භූමදාන සිදු කළහොත් කොවිඞ්-19 පැතිරෙනු ඇතැයි තමා කළ ප්‍රකාශය තමාගේ පර්යේෂණයක් මත පදනම් වෙමින් කියූ දෙයක් නොවන බවත්, භූමදානයෙන් කොවිඞ්-19 පැතිරෙන්නේදැයි සිදු කර ඇති පර්යේෂණ පිළිබඳ තමාගේ මතකයේ නැති බවත් අනිද්දා කළ විමසීමකදී ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර විශ්වවිද්‍යාලයේ මහාචාර්ය මෙත්තිකා විතානගේ පැවසීය.
කොවිඞ්-19 ආසාදනය වී මරණයට පත්වන පුද්ගලයන් භූමදාන කිරීම අතිශය භයානක බව හැඟෙන අයුරින් මහාචාර්ය මෙත්තිකා විතානගේ මාධ්‍ය වෙත අදහස් දක්වා තිබුණු අතර ඒ පිළිබඳ අප කළ විමසීමකදී ඇය එසේ කීවාය.
කොවිඞ්-19 භූමදානය නිසා පැතිරේදැයි ඇය කළ ප්‍රකාශය කිනම් පර්යේෂණයක් මත පදනම් වූවක්දැයි විමසූ විට ඇය ප්‍රකාශ කළේ ලෝකයේ බැක්ටීරියා සහ වෛරස් භූගත ජලයෙන් පැතිරීම පිළිබඳ පර්යේෂණ ගණනාවක් සිදු කර තිබෙන බවය. කෙසේ වෙතත් එම පර්යේෂණ සිදුකළේ කුමන රටවලද? ඒවා සිදුකළ ආයතන මොනවාද? සහ ඒවා සිදු කළ විද්වතුන් කවුරුන්ද යන්න විමසූ විට ඇය ප්‍රකාශ කළේ තමාගේ මතකයේ ඒවා නොමැති බවය. එම පර්යේෂණ කොවිඞ්-19 පිළිබඳ කළ ඒවාද, වෙනත් වෛරස පිළිබඳ කළ ඒවාද යන්න ඇය පැහැදිලිව ප්‍රකාශ කළේ නැත. ඒ පිළිබඳ සොයා බලා දැනුම් දෙන ලෙස අප ඉල්ලා සිටියත්, පුවත්පත මුද්‍රණයට යන මොහොත වන තෙක් ඇය ප්‍රතිචාර දැක්වුවේ නැත.
කොවිඞ්-19 රෝගය භූමදානය නිසා ව්‍යාප්ත වූ අවස්ථා පිළිබඳ උදාහරණ තිබේදැයි විමසීමේදී ඇය ප්‍රකාශ කළේ කොවිඞ්-19 වසංගතය ඒ ආකාරයෙන් පැතිරීමේ සිදුවීම් පිළිබඳ වාර්තා වෙන්නට තරම් කාලයක් ගත වී නොමැති බවත්, තවම වසංගතය මාස දහයක් පමණක් ගත වී තිබෙන බවත්ය.
අපජලය සහ ස්වාභාවික ජලයෙහි වෛරසය හමු වූ අවස්ථා ඕස්ටේ්‍රලියාවේ, ඉන්දියාවේ, නෙදර්ලන්තයේ, පැරීසියේ හමු වී තිබෙන බව ඇය ප්‍රකාශ කළාය. එහෙත්, එම සිදුවීම් භූමදාන කිරීම නිසා ජලයට එකතු වූ අවස්ථා නොවන බව අප කළ විමසීමේදී ඇය ප්‍රකාශ කළාය.
මීට පෙර පෝලියෝ වෛරසය ජලයෙන් පැතිර ගිය බව ඇය ප්‍රකාශ කළාය. එහෙත් ජලයට පෝලියෝ වෛරසය එකතු වුණේ භූමදාන කිරීම නිසා බව තහවුරු වී ඇතිදැයි අප කළ විමසීමේදී ඇය ප්‍රතිචාර නොදැක්වුවාය.
ඇගේ තර්ක අනුව, කොවිඞ්-19 නැතත් වෙනත් වෛරස් හා බැක්ටීරියා භූමදානය නිසා භූගත ජලයට එකතු වීමේ ඉඩක් තිබෙනවාදැයි අපි විමසුවෙමු. ඇය පිළිතුරු ලෙස ප්‍රකාශ කළේ පසේ ස්වභාවය, වර්ෂාපතනයේ ස්වභාවය, ජලය ගලායෑමේ සීඝ්‍රතාව වැනි කරුණු මත එය රඳා පවතින බවය.
ඇය වැඩිදුරටත් ප්‍රකාශ කළේ සුසාන භූමිවල මීයන් සිටින බවත්, මීයන්ට වෛරසය ආසාදනය වනු ඇතිදැයි ‘තවම නොදන්නා’ බවත්ය. වෛරසය පිළිබඳ දන්නා කරුණුවලට වඩා නොදන්නා කරුණු වැඩි බවත්, අනවශ්‍ය අවදානමක් නොගත යුතු බවත්, භූමදාන නොකළ යුත්තේ ඒ නිසා බවත් අප කළ විමසීම් හමුවේ ඇය අවසාන වශයෙන් ප්‍රකාශ කළාය. කොවිඞ්-19 රෝගීන් ආදාහනය පමණක් කළ යුතු බවට තීන්දු කළ සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශය පත් කළ කමිටුවේ තමාද සාමාජිකාවක් වන බවත්, එම කමිටුවේ මතය ‘අනවශ්‍ය අවදානමක් නොගත යුතු’ නිසා භූමදාන නොකළ යුතුය යන්න බවත් ඇය කීවාය.
මේ වන විට ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය මළසිරුරු භූමදාන කිරීම පිළිබඳ නිකුත් කළ මාර්ගෝපදේශවල සඳහන් වන්නේ කොවිඞ්-19 භූමදානය නිසා පැතිරෙන බවට අදහස් පළවුණත්, එය තහවුරු කිරීමට ප්‍රමාණවත් සාධක නොමැති බවය.■
