ඕෂෝ චමත්කාර දෙනෙතක් – මෝඩයන් ඉපදෙනවාද? පුහුණු කරනවාද?

■ කැත්ලීන් ජයවර්ධන

මම කියන දේ විශ්වාස කරන්න එපා. මේවා මගේ අත්දැකීම්. ඒත් ඒවා මම ඔබට කියන්න යන මොහොතේම ඒක වැරදී යනවා. මොකද ඒක ඔබ අත්දැකපු දෙයක් නොවන නිසා. මට ඇහුම්කන් දෙන්න. ඒත් විශ්වාස කරන්න එපා. අත්හදා බලන්න! විමර්ශනය කරන්න! සොයා යන්න! ඔබම දැනගන්නා තුරු මිසක ඔබේ දැනුමෙන් කිසි පලක් නෑ. ඒ දැනුම භයානකයි.

තරමක් ආගන්තුක ඉගැන්වීමක් ලෙස හැඟෙන අනෙක් අතට කිසිසේත් ඉගැන්වීමක් නොවන මේ අපූරු අවධාරණය සඳහන්ව ඇත්තේ ‘ඕෂෝ – චමත්කාර දෙනෙතක්’ නම් වූ පරිවර්තිත කෘතියේ ය. දරු-දෙමාපිය ආදරයේ ක්ෂණික අත්පොත යනු පොත පිළිබඳව කෙරෙන ලුහුඬු හැඳින්වීම ය. සේරි ප්‍රකාශනයක් වන ‘ඕෂෝ – චමත්කාර දෙනෙතක්’ සිංහල භාෂාවට පරිවර්තනය කර ඇත්තේ අරවින්ද හෙට්ටිආරච්චි ය.

ඕෂෝ හෙවත් භගවාන් ශ්‍රී රාජ්නිෂ්ගේ සංවාද සංග්‍රහයක් වන මෙම පොතේ ඉහත සඳහන් අපූරු අදහස ඕෂෝ විසින් පළකරනු ලැබ ඇත්තේ බුදුන්වහන්සේ සිය ශ්‍රාවකයන්ට පැවසූවක් ලෙස ය. එහි මූලාශ්‍රය සඳහන්ව නැතත් අප අසා දැනසිටින කාලාම සූත්‍රය කියන්නේ ද මේ කතාව ම ය. භාෂාව අදහස් වාහකයක් මිස ශුද්ධ භාෂාවක් පිළිබඳ අදහසක් බුදුදහමෙහි නැතැයි බෞද්ධ දර්ශනය පිළිබඳ ප්‍රාමාණික විද්වතකු වන මහාචාර්ය ඔලිවර් අබේනායකයෝ ද අපූර්වාකාරයෙන් පෙන්වා දෙති. ‘භාෂාව මෙවලමක් හැටියට අත්‍යවශ්‍ය බව පිළිගන්නා බුදුදහම එමගින් මිනිසා මුලා නොවිය යුතු බව ද අවධාරණය කරයි’ යනුවෙන් වන එතුමන්ගේ අවධාරණය සඳහන් වන්නේ බෞද්ධ අධ්‍යයන විමර්ශන නම් වූ කෘතියේ ය. ඕෂෝ – චමත්කාර දෙනෙතක් කෘතියේ මේ ස්වභාවය මනාව විශද කෙරෙයි.

මිනිසාගේ උපරිවිඥානය ඉතා පැහැදිලිව නිරූපණය වන්නේ බුදුවරුන් පිළිබඳ මනෝවිද්‍යාව නම් වූ පොතේ (7 වන) පරිච්ඡේදයේදී ය. මනෝවිද්‍යාව යැයි කී පමණින් අපගේ මතකයට නැගෙන සිග්මන්ඞ් ෆ්‍රොයිඞ්ගේ අවිඥානය පිළිබඳ සොයාගැනීම් සම්බන්ධයෙන් ඕෂෝ දක්වන අදහස මෙවැනි ය.

