අතුරුදහන් වූ තැනැත්තත් පිළිබඳ කාර්යාලයේ නව සභාපති ලෙස හිටපු විනිසුරුවරයකු වූ උපාලි අබේරත්න පත්කිරීමෙන් පසුව, අතුරුදහන් වූ තැනැත්තන්ගේ පාර්ශ්වයන්ට සිදුවී ඇති ප්රචණ්ඩත්වය සහ ඔවුන්ගෙන් මතුවූ විරෝධයේ පසුබිම ඇසුරු කොටගෙන සකස් කෙරුණු ලියැවිල්ලකි
■ පවිත්රා රූපසිංහ
අතුරුදහන් වූ තැනැත්තන් පිළිබඳ කාර්යාලයේ(ඕඑම්පී) නව සභාපති ධුරයට ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මීට සතියකට පෙර, හිටපු විනිසුරුවරයකු සහ දේශපාලන පළිගැනීම් පිළිබඳ ජනාධිපති කොමිසමේ හිටපු සභාපති වූ උපාලි අබේරත්න පත් කරන්නට කටයුතු කර තිබේ. 2018 වසරේ අතුරුදහන් වූ තැනැත්තන් පිළිබඳ කාර්යාලයේ ආරම්භයේදී ආයතනයට සභාපති සහ කොමසාරිස්වරුන් සහ වරියන් ශ්රී ලංකා ජනාධිපතිවරයා පත් කළේ ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථා කවුන්සිලයේ නිර්දේශ මතය. එතැන් පටන් මේ දක්වා සභාපති ධුරය හෙබවූයේ ජනාධිපති නීතීඥ සාලිය පීරිස්ය. පසුගිය සැප්තැම්බර් 30 වනදා ඔහු ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්වීමත් සමඟ, ජනාධිපතිවරයා කළ නව පත්වීම පැමිණිලිකරුවන්ගේ විරෝධයටත්, සමාජයේ විවේචනයටත් ලක්වූවේ එය අත්තනෝමතික පත්වීමක් බවට තොරතුරු සපයමිනි. ඒ හිටපු විනිසුරු උපාලි අබේරත්නගේ චරිත ස්වභාවය සහ පෙර කල්ක්රියාවන් සලකා බලමින් ඔහු මෙම ධුරයට ඉතාමත් නුසුදුස්සෙකු සහ මෙම පත්වීම පැහැදිලිවම අතුරුදහන්වූවන්ගේ සහ බලහත්කාරයෙන් අතුරුදහන් කරවූවන්ගේ පවුල්වල පැමිණිලිකරුවන්ට කරන ලද අපරාධයක් බවත් කියමිනි.
2016 වසරේ අංක 14 දරන පාර්ලිමේන්තු පනත යටතේ පිහිටුවූ අතුරුදහන් වූ තැනැත්තන් පිළිබඳ කාර්යාලය හරහා යුක්තිය ඉල්ලා සිටින රට පුරා මව්වරුන්, පියවරුන් සහ බිරින්දෑවරුන් මෙම නව පත්වීම පිළිබඳ විරෝධය මේ වන විට ඍජුවම ප්රකාශයට කර තිබේ. 2010 වසරේ ජනවාරි 24 වන දින බලහත්කාරයෙන් අතුරුදහන් කරවන ලද මාධ්යවේදියකු වන ප්රගීත් එක්නැළිගොඩගේ බිරිඳ සන්ධ්යා එක්නැළිගොඩ, එතැන් පටන් වසර දහයක් පමණ තිස්සේ තවමත් සිය ස්වාමිපුරුෂයා වෙනුවෙන් යුක්තිය ඉල්ලා අරගලයේ යෙදෙන්නියකි. අතුරුදහන්වූ තැනැත්තන්ගේ කාර්යාලයේ සභාපති ලෙස හිටපු විනිසුරු උපාලි අබේරත්න පත් කිරීම ගැන සන්ධ්යා එක්නැළිගොඩ දක්වන්නේ මෙවන් අදහසකි.
‘අතුරුදහන්වූ තැනැත්තත්ගේ පවුලක සාමාජිකාවක් විදියට මම මගේ ස්වාමිපුරුෂයා, මගේ දරුවන්ගේ පියා නොමැතිව බොහෝ දුක් කම්කටොළුවලට මුහුණ දුන් කෙනෙක්. ගෙවුණු අවුරුදු දහය ඇතුළදී මගේ සහකරු වෙනුවෙන් මගේ දරුවන්ගේ පියා වෙනුවෙන් යුක්තිය දිනා ගැනීමට මා කළ ඉදිරිපත්වීම සහ කතා කිරීම වැළැක්වීමට, සාධාරණය වෙනුවෙන් සිදුකළ අපේ නොනවැත්වූ අරගලය කඩාකප්පල් කිරීමට සූදානම් වුණු කණ්ඩායම් අපට අපමණක් තර්ජන ගර්ජන හා අපහාස එල්ල කළා. මේ කාලය තුළ මම තවමත් මුහුණදෙමින් සිටින දුක් කම්කටොලු සහ වේදනාවන් ඇත්තටම මගේ පමණක් නොවෙයි, මේ රටේ සතරදිග්භාගයේම අතුරුදහන්වූ අයගේ අම්මලාගේ පොදු අත්දැකීම වෙනවා.
