■ නීතිඥ ජගත් ලියන ආරච්චි
නව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් කෙටුම්පත් කිරීම සදහා විශේෂඥ මණ්ඩලයක් පත් කළ බවට ජනමාධ්‍ය වාර්තා කළ අතර 2020 ඔක්තෝබර් 20 වන දින අංක 2198/13 දරන අතිවිශේෂ ගැසට් පත්‍රය මගින් අධිකරණ අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්වරයා ජනතාවට දැනුම් දුන්නේ නව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් කෙටුම්පත් කර කැබිනට් මණ්ඩලයට සහ පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කිරීම සඳහා විශේෂඥ මණ්ඩලයක් පත් කර ඇති බවත්, යම් පුරවැසියකු තම මතය සහ යෝජනා ඉදිරිපත් කිරීමට අපේක්‍ෂා කරන්නේ නම් 2020 නොවැම්බර් මස 30වන දිනට පෙර එකී කමිටුව වෙත ඉදිරිපත් කරන ලෙසත්ය.
ලංකාවේ නව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් සම්පාදනය කිරීමට සූදානම් වන මේ මොහොතේ අපේ ඉතිහාසය තුළ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සම්පාදන සිදුවූයේ කෙසේද යන්න යළි සිහිගැන්වීම මෙම ලිපියේ අරමුණයි. 1946 සෝල්බරි ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව දක්වා වූ රට පාලනය කල ලියවිලි බි්‍රතාන්‍යයන් විසින් සම්පාදනය කළ ඒවාය. ලංකාවාසීන් විසින් සම්පාදනය කරන ලද්දේ 1972 ජනරජ ව්‍යවස්ථාව සහ 1978 නව ජනරජ ව්‍යවස්ථාවය. එයට අමතරව 2000 ව්‍යවස්ථා කෙටුම්පතක් සම්පාදනය කරන ලද අතර 2015 වසරේ සිට 2018 දක්වා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් සම්පාදනය කිරීමේ ක්‍රියාවලියක්ද පැවතිණි.
1972 ජනරජ ව්‍යවස්ථාව
1948 පෙබවාරි 4 වන දින අප රටට ලැබුණ ඩොමීනියන් තත්වය පරිපූර්ණ නිදහසක් නොවූ බැවින් පූර්ණ නිදහසක් කරා යාම මුල්කාලීන අභිප්‍රාය වුවද, පසුව මහජන නියොජිතයන්ගේ අදහස වූයේ පූර්ණ නිදහසක් සහිත ජනරජයක් බිහිකිරීම ව්‍යවස්ථා විප්ලවයක් හරහා කළ යුතු බවයි.
ඒ අනුව 1970 මැතිවරණයේ සමගි පෙරමුණේ ප්‍රධානතම මැතිවරණ පොරොන්දුව වූයේ පූර්ණ නිදහසක් සහිත ජනරජයක් පිහිටුවන බවයි. සමගි පෙරමුණට 2/3 කට වඩා බහුතර බලයක් ලැබුණ අතර එවකට පැවති නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩලයේදී ආණ්ඩු පක්‍ෂය විසින් ජනරජ ව්‍යවස්ථාවක් ගෙන ඒම සඳහා ව්‍යවස්ථා සම්පාදක මණ්ඩලයක් ගෙන ඒමට යෝජනා සම්මතයක් ගෙන ආ අතර එය ඒකමතිතව සම්මත විය. එකල පැවති උත්තර මණ්ඩලය වූ සෙනට් සභාව විසින්ද නියෝජිත මන්ත්‍රී මණඩලයේ මෙම යෝජනාව සම්මත කරනු ලැබීය.
ඒ අනුව 1970 ජූලි මස 19 වන දින කොළඹ රාජකීය විද්‍යාලයේ නව රඟහලට නියෝජිත මන්ත්‍රීි මණ්ඩලයේ සාමාජිකයන් රැස්වූයේ මන්ත්‍රීිවරුන් ලෙස නොව ව්‍යවස්ථා සම්පාදක මණ්ඩලයේ සාමාජිකයන් ලෙසය. ව්‍යවස්ථා සම්පාදන කාර්යය පාර්ලිමේන්තුවෙන් පිටත සිදුකරන කාර්යයක් බවට සංකේතවත් කිරීමට මෙසේ ආරම්භක රැස්වීම සහ අවසන් රැස්වීම පර්ලිමේන්තුවෙන් පිටත පවත්වන ලදි.
ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සම්පාදක මණ්ඩලයක් පත්කළ අතර එහි සභාපති වූයේ නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩලයේ කථානායක ස්ටැන්ලි තිලකරත්නයි. 1970 ජූලි මස 29 වන දින ව්‍යවස්ථා සම්පාදක මණ්ඩලයේ නීතිමය රාමුව වන ස්ථාවර නියෝග සම්මත කරගන්නා ලදි.
1970 අගෝස්තු 28 වන දින සම්පාදක මණ්ඩලයේ මෙහෙයුම් හා විෂය කාරක සභාව සිය රැස්වීම් ආරම්භ කරන ලද්දේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා කටයුතු අමාත්‍ය කොල්වින් ආර් ද සිල්වා මහතා විසිනි. සැබවින්ම ආණ්ඩු ක්‍රම ව්‍යවස්ථාව කෙටුම්පත් කිරීමේ මූලක ක්‍රියාවලිය සිදුවන ලද්දේ මෙම කාරක සභාව තුළය.
1971 ජනවාරි මස 17 වන දින ව්‍යවස්ථා කටයුතු අමාත්‍ය කොල්වින් ආර්. ද සිල්වා මහතා විසින් මෙම කමිටුව වෙත මූලික යෝජනා කෙටුම්පත ඉදිරිපත් කිරීමෙන් අනතුරුව එය ප්‍රසිද්ධ කරන ලදි. පසුව සංශෝධන සහිතව මෙහෙයුම් හා විෂය කාරක සභාව විසින් සම්මත කරන ලද මෙම, මූලික යෝජනාවලිය 1971 මාර්තු මස 14 වනදින ව්‍යවස්ථා සම්පාදක මණ්ඩලයට ඉදිරිපත් කරන ලදි.
1972 ජනවාරි 3 දින ව්‍යවස්ථා සම්පාදක මණ්ඩලය කාරක සභා 11කට බෙදා ව්‍යවස්ථා කෙටුම්පත් කිරීමේ කාර්යය ආරම්භ කරන ලදි. එමෙන්ම මෙම අවස්ථාවේදීද යම් යෝජනාවක් ඇත්නම් එය 1972 ජනවාරි 24 දිනට පෙර කාරක සභාවට ඉදිරිපත් කරන ලෙස මහජනතාවට පුවත්පත් දැන්වීමක් මගින් ආරාධනා කරන ලදි.
එසේ කෙටුම්පත් කරන ලද, ව්‍යවස්ථා කෙටුම්පත විෂය හා මෙහෙයුම් කාරක සභාව විසින් අනුමත කර ව්‍යවස්ථා සම්පාදක මණ්ඩලය වෙත 1972 මැයි මස 8 වන දින ඉදිරිපත් කළේය.
කෙටුම්පතට අවශ්‍ය සංශෝධන එක් කිරීම 1972 මැයි මස 9,10,11,12 හා 19 යන දිනවලදී සිදුකරන ලදි. ඒ අනුව සම්පූර්ණ කරන ලද ව්‍යවස්ථා කෙටුම්පත 1972 මැයි මස 22 වන දින උදෑසන කොළඹ රාජකීය විද්‍යාලයේ නව රඟහලට රැස්වූ ව්‍යවස්ථා සම්පාදක මණ්ඩලයේ සාමාජිකයන් විසින් සම්මත කරනු ලැබුවේය.
එදිනම සවස පාර්ලිමේන්තුවට රැස්වූ මෙම මහජන නියෝජිතයන් ශ්‍රී ලංකා ජනරජ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව යටතේ දිවුරුම් දීම සිදුකරන ලදි. ඒ අනුව සෝල්බරි ව්‍යවස්ථාව යටතේ පැවති නියෝජිත මන්ත්‍රීි මණ්ඩලයේ 7වන පාර්ලිමේන්තුව අවසන් වූ අතර ජනරජ ව්‍යවස්ථාව යටතේ ප්‍රථම පාර්ලිමේන්තුව (රාජ්‍ය මන්ත්‍රණ සභාව) ආරම්භවිය.
