දෙසැම්බර් 10 වැනිදා වන විට කොවිඞ්-19 ආසාදිතයන් 30,072ක් වාර්තා විය. මරණ 144කි. සුව නොවූ ආසාදිතයන් 10,000කට ආසන්න සංඛ්යාවක් සිටී. දිනකට රෝගීන් 700ට ආසන්න ප්රමාණයක් වාර්තා වීම සාමාන්ය තත්වයකි.
■ නිත්යා සෙව්වන්දි
ශ්රීලංකාවේ කෝවිඞ් දෙවැනි රැල්ලේ ආගමනයත් සමඟ රට තුළ පැවති තත්වය වෙනස් මුහුණුවරක් ගත්තේය. ආසාදිත සංඛ්යාව දිනෙන් දින වැඩි වශයෙන් වාර්තා වන විට මරණ සංඛ්යාව ද සීඝ්ර ලෙස ඉහළ යනු දක්නට ලැබේ.
මේ තත්වය හමුවේ විවිධ ප්රදේශයන්ගෙන් කොවිඞ් පොකුරු නිර්මාණය වීම දක්නට ලබෙන අතර ව්යාප්තියේ මූලාශ්ර සොයාගැනීමේ අපහසුතාවන්ට ද මුහුණ පා ඇත. මේ සියල්ල දෙස බැලූ කළ රටේ උද්ගත වී ඇති වාතාවරණය පිළිබඳ ක්ෂේත්රයේ විද්වතුන් පිරිසකගේ අදහස් විමසා බැලුවෙමු.
රජයේ වෛද්ය නිලධාරීන්ගේ සංගමයේ සභාපති හරිත අලුත්ගේ ‘ඉදිරි කාලයේදී එන නත්තල් උත්සව, අලුත් අවුරුදු සමය එක්ක ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානයෙන් අනතුරු ඇඟවීමක් කරලා තියෙනවා. කොවිඞ්වල භයානක තත්වයකට ඉදිරියේදී මූණ දෙන්න සිදුවෙනවා කියලා. ඒක අපේ රටටත් එහෙම ම බලපානවා. මුලින් අපේ රටේ සතියකට 200-300 වාර්තා වුණේ.
දැන් දවසට 600ක් 700ක් ඇතැම් අවස්ථාවලදී ආසාදිතයන් 900ක් දක්වාත් වාර්තා වෙනවා. මරණ සංඛ්යාව ඔක්තෝබර් වෙනකම් තිබුණේ 13 යි. නොවැම්බර් විතරක් 107ක් එනවා. දැන් තියෙන තත්වය එක්ක අපේ රටේ පැය 6කට වරක් මරණයක් වාර්තා වෙනවා.
තත්වය සංකීර්ණයි දැන්. අනිත් ප්රශ්නය මුලින් දිස්ත්රික්ක කිහිපයක විතරයි අවදානම තිබුණේ. මේ වනවිට දිස්ත්රික්ක 20කින් රෝගීන් වාර්තා වුණා. අවදානම නොතිබුණ තැන්වලට පවා මේ වනවිට ක්රමයෙන් රෝගය ළඟා වෙලා තියෙනවා. රෝහල්වල ඇඳන් ධාරිතාවත් වැඩි කරලා තියෙනවා. නමුත් ඒකෙත් සීමාවක් තියෙනවා. මේ විදිහට හැමදවසක ම නව ආසාදිතයන් පන්සිය ගණන්වලින් වාර්ත වුණොත් තව සති දෙකක් විතර යද්දි රෝහල් පද්ධතිය බිඳ වැටීමකට ලක් වෙන්න පුළුවන්.
දෛනිකව සිදු කරන පී.සී.ආර්. ප්රමාණය තිබ්බට වඩා හොඳ තත්වයක තියෙනවා. දැන් 13,000- 14,000 අතර ප්රමාණයක් කරනවා. මේ ප්රමාණය 20,000ක්වත් වෙන්න ඕනෑ. පී.සී.ආර් රසායානාගාරත් නෑ. කළුතර, කුරුණෑගල්, ජාතික රෝහල වගේ තිබිය යුතු තැන්වලත් තාම රසායනාගාර නෑ.