‘ෆ්‍රොයිඞ් රෝගී අයත් එක්ක වැඩට බැස්සට පස්සේ මේ කියන සවිඥානික මනස යටින් තවත් මොනවා හරි දෙයක් තියෙනවයි කියලා අවධානගත වෙන්න පටන් ගත්තා. එයා ඒක හැඳින්නුවේ, අවිඥානක මනස කියලා. එයා එතැනින් නැවතුණා. එයා හිතුවා එයා හොයාගත්තේ අලුත් දෙයක් කියලා. එක විදිහකින් එයා හරි. මොකද, අවුරුදු දහස් ගාණක් තිස්සේ පැවත ආ නැගෙනහිර මනෝ-විද්‍යාව ගැන එයා සාවධාන වෙලා හිටියේ නැහැ. මනසේ හැම තත්ත්වයක් ගැනම සැලකිලි දක්වලා තිබුණු, ඒ නැගෙනහිර මනෝ-විද්‍යාව ගැන එයා දැනගෙන හිටියේ නැහැ. ඉතින් බලපුවහම ෆ්‍රොයිඞ්ගේ ළඟම සගයා වුණේ බොහොම බුද්ධිමත් මනෝ-විද්‍යාඥයෙක්. එයා කාල් ගුස්ටාව් ජන්ග්. එයා ෆ්‍රොයිඞ්ටත් වඩා මහන්සි වෙලා වැඩ කළා. එයා මිනිසාගේ මානසිකයේ ගැඹුරට ම ගියා. ඊට පස්සේ අවිඥානයටත් යටින් තියෙන තවත් කතාවක් සොයාගත්තා. එයා ඒ කතාව හැඳින්නුවේ සංයුක්ත අවිඥානික මනස කියලා. එයාත් එතනින් නැවතුණා.

එක මිනිසෙක් එක කතාවක් සොයාගත්තත් ඒ ඇති. මොක ද මේක එතරම් ම විශාල ප්‍රපංචයක්. ඉතින් ජන්ග්ගෙන් පස්සේ කිසි කෙනෙක් ඊට වඩා ගැඹුරින් තියෙන කතාවක් හොයන්න ගියේ නැහැ. (ඕෂෝ, චමත්කාර දෙනෙතක්, 75 පිටුව)

මේ කතාව තරමක් අලුත් ය. අමුතු ය. කෙසේ වුව ද ‘ඕෂෝ’ ලෙස අප හඳුන්වන මේ ඉන්දීය චින්තකයා සිග්මන්ඞ් ෆ්‍රොයිඞ් ගැන දක්වා ඇති මේ අදහසට සමානකමක් ඇති ආකල්පයක් පැවතුණේ ලංකාවේ කේ. ජයතිලක නම් වූ සාහිත්‍යවේදියා තුළ ය. ‘මනස තුළින් නිර්මාණයට’ නම් වූ කේ. ජයතිලකයන්ගේ කෘතියෙන් එය විදාරණය වන්නේ මෙසේ ය.

බටහිර අවිඥානවාදී සංකල්පයේ පියා ඕස්ත්‍රියානු ජාතික සිග්මන්ඞ් ෆ්‍රොයිඞ් ය. විසි වැනි ශතවර්ෂයේ මනෝවිද්‍යාවේ මහා විප්ලවවාදියා වූයේ ද ඔහු ය. එහෙත් ඔහු මනෝවිද්‍යාඥයෙක් නොවී ය. ඔහු වෘත්තීය වශයෙන් එතරම් සාර්ථක නුවූ වෛද්‍යවරයෙක් විය. හෙතෙම වෛද්‍ය වෘත්තියෙහි යෙදී සිටින අතර එක් දෙයක් ගවේෂණය කළේ ය. එනම් තමන් කරා එන ලෙඩුන්ගෙන් වැඩිදෙනා ශාරීරික ලෙඩුන් නොව මානසික ලෙඩුන් බව ය. මේ සොයා ගැනීම තුළ ඔහුගේ අනාගත සාර්ථකත්වය ද නිධානගත වී තිබිණ.

අපේ ගම්බද වෛද්‍යවරුන්  නොදැනුවත්වම කිරීමට පුරුදු වී සිටි අයුරු ෆ්‍රොයිඞ් සිය රෝගීන්ගේ පෞද්ගලික තොරතුරු විමසා බලන්නට විය. මෙහිදී ඔහු මෝහනය මගින්ද විශාල ලෙස ප්‍රයෝජන ලැබී ය.

ලංකාවේ යකැදුරෝ ද එවැනි ක්‍රම මගින් ඊට වඩා ර`ඵ ලෙස ප්‍රයෝජන ලබති.