1978 නව ජනරජ ව්‍යවස්ථාව
1977 මැතිවරණය ජයග්‍රහණය කළ එක්සත් ජාතික පක්‍ෂයේ මැතිවරණ ප්‍රකාශනය මගින්ද, නව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් සම්පාදනය කරන බව දක්වා තිබිණි. 1977 මැතිවරණයෙන් මාස 2කින් පමණ පසුව ශ්‍රී ලංකා ජනරජයේ ආණ්ඩු ක්‍රම ව්‍යවස්ථාව සහ කමිටුව වෙනස් කළ යුතුයැයි සලකන වෙනත් ලිඛිත නීති සංශෝධන සලකා බැලීම සඳහා තේරීම් කාරක සභාවක් පත් කරන ලදි. 1977 නොවැම්බර් 3 වන දින කථානායකවරයා විසින් පත් කළ එකී කාරක සභාවේ සාමාජිකයන් වූයේ,
ජේ.ආර්.ජයවර්ධන (එජාප)-සභාපති, ආර්.ප්‍රේමදාස (එජාප), ලලිත්ඇතුලත්මුදලි (එජාප), ගාමිණි දිසානායක (එජාප), රොනී ද මැල් (එජාප), කේ.ඩබ්ලිව්.දේවනායගම් (එජාප), එම්.එච්.එම්. නයිනමරික්කාර් (එජාප), සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක (ශ්‍රීලනිප), මෛත්‍රීපාල සේනානායක (ශ්‍රීලනිප), එස්. තොන්ඩමාන් (ලංකා කම්කරු කොංග්‍රසය) ය.
ද්‍රවිඩ එක්සත් විමුක්ති පෙරමුණ මෙම කමිටුවේ සේවය කිරීම ප්‍රතික්‍ෂේප කළේය. 1972 ව්‍යවස්ථාවේ මූලික රාමුව වෙනස් කිරීමට විරෝධය ප්‍රකාශ කරමින් පසුව සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක මහත්මිය සහ ශ්‍රීලනිප කණ්ඩායමද සම්පාදක මණ්ඩලයෙන් ඉවත් විය.
ජේ.ආර්. ජයවර්ධන මහතා 1978 පෙබරවාරි 04 වන දින විධායක ජනාධිපති ලෙස දිවුරුම් දීමෙන් අනතුරුව මෙම තේරීම් කාරක සභාවෙන් ඉවත් වූ අතර ආර්. ප්‍රේමදාස මහතා කාරක සභාවේ සභාපති ලෙස පත්වන ලදි. මෙම සම්පාදක මණ්ඩලය විසින් පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කරන ලද නව ජනරජ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව පාර්ලිමේන්තුව විසින් සම්මත කිරීමෙන් අනතුරුව 1978 සැප්තැම්බර් 07 වන දින සිට බලාත්මක විය.
2000 ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා කෙටුම්පත
1993 වසරේ බලයට පැමිණි පොදුජන පෙරමුණු සිය මැතිවරණ ප්‍රකාශනය මගින් ප්‍රකාශ කරන ලද්දේ නව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් සම්පාදනය කරන බවය. ඒ අනුව අමාත්‍ය මණ්ඩලය සකස් කිරීමේදී ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා කරයුතු අමාත්‍යංශයක්ද නිර්මාණය කරන ලදි. එකී අමාත්‍යාංශය භාරව කටයුතු කරන ලද්දේ මහාචාර්ය ජී.එල්. පීරිස් මහතාය. ඔහුගේ මූලිකත්වයෙන් පොදු පෙරමුණේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා ක්‍රියාවලිය ආරම්භ කළ අතර එහිදී ජනතාවගේ අදහස් ලබාගැනීමේ ක්‍රියාවලියක්ද ආරම්භ කෙරිණ.