නිරෝධායන ක්රියාවලියේ ඇතුළේ අඩුපාඩු තියෙනවා. අවේක්ෂණ ක්රියාවලිය මීට වඩා හොඳ මට්ටමක තියෙන්න ඕනෑ. රෝහල් කාර්ය මණ්ඩලයේ ප්රශ්න තියෙනවා. කොළඹ මහ නගර සභා සීමාවේ තමයි වැඩිම පිරිසක් ආසාදිතයන් ඉන්නේ. මුළු පිරිසෙන් 11,000ක පිරිසක්ම කොලඹින්. ඒ අනුව ආසාදිතයන්ගෙන් 70%ක්-80%ක් අතර පිරිස කොලඹින්. මරණවලින් 50%ක් මහ නගරසභා සීමාවෙ අය. ඒකට හේතුව කොලඹ ජනාකීර්ණ බව. වර්ගකිලෝමීටරයක 20,000කට අධික පිරිසක් ඉන්නවා. සනීපාරක්ෂක අවම මට්ටමක පවතින්නේ. මේ වගේ තැන්වල පාලනය කරගන්න අමාරු තත්වයක් ඇති වෙලා තියෙනවා. දැන් මහනුවරත් අවධානම් තත්වයක් වාර්තා වෙනවා. මේකටත් බල බලා ඉන්නේ නැතුව ඉක්මන් තීරණ ගන්න ඕනෑ. ඒ ප්රධානම දේ අවදානම හරියට සන්නිවේදනය වෙන්න ඕනෑ. ජනතාවට ජනතාවගෙ වගකීම ඉටු කරන්නනම් හරියට සන්නිවේදන ක්රියාවලිය වෙන්න ඕනෑ.’
ශ්රී ලංකා මහජන සෞඛ්ය පරීක්ෂකවරුන්ගේ සංගමයේ සභාපති උපුල් රෝහණ සඳහන් කර සිටියේ කොළඹ ප්රදේශයේ පැතිරීම වර්ධනය වී ඇති බවයි. ‘කොළඹ මහ නගර සභාවේ, උතුරු කොළඹ සීමාවේ තිබුණ තත්වය දැන් කොළඹ දකුණු පැත්තටත් පැතිරෙමින් තියෙනවා. කොළඹ මහනගර සභාවේ අවදානම් තත්වයේ හිටපු බොහෝ දෙනෙක් මේ වන විට ආසාදනය වෙලා. යාචකයෝ, නාට්ටාමිවරු, ඉදිකිරීම් ක්ෂේත්රයේ පුද්ගලයෝ, පුද්ගලික ආයතනවල වාර්තා වෙනවා. වරාය, බන්ධනාගාරය, ටෙලි-කොමියුනිකේෂන්වල වැඩ කරන අයත් ආසාදිතයන් බවට පත් වෙලා තියෙනවා. බස්නාහිර පළාතේ ගම්පහ දිස්ත්රික්කයේ තිහාරියේ නැවත රෝගීන් වාර්තා වෙනවා. කලුතර දිස්ත්රික්කයේ, අටලුගම වේයන්ගොල්ල රෝගීන් වාර්තා වෙනවා. දකුණු පළාතෙන් ගාල්ල නගරයේ වයඹ පලාතෙන් කුරුණෑගල, පුත්තලම් දිස්ත්රික්කයේ පුත්තලමෙත් රෝගීන් වාර්තා වෙනවා. ඒ අනුව කොලඹින් බැහැර ප්රදේශවලත් අනු පොකුරු නිර්මාණය වෙමින් පවතිනවා. රට අවදානම් තත්වයක තමයි තියෙන්නේ. පී.සී.ආර්. ප්රමාණය වැඩි කරලා තියෙනවා. ඒත් තවමත් පැය 24න් ප්රථිපල ගන්න විදිහක් නෑ. පී.සී.ආර්. වාර්තාව ගන්න දවස් තුනක් විතර යනවා. එන උත්සව සමය එක්ක රජය දැඩි සංචරණ පැනවිය යුතුයි කියලා අපි කියනවා. ඒ වගේම අපි හඳුනාගෙන තියෙනවානෙ අවදානම් කණ්ඩායම්, ඒ පිරිස ගැන දිගින් දිගටම අවදානය යොමු කරමින් ආවේක්ෂණ පද්ධති තව දියුණු කරන්න ඕනෑ. කොළඹ ඇන්ටිජන් සහ ඇන්ටිබොඩි පරීක්ෂණ වැඩි කරලා රෝගය පැතිරවීමට ඉඩ තියෙන අය හොයාගන්න වෙනවා. මොකද කොලඹ පාලනය නොකර රටේ කොහේ පාලනය කළත් වැඩක් 
නෑ. ඕනෑම මොහොතක පොකුරක් වාර්තා වෙන්න පුළුවන් දැන් තියෙන තත්වය එක්ක. පාලනය කරන්න අපහසු විදිහට අපහසු තැන් වල තමයි දැන් වැඩිපුර පැතිර යන්නේ.’
