■ එස්.ජී. පුංචිහේවා
අලුත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් ශ්‍රී ලංකාවට අවශ්‍යය යන කරුණ වැඩි දෙනෙකුගේ කැමැත්ත ලැබීම සාධාරණය. එහෙත් එය පරණ ව්‍යවස්ථාවන්ට වෙනස් වූ පමණින් අලුත් ව්‍යවස්ථාවක් නොවිය යුතුය. තිබුණු ව්‍යවස්ථාවන්ට වඩා දියුණු ඉදිරිගාමි ව්‍යවස්ථාවක් විය යුතුය.
දියුණු ඉදිරිගාමි ව්‍යවස්ථාවක් වන්නේ කෙසේද? ව්‍යවස්ථාව නිසි ලෙස ක්‍රියාත්මක වීමෙන් සාමකාමී සමාජයක් බිහිවිය යුතුය. පුද්ගලයන්ගේ, ජනකොටස්වල, ජනවර්ගවල අයිතිවාසිකම් ආරක්‍ෂා විය යුතුය. රටේ තිබෙන පොදු සම්පත් පෞද්ගලික හිමිකාරිත්වයෙන් බැහැරව සියලු ජනයාටම උපරිම ප්‍රයෝජන ලබාදීම සිදුවිය යුතුය. රටේ ආර්ථිකයත්, ජන ජීවිතයත් වඩා යහපත් විය යුතුය. රටේ සම්පත් ලෝක ධන කුවේරයන්ට සූරා කෑ හැකි ඍජු හෝ වක්‍ර වගන්ති ඇතුළත් නොවිය යුතුය. කොටින්ම ව්‍යවස්ථාවෙන් පැහැදිලි විය යුත්තේ ජනතාවට ලැබෙන මෙහෙවර විස්තර කිරීමය. එනම් ජනතාවට වෙනසක් නැතිව, ආහාර, ඇඳුම්, නිවාස, සෞඛ්‍යය, අධ්‍යාපනය ආදිය සම සේ ලැබෙන ආකාරය පැහැදිලි විය යුතුය. එනම් එම අත්‍යවශ්‍ය කරුණු පහ යුක්තිසහගත ලෙස ලැබෙන ආකාරය පැහැදිලි කිරීම සිදුවිය යුතුය.
පාලකයා සහ රටවැසියා
දුප්පත් රටවල වැසියන්ට වැඩිපුර ගැහැට පැමිණ ඇත්තේ පාලකයන්ගෙනි. පාලකයෝ පොදු සම්පත් කොල්ලකති. මිනීමැරුම්, වංචා, දූෂණ කෙරෙති. ඒ සියල්ල රටවැසියන්ට එරෙහිව වේ. බලය ලබාගෙන හිතුවක්කාර ක්‍රියාවන්හි යෙදෙති. බලය ගැනීමට බලයම යොදති. මෙයින් ජනතාවට ආරක්‍ෂාවක් ලැබිය හැක්කේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙන් පාලකයන්ට පැවරෙන බලතල සීමා කිරීමෙනි. ඒ සඳහා ශරීරයට, ජීවිතයට හානිකිරීමෙන් වැළකීමේ ප්‍රබල වගන්ති ව්‍යවස්ථාවේ පැවතිය යුතුය. පොදු ජනයාට යහපත කරන මුවාවෙන් පෞද්ගලික වාසි ලබාගන්නා දූෂකයන්ට එරෙහිව ක්‍රියාකළ හැකි ක්‍රමවේද ව්‍යවස්ථාවෙන් තහවුරු විය යුතුය. මූලික අයිතිවාසිකම් සහ ස්වාධීන කොමිෂන් සභා ඊට උදාහරණ දෙකකි.
නව ව්‍යවස්ථාවකින් සනාථ විය යුතු අත්‍යවශ්‍ය සංකල්ප දෙකක් මෙසේය.
- රාජ්‍යය යනු ආණ්ඩුවට අයිති වස්තුවක් නොව සියලු ජනතාවන්ට අයත් සම්පතක් බව.
- රාජ්‍ය බලය ආණ්ඩුවට අයිති ආයුධයක් නොව, රටේ සිංහල, දෙමළ, මුස්ලිම් ආදි සියලු ජනයාට අයිති මෙවලමක් බව.
