක් නැතිව ඉස්ටේසමට ගියා. එතකොට බදුල්ල රෑ තැපැල් දුම්රිය ස්ටාට් කරලා. අපි ටිකට් ගත්තෙත් නැතුව ගොඩවුණා. ඊට පස්සේ කොහෙද යන්නෙ කියලා කතාවුණා. ‘තුමුල නමුණුකුළ ගිරිහිස’ සිංදුව ලීව සුදත් ගාමිණී බණ්ඩාර බදුල්ලේ හාලිඇල ගුරුවරයෙක්. එහේ යන්න කතාවුණා. ගම්පහින් ටිකට් ගත්තා. කෝල් කරන්න ෆෝන් ඇත්තෙත් නෑනේ. හාලිඇල ඉස්ටේසමෙන් බැහැලා, හොයාගෙන ගියාමයි ඔහු මුණගැහුණේ.
සංචාරය පටන්ගත්තේ ඒ විදියට…
ඔව්, අතේ සල්ලිත් නෑ. වතාවක් වාහනයක්වත් නැතිව පයින්ම ලෝකාන්තෙට නැග්ගා. කැම්පස් කාලෙ හැම තැනම ගියා. නිතර පේරාදෙණිය කැම්පස් එකට ගිහින් එක එක හොස්ටල්වල නැවතුණා. මාධ්යවල හිටපු කාලෙත් සමහර තැන්වල ඇවිද්දා. ශ්රී එෆ්එම් පටන්ගත්තේ මම. ඒක සම්පූර්ණ වෙළඳ අවශ්යතා මත පටන්ගත් එකක්. අපි මිනිසුන් අතරට යන්න ක්රම හෙව්වා. ඒ වෙනුවෙන් ලංකාවේ පළවැනි වතාවට මාධ්ය ආයතනයක් ඇතුළේ සමීක්ෂණ අංශයක් පටන්ගත්තා. එක් එක් ප්රදේශවල මිනිසුන් රූපවාහිනියකින් හා ගුවන් විදුලියකින් බලාපොරොත්තු වූ දේවල් මොනවාද කියා අපි හෙව්වා. ඒකේ වැඩ වෙනුවෙන් මම ගොඩක් පැතිවලට ගියා. සමහර ගම්වලට ගිහින් මිනිසුන් එක්ක දවස් ගණන් ගතකළා. මිනිසුන් එක්ක ජීවත්වුණා. එයාලා එක්ක කෑවා බීවා. ඒ ඇවිදීම වෙනුවෙන් මට ගෙවීමක් සහ පහසුකම් ලැබුණා. ඒ කාලෙ මම ආසාවෙන් වැඬේ කළා.
ලංකාවෙන් එළියටත් යන්න පටන්ගත්තා..
ලංකාව ඇතුළේ මම ආසම තැන් ගොඩක් තියෙනවා. තලෙයිමන්නාරම, කල්පිටිය, පුත්තලම, බත්තලංගුණ්ඩුව, කයිට්ස්, කෝකිලායි වගේ නොයෙක් තැන්වල ගියා. ඒවා ගැන කතා කරනවා නම්, දවස් ගණන් කතා කරන්න පුළුවන්. ඕනෑ කෙනෙකුට ලංකාවේ ඇවිදින්න හරි ලස්සන තැන් තියෙනවා. ලංකාවේ ඇවිදලා ඉවරවෙනකොට ලෝකෙ වටේ යන්න මට ලොකු ආසාවක් තිබුණා. යුරෝපයේ හැම රටකටම වගේ. ජපානය, චීනය, ඕස්ටේ්රලියාව, ඇමෙරිකාව, කැනඩාව, ඉන්දියාව ආදි නොයෙක් රටවල ඇවිද්දා. මම ගිය රටකට ආපහු යනවාටත් වඩා අලුත් රටක් බලන්න ආසයි. විවිධාකාර සංස්කෘතීන්, විවිධාකාර මිනිසුන් මුණගැහෙන්න ආසයි. ලංකාවේ විවිධ ප්රදේශවලත්, විවිධ රටවලත් කන කෑම වර්ග විඳින්න මම මාර ආසයි. විවිධ රසයන් තමයි විවිධ තැන්වල තියෙන්නේ.