රෝගය පිළිබඳ අවිද්යාත්මක මත පැතිරීම බහුල වශයෙන් දක්නට ලැබෙන බව ශ්රී ලංකා වෛද්ය සංගමයේ සභාපති මහාචාර්ය ඉන්දික කරුණාතිලක ප්රකාශ කළේය. ‘කලින්ට වඩා රෝගය වේගයෙන් පැතිරෙනවා. මීට මාස එකහමාරකට වඩා දැන් වේගයෙන් පැතිරෙනවා. ඒකට එක හේතුවක් තමයි මේක පැතිරෙන්නේ මේක පැතිරෙන්න ඕනෑ සාධක උපරිම විදිහට තියෙන තැන්වල. ජනතාව ගොඩාක් ගැවැසෙන, වාතාශ්රය අඩු පොඩි අවකාශයක වැඩි දෙනෙක් ඉන්න තැන්වල. ලොක්ඩවුන් කරලා විතරක් මේක නවත්තන්න බෑ. එහෙම කරොත් වෙන්නෙ තව පැතිරෙන එක. තව පියවර ගණනාවක් තියෙනවා. සමාජ ආර්ථික වශයෙන් ගත්තත් ආර්ථික මට්ටමින් පහළ තැන්වල අය අතරෙ තමයි මේක වැඩිපුර පැතිරෙන්නේ. ඒ තත්වයත් තේරුම් ගන්න ඕන මේක විසදන්න නම්. එතකොට කොහොමද එයාලගෙ හැසිරීම් වෙනස් කරන්නේ කියන එක විශේෂයෙන් බලන්න ඕනි. මොකද හැමෝටම දෙන උපදෙස්වලින් හැමෝම එක විදිහට වෙනස් කරන්න බෑ. දැන් තියෙන තත්වය තේරුම් අරගෙන මොනවගේ පහසුකම් ද එයාලට දෙන්න ඕනි, ඒවගේම පර්යේෂණ කරද්දි හැමතැනම පර්යේෂණ කරලා වැඩක් නෑ. අර වගේ වැඩි අවදානමක් තියෙන ප්රදේශවල තමයි පර්යේෂණ කරන්න ඕන. මේක පාලනය කරන්න නම් හරි විදිහට විද්යාත්මක පදනමකින් කටයුතු කරන්න ඕනෑ. බොහෝම අවිද්යාත්මක දේවල් වැඩි වශයෙන් පැතිරෙනවා. ඒකත් 
මේ රෝගය පැතිරීම වළක්වන්නට බාධාවක් වෙනවා. කලින්ට වඩා සීරියස් තත්වයක් තියෙන්නේ. කලින් බලපෑම්වලට් ලක් නොවෙච්ච අයත් මේ සැරේ රෝගය වැළදිලා තියෙනවා. ඒකයි මරණ සංඛ්යාව වැඩි වෙන්නේ. කලින්ට වඩා මේ අවස්ථාව දරුණු තත්වයක් කියලා පිළිගන්න වෙනවා. සාමාන්යයෙන් ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානයෙන් කියන්නේ පී.සී.ආර්. 100ක් කරද්දි 05ක් පොසිටිව් නම් ඒක පාලනය කරගත හැකි තත්වයක් කියලා හැබැයි පී.සී.ආර් 100ක් කරද්දි 30ක් 40ක් පොසිටිව් වෙනවා කියන්නේ තත්වය බොහොම නරකයි.’