එහෙත්, 1948න් පසුව වත් රටේ දිලිඳුකම තුරන්වී නැත. කොටින්ම රටේ සියලුම ජනයාට තුන්වේල නැත්නම් දෙවේලක් වත් කන්න දෙයක් තිබිය යුතුය. එසේ වූයේ ආණ්ඩු බලය ගත් අය එය තමන් සතු වස්තුවක් ලෙස භාවිත කළ නිසාය. ඔවුන් ඇතුළු ධනපති පංතිය, බැංකුවල, ඉඩම්වල, ගොඩනැගිලිවල රැස්කර ගෙන සිටින්නේ අර දිලිඳු ජනතාවට හිමි විය යුතු ආහාරයයි. ඔවුන් පහසුවෙන් භුක්ති විඳින්නේ දුප්පත් අයට හිමි සෞඛ්‍යයයි. ඔවුන් දෙස් විදෙස් ඉපැයීම් සඳහා යොදාගැනෙන්නේ දුප්පපතුන්ට හිමිවිය යුතු අධ්‍යාපනයයි. මේ මූලික සමාජ අයුක්තිය නිසා විරෝධතා, උද්ඝෝෂණ, කැරලි, සන්නද්ධ අරගල ඇතිවීම ස්වාභාවිකය. එවිට ආණ්ඩු බලය ලබන අයගේ මන්තරය වන්නේ ‘විධායක බලතල වැඩිකර ගැනීම’ ය.
එහෙයින් නව ව්‍යවස්ථාවකින් බලය ලැබෙන හැටිද, බලය මාරුකරන ආකාරයද, ජනතාවට වගකීමද පැහැදිලි විය යුතුය.
ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් අවශ්‍ය වන්නේ මක් නිසාද? එය නිසැකයෙන්ම හදිසියේ හෝ ක්‍රමානුකූලව හෝ හිතුවක්කාර දුෂ්ට පාලනය වැළැක්වීම උදෙසාය. එහෙයින් ව්‍යවස්ථාවෙන් සිදුවන්නේ දුෂ්ට පාලනයේ අනෙක් පැත්ත නියෝජනය කිරීම. මිනිසුන් බලය ලැබුණු පසු හිතුවක්කාර වෙති. කුරිරු වෙති. බලය දුන් මිනිසුන්ටම සතුරු වෙති. ඒ නිසා ප්‍රජා පීඩකයාට තමන්ම නීතිය බවට පත්වීමට තිබෙන ඉඩකඩ ව්‍යවස්ථාවෙන් වැළැක්විය යුතුය. පීඩකයා, තමන් නීතිය බවට පත්වූ අවස්ථා දෙකකි. 18වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය සහ 20 වැනි සංශෝධනයයි. ආණ්ඩුව හදාගත් මාධ්‍ය සහ පිරිසක් උක්ත පුද්ගලයා සාන්තුවරයකු බව පුන පුනා ප්‍රචාරය කරන නමුත්, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ වගන්ති පැවතිය යුත්තේ සාන්තුවරයන්ටත් වඩා ඉහළිනි. එසේ පැවතීම ජනතාවට වගකීමය.
ජනතාවට වගකීමට නම්, සියලු බලතල ඇති පාලකයකු බිහිවීම වැළැක්වෙන ආකාරය ව්‍යවස්ථාවෙන් පැහැදිලි විය යුතුය. එසේ නැත්නම් යටත්වැසියන් බිහිවීම අනිවාර්යය. ඊට පෙර එම පාලකයාට යටත් පාර්ලිමේන්තුවක් බිහිවෙනු ඇත. ඒ සඳහා ප්‍රබන්ධ කරනු ලැබූ ඡන්දදායකයන් බිහිවීමද සිදුවේ. එම තත්වය කරා යාම ව්‍යවස්ථාවෙන් අවහිර විය යුතුය.
ඉහත සඳහන් හානිකර අවස්ථා වැළැක්වීමට අපට අලුත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් අනිවාර්යයෙන්ම අවශ්‍ය වේ. කුමන හෝ අලුත් ව්‍යවස්ථාවක් අවශ්‍ය නොවේ. එය ඉහත කී පරිදි ජනතාවට වගකීමට බැඳී සිටින ව්‍යවස්ථාවක් විය යුතුය.
ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් යනු එබඳු වගකීමක් සහිත ලේඛනයක් නිසා එය රටේ ඉහළම නීඛිය වන්නේය. එහෙයින් එය අනෙක් නීති මෙන් බහුතර එක ඡන්දයකින් වුවද වෙනස් කළ නොහැකි විය යුතුය. ආ.ක්‍ර. ව්‍යවස්ථාවක් වෙනස් කළ හැක්කේ පාර්ලිමේන්තුවේ තුනෙන් දෙකක බහුතරයෙන් සහ ජනමත විචාරණයකදී නම් බහුතර ඡන්දයකිනි.
ආ.ක්‍ර. ව්‍යවස්ථාව පිළිපැදිය යුත්තෝ කවුරුද?
ජනාධිපති, අගමැති, ඇමතිවරුන්, මැතිවරුන්, නිලධාරීන් ඇතුළු සියලුම රටවැසියන් විසින් පිළිපැදිය යුතුය. රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්ති, පුරවැසි අයිතිවාසිකම් සහ ආණ්ඩුවේ ආයතන ක්‍රියාත්මක වන ආකාරය එහි සඳහන් වේ. එම ක්‍රියාකාරිත්වයට නීත්‍යනුකූලභාවයක් ලබාගැනීමට එය පාර්ලිමේන්තුවේ සම්මත කරගැනේ. අන්තර්ජාතික ප්‍රතිපත්ති ක්‍රියාත්මක වන්නේ මානව අයිතිවාසිකම් සහ එ.ජා. ආයතනයේ නියෝජනය වීම් මගිනි. රටට අයිති ජනකොටස හැඳින්වෙන්නේ දේශසීමාව ඇතුළත වාසය කිරීම සහ පුරවැසිභාවය මගිනි.
පරමාධිපත්‍ය බලය යනු කුමක්ද? එය අයත් වන්නේ කාටද? කියා ව්‍යවස්ථාවෙන් පැවසේ. පුරවැසියා පරමාධිපති වේ. ව්‍යවස්ථාදායක, විධායක, අධිකරණ බලයන්ද, මූලික අයිතිවාසිකම්ද, ඡන්ද බලයද පරමාධිපති බලයට අයත් වන බව කියැවේ.
ඒ අනුව, ආ.ක්‍ර. ව්‍යවස්ථාව නීති ලේඛනයක් බවට පත්වේ. එසේ වන්නේ නීතියේ බලය යෙදිය යුත්තේ එහි සඳහන් ආකාරයට වන නිසාය. එනම්, ක්‍රියාකරන ආකාරය කාටත් පෙනෙන ලෙස විය යුතුය.
එසේම ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව සමාජ ප්‍රකාශනයක් විය යුතුය. ඒ කෙසේද? එනම්, මිනිසුන් පිළිපැදිය යුතු සාරධර්මද මිනිසුන්ගේ පරමාර්ථද එහි සඳහන් වේ. ඒ බව ප්‍රකාශ වන්නේ පූර්විකාව, සංඥාපනය, ප්‍රතිපත්ති හා මූලධර්ම, සමාජ ආර්ථික, සංස්කෘතික ප්‍රතිපත්ති, අධ්‍යාපනය, සෞඛ්‍යය, භාෂා භාවිතය ආදිය මගිනි.
ව්‍යවස්ථාව ජනතාව සමග ඇතිවන දේශපාලන ගිවිසුමක්ද වන්නේය.
දියුණු අලුත් ව්‍යවස්ථාවක් සඳහා
නිදහසෙන් පසු මේ කලාපයේ පිහිටි සමහර රටවල් බෙහෙවින් දියුණුවට පත්ව ඇත. මැලේසියාව, සිංගප්පූරුව පහසු නිදසුන් වේ. එසේ නිදසුන් නැතිව වුවද ශ්‍රී ලංකාවට දියුණු වීමට තරම් ස්වාභාවික සම්පත් තිබිණ. එදා පටන් තව මතුවටත් ඒ සම්පත් සූරාකන ලෝක බලවතුන්ට ඉඩ සලසා අතලොස්සක් දේශීය ධනවතුන් පෝෂණය කරන ආ.ක්‍ර. ව්‍යවස්ථාවක් අපට අවශ්‍ය නැත. මෙතෙක් පැවතුණේ එවැනි ව්‍යවස්ථාය. එයින් සංවර්ධනය වුණේ දිළිඳුකම පමණි. ඒ සමග දූෂණ, වංචා, අපරාධ, මිනීමැරුම් සමග නොදියුණු මිනිසකුද බිහිවී ඇත. පුරවැසියා පරමාධිපතියා ලෙස වචනයෙන් පමණක් නොව භාවිතයෙන්ද සලකන්නේ නම් මේ පොළවට අයත් සියලු භෞතික සහ මානව සම්පත් ඒ පුරවැසියන්ගෙන් බැහැර නොවිය යුතුය.
