මහර හිරේ කැරැල්ල සහ ඝාතනය

“සවිඥානක වන තෙක් කෙනෙකුට කැරලිගැසිය නොහැක.
කැරලි ගසා අවසන් වන තෙක් කෙනෙකුට සවිඥානක විය නොහැක.”
-ජෝර්ජ් ඕවල්-
2012 නොවැම්බර් 3 වැනිදා වැලිකඩ සිරගෙදර සිදු වූ කැරැල්ලකදී සිරකරුවන් 27 දෙනෙකු වෙඩි තබා ඝාතනය කෙරුණි. එය දෙවැනි වුණේ 1983 ජුලි 25 සහ 27 වැනිදා එම සිරගෙය තුළදීම සිදු වූ තවත් සමූහ ඝාතනයකට පමණි. එහිදී දෙමළ සිරකරුවන් 53 දෙනෙකු ඝාතනය කෙරුණි.
මේ ඉල් පසළොස්වක පොහොය දා මහර සිරගෙදරදී ඇති වූ කැරැල්ලත් ඝාතනයත් ඉහත සඳහන් සිදුවීම් සමග සැසඳීමට සමහරු තැත් කළත්, ඒවා අතරේ සාම්‍යත්වයක් ඇතැයි මේ ලියුම්කරුට නොපෙනේ. බලධාරීන් විසින් සිදු කළ 2012 ඝාතනයත්, බලධාරීන්ගේ ආශීර්වාදයෙන් සිංහල සිරකරුවන් පිරිසක් විසින් සිදු කළ 1983 ඝාතනයත්, කලින් සැලසුම් කොට චේතනාන්විතව ක්‍රියාවේ යෙදවූ සිද්ධීන් වශයෙන් හඳුනාගත හැකිය. 1983 වැලිකඩ ඝාතනය ජේ. ආර්. ජයවර්ධනගේ රාජ්‍ය පාලනය යටතේද, 2012 වැලිකඩ ඝාතනය මහින්ද රාජපක්ෂගේ රාජ්‍ය පාලනය යටතේද සිදු විය. මහර සිදුවීම සම්බන්ධයෙන් දැනට දැනගැනීමට ඇති තොරතුරු අනුව, බලධාරීන්ගේ පැත්තෙන් එසේ කල්තියා සැලසුම් කළ ක්‍රියාවලියක් තිබී ඇති බවක් නොපෙනේ.
එසේ වෙතත්, බලධාරීන් වගකීමෙන් මිදෙන්නේ නැත.
සිරගෙයක සිටින සියල්ලන් අහිංසකයන් වශයෙන් පිළිගැනීමට ලැදියාවක් දක්වන නාස්තිකවාදී අදහස සමග මේ ලියුම්කරුගේ ඇයිහොඳයියක් නැත. සිරගෙවල් යනු හුදෙක් සමාජ ක්‍රමයේ ඇති වරදක් නිසා ගොඩනැඟී ඇති ස්ථාන වශයෙන් පමණක් ගැනීම ‘රැඩිකල්’ සහ ‘විප්ලවකාරී’ විය හැකි වෙතත් යථාවාදී නොවේ. ඕනෑම සමාජ ක්‍රමයක අපරාධකරුවෝ සිටිත්. ධනපති සමාජ ක්‍රම තුළ සේම, සමාජවාදී කොමියුනිස්ට් සමාජ ක්‍රම තුළත් සිරගෙවල් තිබේ. එය මිනිස් ශිෂ්ටාචාරයේ ස්වභාවික සංසිද්ධියකි.