ගමන් බිමන් සැලසුම් කළේ කොහොමද?
බොහෝ අය යන්නේ පැකේජ් අරගෙන යන සංචාර. මම ඒකට ආස නැහැ. ඉන්ටර්නෙට් එකෙන් හොයාගෙන මම තනියම යනවා. වතාවක් මම පවුලේ අය එක්ක ඉන්දියාවේ ලොකු චාරිකාවක් ගියා. මගේ බිරිඳත් මේ ඇවිදිල්ලට සෙට්. කොළඹ ඉඳන් දිල්ලියට. දිල්ලියේ ඉඳන් කෝච්චියෙන් අග්රාවලට ගියා. ටජ්මහල් තියෙන්නේ එහේ. වරණාසි හෙවත් බරණැසට ගියා. කුසිනාරා ගියා. හැමතැනම ගියේ කෝච්චියේ. ඊට පස්සේ නේපාලයට ගියා. ලුම්බිණියටත්, ඉන්පස්සේ පොකාරා කියන නේපාලයේ හිමාලයේ අන්තිමට තියෙන ගමට ගියා. එතැනින් පොඞ්ඩක් ගියාම එවරස්ට් පේනවා. ඒත්, අපි ගිය කාලයේ මීදුම නිසා පෙනුණේ නෑ. දුකයි ඉතින්. වැඬේ අතෑරලා ආපහු කත්මන්ඩු ආවා. එතැනින් දිල්ලි එන්න ගුවන් යානයට නැග්ගා. යානය ඉහළ නගිනකොට මෙන්න බොලේ එවරස්ට් පේනවා. හරිම පැහැදිලියි. ෆොටෝසුත් තවම තියෙනවා. කිසිම පැකේජ් එකක් නැතිවයි ඔය අත්දැකීම් ලැබුවේ.
නොදන්න තැනක, අමාරුවේ වැටුණොත්…
වතාවක් ප්රංශයෙ ඉඳන් කෝච්චියෙන් මම ස්පාඤ්ඤයට ගියා. බාසිලෝනා නගරයේ හෝටලයක් බුක් කරලා හිටියා. මම බැහැපු තැන ඉඳන් හෝටලයට යන හැටි දැනගෙන හිටියේ නෑ. එක ආචාරශීලී කොල්ලෙක් මගේ ටිකට් එක බලාගෙන හෝටලයට එක්කාගෙන ගියා. හෝටලය ළඟට ආවාම ආචාරශීලී කොල්ලා සිප වැළඳගෙන සමුගත්තා. එයාලාගේ තියෙනවා අතට වෙලාගෙන, කකුලට කකුල වෙලාගෙන සමුගන්න ක්රමයක්. ඕකත් කළා. වැළඳගත්තා. ඊට පස්සේ හෝටලය ඇතුළට ගියා. ඇතුළෙ ඉඳන් කලිසම බලනකොට පර්ස් එක නෑ. ආචාරශීලී කොල්ලා පර්ස් එකට විදලා. නන්නාඳුනන තැනක, කිසිම සරණක් නැතිව හිර වුණා. අයිඩෙන්ටිටිය, ක්රෙඩිට් කාඞ් වගේ ඔක්කොම මඟෑරුණා. හොඳ වෙලාවට පාස්පෝට් එක වෙනම තිබුණා. දවස් තුනකින් නැවත යන ටිකට් එක වෙනම තැනක තිබුණා. සාක්කුවේ යුරෝ 50ක් විතර තිබුණා. ඒත් දවස් තුනක් තිස්සේ අස්සවල්වල ගිහින් හැකි තරම් ලාභෙට තියෙන පාන් වගේ ඒවා කකා හිටියේ. ඒත්, ගමන අත්හරින්නත් බැරි නිසා බාසිලෝනා නගරය ඇතුළේ පයින් ඇවිද්දා. පිකාසෝගේ ගෙයක් බාසිලෝනාවල තිබුණා. මම සල්ලිත් නැතිව, හොයාගෙන ගිහින් ඒක බැලුවා. සමහරවිට නොදන්න තැනකට යෑම අවදානමක් තමයි. ඒත් ඒ අවදානමත් රසයක්.