මේ සඳහා ආණ්ඩු ක්‍රම ව්‍යවස්ථාව පිළිබඳ තේරීම් කාරක සභාවක්ද පත් කළ අතර එවකට අධිකරණ හා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා කටයුතු අමාත්‍ය ධුරය දැරූ මහාචාර්ය ජී.එල්. පීරිස් එහි සභාපතිත්වය දැරීය. 1994 සිට 1999 දක්වා කාලය තුළ මෙම කමිටුව රැස්වීම් 77ක් පවත්වන ලදි.
1995 වසරේදී රජයේ මූලික යෝජනාවලියක් ඉදිරිපත් කරන ලදි. පසුව 1997 වසරේදී තවත් සවිස්තරාත්මක යෝජනාවලියක් ඉදිරිපත් කරන ලදි. එය ර්‍ණපැකේජය” නමින් ප්‍රචලිත විය. එකී දේශපාලන යෝජනාවලිය පාදක කරගෙන නව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් සම්පාදනය කරන ලද අතර එයට 2000 ජූලි 21 වන දින කැබිනට් මණ්ඩලයේ අනුමැතිය ලැබිණි.
ඒ අනුව මෙම ව්‍යවස්ථා කෙටුම්පත පිළිබඳ විවාදය වර්ෂ 2000 අගෝස්තු 3, 7 හා 8 යන දිනයන්හිදී පැවති අතර, ව්‍යවස්ථාවේ සමහර ප්‍රතිපාදනවලට විරෝධය පා එක්සත් ජාතික පක්‍ෂයේ මන්ත්‍රීවරු පිරිසක් ව්‍යවස්ථා කෙටුම්පත පාර්ලිමේන්තු සභා ගර්භය තුළදී මෙම ව්‍යවස්ථා කෙටුම්පතේ පිටපත්වලට ගිනි තැබුවෝය.
2015 -2019 ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව
2015 අගෝස්තු මස පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයට ඉදිරිපත් වු සියලුම ප්‍රධාන පක්‍ෂ සිය මැතිවරණ ප්‍රකාශනවල ඉදිරිපත් කරන ලද්දේ නව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් සම්පාදනය කරන බවයි.
ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා ප්‍රතිසංස්කරණ ක්‍රියාවලිය රජය විසින් ආරම්භ කරනු ලබන්නේ 2015 නොවැම්බර් මස 18 වන දින ජනාධිපතිතුමන් විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද කැබිනට් සංදේශයකට අමාත්‍ය මණ්ඩලයේ අනුමැතිය ලැබීමත් සමගය. ඒ අනුව මෙම යෝජනාව ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා අනුගමනය කළ යුතු ක්‍රමවේදය සහ සිදුකළ යුතු ව්‍යවස්ථාමය වෙනස්කම් නිර්දේශ කිරීම සඳහා අගමැතිතුමාගේ සභාපතිත්වයෙන් යුතු අමාත්‍ය මණ්ඩල අනුකාරක සභාවක් එදින කැබිනට් මණ්ඩලය විසින් පත් කරන ලදි. ඒ අනුව රජය විසින් සැලසුම්කර ඇති ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා ප්‍රතිසංස්කරණ ක්‍රියාවලිය, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා මණ්ඩල ක්‍රියාවලිය සහ පාර්ලිමේන්තු ක්‍රියාවලිය යන පියවර තුනකින් යුක්තවිය.