එසේම අනිත් අතට, සිරගෙයක සිටින සියල්ලන් අපරාධකරුවන් වශයෙන් හංවඩු ගසන සුද්ධෝදනවාදී මතයත් බැහැර කළ යුතුය. රටක නෛතික සහ අධිකරණ ක්‍රියාවලියේ විවිධ දුර්වලතා නිසාම අපරාධකරුවන් වී හිරේ සිටින පුද්ගලයන් සේම, ඒ නෛතික සහ අධිකරණ දුර්වලතා නිසාම හිරේට නොවැටී නිදහසේ එළියේ සිටින අපරාධකරුවන්ද රටක සිටින බවද අපි දනිමු. ඒ නිසා, යම් සමාජයක් යනු, වැරදිකරුවන් සහ නිවැරදිකරුවන්ගේ සම්මිශ්‍රණයක් බවත්, පොදුවේ ගත් විට, ඕනෑම සමාජයක වැරදිකරුවන් සහ නිවැරදිකරුවන් අතර අනුපාතය, පිළිවෙළින් වැරදිකරුවන් ඉතා සුළුතරයක් වන බවත්, හොඳ මිනිසුන් අතිබහුතරයක් වන බවත් නිරීක්ෂණය කළ හැක. තවත් විදිහකින් කිවහොත්, ලංකාවේ නීත්‍යානුකූල පුරවැසි අතිබහුතරය අතරේ නීත්‍යානුකූල නොවන පුරවැසි සංඛ්‍යාව ඉතා සුළුතරයකි. ඒ සුළුතරයෙන් අතිබහුතරය, යම් දඬුවමක් සහ පුනරුත්ථාපනය හරහා යළි සමාජයට උකහාගත හැකි සහ උකහාගත යුතු පිරිසකි.
සිරගෙයක් තුළ කැරැල්ලක් වැනි නීති විරෝධී සිද්ධියක් ඇති වන විට, එළියේ සිදුවන කැරැල්ලකට වඩා වෙනස් අඳුරු චිත්‍රයක් ඒ සම්බන්ධයෙන් අපේ සිත් තුළ ඇඳී යා හැකිය. එසේ වන්නේ, සිරකරුවා ගැන එළියේ සිටින නිදහස් මිනිසුන් තුළ ඇති එක්තරා අගතියක් නිසා ය. උදාහරණයක් වශයෙන්, මහර හිරගෙය ඉදිරියේ හඬා වැලපෙන අම්මලාට බණ කියන ෆේස්බුක් පණ්ඩිතයන් ගත හැකිය. ඉන් ඇතැමෙකු කියා ඇති පරිදි, ‘මේ අම්මලා මීට කලින් දරුවන් ගැන හරියට සොයා බැලුවේ නම් දැන් මෙසේ හඬන්නට සිදු නොවන’ බවයි. එබැවින්, නිතැතින්ම කැරැල්ලේ පරම වරදකරුවන් බවට සිරකරුවන් පත්වීමට ඇති ඉඩකඩ බොහෝ ය. සාධාරණ මිනිසුන් වශයෙන් අප පරිස්සම් විය යුත්තේ ඒ අගතිගාමී විනිශ්චය සම්බන්ධයෙනි. සිරකරුවා යනු, එළියේ සිටින යම් පවුලක සාමාජිකයෙකි. ඔහු හෝ ඇය, පියෙකු/මවක, පුතෙකු/දුවක, සහෝදරයෙකු/සහෝදරියක ආදී වශයෙන්, වැරදි නොකළ පවුල් කුලකයක සාමාජිකයෙක්/සාමාජිකාවක් වෙයි. මේ සිරකරුවා, තමන් කළ වරදක් සම්බන්ධයෙන් වරදකරු වී සිටියත් යම් දවසක අර පවුල සමග එක්වීමට නියමිතව සිටින්නේය. ඔහු නීතියෙන් ලද දඬුවම, සිරගෙයක් තුළදී සිදුවන මෙවැනි අහඹු සිද්ධියක් නිසා මරණ දඬුවමක් බවට පත්වීම, ඔහු සම්බන්ධයෙන් පමණක් නොව, අර කී පවුල් දාමය සම්බන්ධයෙනුත් අමානුෂික දෙයක් වන්නේය. මේ ගැන බුද්ධදාස ගලප්පත්ති කවියා පසුගිය දා දියණියකගේ ඇසින් මුහුණුපොතේ පළකොට ඇති කවියක් මෙහිදී උපුටා දැක්වීම යෝග්‍යයි. ඒ මෙසේ ය:
“දින ගණිමින් හිටියෙ තාත්තව දැකගන්න
තව සති තුනයි නොවැ තිබුණේ ගතවෙන්න
හිතුණේ නැද්ද තව ඩිංගක් ඉවසන්න
කාකි ඇස්වලින් සැඟවී ගෙන ඉන්න
අසාධාරණය දැක නිහඬව ඉවසන්න