අතුරුදහන්වූ තැනැත්තන් පිළිබඳ කාර්යාලය උඩින් පාත් වුණු ආයතනයක් නෙමෙයි. උතුරේ, දකුණේ, නැගෙනහිර දහස් ගණනක් අම්මලා තමන්ගේ අතුරුදහන් වුණු දරුවන්, ස්වාමි පුරුෂයන් වෙනුවෙන් කරපු මහා අරගලයේ එක් ප්රතිඵලයක් විදියට තමයි මේ ආයතනය හැදෙන්නේ. විශේෂයෙන්ම එහිදී උතුරේ අම්මලාගේ දායකත්වය බොහොම වැඩියි. එහෙම හැදුණු මේ ආයතනයේ පත්වීම් සිදුවුණේ විනිවිදභාවයකින් යුක්තවයි. සියයට සියයක් ආයතනයෙන් සිදු වුණු කාර්යභාරය ගැන මා තෘප්තිමත් නැතත්, ආයතනයේ පිළිගත හැකි විනිවිදභාවයක් තියෙනවා.
ඒත් දැන් අත්තනෝමතික දේශපාලන මැදිහත්වීමකින් යුතුව ආයතනයේ නව සභාපති ලෙස උපාලි අබේරත්න පත්කරලා තිබෙනවා. එම පත්වීම අපට පිළිගන්න පුළුවන්කමක් නැහැ. ඔහු මේ තනතුරට ඉතාමත් නුසුදුසු පුද්ගලයෙක් කියලා කාරණා දෙකක් නිසා මා කියනවා. පළමු කාරණය තමයි ඔහුගේ චරිත ස්වභාවය. දෙවැන්න වන්නේ, අතුරුදහන්වූ තැනැත්තන් පිළිබඳ කාර්යාලයේ අප ගොනු කර ඇති පැමිණිලිවල උපාලි අබේරත්න චුදිතයෙක් වෙනවා. එහෙම තත්ත්වයක් තුළ ඔහු මෙම ආයතනයේ සභාපතිධුරයට පත්වීම ඉතාමත් වැරදිසහගතයි. අතුරුදහන්වූ තැනැත්තන්ගේ කාර්යාලයේ මෙම නව පත්වීම ලැබූ සභාපතිගේ පසුබිම හා හැසිරීම ගැන සලකා බැලූවොත්, පවුලේ සිදුවුණු බලහත්කාර අතුරුහන් කිරීමක් නිසා අපමණ දුක් කන්දරාවක් විඳ දරාගත් පවුල්වලට සිදු වුණේ අපරාධයක්. විශේෂයෙන්ම පසුගිය වසර පහක කාලය තුළ අතුරුදහන් වූ තැනැත්තන් පිළිබඳ කාර්යාලය සමඟ තොරතුරු හුවමාරු කර ගත් මා වැනි අයට එරෙහි සෘජු අපහාසයක් සහ ප්රචණ්ඩත්වයක් මෙම පත්වීම හරහා සිදුවුණා කියලා මට දැනනවා.
අනෙක් අතට ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ඕඑම්පීයේ සභාපති ලෙස පත් කර ඇත්තේ දේශපාලන පළිගැනීම් පිළිබඳ ජනාධිපති කොමිසමේ හිටපු සභාපතිවරයායි. මෙම කොමිසම බලහත්කාරයෙන් අතුරුදහන් වීම ඇතුළු අපරාධ චෝදනාවලට ලක්වූවන්ට, කොමිසම ඉදිරියේ පැමිණිලි ඉදිරිපත් කිරීමට අවස්ථාව ලබා දුන්නා. එමඟින් එම කොමිසම, වින්දිතයන් සහ සාක්ෂිකරුවන් බිය ගන්වමින් පැවැත්වෙමින් තිබූ නඩු විභාග අඩපණ කළා. එම කොමිෂන් සභාවේ සභාපතිධුරය දැරූ හිටපු විනිසුරු අබේරත්න, මෙවැනි ප්රචණ්ඩ ක්රියා සහ වින්දිතයන් සහ සාක්ෂිකරුවන් බිය ගැන්වීමටත් කටයුතු කළා. ඒ බියගැන්වීම්වලට මා ඍජුවම මුහුණදී තිබෙන බව මෙහිදී කියනවා.
