සල්ලි ගොඩක් අරන් අපේ රටට එන ආයෝජකයන් ආයෝජනය කරන්න කලින් ඒ රටේ ආර්ථිකය ගැන සොයා බලනවා. ඔවුන් ඒ රටේ ආණ්ඩුව ඉදිරිපත් කළ දත්ත පිළිගන්නේ නැහැ.
මෑත කාලසීමාවේ ෆිච් සහ මූඩීස් කියන ශ්‍රේණිගත කිරීම් සමාගම් දෙකම ලංකාවේ ආර්ථිකය පහළ තැනකට දැම්මා. ඒ අවස්ථා දෙකේදීම ලංකාවේ ආණ්ඩුවෙන් තිබුණු ප්‍රතිචාරය ‘ඔය දත්ත අපි පිළිගන්නෑ. ඕවා වැරදියි’ කියන එක.
ෆිච් සමාගමවත්, මූඩීස් සමාගමවත් ආණ්ඩුවට ප්‍රති පිළිතුරු බැන්දේ නෑ. ඒත් උත්තර දුන්නානම් ඔවුන් කියාවි, ‘අපේ දත්ත ඔයාලා පිළිගන්න ඕනෑ නැහැ. අපි ඒ දත්ත එකතු කළේ එයාලා වෙනුවෙන් නෙවෙයි’ කියලා.
මෑත සතිවල රාජ්‍ය අමාත්‍ය අජිත් නිවාඞ් කබ්රාල් නිතර කියපු දෙයක් තමයි ලංකාවට ලබන අවුරුදුවල ආයෝජන ගොඩක් ගේනවා කියලා. ඒත්, ඒ අලුතෙන් එන ආයෝජකයෝ බලන්නේ කාගේ දත්තද?
ආයෝජකයාගේ පැත්තෙන්
ලංකාවේ ආයෝජනය කරන්න හිතන ආයෝජකයෙකුගේ කෝණයෙන් බලමු. ඔන්න ආයෝජකයා බලනවා ලංකාවේ ආර්ථික තත්වය ගැන. මම සල්ලි උස්සගෙන යන රට කොහොමද. එයාලා වැඩිපුර කරන නිෂ්පාදන මොනවද. මේ අවුරුද්දේ කොච්චර නිෂ්පාදන කරලා තියෙනවාද. එයාලාගේ ලබන අවුරුදු කිහිපයේ ආර්ථික සැලසුම් මොනවාද.
ගොඩාක් සල්ලි අරගෙන, මහා ආයෝජනයක් කරන මිනිහෙක් එකපාර සල්ලි උස්සගෙන එන්නේ නැහැ. ඒ වෙනුවෙන් ලොකු සැලසුම් හදනවා. උපදෙස් ගන්නටම ලොකු මුදලක් වියදම් කරනවා. දත්ත ගොඩක් බලනවා. පොත් ගොඩක් පෙරළනවා.
ආර්ථික දත්ත වැදගත් වෙන්නේ ඒ නිසා. එතකොට අර මනුස්සයා ලංකාවට එන්න කලින් බලන්නේ කාගේ දත්තද. මහ බැංකුවේ දත්ත විශ්වාස කරන්න පුළුවන්ද. ලංකාවේ අයටම අපේ ආණ්ඩුව විශ්වාස නැත්නම්, පිටරට අය විශ්වාස කරන්නේ කොහොමද.
අපේ ආයෝජකයා ආර්ථික දත්ත ගන්නේ ‘ෂැඩෝ ස්ටැට්ස්’ වෙබ් අඩවියකින්. ෂැඩෝ ස්ටැට්ස් කියන්නේ යම් ආණ්ඩුවක දත්ත ගැන රාජ්‍ය නොවන, බහුජාතික සමාගමකින් දත්ත එකතු කිරීම. ඒ දත්ත ඔවුන් විශාල මුදලකට විකුණනවා. ඇමෙරිකාවේ ‘ජෝන් විලියම්ස් ෂැඩෝ ස්ටැට්ස්’ කියන්නේ ඒ වගේ සමාගමක්.