මේ ආන්දෝලනාත්මක අවධාරණ සම්බන්ධයෙන් විවිධ අදහස් උදහස් තිබෙන්නට පු`ඵවන. එහෙත් ඕෂෝ කියන්නේ බටහිර මනෝ විද්‍යාව එක්තරා තැනකින් නතරවී තිබුණ ද නැගෙනහිරවාසීන් වන අප, ඒ අවිඥානක මනසිනුත් එහාට යමින් අවසාන කතාවක් ද සොයා ගෙන තිබූ බව ය. නැගෙනහිර කිසියම් පිරිසක් (අතළොස්සක්) මේ සෝදිසි මෙහෙයුම දියත් කළේ භාවනානුයෝගීන් හරහා මිස පිස්සු මිනිසුන් (රෝගීන්) හරහා නොවන බව ද ඕෂෝ පෙන්වා දෙයි. සවිඥානක මනසට ඉහළින් ‘උපරි-සවිඥානක මනස (Superconscious Mind) පවතින බව හඳුනාගත් මේ අතළොස්ස අතරේ ඉතාම සු`ඵ පිරිසකට පමණක් ඒ උපරි සවිඥානික මනසට ද ඉහළින් ඉගිල්ලී ගොස් විශ්වීය සවිඥානික මනස (Cosmicconscious Mind) සොයාගැනීමට හැකි වී තිබේ.

බටහිර අය අඩුම තරමින් මෙහෙම ඉහළට එසවෙන්න පටන් අරගෙනවත් තිබුණේවත් නැහැ. අනික, එයාලා පහළට යන චාරිකාව වත් හරියට ඉවර කරලා තිබුණේ නැහැ. ගොඩක් මනෝ-විද්‍යාඥයෝ, මනෝ-චිකිත්සකයෝ, මනෝවේදියෝ අනික් හැම වෘත්තියක් කරන අයටත් වඩා ලෙහෙසියෙන් පිස්සුවට යන එක වැඩි වෙන්නේ අහම්බෙකින් නෙවෙයි. හරිම අමුතුයි. උමතුවෙන් වැඩි ම අය ඉන්නේ මෙයාලා අතරේ. ඒත් මේකේ තියෙන සංකීර්ණතාව මොකක් ද කියලා ඔයාලා දකින්නේ නැහැ. එයාලා, එයාලගේ රෝගීනුත් එක්ක අඳුරේ ගැඹුරට ම යනවා. රෝගීන් එක්ක යන්න වෙන හින්ද ම එයාලා එයාලටම පහර දී ගන්නවා. සවිඥානික මනසේ ඉඳලා අවිඥානික මනස දිහාවට ඇදගෙන වැටිච්ච රෝගීන්ව දැකලා, එයාලා සාවධාන වෙන්නේ එයාලගේ ම සංයුක්ත මනස ගැන. ඒක හරියට අගාධ ගැඹුරක් අද්දරට වෙලා හිටගෙන ඉන්නවා වගේ වැඩක්. නිකමට, එක වැරදි පියවරක් තිබ්බ ගමන් ඇදගෙන වැටෙන්නේ අඳුරට.  (77-78 පිටු) 

මේ තත්ත්වයට නිදසුන් දක්වමින් ඕෂෝ පවසන්නේ වෙනත් කවර වෘත්තියක යෙදෙන්නටත් වැඩියෙන් දිවිනසා ගැනීමේ නැඹුරුව පවතින්නේ බටහිර මනෝවිද්‍යාඥයන් අතරේ වන බව ය. ඊට හේතුව බටහිර මනෝවිද්‍යාව කිසිවිටෙකත් ඉහළ බලන්නට සූදානම් නොවීම යැයි ඕෂෝ කියා සිටී. උපරි සවිඥානික මනස කරා ඉහළ නැගුණේ ද මිනිසාම වුණත් මිනිසුන්ගෙන් අතිමහත් බහුතරය නින්දේ පසුවීම ගැන ය, ඔහු විශේෂයෙන් පෙන්වා දෙන්නේ. දෙමාපියන්ගේ පටන් ගුරුවරුන් දක්වා, පාසලේ පටන් විශ්වවිද්‍යාල දක්වා, ආගම් අදහන්නන්ගේ පටන් දේශනාකරන්නන් දක්වා අතිමහත් බහුතරය පැවත එන්නේ, පවතින්නේ බිහිසුණු වල්මත් වීමක බව ය, ඕෂෝ පෙන්වා දෙන්නේ. මේ තත්ත්වය විශද කරන වචන දෙක වන්නේ ‘ඉන්නවා’ සහ ‘ජීවත්වනවා’ යන්න ය.