මහජන අදහස් ලබාගැනීමේ ක්‍රියාවලිය
මෙම ක්‍රියාවලිය ආරම්භ වන්නේ 2015 දෙසැම්බර් 16 දින අගමැතිතුමන් විසින් ඉදිරිපත් කළ කැබිනට් පත්‍රිකාවට අමාත්‍ය මණ්ඩලයේ අනුමැතිය හිමිවීමත් සමගය. ඒ අනුව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා ප්‍රතිසංස්කරණය සඳහා මහජන නියෝජනය ලබාගැනීම සදහා 24 දෙනෙකුගෙන් යුතු කමිටුවක් පත් කිරීමට කැබිනට් මණ්ඩලය තීරණය කඝ අතර එම කමිටුවේ තිදෙනා බැගින් වූ මණ්ඩල ලෙස ක්‍රියා කරමින් දිවයිනේ විවිධ ප්‍රදේශවල රැස්වෙමින් මහජන අදහස් ලබාගැනීමට තීරණය විය. කැබිනට් අනුමැතිය අනුව අගමැතිතුමා විසින් 2016 දෙසැම්බර් 29 වන දින පත්කළ මෙම මහජන අදහස් ලබාගැනීමේ කමිටුවේ සභාපතිවරයා ලෙස නීතිඥ ලාල් විජේනායක මහතා කටයුතු කළ අතර පළමු රැස්වීම 2016 ජනවාරි 11 වන දින පවත්වන ලදි. ප්‍රාදේශීය මට්මමින් හා ජාතික මට්ටමින් රැස්වීම් පවත්වා කමිටුවේ අවසන් වාර්තාව 2016 මැයි 10 වන දින අගමැති වෙත භාරදෙන ලදි. මෙම වාර්තාව කැබිනට් අනුකාරක සභාවට හා ඉන් පසුව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාවටද භාරදෙන ලදි.
ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා මණ්ඩල ක්‍රියාවලිය
සමස්ත පාර්ලිමේන්තුවම ආණ්ඩක්‍රම ව්‍යවස්ථා මණ්ඩලයක් ලෙස නම් කිරීම සඳහා යෝජනාවක් ඉදිරිපත් කිරීමට සැලසුම්කර ඇති බව අගමැති 2015 දෙසැම්බර් 16 වනදින කැබිනට් මණඩලය වෙත දැනුම්දුන් අතර කැබිනට් මණ්ඩලයේ අනුමැතිය එයට හිමිවිය. ඒ අනුව අගමැතිතුමන් විසින් 2016 ජනවාරි 9 වන දින පාර්ලිමේන්තුවට එම යෝජනාව ඉදිරිපත් කළ අතර 2016 මාර්තු 9 වන දින පාර්ලිමේන්තුවේ පැවති විවාදයකින් අනතුරුව සංශෝධන සහිතව ඒකච්ඡන්දයෙන් සම්මත විය. පවතින ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 75 වන ව්‍යවස්ථාව අනුව යමින් නව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් කෙටුම්පත් කිරීම පිළිබඳව හා එකී කාර්යය සිදුකරනු ලබන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සම්පාදක මණ්ඩලයේ ව්‍යුහය හා කාර්යයන් පිළිබදව එම යෝජනාවේ ඇතුළත් විය. ඒ අනුව පාර්ලිමේන්තුවේ විෂය අනු කමිටු 6ක් හා මෙහෙයුම් කමිටුවක් පත් කරන ලදි. එකී විෂය අනු කමිටු හා ඒවායේ සභාපතිවරුන් මෙසේය. මූලික අයිතිවාසිකම් – මහින්ද සමරසිංහ මහතා, අධිකරණය- රවූෆ් හකීම් මහතා, නීතිය හා සාමය-සාගල රත්නායක මහතා, රාජ්‍ය මූල්‍ය-බන්දුල ගුණවර්ධන මහතා, රාජ්‍ය සේවය- සුසිල් ප්‍රේමජයන්ත මහතා, මධ්‍ය-පර්යන්ත සබදතා-ධර්මලිංගම් සිද්ධාර්ථන් මහතා.
මෙම කමිටු පාර්ලිමේන්තුව නියෝජනය කරන සියලුම පක්‍ෂ නියෝජනයක් සහිතය. කමිටුවේ සහය සඳහා විද්වත් කමිටුවක්ද ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා මණ්ඩල පර්යේෂණ කණ්ඩයමක්ද පත්කරන ලදි. එම කණ්ඩායම් විෂය පිළිබද විද්වතුගෙන් සමන්විත විය. මහජන අදහස් ලබාගැනීමේ කමිටුවේ වාර්තාවද කමිටුව ඉදිරියට කැදවන ලද විෂය ප්‍රවීණයන්ගේ අදහස් හා සෘජුවම කමිටුව වෙත යොමු වූ මහජන අදහස් සැලකිල්ලට ගෙන මෙම කමිටු විසින් සිය වාර්තාවන් 2016 අගෝස්තු මාසයේදී ආණ්ඩු ක්‍රම ව්‍යවස්ථා සම්පාදක මණ්ඩලය වෙත ඉදිරිපත් කරන ලදි.