හැම අත්දැකීමක්ම විනෝදබර සැහැල්ලු ඒවා නෙවෙයි…
අවුෂ්විට්ස් නාසි කඳවුර තමයි මා ගිය හිත කිලිපොළන ගමන. ගාමිණී වියන්ගොඩත් එහේ ගැන කියා තිබුණා මතකයි. යුද්ධය, ජාතිවාදය, ඒකාධිපතිවාදය මොන තරම් කුරිරුද කියන එක දකින්න ලැබෙනවා එතැනදී. මනුෂ්යත්වයට කොච්චර පහළට වැටෙන්න පුළුවන්ද කියන එක පෙනුණා. ඇතුල්වෙද්දීම මිනී ගඳ ඇටකටුවලටම දැනෙනවා.
සමහර තැන් වෙනත් ග්රහලෝක වගේ ඇති…
අයිස්ලන්තය එහෙම තැනක්. ලෝකයේ උතුරු කෙළවරේ ඉහළින්ම තියෙන රටක්. පෘථිවියේ පිහිටීම අනුව එහේට ඉර පායන්නේ පාන්දර හතරට විතර වගේ. ඉර බහින්නේ රෑ දහයට, එකොළහට. දීර්ඝ දවල් කාලයක් තියෙනවා. ශීත කාලයේදී රාත්රිය දිගයි. අයිස්ලන්තයේ ග්ලැසියර් තියෙන බව අපි අනුමාන කරනවා. ඒත්, අයිස්ලන්තයේ ගිනිකඳුත් තියෙන බව දන්නේ නෑ. කෙටි දුර පරාසයක් ඇතුළේ ලාවා සහ අයිස් තියෙනවා. සමහර වැව්වලට අඩිය තියන්න බෑ ගොජ ගොජ ගාලා වතුර නටනවා. තව ඒවාට අඩිය තියන්න බෑ අයිස් සීතල. වතුර නටන ජලාශ්ර ආශ්රිතව පස් යට දාලා බිත්තර තම්බන මිනිසුන් මම දැක්කා.
යන්නම ඉන්න සංචාරය මොකක්ද?
මැරෙන්න කලින් ලතින් ඇමෙරිකාවට යන්න ඕනෑ. වතාවක් මම බ්රසීලයට යන්නත්, ඒ එක්කම කොලොම්බියාවට යන්නත් හිටියා. ඒ මාකේස් ජීවත් වුණ කාලේ. මම හිතුවේ එයාට ඊමේල් එකක්වත් දාලා, පුළුවන් නම් එයා ඉන්න තැනකට හරි යන්න. දුර ඉඳන් හරි දකින්න. ගමනට ඔක්කොම ලෑස්ති කරගත්තාට පස්සේ, බ්රසීලයේ ඉඳන් මගේ ගමන සැලසුම් කරන්න උදව් කළ යාළුවා අසනීප වුණා. වැඬේ කල් ගියා. ඒ අතරතුරේ මාකේස් ජීවිතෙන් සමුගත්තා. ඒ වෙලාවේ ලතින් ඇමෙරිකා ගමන අත්හැරුණා. මාකේස් නැතිව ගිහින් වැඩක් නෑ වගේ. ඒත් කවදාහරි ලතින් ඇමෙරිකා යනවා.
ඇවිදීමට යන වියදම ගැන හිතෙන්නේ මොකක්ද?
වියදම් යන වැඩක් තමයි. සමහර ගමන්වලට ලක්ෂ හත අටක් යනවා. ඒත්, මට තව පරම්පරාවකට සල්ලි හම්බ කරන්න ඕනෑ නැහැ. මම හම්බකරන සල්ලිවලින් සීයට අසූවට වඩා වියදම් කරන්නේ ඇවිදින්න. මොකද, ජීවිතයේ එකම තේරුම සතුට විතරයි. ඇවිදින තරමට මම කොච්චර පුංචිද කියලා දැනෙනවා. අපි නොදකින ලෝකය කොච්චර ලොකුද කියලා දකිනවා. ඇවිදීම කියන්නේ මගේ කුදු බව පසක් කරන අත්දැකීමක්.■