මෙහිදී ‘ඉන්නවා’ යන්නෙන් කුමක් අදහස් වන්නේ දැයි වටහාගැනීම සඳහා අප අසා පුරුදු පැරණි කවියක මුල් දෙපදය සඳහන් කළ හැකි ය.

උපන්නාට මේ ලොව වැනෙනවා විනා

පෙර සිරිතට අඹුදරු රකිනවා විනා…

එහෙත් ‘ජීවත්වීම’ මීට වෙනස් ය. ‘ජීවත්වනවා’ යැයි කියන්නේ සවිඥානක වීම ය. ලෝකය දැකීම ය. විමසීම ය.

‘මෝඩයින් ඉපදෙනවාද නැත්නම් පුහුණු කරනවාද?’ යනුවෙන් කිසිවකු නැගූ ප්‍රශ්නයකට පිළිතුරු සපයමින් ඕෂෝ කියන්නේ මිනිසා ආරම්භයේ පටන්ම ගතකර ඇත්තේ රෝගකාරක භයංකාර ජීවිතයක් වන බව ය. භයංකාර යන්නෙන් අදහස් වන්නේ කොයි ආකාරයෙන් හෝ මිනිසාට මෝඩයන් අවශ්‍යව තිබීම පිළිබඳව ය. සියලු දෙනාටම තමන්ගේම වූ විදිහකට ජීවත්වීම සඳහා අවකාශයක් විවරව තිබුණේ නම් ඔවුන් තුළින් විස්මයජනක බුද්ධි ප්‍රභාවක් විහිද යන්නට තිබුණේ යැයි ඕෂෝ කියයි. මේ ප්‍රභාස්වරය යනු අනෙකා හැඩතල නොගන්වා, අනුකරණයට හුරු නොකර ජීවත්වන්නට ඉඩදීම ය.

‘පිපෙන මල් ඔබගේ නායකයන්ට, දේශපාලකයන්ට, ගුරුවරුන්ට ඇහුම්කන් නොදීම කොච්චර හොඳ’ දැයි අසන ඕෂෝ මෙසේ ද කියයි.

එහෙම වුණා නම් මේගොල්ලෝ රෝසමල්වලටත් මෙහෙම කියාවි.

මොනව ද ඕගොල්ලෝ මේ කරන්නේ? වහාම නෙ`ඵම් මල් වෙන්න’

එහෙත් රෝසමල් මිනිසුන් තරම් මෝඩ නැත. අනුකාරක මනසක් ද රෝසමල් සතු නොවේ.  මේ හැඩතල ගැන්වීම හෙවත් එක්තරා ආකාරයක කරඇඹීම බරපතළ හානියක් කර ඇත්තේ කුඩා දරුවනට බව ය, ඕෂෝ පෙන්වා දෙන්නේ. මවුපියන් විසින් දරුවාගේ පෞද්ගලිකත්වය මු`ඵමනින්ම විනාශ කිරීම සිදුවන්නේ මවුපියන් සිතන ආකාරයට අනුව නම් දරුවාගේ යහපත සඳහා ය. එහෙත් මාපියන් කළ යුත්තේ දරුවන්ට උදව් කිරීම මිස දරුවාගේ ජීවිතයට බාධාකාරී ලෙස මැදිහත්කරුවකු වීම නොවේ යැයි ඉන් අවධාරණය වේ.

දෙමාපියන් දරුවන්ට සත්‍ය පිළිබඳ ඉගැන්විය යුතු නෑ. ඔවුන් සත්‍යය පිළිබඳ සෝදිසි පරික්ෂාවන්නේ කෙසේ දැයි දරුවන්ට ඉගැන්විය යුතු යි. දරුවන්ට ඉගැන්විය යුත්තේ, සෝදිසි පරික්ෂාවයි. විමර්ශනයයි.  වික්‍රමකාමයයි. දරුවන්ට උදව් කළ යුතුයි. දරුවන් විසින් ප්‍රශ්න ඇසිය හැකියි. නමුත්, තමන් ඇත්තටම දන්නේ නැතිව එම ප්‍රශ්නවලට උත්තර දීමට නොයා යුතුයි.