ඒ වගේම අතුරුදහන්වූ තැනැත්තන් පිළිබඳ කාර්යාලයට අලුතින් පත්වූ සභාපති, ඔහුගේ හැසිරීම අනුව පසුගිය මාස කිහිපය තුළදී, බලහත්කාරයෙන් අතුරුදහන් වූ බවට චෝදනා ලැබූවන් සමඟ අතුරුදහන්වූවන්ගේ පවුල්වලට අධිකරණය හරහා නීතිමය සහනයක් ලබා ගැනීම සඳහා ව්යවස්ථානුකූලව සහතික කර ඇති අයිතිවාසිකම් බිඳදැමීමට කටයුතු කළා. ඔහු ඒ අයිතිවාසිකම් කඩාකප්පල් කිරීමට ක්රියාකාරීව සම්බන්ධ වුණු පුද්ගලයෙක්. එවන් පුද්ගලයකු අතුරුදහන් වූ තැනැත්තන් පිළිබඳ කාර්යාලය හරහා තනතුරු ලබාගෙන, අතුරුදහන්වූවන්ගේ පවුල්වලට යුක්තිය සාධාරණත්වය සලසා දේවිද යන ප්රශ්නය අපට තිබෙනවා.
දැන් අපි අපේ නඩුවට පෙනී සිටින්නේ කොහොමද? මම හිතනවා එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයට මීට ඍජුවම මැදිහත්වෙන්න පුළුවන් කියලා. මෙම පත්වීම අවලංගු කිරීමට ලංකාව ඇතුළේ යාන්ත්රණයක් නැහැ. මේ ආයතනය අහෝසි වුණොත් එදා මෙදාතුර තිබෙන සාක්ෂිවලට කුමක්ද සිදුවන්නේ? සාක්ෂි ලබාදුන් සමහර අම්මලා දැන් ජීවතුන් අතරත් නැහැ. ඒ නිසා මා එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කොමසාරිස්වරියට ලිඛිතව දන්වා යැව්වා මෙම පත්වීම අවලංගු කිරීමට මැදිහත් වෙන්න කියලා.’
එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කොමසාරිස්වරිය වන මිෂෙල් බැෂලේ වෙත ලිපියක් ඉදිරිපත් කරමින් එක්නැළිගොඩ මහත්මිය අවධාරණය කරන්නේ, ඕඑම්පීයේ නව සභාපති ලෙස විනිසුරු උපාලි අබේරත්න පත් කිරීම වින්දිතයන්ට එරෙහි අපරාධයක් බවයි. අතුරුදහන්වූ තැනැත්තන්ගේ පවුල්වලට එරෙහිව සක්රිය ලෙස, ඔහු සභාපතිත්වය දැරූ පළිගැනීම් විමර්ශන කොමිසමෙහි දී හැසිරුණු බව ඇය ඒ ලිපියේ සඳහන් කර ඇත. ඕඑම්පීයේ පැමිණිලිකාර ඇය මෙසේ ලිපියක් යවමින් එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කොමිසමෙන් ප්රධාන වශයෙන් ඉල්ලා සිටින්නේ, සභාපතිධුරය සඳහා කළ නව පත්වීම අවලංගු කිරීමට ඍජු මැදිහත්වීමක් කරන ලෙසයි. ශ්රී ලංකා රජය සමඟ විධිමත් ආකාරයෙන් මේ පිළිබඳව සාකච්ඡාවක් කරන ලෙසත්, මෙම ආයතනයේ දැනට පත්කර ඇති නව සභාපති වෙනුවට ඒ සඳහා සුදුසුකම් සපුරා ඇති පුද්ගලයකු පත්කිරීමට පියවර ගැනීම දක්වා ඍජු මැදිහත්වීමක් සිදුකරන ලෙසත් ඇය ඉල්ලා තිබේ.
අතුරුදහන්වූ තැනැත්තත් පිළිබඳ කාර්යාලය පිහිටුවීම සම්බන්ධයෙන් එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ වගකීම මෙහිදී සිහිකැඳවිය යුතුය. එම කවුන්සිලයේ 30/1 යෝජනාව යටතේ ඇති මැදිහත්වීම්වලට අනුකූලවත්, එක්සත් ජනපදය සහ ලංකා රජය සම අනුග්රහය දක්වමින් ඇති වූ ඒකාබද්ධ යෝජනාවට අනුවත් මෙම ආයතනය 2018 දී යහපාලන රජය යටතේ ස්ථාපිත කෙරුණකි. එමෙන්ම එහිදී ලංකාව පුරාම බලහත්කාරයෙන් අතුරුදහන් කරවන ලද පුද්ගලයන්ගේ ආදරණීයයන් සහ රටේ මානව හිමිකම් ආරක්ෂකයන් කළ මැදිහත්වීම ද ඊට රුකුලක් වුණු බව කිවමනාය. මෙම අත්තනෝමතික පත්කිරීම සම්බන්ධයෙන් විවෘත මැදිහත්වීමක් කිරීමට අතුරුදහන් වූ තැනැත්තත් පිළිබඳ කාර්යාලය පිහිටුවීමට උපකාරී වූ එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයට සහ සාමාජික රටවලට වගකීමක් ඇත. ලංකාවේ පවත්නා රජය සමඟ සාර්ථක මැදිහත්වීමකින් පසු රට පුරා අතුරුදහන්වූ තැනැත්තත් වෙනුවෙන් යුක්තිය පසිඳලීමට සුදුස්සකු පත් වනු දැකීම පැමිණිලිකරුවන්ගේ අවසාන අපේක්ෂාව වී තිබේ.■