පුරුදු වෙලා සිටියේ නැති එක වරද
වෙඩි වැද මියගියේ ඔබ නොව අප තිදෙන
කෙලෙසක වාවම්ද අපි මේ රුදු විපත
සතියට වතාවක් මහරට ගිය ගමන
කෝවිඞ් වසංගතයෙනි නැවතුණෙ මෙවර
දකිනට නොලැබුමෙන් තාත්තගේ මුහුණ
අම්මා හිටියෙ කඳුළින් තෙත් වී දෙනෙත
තාත්තේ ඔබට අපෙ දුක පෙනෙනවද
තාත්තේ ඔබට අපෙ හඬ ඇහෙනවද
තාත්තා ටිකක් ඇහැ ඇරලා බලනවද
අඬන්නෙපා යැයි අම්මට කියනවද”
මේ කවියේ මගේ සිත්ගත් කාරණා තුනක් තිබේ. එකක් වන්නේ, තාත්තා නිදහස් වීමට තිබුණේ තව සති තුනක් පමණක් යැයි කීමයි. එය, මහර සිද්ධියට කෙලින්ම සම්බන්ධයි. ඇත්ත වශයෙන්ම මේ මියගිය සිරකරුවන් අතර එසේ හෙට අනිද්දා නිදහස් වීමට නියමිත සිරකරුවන්ද සිටි බව දැනගැනීමට තිබේ. දෙවැනි කාරණය වන්නේ, මීට ඉහතින් මා කියා ඇති සමාජ ප්‍රශ්නයට අදාළයි. එනම්, ‘වෙඩි වැද මියගියේ ඔබ නොව අප තිදෙන’ යන්නයි. මතක තියාගන්න: මේ දියණිය කියන්නේ, අපරාධකරුවෙකු වශයෙන් නීතියෙන් සහ අධිකරණයෙන් තීන්දු වී මරණීය දණ්ඩනයට පත්කෙරුනු පියෙකු ගැන නොවේ. හෙට අනිද්දා ගෙදර ඒමට නියමිතව සිටි තාත්තා කෙනෙකු ගැනයි. තුන්වැනි කාරණය මහරට පමණක් නොව සමස්ත මනුෂ්‍යත්වයට ආමන්ත්‍රණය වන්නකි. එනම්, ‘තාත්තේ ටිකක් ඇහැ ඇරලා බලනවද- අඬන්නෙපා යැයි අම්මට කියනවද’ යන අවසාන අදහසයි. මහර ඝාතනයේ සමස්තයාර්ථය තුළින් ද්වනිත වන මනුෂ්‍යත්වය අපූරුවට එයින් විසද කෙරේ.
ෆැසිස්ට්වාදයට එරෙහිව ජීවිත කාලය තිස්සේ මතවාදීමය වශයෙන් අරගල කළ සහ ඒ බව ක්‍රියාවෙන් පවා පෙන්වමින්, 1936 දී ස්පාඤ්ඤයේ නැඟී එමින් පැවති ෆැසිස්ට්වායට එරෙහිව ස්වේච්ඡාවෙන් යුද්ධ කිරීමට එංගලන්තයේ සිට තකහනියක් ස්පාඤ්ඤයට ගිය ජෝර්ජ් ඕවල් නමැති නවකතාකරුවා පසු කලෙක ලියූ යුගකාරක නවකතා දෙකක් ලෝක කීර්තියට පත්විය. ඒවා නම්, ‘සත්ව ගොවිපොළ’ සහ ‘1984’ යි. (මේ දෙකම සිංහලට පරිවර්තනය වී තිබේ). මෙකී දෙවැනි කෘතියේදී ජෝර්ජ් ඕවල් හඳුන්වා දුන් එක් වචනයක් මේ වන විට ලෝකය පුරා සෑම භාෂාවක් තුළම ජනප්‍රිය වහරට එක්ව තිබේ. එනම් ‘ඩබල්ස්පීක්’ යන්නයි. ඊට ආසන්නතම සිංහල යෙදුම විය හැක්කේ ‘දෙබිඩි භාෂණය’ යන්නයි. ‘දිව දෙකේ කතාව’ යන්නට අමතරව, පරස්පර අදහස් දෙකක් එකට ගැටීම සහ එම පරස්පර අදහස් දෙකම එක විට විශ්වාස කිරීම යන අදහසත් එහි අඩංගු ය. මේ ලිපියේ උද්ධෘතයට පහතින් මා දක්වා ඇති ඕවල්ගේ ප්‍රකාශය ඊට නිදසුනකි. වර්තමාන ලෝකයේ ඊට ඇති ජීවමාන නිදර්ශනය වන්නේ ඩොනල්ඞ් ට්‍රම්ප් ය. (අපේ රටේ වර්තමානයේ කරුණු පෙළගැසෙන ආකාරය අනුව ජෝර්ජ් ඕවල්ගේ නවකතා අපට වැදගත් විය හැක්කේ කෙසේද යන්න, ඉදිරියේදී සාකච්ඡාවට ගත යුතු මාතෘකාවක් වනු ඇත).