රජයේ වෛද්ය රසායනාගාර තාක්ෂණවේදීන්ගේ සංගමයේ සභාපති රවි කුමුදේශ් මෙසේ කීය. ‘ඉදිරි පෙළේ ඉන්න හැමෝම වෙනුවෙන් විධිමත් වැඩ පිළිවෙළක් තියෙන්න ඕනෑ. මේ වසංගත තත්වයට හරි සූදානමක් තවම නෑ. හරි තාක්ෂණික උපදෙස් ලබා ගැනිමේ කමිටුවක් තාම නෑ. සියලු පාර්ශවයන්ට ඇහුම්කන් දෙන ක්රමවේදයක් තාම නෑ. ඒ වෙනුවට හඳුනාගන්න හැම අඩුපාඩුවටම ඇමතිවරු පත් කරනවා සෞඛ්ය අමාත්යංශයෙන්. ඒකත් බාධාවක් වෙලා තියෙනවා. මොකද කොවිඞ්වලට එක ඇමැති කෙනයි. කැබිනට් එකට යන්න වෙනම ඇමතිකෙනෙක් ඉන්නවා. ඖෂධ ලියාපදිංචි කරන්න තව අමාත්යවරයෙක් ඉන්නවා. දේශීය වෛද්ය අමාත්යංශයේ තව කෙනෙක් ඉන්නවා. එයා දවස ගාණේ බෙහෙත් ගේනවා. මේවා කළමණාකරණය කරන්න තව ඇමැති කෙනෙක් එහෙනම් ඊට වඩා උඩින් දාන්න වෙනවා. රසායනාගාර කළමණාකිරීම අයිති කාට ද කියලා දැන් අපිටත් ප්රශ්නයක්. මේක විධිමත් වුණේ නැත්තම් අපිට මේ රෝගය අතැරලා එන්නතක් එනකන් බලන් ඉන්න වෙනවා. එහෙම තත්වයක් ඇති වුණාට පස්සේ රජයකටත් එතැනින් එහාට කරන්න දෙයක් නැතුව යනවා. අපි අටලුගමට පෞද්ගලිකව පර්යේෂණ කළා. ඒ මිනිස්සුන්ට ඒ පණිවිඬේ හරියට යවලා පී.සී.ආර් කළා. 200ක් කළාම තිස් ගාණක් පොසිටිව් වෙනවා. හැබැයි ඒ තිස් ගාණ හරියට මධ්යස්ථානවලට යවන්න අපිට බැරි වුණා. මේ වගේ ගැටලු හරියට නිරාකරණය කරගන්න පුළුවන් නම් මීට වඩා සහයෝගයක් රටේ ජනතාවගෙන් ගන්න පුලුවන්. වහාම පියවර ගන්න ඕන කටයුතු විදිහට නිරෝධායන මධ්යස්ථාන්වල ධාරිතාව වැඩි කරන්න් වෙලා තියෙනවා. පොසිටිව් කියලා හඳුනාගන්න අයව නිසි පරිදී වෙන් කරන්න ඕනෑ.
සෞඛ්ය ක්ෂේත්රයට විශේෂ පුහුණුවක් දිය යුතුයි. ගැටුම් කළමණාකරණය පවා කියලා දෙන්න ඕනෑ. සෞඛ්ය සම්බන්ධයෙන් තියෙන අනාරක්ෂිත බව වැඩි වෙද්දි මිනිසුන්ගේ කලබලය ඇතිවෙනවා. ඒක සාමාන්යයි. බන්ධනාගාරයේ ඇති වෙච්ච ගැටලුවත් අටලුගම ඇතිවෙච්ච ගැටලුවත්, ඒ වගේම කොළඹ ප්රදේශ ගණනාවක ඇතිවෙච්ච එකත් වසංගතයක් සමාජ ගත වීමේදී සාමාන්ය තත්වයක්. ඒක අසාමාන්ය වෙලා තියෙන්නේ අපේ රටට අපි එහෙම එකකට ලෑස්තිවෙලා නැති එක. මේ වගේ තත්වයන් ඉදිරියේදී තව වර්ධනය වෙන්න පුළුවන්. දැන් බරපතල විදිහට රෝහල් කාර්ය මණ්ඩලයට මේක පැතිරෙමින් තියෙනවා. පී.සී.ආර්. ධාරිතාව ගැන කතා කරකොට අපි භාවිත කරන පී.සී.ආර් තාක්ෂණය අවුරුදු 15කට වඩා පරණ එකක්. හරි තාක්ෂණය භාවිත කරනවානම් අට ගුණයකින් වැඩි කරගන්න පුළුවන්. එතකොට අපි කොවිඞ් වසංගතයට මුහුණ දීමේ තාක්ෂණයෙන් අපි ෆේල්. මේ ක්රියාවලිය වෙනස් කරන්න ජනාධිපතිවරයා බලපෑමක් කරන්නේ නෑ. මේ සියල්ල එක්ක ලෝක වසංගතයේ ඊළඟ අදියරට අපි සූදානම් නෑ. ජාතික රෝහලේ පී.