මෙහෙයුම් මණ්ඩලය අගමැතිතුමාගේ සභාපතිත්වයෙන් යුතු වු අතර එහි අතුරු වාර්තාව 2017 සැප්තැම්බර් 21 දින ආණ්ඩු ක්‍රම සම්පාදක මණ්ඩලය වෙත ඉදිරිපත් කරන ලදි. අතුරු වාර්තාව පිළිබඳ විවාදය 2017 ඔක්තෝබර් 30 31 සහ නොවැම්බර් 01 දිනවලදී පැවැත්විණ.
පසුව ව්‍යවස්ථා සම්පාදක මණ්ඩලයේ කාර්යය නිම කරමින් ව්‍යවස්ථා සම්පාදක මණ්ඩලය වෙනුවෙන් එහි විශේෂඥ කමිටුව විසින් සකස් කරන ලද වාර්තාව 2019 ජනවාරි 11 වන දින ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සම්පාදක මණ්ඩලය (පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන්) වෙත ඉදිරිපත් කරන ලදි. නමුත් විපක්‍ෂයේ විරෝධතාවන් නිසා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා ක්‍රියාවලියේ පාර්ලිමේන්තු ක්‍රියාවලිය ආරම්භ නොවීය.
මේ අනුව 1972 සහ 1978 යන වර්ෂවල ගෙන එන ලද ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවන් සම්පාදනය කිරීමේදී මහජන අදහස් ලබාගැනීම් සදහා සෑහෙන උත්සාහයන් දරා ඇති බව පැහැදිලිය. එසේම 1972 සහ 1978 වර්ෂවලදී විපක්‍ෂය ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සම්පාදන ක්‍රියාවලිය සඳහා දායක කරගැනීම දක්නට ලැබිණි.
2000 වර්ෂයේ කෙටුම්පත් වූ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා කෙටුම්පත සදහා පුළුල් ජනතා අදහස් ලබාගැනීමක් සිදුකළ අතර කෙටුම්පත් කිරීමේදී විපක්‍ෂයද දායක කරගැනීම දක්නට ලැබිණි. 2015 වර්ෂයේදී ආරම්භ වූ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සම්පාදක කාර්යය අනෙක් සියලු අවස්ථාවන්ට වඩා විධිමත් ලෙස මහජන අදහස් ලබාගැනීමක් දක්නට ලැබුණ අතර ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සම්පාදක අවස්ථාව ඉතා පුළුල් ලෙස පාර්ලිමේන්තුව නියෝජන කළ සියලුම පක්‍ෂවලට වගකීම් පැවරෙන ආකාරයෙන් සිදුකරන ලදි.
ලංකාවේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සම්පාදන ඉතිහාසය දෙස බලන විට සාර්ථක වූ උත්සාහයන් මෙන්ම අසාර්ථක වූ උත්සාහයන්හිදීද ජනතා අදහස් ලබාගැනීම මෙන්ම විපක්‍ෂය සඳහා ඉඩකඩ විවර කිරීම දක්නට ලැබේ. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් සම්පාදනය කරන්නේ පාලක පක්‍ෂයේ ප්‍රයෝජනය සඳහා නොවේ. එය රටේ මූලික ලියවිල්ල වන බැවින් පාලක පක්‍ෂයේ අදහස් පමණක් නොව ජනතාවගේ අදහස් මෙන්ම පාර්ලිමේන්තුව නියෝජනය කරන සහ නොකරන දේශපාලන පක්‍ෂවලද සමාජයේ පවතින අනෙකුත් සමාජ සංස්ථාවන්ගේද අදහස් ලබාගැනීම මෙන්ම සම්පාදක කාර්යයයට එම කණ්ඩායම් දායක කරගැනීමද වැදහත් වේ.■