ඊළඟට අපේ ආයෝජකයා මූඩීස්, ෆිච් ආදී ශ්‍රේණිගත කිරීම් කරන ආයතනයකින් ලංකාවේ ආර්ථිකයේ සම්පූර්ණ ප්‍රමාණය ගැන තොරතුරු ඉල්ලනවා.
මේ හැම තොරතුරක්ම ඒ සමාගම් අලෙවි කරනවා. සමහරවිට ඒ දත්ත මිලට ගන්නේ අපේ ආයෝජකයා නෙවෙයි. අතරමැදි සමාගමක්. ඒ අතරමැදි සමාගම්, ගොඩක් සල්ලි තියෙන මිනිසුන්ට ඒ සල්ලි ආයෝජනය කරන විදිය ගැන උපදෙස් දෙන්නට තියෙන සමාගම්. ඒ අතරමැදියන් යම් රටක අනාගතයේ ආර්ථිකය ගැන වැරදි පුරෝකථනයක් කළොත් එතැනින් පස්සේ ඔවුන් ඉවරයි. ඒ නිසා නිවැරදිම තොරතුරු කීයක් හරි ගෙවලා ගන්නයි ඔවුන්ට ඕනෑ.
අපි ලංකාවේ ඉඳන් මොනවා කිව්වත්, ෆිච් සහ මූඩීස් වගේ සමාගම් ගැන ලෝකයේ ඉන්න ගොඩක් සල්ලි තියෙන ආයෝජකයන් පිළිගන්නවා.
අපේ දත්ත
ලබන අවුරුද්දේ අපේ ආදායම ගැන අර ආයෝජකයා කරුණු දැනගන්නේ කොහොමද. මහ බැංකුව සහ මහා භාණ්ඩාගාරය ඉදිරිපත් කරපු දත්ත බලලා නෙවෙයි. පෙර කීවා වගේ අතරමැදි සමාගමක දත්ත බලලා.
ඇත්තටම ඒ ආයතන දෙක ඉදිරිපත් කරන සමහර දත්ත අතර පවා පරස්පරතා තියෙන බව සමහර විශේෂඥයන් කියනවා.
ලංකාව පුරෝකථනය කරපු 2021 අවුරුද්දේ ආදායම බිලියන 2000කට ආසන්නයි. බිලියන 1961යි. ඒත්, 2020 ඔක්තෝබර් වෙනතුරු ලබපු ආදායම රුපියල් බිලියන 900ක් විතර.
ඒකේ තේරුම මොකක්ද, 2020 දී ලබපු ආදායම වගේ දෙගුණයක් විතර අවුරුද්දක් ඇතුළත ලබන්න පුළුවන් වේවිද. ආර්ථික විද්‍යාඥයන් කියන්නේ ඒ වැඬේ නම් වෙන්නේ නැහැ කියලා. ඔවුන් කියන්නේ, වසංගතයේ බලපෑම නිසා 2021 දීත් ආණ්ඩුව පුරෝකථනය කරන සීයට 6ක වගේ ආර්ථික වර්ධනයත් සිද්ධවෙන්නේ නෑ කියලා.
ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ හිටපු නියෝජ්‍ය අධිපති ආචාර්ය ඩබ්ලිව්.ඒ. විජේවර්ධන මේ දත්ත වෙනස ගැන පැහැදිලි කරනවා.
‘ඕනෑ කෙනෙකුට ආණ්ඩුව හරිද වැරදිද කියලා කියන්න පුළුවන් වෙන්නේ අවුරුද්ද අගදී. ඒත් එතකොට කාටවත් මේවා මතකත් නෑ. ආණ්ඩුවේ ආදායම පුරෝකථනය කරද්දී අධි තක්සේරුවක් කරනවා.
හැම අවුරුද්දේම ජනවාරි පළවැනිදා භාණ්ඩාගාරයෙන් මහ බැංකුවට ලියුමක් එනවා අපේ ඇස්තමේන්තුගත ආදායම මේකයි කියලා. ඒ හැම අවුරුද්දේම මහ බැංකුවෙන් භාණ්ඩාගාරයට ඇස්තමේන්තුගත ආදායමෙන් සීයට 10ක අයිරාවක් ලැබෙනවා. පොළී නැතිව. ඇස්තමේන්තුගත ආදායම වැඩි කරන්න කරන්න, අර මුදල වැඩි වෙනවා. ඒ නිසා ආණ්ඩුවේ ආදායම හැමදාම ඇස්තමේන්තුගත කරන්නේ වැඩි මුදලක් විදියට. ඒ අනුව 2021 ඇස්තමේන්තුගත ආදායම එක්ක ඒ අයිරාව බිලියන 200ක් විතර.’
