■ අරුණ ජයවර්ධන
මේපෝරු කෑඳැත්තාගේ ප්‍රේමයෙන් පැරදීමේ කතාවයි. පෝරු කෑඳැත්තා, මුළු ජීවිත කාලය ම ගෙවන්නේ එකම එක ‘කෑඳැත්තියක’ සමගය. එහෙම බැලුවාම, එය ‘ඒක පති-ඒක භාර්යා’ කියන එංගලන්තයේ වික්ටෝරියානු යුගයේ විවාහ චාරිත්‍ර, කෑඳැති වර්ගයාද එක හිතින් අනුගමනය කිරීමේ ප්‍රකාශනයකි.
මුළු ජීවිත කාලයම ගෙවන්නට සිදුවන්නේ එකම කෑඳැත්තියක සමග නිසා, ඒ කෑඳැත්තිය හොඳින් සොයා බලා එකතු කර ගත යුතුය. මිනිසුන්ට මෙන්ම කෑඳැත්තන්ටද, ඒ වැඬේ නම් ලෙහෙසි පහසු එකක් නොවේ. සමහර විට මුළු ජීවිත කාලයටමත් බැරිය.
ඒ සඳහා පෝරු කෑඳැත්තා අනුගමනය කරන්නේ, මිනිසුන්ගෙන්ම ඉගෙනගත් ආදරෝපක්‍රමයකි. ඉතින්, ඔහු, රසවත් කෑමක් විය හැකි පලතුරු ඇටයක් හොයාගන්නේය. එය හොට’ගෙහි රඳවා ගෙන තමාගේ හද හොරා ගත් කෑඳැත්තිය හොයායන්නේය. ඇගේ සමීපයට ගොස්, හොටේ ඇති ඇටය ඈ වෙත මහත් බලාපොරොත්තුවෙන් පිළිගන්වන්නේය.
ඉතුරු ටික සිදුවන්නේ කෑඳැත්තියට අභිමත පරිදිය. කැමති නම් මේ ආදරණීය ඇටය පිළිගන්නට ඇයට පිළිවන. නැතහොත් පිළිකෙව් කරන්නට පිළිවන. එවිට සැණෙකින් පෝරු කෑඳැත්තා, ප්‍රේමයෙන් පැරදුණු අසරණයකු බවට පත්වෙයි.
මේ ඡායාරූප පෙළ කියන්නේ ඒ කතාවයි. කුමන වනෝද්‍යානයේ, ගහක් උඩදී සරණාභිලාෂී පෝරු කෑඳැත්තෙකු කෑඳැත්තියක ඉදිරියේ ‘ඇනගත්’ ඒ දුක්බර අවස්ථාවයි.
කෑඳැත්තා ඇටයක් හොයාගනියි. හිත ඇදගත් කෑඳැත්තියට පිළිගන්වයි. ගම්දෝ නොගම්දෝ කියලා ටිකක් කල්පනා කළ ආඩම්බරකාර කෑඳැත්තිය අපේ අසරණ ප්‍රේමවන්තයාගේ ඇටය ප්‍රතික්‍ෂෙප කරයි. ඒ මදිවාට උගේ මූණටත් පිටුපා අනෙක් පැත්තට හැරෙයි. අසරණ ප්‍රේමවන්තයා උඩ බලාගෙන කල්පනා කරන ආකාරය හද දවා නොලන්නේද?
හැබැයි, බැරි වෙලාවත් ඇය ඇටය බාරගත්තා නම් විය හැකි දේ අයත් වන්නේ වයස 18න් ඉහළ අයට පමණක් බැලිය හැකි චිත්‍රපටයකටය. ඉන්පසු තවත් ආදරණීය දේ සිදුවෙයි. බිත්තර ලන්නට ආසන්න වන විට, පෝරු කෑඳැත්තා, සිය ගර්භිණී ඇඹේණිය ගසක බෙනයක් තුළට දමා, ඇගේ හොටය පමණක් එළියට ගත හැකි සිදුරක් තබා, බෙනයේ කට මැටි ගසා වසා දමයි. බිත්තර දමා, බිත්තර රැක, පැටවුන් බිහිවන තෙක්, ඉතින් මේ ‘වෙන්ඩ පියා’ සිය ඇඹේණියට කවමින් පොවමින් පෝෂණය කරයි. අහෝ, මේ කෑඳැත්තිය ප්‍රතික්‍ෂෙප කළේ එහෙව් ආදරයකි.
පෝරු කෑඳැත්තා විශාල පක්‍ෂියෙකි. හොටට උඩින් තිබෙන පෝරුවක් වැනි කොටස නිසා ඒ නම ලබයි. බෝ වන කාලයට ලංකාවේ සිටින ආවේණික නොවන පක්‍ෂියෙකි. බෝ නොවන කාලයට විශාල සමූහයකින් යුක්තව සැරිසරයි. සමූහය එකතු වුණු විට නගන හඬ, වනයේ සැරිසරන්නන්ට හොඳට පුරුදුය. ඒ තරම් විශාල හඬකි. පහත රට වියළි කලාපයේ සරති.■