මව්පියන් විසින් දරුවන් තත්ත්වගත කර ඇති ආකාරය අශෝභන යැයි පවසන ඕෂෝ, මෙය අසාධාරණයක් වන්නේ දරුවා මු`ඵමනින්ම අසරණ වන නිසා බව ද පෙන්වා දෙයි. දරුවාට රඳාපවතින්නට සිදුව ඇත්තේ මවුපියන් මත ය. ඔහුට කැරලි ගසන්නට හෝ පලායන්නට නොහැකි ය. දෙමවුපියන් තුළ මේ බිය පවතින්නේ දරුවා ඒ අයුරින් හැඩතලගන්වා නොතිබුණහොත් ජීවිතකාලය තුළ අනවශ්‍ය තරමට දරුවා බුද්ධිමත් වනු ඇතැයි කියා ය. (මෙය අධ්‍යාපනය, උගත්කම හෝ දැනුම නොවේ) දරුවා සෝදිසි පරීක්ෂාකාරී වුවහොත් ඔහු කැරලිකරුවකු වීමට ඉඩ ඇතැයි ඔවුහු සිතති. කැරැල්ල හෝ විප්ලවය යනුවෙන් මෙහිදී අදහස් වන්නේ පවත්නා තත්ත්වයේ වෙනසක්, (යම් සාධනීය වෙනසක්) සිදුකිරීම ය. සිදුහත් කුමරු රජමැඳුරෙන් රහසේම පැන ගියේ ද මේ වෙනස සඳහා ය. සිදුහත් කුමරුගේ පැනයාම වළක්වන්නට පියරජු බොහෝ රැකවල් ලා තිබිණ. ඒ ශාක්‍යවංශයේ ශුද්ධෝදන නාමයේ චිරකාලීන පැවැත්ම පිණිස ය. නම පවතිනු උදෙසා ය. පරම්පරාවේ පැවැත්ම අරබයා ය. එහෙත් ඒ අභිනිෂ්ක්‍රමණය සිදු නොවූයේ නම් වසර දෙදහස් පන්සියකින් පසුව මු`ඵමහත් ලෝකය තුළම ශුද්ධෝදන නාමය හෝ ශාක්‍ය වංශය ගැන හෝ අංශුමාත්‍ර මතකයක් ඉතිරිව තිබිය හැකි ද?

දරු-දෙමාපිය ආදරය ඇතු`ඵ සකලවිධ ආදර සබඳතා පිළිබඳ ඉතා අපූරු අදහසක් ඕෂෝ දක්වා සිටින්නේ ‘ආදරයට පියාපත් දෙමු’ නම් වූ පොතේ මුල් පරිච්ඡේදයේදී ය.

ආදරය කලාවක් ය කියලා ඔබ විසින් දවසක හිතන් හිටියේ නැහැ නේද? ඔබ උපදින්නේ කලාව සමඟ නෙවෙයි. කලාව සඳහා ඔබේ උපත අදාළ වෙන්නේ නැහැ. කලාව ඉගෙන ගත යුතුයි. ඉගෙනීමට තියෙන ඉතා සියුම්තම කලාව ආදරයයි. උපදිනකොට ඔබට තියෙන්නේ ධාරිතාවක් විතරයි. ඇත්තටම ඔබ උපදින්නේ සිරුරක් විදිහට විතරයි. ඔබට සිරුරක් තියෙන පළියට නැටුම්කරුවෙකු වෙන්න බැහැ. ඉතින් නැටුම්කරුවෙක් වෙන්න පු`ඵවන් වෙන්නේ ඔබේ සිරුර චලනය කරවීමෙනුයි.

ඒත් ඔබ නටන්නට ඉගෙන ගෙන තිබිය යුතුයි.

නැටුම් ඉගෙන ගන්න සෑහෙන වෑයමක් දරන්න උවමනායි.

අනිත් අතට ඔබ නැටුමේ නියුතු වෙලා ඉන්න කෙනෙක් නම්, ඔබට නැටුම අමාරු නැහැ. ආදරයත් එතරම්ම අසීරුයි. (34 පිටුව)

ලෝකය පිරී පවතින්නේ කුඩා දරුවන් තරමට හෝ චින්තනයෙන් නොදියුණු වියපත් මිනිසුන්ගෙන් ය යන අදහස ඕෂෝ අවධාරණය කරන්නේ ‘ඇත්තටම වැඩිහිටියෙක් වෙච්ච කෙනෙක් හම්බවෙන්නේ කලාතුරකින්’ යන වැකියෙනි. දරුවකුගේ චමත්කාර දෙනෙත තවදුරටත් ප්‍රභාමත්ව, සජීවීව පවත්වා ගත හැකිවන්නේ වයසින් පමණක් නොව සවිඥානකත්වයෙන් වැඩුණු වැඩිහිටියකුට ය. ග්‍රීසියේ අද්විතීය චින්තකයා මෙන් ම වැඩිහිටියකු ද වූ සොක්‍රටීස් කියා ඇත්තේ ‘මම දන්නේ එකම දෙයයි. ඒ මම නොදන්නා බව’ යැයි කියා ය.