‘ඇත්තටම හිටපු ආණ්ඩුවෙන් පාර්ලිමේන්තුවේ සම්මත කරගත්තා ඊට වෙනස් වැඩක්. ඔය සීයට දහයක අයිරාව දෙනකොට අනාගතයේ පුරෝකථනය කරන ආදායම අනුව දෙන්න එපා කියලා. ඒ වෙනුවට පහුගිය අවුරුදු තුනක ආදායමේ සාමාන්‍යය අනුව බලලා සීයට දහයක් දෙන්න කියලා. කවුරුත් දන්නවා මේ අවුරුද්දේ ආදායම බිලියන 1300යි. ඒ අනුව ඒ ක්‍රමයට කළා නම්, බිලියන 130ක් විතර ගන්න ඕනෑ.’
දත්ත එකතුකරන ක්‍රම
‘සංඛ්‍යාලේඛන හැදීම ගැන ආණ්ඩුවට තියෙන ඒකාධිකරය ගිලිහිලා ගිහින්.’ ඩබ්ලිව්.ඒ. විජේවර්ධන විස්තර කරනවා. ‘ෂැඩෝ ස්ටැට්ස් වැනි ආයතනය හැම රටකම උද්ධමනය ආදී කරුණු ගැන දත්ත සපයනවා. ලංකාව ගැනත් අධ්‍යනය කරන කෙනෙකුට ඒ දත්ත බලන්න පුළුවන්.’ ඔහු විස්තර කරනවා.
ශ්‍රී ලංකාවේ එක් එක් ක්ෂේත්‍රවල වාර්ෂික නිෂ්පාදනය ආදී සංඛ්‍යාලේඛන එකතු කරන්නේ ජනලේඛන හා සංඛ්‍යාලේඛන දෙපාර්තමේන්තුව. ඒ වගේ ආයතන පාවිච්චි කරන දත්ත එකතු කිරීමේ උපක්‍රමවල අඩුපාඩු තිබෙනවා.
‘උදාහරණයක් විදියට ජනලේඛන හා සංඛ්‍යාලේඛන දෙපාර්තමේන්තුව ජීවන වියදම ගණනය කරද්දී ආහාර මිල බලන්නේ පාලන මිලෙන්. ඔය ගැසට් කරලා තියෙනවානේ එක එක භාණ්ඩවලට පාලන මිල. ඒත් අපි හොඳටම දන්නවා කඬේට ගියාම ඒ මිලට බඩු ගන්න නැති බව. සම්බා හාල් 120ට විකුණද්දී පාලන මිල අනූවයි. ඉතින් හාල් අනූවයි කියලා ජීවන වියදම බැලුවාම ඒ දත්ත නිවැරදි වෙන්නෙ නෑ.
ෂැඬේ ස්ටැට්ස් වගේ ආයතනයක් සැබෑ මිල බලලා ජීවන වියදම ගණනය කරනවා. එයාලා පරිගණක පද්ධති ඇසුරෙන් දත්ත එකතු කරන්නේ. සුපර්මාකට් එකකට ගියාම, අපි සම්බා කිලෝ එකක් 120ට බිල් කරගත්තාම. ඒක අර දත්ත එකතුකරන ආයතනවලට වටිනා දත්තයක්.
ඒ වගේම දත්ත ගණන් බලනකොට පාවිච්චි කරන තාක්ෂණයත් වෙනස්. පොල් පරිභෝජනය බලන විදිය, නිෂ්පාදනය බලන විදිය පරණ ක්‍රම. දැන් ඩ්‍රෝන් එකක් යවලා පොල් ගස්වල තියෙන අස්වැන්න ගණනය කරන්නට තාක්ෂණය තියෙනවා. නැත්නම් ෂැඩෝ ස්ටැට්ස් ආයතනවලට සැටලයිට්වලින් පොල් අස්වැන්න නිරීක්ෂණය කරන්න පුළුවන්.’■