වැලිකඩ හිරගෙදර තාප්පයේ පිටපැත්තේ “සිරකරුවෝ ද මනුෂ්‍යයෝ ය” යනුවෙන් ලියා තිබේ. එය ලියැවුණු කාලයේම එහි ඇති විහිළුව අප පෙන්වා දී තිබේ. මෙය ලිවිය යුතුව තිබුණේ හිරගෙදරින් එළියේ සිටින අපට දැනගැනීමට නොව, හිරේ ඇතුළේ සේවය කරන බන්ධනාගාර නිලධාරීන්ගේ දැනගැනීම සඳහා ය යන්න අපේ තර්කය විය. ඒ අනුව, මෙතැන සිදුව ඇත්තේ පැත්ත මාරු වීමකි. කෙසේ වෙතත්, මාරු වී ඇති පැත්ත, ජෝර්ජ් ඕවල්ගේ ‘දෙබිඩි භාෂණය’ තුළින් දැන්වත් ක්‍රමවත් කරගත යුතුව තිබේ. ඒ අනුව, තාප්පය ඇතුළු පැත්තේ තවත් වැකියක් ලිවිය යුතුය. ඒ මෙසේ ය: “සිරකරුවන්ට වඩා මුරකරුවෝ මනුෂ්‍යයෝ ය”.
මහර කැරැල්ලෙන් මේ වන විට (දෙසැ. 2 වැනිදා) සිරකරුවන් 11 දෙනෙකු ජීවිතක්ෂයට පත්ව ඇති අතර 107 දෙනෙකු තුවාල ලබා තිබේ. ඇති වූ කැරැල්ල මැඩලීම සඳහා මෙතරම් වියදමක් දැරිය යුතුව තිබිණිද යන ප්‍රශ්නය, තවත් තොරතුරු ලැබීමෙන් පසුව පමණක් පිළිතුරු සැපයිය හැකි වන ප්‍රශ්නයකි. දැනට අපි එක දෙයක් නිශ්චිතව දනිමු. එනම්, කිසි සිරකරුවෙකු ආයුධ සන්නද්ධව සිටි බවට කිසි සාක්ෂියක් නැති බවයි.
කෙසේ වෙතත්, කේන්ද්‍රීය ප්‍රශ්නය දැනුත් විභාගයට ගත හැකිය. කැරැල්ල ඇති වන්නේ, මහර බන්ධනාගාරයේ අධික තදබදය තුළ කොරෝනා ආසාදිතයක් පිරිසක් සොයාගැනීමේ පසුබිමේ ය. එහිදී, වහාම පී.සී.ආර්. පරීක්ෂණ සිදු කරන ලෙස සිරකරුවන් කළ සාධාරණ ඉල්ලීම, පසුව යම් ආකාරයක ගැටුම්කාරී තත්වයකට තුඩුදී ඇති බව මධ්‍යස්ථ තොරතුරු අනුව කෙනෙකුට පැමිණිය හැකි නිගමනයයි. එසේ නම්, කොරොනා මැඩලීමේ සාර්ථකත්වයෙන් ලෝකයේ දෙවැනි තැනට පත්වී ඇතැයි කී ලංකාවේ සිරගෙයක් තුළ සිටි සිරකරුවන් ටිකවත් ආරක්ෂා කරගැනීමට බලධාරීන්ට නොහැකි වූයේ කෙසේද? දෙවැනුව, ලෝකයේ දෙවැනි තැන දිනාගත් ලංකාවේ සිරගෙයක සීමිත සිරකරුවන් පිරිසකට පවා පී.සී.ආර්. පරීක්ෂණ කිරීමට බලධාරීන්ට නොහැකි වූයේ ඇයි? මේ ප්‍රශ්න දෙකටම ලැබෙන පිළිතුර, කොරෝනා වසංගතය මැඩලීමේදී තමන් අත්කරගත්තේ යැයි බලධාරීන් කියන විශේෂ සාර්ථකත්වය පුස්සක් කරයි.