අධ්‍යාපනඥයන් වසර 5000ක් තිස්සේ සිතමින්, කල්පනා කරමින් ඉදිරියට ගෙන ආ අධ්‍යාපනයෙහි වර්තමාන තත්ත්වය, එහි ව්‍යුහය එයින් නිර්මාණය කරන මිනිසා මු`ඵමනින්ම වැරදී යාමට හේතුව ඕෂෝගේ වචනවලින් කියැවෙන්නේ මෙසේ ය.

කුඩා දරුවකු තුළ පවා, වසර 5000 තරම් පැරණි සංස්කෘතික පීඩාවක් පවතිනවා. ඉතින් දරුවාගේ ජීවිතය ම මෙම පීඩාවට යටවෙමින් මිරිකෙමින් පවතිනවා. මේ  නිසා සවිඥානකත්වයේ ගිනිදැල්ල පත්තු කළ නොහැකි වෙනවා. දරුවාගේ නියම ස්ව-පුද්ගලතාව වර්ධනය කළ නොහැකි වෙනවා.

දෙමව්පියන් විසින් හැර යන ඕනෑම දෙයක් වර්ධනය වෙන්නේ හෝ දියුණු වෙන්නේ දරුවන් මත්තේ වන නිසා, ද්‍රව්‍යමය ධනය වැඩි වෙයි. දරුවකුගේ මානසික ශක්‍යතාව ඒ විදිහට වර්ධනය කරන්නට බැහැ. මන්ද, එහිදී දරුවන්ව තත්ත්වගත කරනු ලැබෙන නිසා.

කිසිදු පැකිලීමකින් තොරව, දරුවා, තමන්ට දෙමාපියන් විසින් ලියා පවරා දුන් ගොඩනැගිල්ල මත තවත් තට්ටුවක් ගසාවි. ඔහු එසේ කරන්නට ද කැමති වේවි. පුතා විසින් මෙසේ ගොඩනැගිල්ලට අලුත් තට්ටුවක් එකතු කිරීම නිසා පියා ද සතුටට පත් වේවි.

එහෙත්, කවුරුන් හෝ කෙනෙකු විසින් භගවත් ගීතාවෙහි ඇති අදහස්වල, ආධ්‍යානය මත්තේ හෝ මහාවීරගේ, බුද්ධගේ, ක්‍රිෂ්ණාගේ සහ රාමාගේ අදහස්වල ආඛ්‍යාන මත්තේ හෝ තවත් අදහස් තට්ටුවක් ගොඩනගන්නට හෝ දියුණු කරන්නට යන්නේ නැහැ. මන්ද එය අතිමහත් ලෙසම අසීරු කටයුත්තක් වන නිසා.

මේවා කිරීමට නම්, කවුරුන් හෝ ලියා පවරා දුන් මානසික ව්‍යුහයක ගැඹුරු පතුළෙහි රැඳුණු සාරයක් හරහා ජීවත්වීම අවශ්‍ය වෙයි. උඩින් ගොඩනගන අලුත් ව්‍යුහ මේවා මත්තෙහි ගොඩනැගිය නොහැකියි. (225 පිටුව)

මේ අතිමහත් ගැටලුව නිරාකරණය කරගැනීම කෙසේ වෙතත් ඒ පිළිබඳ සිතාබැලීම, සවිඥානික වීම කිසියම් වූ අලුත් ආරම්භයකට එක කවු`ඵවක එක පියන්පතක් විවරවීමකි යි අපි සිතමු. මේ ලිපිය අවසන් කෙරෙන්නේ ඕෂෝගේ ඉතා වැදගත් හා යළි යළි සිතාබැලිය යුතු යැයි අපට සිතෙන අවධාරණයකිනි.

මු`ඵ මනුස්ස ඉතිහාසයම හැම මානවයකුටම එරෙහිව පැවති දිගු අයුක්ති සහගත අපරාධයකි.■