නිදහසෙන් පසු පෙනුමට කෙසේ වෙතත්, සත්‍ය වශයෙන් රට පිරිහීමට පත්වුණේ පාලක පිරිස ආ.ක්‍ර. ව්‍යවස්ථාවත් අනෙක් නීති රීතිත් යටත් කර ගනිමින් ජනාධිපති බලතල වැඩි කර ගැනීමෙන් හා අනිසි ලෙස භාවිත කිරීමෙනි. එහෙයින් තනි පුද්ගල පාලකයකු හෙවත් රජකු ගොඩනැගෙන ව්‍යවස්ථාවක් යනු පරණ ව්‍යවස්ථාවකි. කිසිසේත් අලුත් නොවේ. 19 මරාගෙන 20වැනි සංශෝධනය අලුත් ව්‍යවස්ථාවට (ජනාධිපති බලතල) ඇතුළු වන්නේ නම්, එය අතිශය පැරණි ව්‍යවස්ථාවක් වේ.
ජාතියකට, ආගමකට, භාෂාවකට වැඩියෙන් හෝ අඩුවෙන් සැලකිලි ලැබෙන වගන්ති ව්‍යවස්ථාවකට ඇතුළු වුවහොත් එය යළිත් යුද්ධයකට හෝ කැළඹිලිවලට මග පාදනු නිසැකය. එවිට එසේ සිදුවෙති’යි යන සැකය නිසා මෝදුවන ද්වේෂයට ‘නීතිය’, ‘ආරක්‍ෂාව’ යන සළු පිළි අඳවා හදිසි නීතිය, ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ නීතිද, එස්ටීඑෆ් වැනි ආයතනද භාවිත වනු ඇත. එස්ටීඑෆ් වැදගත් කාර්යයන්ට යෙදවුණු අතර එය රාජ්‍ය පාතාලයක ආකාරයෙන් භාවිත නොවූහ’යි කිය හැකිද?
ජාති, ආගම්, කුල ගැටුම් යොදාගෙන මැතිවරණ ජය ගැනීමට ඉඩ නැතිවන ලෙස නව මැතිවරණ ක්‍රමයක් නීතිගත විය යුතුය. අන්තර්ජාතික නීති උල්ලංඝනය කළ නොහැකි වන වගන්ති ව්‍යවස්ථාගත විය යුතුය.
හදිසි නීතිය, ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ නීතිය, පොලිස් ආඥා පනත ආදිය නිසා මානව අයිතිවාසිකම් කඩ කිරීමට තිබෙන ඉඩකඩ ඇහිරිය යුතුය. අපරාධ නීති නිසි ලෙස ක්‍රියාත්මක විය යුතු අතර, කොතරම් දරුණු අපරාධකරුවකුට වුවද සාධාරණ නඩු තීන්දුවක් ලැබීමේ අයිතිවාසිකම අහෝසි නොවිය යුතුය. ආයුධ පෙන්නන්නට සැකකරුවන් ගෙනගොස් මරාදැමීමේ භාවිතය, අපරාධකරුවන්ට පමණක් නොව සියලු දෙනාටම තර්ජනයකි.
අපරාධ නැති කිරීමට හෝ ආරක්‍ෂාව සඳහා ඕනෑම තීන්දුවක් ගැනීමේ ඉඩකඩ බලධාරීන්ට නොතිබිය යුතුය. වැඩි ඡන්ද හිමිවීම මිනිසුන්ට හිංසා කිරීමට හැකිවන ලෙස අර්ථකථනය කිරීමට ව්‍යවස්ථාවෙන් ඉඩක් තිබිය යුතු නැත.■