දැන් මොහොතක් නැවතී මේ කාරණයත් සැලකිල්ලට ගන්න: ඝාතනය වූ සිරකරුවන් 11 දෙනාගෙන් 9 දෙනෙකු කොරෝනා ආසාදිතයන් බව සොයාගෙන තිබේ. එහි අරුත කුමක්ද? (1) සිරකරුවන් කැරලිකාරී වී ඇත්තේ හුදෙක් ජීවිතාරක්ෂාව සඳහාම බවයි. (2) 11 දෙනෙකුගෙන් 9 දෙනෙකුම ආසාදිත වන තෙක් බලධාරීන් කිසිවක් කර නොමැති බවයි.
වරද කාගේද?
වෙනත් සිද්ධීන් සම්බන්ධයෙන් සේම මේ සිද්ධියේදීත් බලධාරීන් ඉදිරිපත් කරන හේතුවාචක, අදාළ ඛේදවාචකයට වඩා විපරීත බව මෙවරත් පෙන්නුම් කර තිබේ. මනෝ වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර සඳහා දෙන එක්තරා ඖෂධයක් පාවිච්චි කිරීමෙන් කෙනෙකු තුළ ‘ලේ දැකීමේ’ ආශාවක් උපදින බවත්, එවැනි ඖෂධ පාවිච්චි කිරීමෙන් මේ සිරකරුවන් පිස්සන් සේ හැසිරී ඇති බවත් බලධාරීහූ ඊයේ කීහ. එහෙත් මේ ඖෂධය ගැනීමෙන් කෙනෙකු නිද්‍රාබර සහ සන්සුන් තත්වයකට පත්වෙනවා මිස ප්‍රචණ්ඩකාරී තත්වයකට පත්නොවන බව, ඒ පිළිබඳ විශේෂ නිවේදනයක් නිකුත් කරමින්, ලංකා මනෝ වෛද්‍ය විශේෂඥයන්ගේ කොලීජිය ඊයේ කියා සිටියේය.
තවදුරටත් මේ සිද්ධිය පිළිබඳ බලධාරීන්ගේ වගකීම මඟහරිමින්, කොරෝනා ආසාදිත සිරකරුවන් සම්බන්ධයෙන් මෙවැනිම කැරලිකාරී තත්වයක් ඉතාලිය වැනි රටවලත් සිදු වී තිබේ යැයි එක් ඇමතිවරයෙක් කීවේය. ප්‍රශ්නය වන්නේ මෙයයි: ලංකාවේ ‘සාර්ථකත්වය’ පෙන්නුම් කිරීම සඳහා මීට මාසයකට හෝ දෙකකට කලින් ‘අසාර්ථක’ රටක් වශයෙන් සන්සන්දනයට ගත් ඉතාලියම, දැන් ලංකාවේ අසාර්ථකත්වයක් යුක්තිසහගත කිරීමේ නිදර්ශනයක් වශයෙන් ගන්නේ මොන කටකින්ද යන්නයි. ‘ඉතාලියේ එහෙම වුණාට අපේ රටේ එහෙම නැහැ’ යි එදා කියූ කටින්ම ‘ලංකාවේ මෙහෙම වුණාට ඉතාලියෙත් එහෙම තමයි’ යනුවෙන් දැන් කීම, අර ඉහතින් කී ‘ඩබල්ස්පීක්’ හෙවත් ‘දෙබිඩි භාෂණයට’ තවත් නිදසුනකි.
අවසාන වශයෙන්, මංජුල වෙඩිවර්ධනගේ කෙටි කවියකුත් මීට අමුණමි:
“උණ්ඩ යනු අහරකි
ඉදින් මුළු රට මහරකි.”■