සී.ආර් රසායානාගාරයක් හදන්න මාස 8ක් තිස්සේ බැරි වෙලා තියෙනවා. මේක බරපතල නොහැකියාවක්. ආපු පී.සී.ආර්. මැෂිනුත් හරවලා යවලා තියෙනවා. දැන් බන්ධනාගාර ප්රශ්නෙ ගත්තොත් ඒකට දැන් තේමා පාඨයකුත් හැදිලා තියෙනවා ඉල්ලුවේ පී.සී.ආර්. දුන්නේ වෙඩි. මෙවැනි තත්වයන් ඇති වෙන්න පුළුවන්. අපි දැනටත් කියන්නේ සමෝධානික නැතිනම් බහුවිධ පරීක්ෂණ ක්රමවේදයක් අවශ්යයි. නිරෝධායන ක්රියාවලියට හැකිතාක් ක්රමවේද හදන්න ඕනෑ. ස්ථාන හදන්න ඕනෑ. පී.සී.ආර්. පරීක්ෂණ කරලා වැඩක් නෑ. හඳුනාගත්ත කෙනා ක්ෂණයෙන් අපිට යවන්න බැරිනම්. අදටත් බන්ධනාගාරේ හඳුනගත්ත කෙනා යවන්න බන්ධනාගාරයක් හදලා නෑ. එයාලව නිවෙස් නිරෝධායන කරන්න බෑනේ. ඒකට සූදානම් කරලා තියෙන්න ඕනෑ. අද රෝහල් සේවකයෙක්වත් ඉක්මනින් නිරෝධායනය කරලා නැවත සේවයට ගන්න විධිමත් වැඩපිළිවෙළක් නෑ.’
රාජ්ය අමාත්ය තිස්ස විතාරණ පවසා සිටියේ ජනතාව සිය වගකීම නිසි ලෙස ඉටු කළ යුතු බවයි. ‘පොකුරු පොකුරුවලට සීමා වෙන තත්වය නෙමෙයි තියෙන්නේ අද. ඒක පොකුරුවලින් එහාට ගිහිල්ලා සමාජගත වෙලා සමාජය තුළම පැතිරෙන්න පටන් අරන් තියෙනවා. කොලඹින් පටන් අරන් මේක ව්යාප්ත වේගෙන යනවා. ඕන කෙනෙක්ට මේක බෝවෙන්න් පුළුවන් නිසා අපි අරක්ෂා වෙන්න ඕනෑ. මුව ආවරණ පැළදීම, මීටරේ දුර තමාගැනීම, අත් සේදීම යන පුරුදු 3 හැමකෙනෙක්ම ක්රියාත්මක කළොත් මේක කාටවත් බෝවෙන්නේ නෑ. දැනට රාජ්ය ක්රියාකාරීත්වය මදි. මේ පුරුදු තුන ගැන හැම ගෙදරකටම ගිහින් කාවද්දන්න ඕනෑ. එතකොට ජනතාව මේක ඉබේම ජනතාව කරන තැනට ගේන්න ඕන. එතකොට මේ රටෙන්ම මේ වසංගතය නැති වෙලා යනවා. ජනතාවගේ පැත්තෙන් තමයි දැන් කටයුතු කරන්න තියෙන්නේ.’
රටක් තුළ වසංගතය දැඩි ලෙස ව්යාප්ත වන මොහොතක සෞඛ්ය ක්ෂේත්රයන්ට ප්රමුඛත්වය දෙමින් සියලු ක්ෂේත්ර එකතු වී ඒක් මතිකව තීරණ ගැනීමට අපොහොසත් වීම හා තවමත් නිසි ලෙස විධිමත් අයුරින් පී.සී.අර්. පරීක්ෂණයන් සිදු නොකිරීම, දිනෙන් දින වැඩි වන මහජන නොසන්සුතාවය සහ නිසි ලෙස පණිවිඩ මහජනයා වෙතට සන්නිවේදනය නොවීම, නිරෝධායන ක්රියාවලිය විධිමත් නොවීම යන කාරණා මෙන්ම විද්යාත්මක නොවන ක්රියා මාර්ග ගැනීමට ජනතාව පෙළඹවීම යන කාරණා හමුවේ ඉදිරියේදී රට සෞඛ්ය අංශයේ පාලනයෙන් ගිලිහෙමින් මහත් ව්යසනයක් කරා ගමන් කරමින් සිටින බව පැහැදිලි ය.■
